bax böyə
is. [ər.] Sərtqanadlı kiçik cücü. Qutunun içində altı cərgə səliqə ilə kəpənək, çəyirtkə və qeyri böcəklər kağıza sancılı halda düzülmüşdü
is. [ər.] 1. iqtis. Xırda istehsalatçıların iflasına, istehsalın azalmasına səbəb olan dövraşırı nisbi həddən artıq əmtəə istehsalı
sif. Çox qarışıq, çox ağır, qorxulu. Xəstə böhranlı hal keçirir. – [Əbülhəsən bəy:] Bundan böhranlı, bundan ümidsiz bir dəqiqə görməmişdim
is. [ər.] Heyrət, təəccüb, mat qalma, çaşıb qalma, çaşqınlıq. …Böhtün içində onun [Hacı Xəlilin] keçən günləri bir-bir gəlib gözünün qabağından ötürdü
is. [ər.] Birini ləkələmək üçün nahaqdan ona pis bir şey isnad etmə; iftira, şər. Həqqa ki, deyil bu nüktə böhtan; İsbatinə vardır əldə bürhan
is. Böhtan söyləyən, böhtanla məşğul olan, başqasının üstünə böhtan atan, şər atan adam; iftiraçı. Böhtançını məsuliyyətə cəlb etdilər
is. Böhtan atma, iftira etmə, iftiraçılıq; böhtançının işi, peşəsi, xasiyyəti. Böhtançılıq üstə işdən çıxarıldı
is. Bölmə əməlində: bölünən kəmiyyətin bölündüyü ədəd; məs.: 50:5=10 əməlində 5 bölən ədəd adlanır
is. Müəyyən əlamətə görə seçilən ərazi sahəsi
is. zool. Nərə balığının bir növü, beluqa
is. 1. Bölmək işi. Məhsul bölgüsü. Əmək bölgüsü. İş bölgüsü. Gəlir bölgüsü. 2. Dərəcələrə bölünmüş cihaz və s
is. 1. “Bölmək”dən f. is. 2. Riyaziyyatda: bir sayda neçə dəfə başqa say (ədəd) olduğunu bilmə əməli
f. 1. Bir şeyi parçalara, hissələrə, paylara ayırmaq. Əmlakı bölmək. Şagirdləri qruplara bölmək. // riyaz
is. Hissələrə bölən, ayıran; təqsim edən
is. 1. Piyada və bəzi xüsusi qoşun hissələrində batalyon tərkibinə daxil olan əsgəri hissə; rota. Diviziyanın alayları, hər alayın bölükləri kənd aral
zərf Dəstə-dəstə, dəstələr halında. Adamlar bölük-bölük gəldilər. – Bölük-bölük, dəstə-dəstə qızınan; Sonam göldə üzən yerdir bu yerlər
is. 1. Bölmə işi. 2. Parça; bölünmüş hissə; pay, hissə
zərf Parça-parça, hissəhissə, tikə-tikə. Bölüm-bölüm olmaq
f.sif. 1. Parçalanan, hissələrə ayrılan. 2. riyaz. Bölmə əməlində: bölünən ədədin adı; məs.: 10:5 = 2 əməlində 10 bölünəndir
“Bölünmək”dən f.is
f. 1. Parçalanmaq, xırdalanmaq, hissələrə ayrılmaq. Hüceyrələr bölünüb artır. Buz ikiyə bölündü. 2. riyaz
sif. 1. Qalıqsız bölünə bilməyən. Bölünməz ədəd. 2. Bölünməli olmayan. 3. Parçalanmayan, hissələrə ayrıla bilməyən; bütöv
is. Bölünə bilməmə, parçalana bilməmə, hissələrə ayrıla bilməmə; bütövlük, tamamlıq, yekparəlik
is. Bölünmə, ya bölmə qaydası, tərzi, üsulu. Bu bölüş heç xoşuma gəlmədi
“Bölüşdürmək”dən f.is
f. Bir şeyi və ya işi bir neçə adam və s. arasında bölmək, yaxud öz aralarında paylaşdırmaq. Malı bölüşdürmək
sif. və is. Təqsim edən, bölüşdürən
“Bölüşdürülmək”dən f.is. Vaxtın düzgün bölüşdürülməsi
məch. 1. Bir neçə adam və s. arasında, yaxud öz aralarında bölünmək, paylaşdırılmaq. Bu günlərdə məhsul bölüşdürüləcəkdir
“Bölüşmək”dən f.is
qarş. Bir şeyi öz aralarında bölmək, təqsim etmək, paylaşdırmaq, yaxud bir şeydən bir hissə özünə götürüb, qalanını başqasına və ya başqalarına vermək
is. Papaq, baş geyimi. Mollanın börkünü çalıb oğru; Yüyürüb qaçdı bir bağa doğru. M.Ə.Sabir. [Xudayar bəy:] Kişi börkünü başına nədən ötrü qoyur? Onda
is. Papaqçı. Börkçünün börkü olmaz, kürkçünün kürkü. (Ata. sözü)
is. Keçmişdə papaqla oynanılan bir oyun adı; papaqaldıqaç
sif. Papaqlı, başında börk olan
is. [ər.] köhn. Sidik. □ Bövl etmək – işəmək. Ağacın altında, suyun qırağında bövl etmək yaxşı deyil
is. zool. Hörümçəyəoxşar zəhərli cücü
is. zool. Heyvanların qanı və bitkilərin şirəsi ilə dolanan iri çibin
is. məh. Hiyləbaz, araqızışdıran. [Həzrətqulu:] Nə vaxtacan bu Həsən kişi xalqın başına böyələkçi olacaq? Ə
f. məh. Acıqlandırmaq, qızışdırmaq
f. məh. 1. Böyələk sancmasından qaçmaq, şıllaq atmaq (heyvanlar haqqında) . 2. məc. Acıqlanmaq, dalaşmaq istəmək
f. məh. Suyu gölləndirmək üçün arxın, çayın qabağını kəsmək
f. məh. Yığılıb qalmaq; qabağı kəsilmək, qabağı bağlanmaq
köhn. bax belə. İnsan da olurmu böylə incə; Ey şux, məgər ki, huri-eynsən? Heyran xanım. Hacı Saleh qızı böylə camal sahibi görüb, oğlu Əsgərə təklif
is. anat. İnsan və heyvanlarda: sidik ifraz edən bədən üzvü. Böyrək xəstəliyi. Sağ böyrək
is. Kiçik böyrək
sif. məh. Qoçaq, ürəkli
sif. anat. Böyrəklərin üstündə yerləşən. Böyrəküstü vəzilər