AYAQ

is.
1. İnsan və heyvanın yeriməsinə xidmət edən bədən üzvü. Balaca ayaq. Qarın üstündə heyvan ayağının izi var. Ayaq barmaqları.
– Təkərlərin səsi, atların ayaqlarının tappıltısı meşələrə səs salırdı. N.Nərimanov.
Fərraşlar Məşədi Həsəni yıxıb ayağına on çubuq vurdular. Çəmənzəminli.

// Qıç mənasında.
Ayaq getdi, əl gətirdi, diş yedi; Baxmaqdan savayı gözə nə qaldı?! Aşıq Alı.

2. dan. Yarım arşına yaxın məsafə ölçüsü. Üç ayaq aralığı var. Stolların arası beş ayaqdır.
3. Sürət, addım mənasında.
Yolda Məmməd bəy Səfərə dedi: – Səfər, qoşun ayağı ilə getsək, gec olacaq, Mustafa xan kəndləri çalıb-çapıb qaçacaq, gəl çaparaq gedək. Çəmənzəminli.

4. Bir sıra şeylərin ayağa oxşayan, yerə dirənən hissəsi, dayağı, qıçı, dirəyi. Masanın ayağı. Taxtın ayaqları. Çarpayının bir ayağı sınmışdır.
// Dik duran şeylərin yerə dirənən alt hissəsi. Nərdivanın ayağı. Sütunun ayağı.
– Qədim dayı axşama kimi pilləkənin ayağında oturdu. S.Rəhimov.

5. Çay, bulaq və s. axar suların aşağı hissəsi. Çay ayağı. Arxın ayağı gölə tökülür.
6. Son, axır. Onun sözünün nə başı var, nə ayağı.
– Pambıq, ərzaq və xuşgəbar karvanının başı, ayağı məlum olmayırdı. Ə.Haqverdiyev.

// Bir yerin qurtaracağı, son nöqtəsi.
Kəndin ayağından bir bulaq axır; Toz qalxızmış suya gələn mal-naxır. A.Səhhət.
Sağ tərəfimizdə Azadlıq kəndinin meşəsinin ayağı gərək olsun. T.Ş.Simurq.

7. dan. Dəfə, kərə. Bir ayaq. Maşın hər ayaqda üç ton yük aparır. Avtobus səhərdən beş ayaq gəlib-getmişdir.
– …Beş ayaq qayıtdıqları halda, yeddi dəfə xörəyi doldurub boşaldırdılar. Ə.Vəliyev.

□ Bu ayaq – indi, bu dəfə.
[Koroğlu:] Aşıq Cünun, indi de görüm, haraları gəzdin? Nə gördün? Nə eşitdin? Bu ayaq haradan gəlirsən? Koroğlu”.

8. məc. dan. Dəyərsiz, alçaq, qiymətsiz, keyfiyyətsiz, keyfiyyətcə yaramaz. Ayaq mal.
9. Tüfəng, tapança kimi silahların çaxmağı, tətiyi. Tüfəngi ayağa çəkmək. Tapançanın ayağı boşdur. Qoşalülənin ayağı işləmir.
□ Ayaqda qoymaq – tüfəng, ya tapançanın çaxmağını geri çəkərək atmaq üçün hazır saxlamaq.
10. Adətən çıxışlıq halında: ayaqdan, ayağından dan. – hesabdan, …hesabından.
Qoyunu qoyun ayağından, keçini keçi ayağından. (Məsəl).
[Məşədi:] Çitin arşınını bir şahıdan, … ay-ulduzu iki abbasıdan, məxməri on şahıdan və qalan malı da bu ayaqdan qiymət edirlər. Ə.Haqverdiyev.

11. Adətən yerlik halında: ayağında dan. – vaxtında, məqamında, çağında, zamanı olduğu halda, baş verdikdə. Dava ayağında yardıma gəlmək.
◊ Ayağa atılmaq – birdən qalxmaq.
Özünü yuxuya verən Sərvinaz xanım ayağa atılıb, qapını möhkəm bağladı. S.Rəhimov.

Ayağa bağlanmaq – əngəl olmaq, əl-qol açmağa mane olmaq.
Ayağa çıxmaq – qurtarmaq, bitirmək, tamam etmək.
Ayağa dolaşmaq – mane olmaq, əngəl olmaq.
Ayağa döşənmək – çox yalvarmaq.
Ayağa durmaq – bax ayağına qalxmaq (durmaq).
Ayağa düşmək1) bax ayağa döşənmək.
Cananı görən ləhzədə can düşdü ayağa; Yalvardı gəda iczilə sultanını görcək. S.Ə.Şirvani;

2) ucuzlaşmaq. Malın qiyməti lap ayağa düşdü;
3) hörmətdən düşmək.
Ayağa qaldırmaq məc.1) hərəkətə gətirmək, həyəcana gətirmək.
Xalqı da ayağa qaldıran və [inqilab] ətrafına toplayan bugünkü qurbanlar olacaqdır. M.S.Ordubadi.
Sarıl günəş rəngli bir al bayrağa; Səsinlə elləri qaldır ayağa. S.Vurğun;

2) sağaltmaq. İstisu vannaları bir həftədən sonra xəstəni ayağa qaldırdı;
3) bəsləyibböyütmək, tərbiyələndirmək, yetişdirmək, araya çıxartmaq, müstəqil hala gətirmək.
Ayağa qalxmaq1) hərəkətə gəlmək, qiyam etmək, üsyan etmək. Asiya və Afrika xalqları ayağa qalxaraq öz istiqlaliyyətləri uğrunda mübarizə aparırdılar.
– Vyetnam, Malay da qalxmış ayağa; Gülür azadlığın bayrağı Çində! Z.Xəlil;

2) xəstəlikdən sağalmaq, durmaq, yaxşı olmaq;
3) işləri qaydaya düşmək, düzəlmək, artıq müstəqil olmaq. İndi uşaqlar böyüyüb, hamısı ayağa qalxıbdır.
Ayağa salmaq – qiymətdən salmaq, hörmətdən salmaq, etibardan salmaq, gözdən salmaq.
Ayağa salıbdır Vaqifi qəmlər; Baş çəkəydi binəvayə, gələydi. M.P.Vaqif.
Yüz feyzin olsa xəlqə əgər afitabtək; Dövran salar ayağa səni mahtabtək. S.Ə.Şirvani.
[Məsum kişi:] Harda yazılıb ki, oğul atanı … ayağa salsın. Mir Cəlal.

