HEGEMONİYA

Hegemoniya (yun. hegemonia — “hökmranlıq”, “birincilik” deməkdir) — bir sinfin başqa siniflərə görə və ya hər hansı bir dövlətin başqa dövlətdən üstün olmasına, rəhbərliyinə, rəhbər roluna deyilir. Tarixən bu termin Yunan siyasətlərinin birliyindən ən güclü şəhər-dövlətin üstünlüyünü ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir. Bu termin marksist filosof Antonio Gramsci-nin hegemonluq nəzəriyyəsi kimi bir çox başqa kontekstlərdə də istifadə olunur. == Terminin yaranması == Hegemon, igemon (q.yun. ἡγεμών — lider, bələdçi, mentor, rəhbər) — hegemonluğu həyata keçirən şəxs, dövlət və ya sosial təbəqə. Tarixən termin lider və ya komandir, qubernator, daha az - imperator titulunu ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir. Beləliklə, II Korinf Konqresində Makedoniyalı İskəndər Korinf İttifaqının hegemonu elan edildi. Əhdi-Cədiddə Yəhudeya prokuroru Ponti Pilat hegemon titulu adlanır (egemon; Bulqakovun əsərində müasir yunan tələffüzündə hegemondur). Nümunə olaraq federasiyadakı bir əyalət (Almaniya İmperiyasında Prussiya (krallıq)) və ya bir qurumdakı bir şəxs (Fransa Konsulluğunda Napoleon I) ola bilər.