nüvəli

sif. à noyau ; tək ~ mononucléaire ; çox ~ polynucléaire ; tək ~ hüceyrə biol. cellule f à un seul noyau ; çox ~ hüceyrə biol. cellule f à plusieurs noyaux

nüvə
nüvəsiz
OBASTAN VİKİ
Fəal nüvəli qalaktikalar
Qravitasiyanın təsiri altında olan sistemlər üçün maddənin cazibə mərkəzinə doğru konsentrasiyası xarakteriktdir. Ulduz sistemlərinin –qalaktikalarin mərkəzi oblastlarında bir qayda olaraq nüvə yerləşir. Nüvə ulduzlardan, qazdan və tozdan ibarətdir. Spiral quruluşa malik qalaktikalarda nüvə daha aydın seçilir. Bizim Qalaktikanın nüvəsinin kütləsi bir neçə milyon M ⊙ {\displaystyle M_{\odot }} (Günəş) kütləsi tərtibindədir və o qaz-toz buludu ilə əhatə olunmuşdur. Bu qaz-toz buludu mərkəzdən 150 pk məsafəyə qədər yayılmışdır. Fəal nüvənin özünün ölçüsü 10 pk-dən kiçikdir. Nüvəciyin ölçüsü isə təxminən ~ 10−4 parsekdir. Fəal nüvənin mərkəzi hissəsini "nüvəcik" adlandırırlar. Bəzi qalaktikalar ümumiyyətlə nüvəyə malik deyillər.
Nüvəlilər
Eukariotlar və ya Nüvəlilər (lat. Eucaryota yun. εύ- — yaxşı və κάρυον — nüvə) — Hüceyrələrində nüvə olan canlı orqanizmlərin domeni (aləmüstü). Bakteriyalar və Arxeyalardan başqa bütün orqanizmlər nüvəlidir. İşıq-optiki və elektron mikroskopları vasitəsilə müxtəlif bir və çoxhüceyrəli orqanizmlərin tədqiqi göstərmişdir ki, hüceyrələr öz quruluşlarına görə iki qrupa bölünürlər. Bir qrup – bakteriyalar və goy-yaşıl yosunlar təşkil edirlər. Bu orqanizmlər nisbətən sadə hüceyrə quruluşuna malik olurlar. Bunları prokariot (nüvəsiz) adlandırırlar, çünki onlarda formalaşmış nüvə (yunanca "karyon"-nüvə) və həm də orqanella və ya orqanoid adlanan bir çox quruluşlar yoxdur. Digər qrupa bütün yerdə qalan orqanizmlər, birhüceyrəli göy-yaşıl yosunlardan və ibtidailərdən başlamış ali çiçəkli bitkilər, məməlilər, o cümlədən insan aiddir. Onların hüceyrələri mürəkkəb olub nüvəli eurokariot adlanır.Bu hüceyrələr nüvəyə və spesifik funksiyaları yerinə yetirən orqanellalara malik olurlar.

Значение слова в других словарях