Ayağa vermək – tərəfini vermək, alçaltmaq, hörmətdən salmaq.
Ayağı açılmaq1) bir yerə gedib-gəlməyə başlamaq;
2) ishala düşmək, qarnı işləmək.
Ayağı ağır – bax ağırayaq.
Ayağı bağlı olmaq – qəbiz olmaq, qarnı işləməmək.
Ayağı dolaşmaq – büdrəmək, gəzərkən çaşmaq.
Ayağı düşmək1) guya birinin gəlməsi xoşbəxtliyə, müvəffəqiyyətə, işin baş tutmasına səbəb olmaq; ayağı xeyirli olmaq, xoşqədəm olmaq. Xala, məni təbrik et.
Qızın ayağı mənə düşdü. A.Şaiq;

2) təsadüfən, yaxud keçərkən bir yerə gəlmək.
Mənim qapıma ayağın düşər, səni it ilə çıxardaram. Ə.Haqverdiyev.

Ayağı işləmək – bax ayağı açılmaq 2-ci mənada.
Ayağı kəsilmək1) bir yerə gəlib-getməmək, əlaqəsini kəsmək. Dövlət getdi, hörmət qalxdı aradan; Qapımızdan dost ayağı kəsildi. Aşıq Ələsgər;
2) ardı kəsilmək, daha gəlməmək.
Ayağı sürüşmək məc. – səhv etmək, düz yoldan çıxmaq, yanılmaq.
Ayağı uğurlu – bax ayağı yüngül.
Ayağı yanmaq məc. – vurulmaq, bənd olmaq.
[Şəhrəbanı xanım:] Şahbaz bəy Qarabağda oturduğu yerdə, Parij qızlarına ayağı yanıb, Müsyö Jordana qoşulub getdi. M.F.Axundzadə.

Ayağı yer almaq – yeri möhkəmlənmək, dili uzun olmaq, özünə güvənmək.
[Çiçək xanım:] Mən səndən yavaş danışıram, yoxsa ayağın yer alır? N.Vəzirov.

Ayağı yer tutan – gəzə bilən, yeriməyə iqtidarı olan.
Nəhayət, qocaların məsləhəti ilə Xınalıqda qalmış bütün kolxozçular, ayağı yer tutan qocalar, arvadlar, uşaqlar mücü yığmaq üçün dağdərəyə dağılmışdılar. R.Rza.

Ayağı yüngül – ayağı xeyirli, uğurlu, xoşqədəm.
Ayağına aparmaq – hesab etmək, bir sırada tutmaq.
[Əziz bəy:] Buyur, Səkinə xanımın özü ilə də küftgu edə bilərsən! Onu özgə qızlar ayağına aparma! M.F.Axundzadə.

Ayağına çağırmaq – yanına gəlməsini əmr etmək.
Ayağına düşmək (döşənmək) – birinin qabağında diz çökərək yalvarmaq.
Əgər ayağına düşmək macalım olsaydı; Dəxi götürməz idim baş anın ayağından. Nəsimi.
Seyyid, görəndə yarı düşürsən ayağına. S.Ə.Şirvani.
Dolanıb başına sərvi-rəvanın; Döşən ayağına qaşı kəmanın. Q.Zakir.

Ayağına getmək – minnət götürmək, xahiş etmək.
Ayağına gəlmək1) təslim olmaq, razılığını bildirmək üçün birisinin hüzuruna gəlmək;
2) hörmət və ehtiram üçün birinin qulluğuna getmək.
Ayağına qalxmaq (durmaq) – biri daxil olarkən hörmət üçün ayağa qalxmaq.
Bütün ailə onun ayağına qalxdı, yuxarı başa keçirdilər. Mir Cəlal.

Ayağına yazmaq1) birinin hesabına yazmaq;
2) birisinə isnad etmək.
Ayağına yıxılmaq – bax ayağına düşmək (döşənmək). [Ələsgər ağanı] görcək, [Usta Ağabalanın] cəmi dərd yadından çıxdı.
Onun ayağına yıxılıb sevindiyindən ağladı. Çəmənzəminli.

Ayağında qalmaq – borcu qalmaq.
Ayağından çəkmək – birini yıxmağa çalışmaq, ayağının altını qazımaq; birinin qeybətini etmək, ziddinə getmək.
Mən rədd etdim, o pərt oldu, tez ayağımdan çəkdi. S.Rüstəm.
[Həpir:] Taleyim belədir, xalqın yeddi arxa yadları ağzını açanda tərif tökür, … mənim … doğma atam ayağımdan çəkir. Mir Cəlal.

Ayağını açmaq – işlətmək, ishala salmaq. Çiy süd uşağın ayağını açdı.
Ayağını basmamaq – bax ayaq basmamaq.
Sevil gedəndən bəri [Gülüş] ayağını bu evə basmayıb. C.Cabbarlı.

Ayağını başından aşırmaq – öldürmək.
O, ilk atəşi ilə düşmən zabitinin ayağını başından aşırdı. Mir Cəlal.

Ayağını çəkmək1) axsamaq;
2) tərk etmək, əlaqəni, gediş-gəlişi kəsmək, bir yerə daha gedib-gəlməmək.
Ayağını kəsmək1) bir yerə daha gedib-gəlməmək, əlaqəni kəsmək.
Seyyid, qayıt bu mərhələdən, kəs ayağını; Axır bu rahi-meykədənin bir məlalı yox. S.Ə.Şirvani.
Pərzad bir müddət ayağını qızının evindən kəsdi. Mir Cəlal;
2) gedib-gəlməsinə icazə verməmək, əlaqəni kəsməyə məcbur etmək, səbəb olmaq.
Doktor bir saniyə düşündükdən sonra: – Mən onun ayağını buradan kəsərəm, – dedi. A.Şaiq;

3) aradan qaldırmaq.
[Xanqulu:] …İndi şikayət yoxdur, koxa! Nədən ki, bu oğurluğun ayağını kəsibdir. S.Rəhimov.

Ayağını qarmaq məc. – qorxutmaq, hədələmək, döymək.
Ayağının altına dəmir (ərsin) at(ın)! – gəlməsi arzu edilən və çoxdan görünməyən bir adam bir yerə birinci dəfə, ya da çox uzun müddət keçdikdən sonra gəldikdə, yaxud bir adam gəlmədiyi bir yerə birinci dəfə gəldikdə deyilir.
[Hacı Ağadadaş:] Əleykəssalam, həmişə sən gələsən, a balam, bunun ayağının altına bir dəmir atın! H.Sarabski.

Ayağının altını qazımaq – birinə zərər vermək, pislik eləmək üçün onun əleyhinə xəlvəti iş görmək.
[Babacan:] Bu gün çörəyimi yeyən adam sabah ayağımın altını qazır. Ə.Əbülhəsən.

Ayağının altını öpmək – birinin qabağında alçalaraq yalvarmaq, özünü son dərəcə alçaltmaq.
Ayaq açmaq – bir yerə tez-tez gəlmək.
Ayaq almaq – tələsmək, tez-tez getmək, cəld yerimək, iti getmək, qaçmaq.
Ayaq altına almaq – məğlub eləmək, tamamilə özünə tabe etmək.
Ayaq altına düşmək – tapdalanmaq.
Turac təki ayaq altına düşdüm; Hər yetən tapdalar, şəhrə yol oldum. Aşıq Cuma.

Ayaq altına salmaq – hörmətdən, nüfuzdan, qiymətdən salmaq.
Ayaq altında qalmaq – tapdalanmaq, təzyiq altında olmaq.
Ayaq basmaq – bir yerə girmək, daxil olmaq, gəlmək.
Pişxidmətlər əllərində məcməyi ilə ki içində xələti-şahanə qoyulmuşdu, dükana ayaq basdılar. M.F.Axundzadə.
[Ülfət:] Görürsən, yad qızı hələ evə ayaq basmamış, gədənin saqqızını oğurlayıb. Mir Cəlal.

Ayaq basmamaq – bir yerə daha gedibgəlməmək, əlaqəsini kəsmək, girməmək.
[Hacı Kərim:] Sizə demişəm, mənim otağıma ayaq basmayın. A.Şaiq.

Ayaq çalmaq – bax ayaq döymək.
Ayaq çəkmək – bax ayaq kəsmək.
Ayaq çək, Zakira, bəsdir, bəqasız dəhr bağından; Nə gördün dərdü möhnətdən savayı bir səmər ondan. Q.Zakir.
Qüdrət heç vaxt evimizdən ayaq çəkmirdi. M.S.Ordubadi.

Ayaq dirəmək – inad etmək, israr etmək, tərslik etmək, dediyindən əl çəkməmək.
Ayaq döymək – bir şeyi əldə etmək üçün çox çalışmaq, gedib-gəlmək, əlləşmək, işləmək.
Ramazan özü də belə bir ustanın yanında on beş il ayaq döymüş, yalnız inqilabdan iki ay sonra buruq ustası ola bilmişdi. M.Hüseyn.

Ayaq götürmək – tez yerimək, iri addımlarla yerimək.
Xalamın yalvarmağı yadıma düşəndə bir qədər ayaq götürdüm. C.Məmmədquluzadə.

Ayaq izi – ləpir.
Ayaq kəsilmək – gediş-gəliş dayanmaq, sakitlik düşmək.
[Qüdrət] evinə çatanda hələ küçələrdən ayaq kəsilməmişdi. M.Hüseyn.

Ayaq kəsmək – bax ayağını kəsmək 1-ci mənada.
Söhbəti-əhli-riyadan qət edib kəsdim ayaq. S.Ə.Şirvani.

Ayaq qoymaq – bax ayaq basmaq.
Axır sən də bir hərəkət eylə, bir proqresə ayaq qoy. M.F.Axundzadə.
Elə ki, ikinci aya ayaq qoydu, dinməz-söyləməz övrəti çağır yanına, dur bir dəfə də olsun alnından öp. C.Məmmədquluzadə.

Ayaq olmaq – şərik olmaq, ortaq olmaq, bir işə qoşulmaq, bir işdə iştirak etmək. Sən də oyunda bizimlə ayaq ol.
Ayaq saxlamaq – dayanmaq, durmaq.
Kəndlilər ayaq saxladılar. Ə.Haqverdiyev.
Yolçu çarəsiz qalıb ayaq saxladı. Ə.Məmmədxanlı.

Ayaq sürmək – birinin üstünə hücum çəkib getmək. Üstümə ayaq sürüb gəldi.
Ayaq sürümək – könülsüz yerimək, yubanmaq, geri qalmaq, gedərkən qəsdən dala qalmaq.
Ayaq tutmaq1) təzətəzə yeriməyə başlamaq.
[Tapdıq] təzə-təzə ayaq tutub yeriyəndə qalxıb … özünü birdənbirə cəhrənin arxasında oturan anasının qucağına atardı. Ə.Əbülhəsən;

2) ayaqlaşmaq, bərabər olmaq. O, bu işdə mənimlə ayaq tuta bilməz;
3) vagirlik etmək (bax vagirlik).
Bəzən bir böyük qazmada … Səlim meyxana deyər, o biriləri ayaq tutardılar. Ə.Əbülhəsən.

Ayaq üstə dura bilməmək1) çox zəif, taqətsiz, əldən düşmüş adam, ya heyvan haqqında;
2) çox sərxoş adam haqqında. O qədər içib ki, ayaq üstə dura bilmir.
Ayaq üstə qalmaq – oturmağa yer tapmamaq.
Ayaq vurmaq1) həddindən artıq yerimək, gəzmək, bir şeyi əldə etmək üçün çox gəzmək;
2) nişanı düz vurmamaq, hədəfin alt yanına vurmaq. Tüfəng ayaq vurur.
Ayaqda qalmaq1) bax ayaq üstə qalmaq;
2) axıra qalmaq, geridə qalmaq.
Ayaqda sürünmək – hamıdan geriyə qalmaq.
Ayaqdan (ayağı) diri – bir işi tez gedib yerinə yetirən, iti gedən, cəld yeriyən adam haqqında.
Ayaqdan düşmək (olmaq) – yeriməkdən yorulmaq, taqətdən düşmək, üzülmək.
Düşər ayaqdan ol sərv qamətin, billah; Qiyaməti gətirər başıma əyan, getmə! X.Natəvan.
Yardən xali görüb bəzmi ayaqdan düşdüm; Saqiya, tut əlimi bir dolu peymanə ilə. S.Ə.Şirvani.

Ayaqdan salmaq1) çox gəzdirib yormaq, əldən salmaq. Uşağı lap ayaqdan saldın;
2) üzmək, iztirab vermək, cəfa və əziyyət vermək.
Saldı məni ayaqdan qəm, ver piyalə, saqi; Yoxdur bir ondan özgə üftadələr dayaqi. Q.Zakir.
Ayrılıq dərdi məni ayaqdan saldı, yarım. Heyran xanım.
Saldı ayaqdan aşiqi, ey yar, firqətin; Gəl bir əyadətə əgər olsa fəraqətin. M.Ə.Möcüz;

3) bir yeri çox gəzmək. Şəhəri ayaqdan salmaq.
Ayaqdan-dırnaqdan düşmək – bax ayaqdan düşmək (olmaq).
Ayaqları ardınca sürünmək – son dərəcə yorularaq zorla yerimək, yeriyə bilməmək. Bu gün o qədər gəzmişəm ki, ayaqlarım ardımca sürünür.
Ayaqlarını uzatmaq məc. – ölmək.
Bərk ayağa çəkmək – sıxışdırmaq, ciddi imtahana çəkmək.
Bərk ayaqda – iş çətinə düşdükdə, vəziyyət çox çətin və ağır olduqda, təhlükə zamanı. Bərk ayaqda yoldaşı tərk etmək olmaz.
– Hər iki xalqdan olan zəhmətkeş camaat dostluğu pozmur, kəsdikləri duz-çörəyi tapdalamır, bərk ayaqda da həmişə birlik yaradırdılar. Çəmənzəminli.

Bir ayağı getmək, bir ayağı getməmək – tərəddüd etmək, nə edəcəyini bilməmək.
[Uşaq] atasından cavab almadığından, bir ayağı gedər, bir ayağı getməzdi. H.Sarabski.

Bir ayağı qəbirdə – bax qəbir.
Arvadı Nabat xalanı, qoca, bir ayağı burda, bir ayağı qəbirdə olduğu üçün, Əhməd onu varislər arasına daxil etməyirdi. B.Talıblı.

Əl-ayağa düşmək – bax əl.
Əl-ayağı soyumaq – bax əl.
Əl-ayaq çəkilmək – bax əl.
Əlini-ayağını çəkmək – bax əl.
İki ayağını bir başmağa dirəmək (soxmaq) – tərslik etmək, inadla tələb etmək, israr etmək, inadla istəmək, bərkə salmaq, darıxdırmaq.
(Öz) ayağı ilə gəlmək – təsadüfən gəlmək, dəvətsiz, çağırılmadan, öz xoşu ilə gəlmək.
Öz ayağı ilə tələyə düşmək – öz təqsiri üzündən özünü kələyə salmaq, öz işini çətinliyə salmaq, özünü çıxılmaz, çətin vəziyyətə salmaq.
Üstünə ayaq almaq – bax ayaqlanmaq 3-cü mənada.
Biri gedib Ballıca yolunu kəsib, gəlib-gedənə sataşır, biri də qaçaqlıq eşqinə düşüb üstümüzə ayaq alıb… Çəmənzəminli.
Bədirnisə Badam xalaya yavaşca deyirdi: – Dərnəyə yazıl getsin, bütün arvadlar gəlir… Yazılmasan tay-tuş üstünə ayaq alar. Mir Cəlal.
Dərə-təpə, it-qurd üstümüzə ayaq alacaq. S.Rəhimov.

Синонимы

  • AYAQ I 1. AYAQ Fikrət bir an arvadın onun ayaqlarını qucaqlayıb, yalvarması səhnəsini sanki uzaqdan seyr etdi (H
  • AYAQ qıç

Антонимы

  • AYAQ AYAQ – BAŞ Odur ki, sənin ayağını biləni bizim başımız da bilə bilməz (C.Cabbarlı)

Этимология

  • AYAQ 1. Qırğız dilində ay “getmək”, “yerimək” mənasında işlədilir. Soraq sözünün qəlibi üzrə də ayaq yaranıb, mənası “gediş”, “hərəkət üçün vasitə” deməkdi
AYAĞIYÜNGÜLLÜK
AYAQ₂
OBASTAN VİKİ
Ayaq
Ayaq — bir çox onurğalıda olan orqandır. Ağırlıq daşıyan və hərəkəti təmin edən bədən üzvüdür. Bir çox heyvanda ayaq qıçın son hissəsində pəncələr və ya dırnaqlardan təşkil olunmuş, bir və ya daha çox seqment və ya sümükdən ibarət olan orqandır. == Quruluşu == İnsan ayağı 26 sümük, 33 oynaqdan (onlardan 20-si fəal şəkildə ifadə olunur) və yüzdən çox əzələ, vətər və liqamentdən ibarət olan güclü və mürəkkəb bir mexaniki quruluşdur. Şimali Amerikalı və avropoid irqindən olan 1197 yetkin kişinin (orta yaş 35.5) antropometrik tədqiqatında, insan ayağının uzunluğu 1,2 sm standard xəta ilə 26,3 sm olduğu müəyyən edilmişdir.Ayaq arxa ayaq, orta ayaq və ön ayaq olaraq 3 yerə bölünür: Arxa ayaq ayaq biləyi sümüyü və topuq sümüyündən ibarətdir. Qıçın qamış və incik sümükləri talus ilə birləşərək ayaq biləyini əmələ gətirir. Orta ayaqda olan 5 sümük və amortizator rolunu oynayan ayaqdarağını təşkil edir. Orta ayaq vasitəsilə arxa və ön ayağa bağlanır. Ön ayaq beş barmaqdan və beş proksimal uzun sümüyün əmələ gətirdiyi metatarsal sümüklərdən ibarətdir. Əl barmaqlarında olduğu kimi ayaq barmaqlarında da falanqalar var və baş barmaq iki falanqaya, digər dörd barmağın isə hər biri üç falanqaya malikdir.
Ayaq Qərvənd
Ayaq Qərvənd — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Qərvənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == Ayaq Qərvənd Ağdam rayonunun Qərvənd inzibati ərazi vahidində kənd. Xaçın çayının sahilindədir. Toponimiyada ayaq "kənar, uzaq"; "Aşağı"; "qurtaracaq" mənalarını ifadə edir. Yaşayış məntəqəsi Baş Qərvənd kəndindən Aşağıda yerləşdiyinə görə belə adlandırılmışdır. Qərvənd etnotoponimdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Youtube-da bax :Bir kəndin nağılı.
Ayaq barmağı
Ayaq barmağı — hərəkət sisteminin əsas hərəkət aparatı. Ayaqlardakı barmaqlar dabanla birlikdə ayağı hərəkətə gətirir və insanın ağırlıq mərkəzi dəyişən zaman tarazlığı saxlamağa kömək edir. == Maraqlı faktlar == Masanın arxasında oturub sağ ayağınızı yerdən qaldırın və saat istiqamətində ayağınızı dairəvi olaraq hərəkətə gətirin. İndi isə bunu edə-edə sağ əlinizi havada "6" rəqəmini yazırmış kimi edin. Sizin ayağınızın istiqaməti avtomatik olaraq dəyişəcək və bunu düzəldə bilməyəcəksiniz.
Ayaq divanı
Ayaq divanı — Osmanlı imperiyasında fövqəladə vəziyyətlərdə padşahın rəhbərliyi ilə çağırılan və padşahdan başqa hər kəsin ayaq üstə dayanmalı olduğu divan məclisidir. == Tarixi == XVI əsrdə yalnız bir neçə dəfə çağırılan ayaq divanı, XVII əsrdə tez-tez rastlanmışdır. XVI əsrə aid ayaq divanları daha çox padşah tərəfindən saray xaricində toplanmışdır. Mustafa Selaniki öz əsərində qeyd edir ki, Sultan Süleyman Qanuni tərəfindən çağırılan ilk ayaq divanı 1564 tarixində baş tutmuş, səbəbi isə sədrəzəm Əli Paşanın qeyri-müsəlman bir memarı haqsız yerə həbs etdirməsi olmuşdur. Sultan Süleyman tərəfindən çağırılan ikinci ayaq divanı isə tacir və hacılarla dolu bir Osmanlı gəmisinin Malta quldurları tərəfindən ələ keçirilməsi səbəbilə çağırılmışdır.XVII əsrdə padşah əmriylə toplanan ayaq divanları IV Murad və IV Mehmed səltənətlərinə təsadüf edir. IV Muradın 8 iyun 1632 tarixində Sənan Paşa köşkündə çağırdığı ayaq divanı, onun dövlət idarəsini ələ almasında mühüm rol oynamışdır.IV Mehmedin səltənətində padşah əmriylə çağırılan ayaq divanı isə, Ədirnə yaxınlığında qurulan çadırda 15 oktyabr 1658 tarixində çağırılmışdır. Ayaq divanında səfərdən yenicə dönmüş Körpülü Mehmed Paşa ilə şeyxülislam, başqazılar və yeniçəri ağaları iştirak etmiş, padşah bu divanda Abxaz Həsən ağa üzərinə tərtiblənən səfər üçün ordu rəhbərləri ilə məsləhətləşmişdir. Eyni zamanda bu divanda dövrün şeyxülislamı Bolevi Mustafa Əfəndi Abxaz Həsən ağanın ölümü ilə bağlı fətva vermişdir. Bu iki nümunədən başqa XVII əsrdə çağırılan digər ayaq divanları əsgərin yaxud əhalinin tələbi ilə baş tutmuşdur. Hadisələrin bu qədər sərtləşməsində isə əsas səbəb ya dövlət adamlarının yeritdiyi yanlış siyasətlər, ya da maliyyə vəziyyətinin pisləşməsi olmuşdur.
Ayaq fetişizmi
Ayaq fetişizmi — ayaq və ayaq barmaqlarının boyu, topuqlar və dabanı, uzun dırnaq, təmizliyi və ya kirliliyi, ayaqqabılı və corablı geyinmiş halda və ya qoxusundan cinsi zövq alınması. Qarşı cinsə və ya öz cinsləri arasında tətbiq edilə bilər. Ayaqsevərlər həzz duyduqları ayaqları öpməkdən, yalamaqdan, oxşamaqdan, qoxlamaqdan zövq alırlar. Ayaq fetişizminin kişilər arasında ən məşhur fetişizm növü olduğu bildirilmişdir.Fetişizm, bir obyektə olan həddindən artıq bağlılıq olaraq müəyyən edilə, corab, ayaq və s. şeylər ola bilər. Fetişizm deyilincə ilk ağla gələn ayaq, corab və ayaqqabıdır, ancaq fetişizm göbək, qulaq, əl, uniforma və s. qarşı hiss oluna bilər. Google axtarış statistikalarına görə kişilərin 16%-i ayaq fetişistidir. Həmçinin 2017-ci ildə Belçikada aparılan bir araşdırmaya görə kişilərin 17%-ində və qadınların 4%-ində ayaq fetişi aşkarlanmışdır.
Ayaq göbələyi
Ayaq göbələyi – yoluxucu xəstəlik olub, ayaq barmaqlarının arasında əmələ gəlir. İlk zamanlar solğun ağ və sarı ləkələr kimi yaranır sonar isə xoşagəlməz və ağrılı bir problemə çevrilir. Ayaq göbələyinə adətən tez-tez tərləyən ayaqlarda daha çox rast gəlinir. Bədənin dərisindən asılı olaraq bu infeksiyanın müalicəsi bəzən asan bəzən isə həddindən artıq çətin ola bilər. == Xəstəliyin əlamətləri == Dözülməz dərəcədə qaşınma. Ayağın formasında hiss olunan dəyişikliklər. Ayaqda səpkilər və onların sulanması. == Yaranma səbəbləri == Göbələklər canlı qalması üçün gün işığına ehtiyacı olmayan mikroskopik canlılardır. Bu növ canlıların əsas yaranma mənbəyi rütubət və isti yerlerdir ki,tərləyən ayaqlarda bunun üçün ideal məkandır. == Müalicəsi == Bu xəstəliyin müalicəsində ən çox əsasən, göbələk əleyhinə kremlərdən istifadə olunur, lakin bunlar o qədər də effektiv olmurlar.
Ayaq zərbələri
Ayaq zərbələri və ya təpik - ayaq ilə vurulan ələ nisbətən sərt zərbələrdir. Əl zərbələrində olduğu kimi ayaqla vurulan zərbələr müxtəlif səviyyələrə, müxtəlif trayektoriyalar üzrə həyata keçirilir. Ayaqla zərbələr pəncənin üst, alt, qabaq, daban, iç və çöl hissəsi ilə baldır və dizlə icra edilir. == Ayaq zərbələri == Bir çox döyüş növlərində, o cümlədən, Taekvondo döyüş sənətində, əsasən, təpik zərbələrindən istifadə edilir.
Qızıl Ayaq
Beynəlxalq futbol mükafatı olan Qızıl Ayaq futbol liqalarında mövsüm ərzində ən parlaq çıxış etmiş və şəxsi keyfiyyətləri nəzərə alınaraq sahibinə təqdim edilən mükafatdır. Mükafatın təqdim olunduğu futbolçu ən azı 28 yaşında olmalıdır və bu ona yalnız bir dəfə təqdim edilə bilər.Mükafata namizəd 10 futbolçu ilk öncə 28 yaş kriteriyası və hələdə oynaması nəzərə alınmaqla beynəlxalq jurnalistlər tərəfindən seçilir. Daha sonra isə səsvermə internet üzərində səsvermə yolu ilə keçirilir ki, burada da hər kəs iştirak edə bilər. Mükafatın qalibi qəlib üzərində öz ayaq izini "The Champions Promenade" adlanan yerdə həkk edir. Bu məkan Monako knyazlığında yerləşir. 2009-cu ildən başlayaraq Qızıl Ayaq tədbirində xeyriyyə tədbiri təşkil edilməkdədir. Auksion tədbirin baş tutduğu Paris otelində keçirilir və burada QİÇS əleyhinə pul toplanır.
"Taxta ayaq" əməliyyatı
"Taxta ayaq" əməliyyatı 1985-ci ilin sentyabrında 3 İsrail vətəndaşının Kiprdə öldürülməsi İsrail hökumətini bu işə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürən Fələstin Azadlıq Təşkilatının (FAT) Tunisdəki mənzil-qərargahına hücum etməyə vadar etmişdi. Əməliyyat "Taxta ayaq" adı altında 1 oktyabr 1985-ci ildə həyata keçirilmişdi. 8 ədəd F-15, 8 ədəd F-16 markalı qırıcı-bombardmançı təyyarələrin hücumu ilə müşayiət olunan əməliyyat zamanı FAT-ın Tunis qərargahı dağıdılmış, 60-a yaxın üzvü həlak olmuşdu. Tunis rəhbərliyi ölənlər arasında dinc əhalinin olduğunu bildirdikdən sonra, sadiq müttəfiqi ABŞ da daxil olmaqla, dünya ictimaiyyəti İsraili bu işə görə sərt tənqid etmişdi. BMT isə zərərə görə Tunisə ödəniləcək reparasiya məsələsi qaldırdı. FAT buna "Akille Laura" gəmisini ələ keçirib, bir neçə nəfəri öldürməklə cavab vermişdi.
Ayaq (ölçü vahidi)
Ayaq — qədim uzunluq ölçü vahidi. == Ümumi məlumat == Addım, qulac, qarış və dirsək türk sözləri olub, bu gün də bir çox xalqların, xüsusilə türk xalqlarının, eləcə də azərbaycanlıların həyat və məişətində uzunluq ölçmək üçün geniş şəkildə işlənməkdədir. Bu da onların dəqiq ölçülərə daha çox yaxınlığı ilə bağlıdır. Xalqımızın məişətində əski çağlarda işlənmiş, lakin bu gün öz əhəmiyyətini demək olar ki, itirmiş uzunluq ölçüsü vahidləri də vardır. İnsanın bədən üzvləri ilə ifadə olunan ayaq və barmaq kimi qədim ölçüləri bunlara aid etmək olar. Addım, qarış, qulac və dirsəyə nisbətən ayaq uzunluq ölçü vahidi az işlənmiş, tədricən unudularaq arxaikləşmişdir. Bu gün ayaqdan uzunluq ölçmək üçün istifadə edildiyinə rast gəlinməsə də, xalqın yaratdığı və öz məişətində uzun illər boyu işlətdiyi uzunluq ölçü vahidlərindən biridir. Hal hazırda kiçik yaşlı uşaqlar oyun oynayarkən müxtəlif oyunlar zamanı ayaq ölçü vahidindən istifadə edirlər. Azərbaycanda işlənən "ayaq" təxminən yarım inşaat arşınına (0,76 sm : 2 = 0,38 sm ) bərabər götürülmüşdür. Hazırda məişətimizdə işlənən sacayağı da "ayaq" ölçü vahidindən yaranmışdır.
Qara Ayaq (Şot)
Qara Ayaq (fars. قره اياق‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Şot şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Ayaqdöymə
Azərbaycanda xüsusən də Naxçıvanda oynanılan qədim zorxanada oynanılan oyunlardan biridir. Ordubad rayonunda geniş yayılmışdır. Oyun idmançılara dözümlülük, cəsarət aşılayırdı. == Ədəbiyyat == Elçin Aslanov. El-oba oyunu xalq tamaşası. Bakı, İşıq, 1984, 275 s.
Ayaqlar
Ayaq — bir çox onurğalıda olan orqandır. Ağırlıq daşıyan və hərəkəti təmin edən bədən üzvüdür. Bir çox heyvanda ayaq qıçın son hissəsində pəncələr və ya dırnaqlardan təşkil olunmuş, bir və ya daha çox seqment və ya sümükdən ibarət olan orqandır. == Quruluşu == İnsan ayağı 26 sümük, 33 oynaqdan (onlardan 20-si fəal şəkildə ifadə olunur) və yüzdən çox əzələ, vətər və liqamentdən ibarət olan güclü və mürəkkəb bir mexaniki quruluşdur. Şimali Amerikalı və avropoid irqindən olan 1197 yetkin kişinin (orta yaş 35.5) antropometrik tədqiqatında, insan ayağının uzunluğu 1,2 sm standard xəta ilə 26,3 sm olduğu müəyyən edilmişdir.Ayaq arxa ayaq, orta ayaq və ön ayaq olaraq 3 yerə bölünür: Arxa ayaq ayaq biləyi sümüyü və topuq sümüyündən ibarətdir. Qıçın qamış və incik sümükləri talus ilə birləşərək ayaq biləyini əmələ gətirir. Orta ayaqda olan 5 sümük və amortizator rolunu oynayan ayaqdarağını təşkil edir. Orta ayaq vasitəsilə arxa və ön ayağa bağlanır. Ön ayaq beş barmaqdan və beş proksimal uzun sümüyün əmələ gətirdiyi metatarsal sümüklərdən ibarətdir. Əl barmaqlarında olduğu kimi ayaq barmaqlarında da falanqalar var və baş barmaq iki falanqaya, digər dörd barmağın isə hər biri üç falanqaya malikdir.
Ayaqlı ilan fosili
Ayaqlı ilan fosili 2000-ci ildə Livanda, al-Nammourada tapılmışdır. == Tarix == Miladdan əvvəl 92-ci ilə, təbaşir dövrünə aiddir. Adı fransız naturalist Didier Descouens-in şərəfinə adlandırılmışdır. Paris Təbiət Tarixi Muzeyində, Fransada saxlanılır. İkinci dəfə 2008-ci ildə araşdırılmışdır. == Xarakteristika == Uzunluğu 85 santimetrdir. Təbaşir dövrünün ikinci yarısında yaşamış olan bu ilan növü Eupodophis sahib olduğu üzvləri ilə məşhurdur. Onsuz da ilanların, üzvlərinin təkamül müddəti ərzində inkişafdan qalaraq təkamülləşmiş sürünənlər olduğu məlumdur, Eupodophis isə bunu dəqiq şəkildə təsdiq edənm "ara keçid növüdür". Aralıq dənizində yaşamış olduğu hesab edilən bu növ 2 ədəd tam inkişafdan qalmamış ön ayağa malikdir. Qabırğa və onurğalarındaki, digər sürünənlərlə müqayisədə daha qalın sümüklər növün su həyatına adaptasiya olduğunu göstərir.
Ayaqlı təcnis
Ayaqlı təcnis — aşıq poeziyasında forma etibarilə "təcnis müstəzad", "qoşma müstəzad" əsasında yaradılmış təcnis şeir formasının şəkillərindən biri. Əlamətlərinə görə ayaqlı qoşmanı xatırladır. Əsas fərq buradakı bəndlərin cinas qafiyədən qurulmasıdır. Ayaqlı təcnisin birinci bəndində 1-ci və 3-cü misralar sərbəst, 4-cü misranın yarımçıq hissəsi 2-ci misranın yerində işlənən hissə ilə həmqafiyə olur. Ayaqlı təcnis el aşıqları arasında "təcnis müstəzad" adı ilə də işlənilir. Çox çətin və eyni zamanda estetik baxımdan, poetik arxitektonikası etibarilə çox da maraqlı olan ayaqlı təcnis nadir təcnis şəklidir. Burada hər bəndin axırında 5-6 hecalı əlavə bir misra da işlənir. Təsadüfi deyildir ki, ustad Aşıq Ələsgərin yaradıcılığında yalnız bir ayaqlı təcnis nümunəsinə rast gəlinir. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri.
Ayaqoz
Ayaquz və ya Ayaqoz(qaz. Аягөз) — Qazaxıstanın Şərqi Qazaxıstan vilayətində rayon tabeliyində olan şəhər, Ayaqoz rayonunun inzibati mərkəzi. Qazaxıstanın şərqində, Ayaqoz çayının hər iki sahilindədir. Strateji əhəmiyyət kəsb edir; şəhərdə bir neçə hərbi qarnizon və hava hücumundan müdafiə raket qüvvələri kompleksi yerləşdirilib. Respublikanın əsas nəqliyyat mərkəzidir. Türküstan-Sibir dəmir yolunun böyük bir qovşağı, respublika magistral yollarında bir çəngəl: Almatı - Ust-Kamenogorsk, Karaqanda - Ayaqoz - Boqaz. Şəhərin üstündə bir neçə beynəlxalq hava yolunun kəsişməsidir. == Əhalisi və tərkibi == 1 yanvar 2016-cı il tarixinə qədər şəhərdə 38126 nəfər (18.554 kişi və 19572 qadın) yaşayırdı. Milli kompozisiya (1 noyabr 2012-ci il tarixinə): Qazaxlar - 39 113 nəfər. (93.02%) Ruslar - 1715 nəfər.
Ayaqqabı
Ayaqqabı və ya başmaq — ayağı fiziki zədələnmələrdən və soyuqdan qorumaq üçün nəzərdə tutulan geyim növüdür. == Tarixi == Ayaqqabının 7 min illik tarixi var. Ayağı zərərli xarici təsirlərdən qoruyan geyim növüdür. İnsan ən erkən inkişaf mərhələsində ayaqqabıya oxşar əşyalardan istifadə etmişlər. Paleolit dövründə ehtimal ki, ayaqabı əvəzinə ayağa xam dəri, yaxud gön dolamışlar. Dağlıq Altayda təqribən e.ə. 5-ci əsrdə dəri və keçədən hazırlanmış ayaqqabı geymişlər. Ayaqqabının növləri təbii coğrafi şəraitdən, başlıcası isə insanların təsərrüfat məşğuliyyətlərindən asılı olmuşdur. Azərbaycanda da ayaqqabıdan ən qədim zamanlardan istifadə etmişlər. Arxeoloji qazıntılar zamanı Mingəçevirdən e.ə.
Ayaqqabı əməliyyatı (film, 2016)
Ayaqqabı əməliyyatı qısametrajlı bədii filmi rejissor Pərviz Həsənov tərəfindən 2016-cı ildə ekranlaşdırılmışdır. "Debüt" studiyasında istehsal edilmişdir. Film çəkməçi Qədirin başına gələn əhvalatdan bəhs edir. Əsas rolları Qurban İsmayılov, Rasim Cəfər, Almaz Amanova və Leyla Əbdülsəmədova ifa edirlər. == Məzmun == Çəkməçi Qədir (Qurban İsmayılov) xalq arasında tərsliyi ilə tanınır. Dostunun oğlu biznesmen Əmrulla (Rasim Cəfər) Qədirin ayaqqabı dükanından başqa ətrafdakı bütün dükanları satışa razı salır. Tərs Qədiri isə razı sala bilməyəcəyini anlayaraq ona bir fənd qurur. Günlərin bir günü ona iş təklif edir və avans olaraq da pul verir. Qızını (Leyla Əbdülsəmədova) Bakıya festivala göndərmək istəyən və pula ehtiyacı olan Qədir Əmrullanın təklifini qəbul etməli olur və dükanını girov qoyur. Nəticədə iş alınmır və Qədir dükanını itirir.
Ayaqquyruqlar
Ayaqquyruqlular (lat. Collembola) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin gizliçənəlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bəzi xarakterik nümayəndələri su səthində (lat. Podura aquatica), otluqda (lat. Sminthuridae), qarlı dağlarda (lat. Entomobrya nivalis) yaşayır. == Təsnifatı == Entomobryomorpha fəsiləüstü Poduromorpha fəsiləüstü Symphypleona fəsiləüstü Neelipleona fəsiləüstü == Xarici quruluşu == Ayaqquyruqlular kiçik, adətən 1–2 mm böyüklükdə olan həşəratdır. Tək-tək hallarda 5–10 mm böyüklükdə olan nümayəndələri də vardır. Bədəni uzunsov və ya şarşəkillidir. Bədəndən aydın şəkildə ayrılanbaş hissədə 4-6 buğumlu və yaxşı inkişaf etmiş bığcıqları vardır.
Ayaqquyruqlular
Ayaqquyruqlular (lat. Collembola) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin gizliçənəlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bəzi xarakterik nümayəndələri su səthində (lat. Podura aquatica), otluqda (lat. Sminthuridae), qarlı dağlarda (lat. Entomobrya nivalis) yaşayır. == Təsnifatı == Entomobryomorpha fəsiləüstü Poduromorpha fəsiləüstü Symphypleona fəsiləüstü Neelipleona fəsiləüstü == Xarici quruluşu == Ayaqquyruqlular kiçik, adətən 1–2 mm böyüklükdə olan həşəratdır. Tək-tək hallarda 5–10 mm böyüklükdə olan nümayəndələri də vardır. Bədəni uzunsov və ya şarşəkillidir. Bədəndən aydın şəkildə ayrılanbaş hissədə 4-6 buğumlu və yaxşı inkişaf etmiş bığcıqları vardır.
Ayaqqəlsəməlilər
Ayaqqəlsəməlilər (lat. Branchiopoda) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinə aid heyvan sinfi. 1500-ə yaxın növü qeydə alınıb. == Ümumi məlumat == Seqmentlərinin sayı dəyişkən olan ən ibtidai xərçəngkimilərdir. Başı döş seqmentlərinə bitişmir, faset və nauplial gözləri olur. Döş ayaqcıqları yarpaqşəkilli, zəif xitinləşmişdir, tənəffüs, hərəkət və qidanı ağıza yönəltməyə xidmət edir. Aydın şəkildə buğumlara bölünməmiş ayaqlar qəlsəmə çıxıntıları ilə təhciz olunmuşdur. Qarıncığın qurtaracağında yaxşı inkişaf etmiş çəngəl vardır. Qısqacsız mandibullar rudimentar vəziyyətdə nəzərə çarpır. Əksər növlərinin bədəni ikitaylı çanaqla və ya bel qalxanı ilə təchiz olunmuşdur.
Ayaqsız kərtənkələ
Ayaqsız kərtənkələ (lat. Anniella) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin ayaqsız kərtənkələlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Ayaqsız kərtənkələlər
Ayaqsız kərtənkələlər (lat. Anniellidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Ayaqsızlar
Əsl ayaqsızlar (lat. Caeciliidae) — Suda-quruda yaşayan ayaqsızlar dəstəsinə aid fəsilə. Zahirən böyük soxulcana oxşayır. Afrika, Asiya və Amerikanın tropik qurşaqlarında yaşayırlar. Torpaqda, yaxud ağac qırıntıları olan yerlərdə yaşayırlar. Digər suda-quruda yaşayanlardan fərqli olaraq Ayaqsızların su hövzələrinə bağlılığı yoxdur. Belə ki, onlar yumurtalarını torpağa qoyurlar.
Ayaquz
Ayaquz və ya Ayaqoz(qaz. Аягөз) — Qazaxıstanın Şərqi Qazaxıstan vilayətində rayon tabeliyində olan şəhər, Ayaqoz rayonunun inzibati mərkəzi. Qazaxıstanın şərqində, Ayaqoz çayının hər iki sahilindədir. Strateji əhəmiyyət kəsb edir; şəhərdə bir neçə hərbi qarnizon və hava hücumundan müdafiə raket qüvvələri kompleksi yerləşdirilib. Respublikanın əsas nəqliyyat mərkəzidir. Türküstan-Sibir dəmir yolunun böyük bir qovşağı, respublika magistral yollarında bir çəngəl: Almatı - Ust-Kamenogorsk, Karaqanda - Ayaqoz - Boqaz. Şəhərin üstündə bir neçə beynəlxalq hava yolunun kəsişməsidir. == Əhalisi və tərkibi == 1 yanvar 2016-cı il tarixinə qədər şəhərdə 38126 nəfər (18.554 kişi və 19572 qadın) yaşayırdı. Milli kompozisiya (1 noyabr 2012-ci il tarixinə): Qazaxlar - 39 113 nəfər. (93.02%) Ruslar - 1715 nəfər.
Ayaquz çayı
Ayaquz çayı — Qazaxıstanda çay. Uzunluğu 492 km, hövzəsinin sahəsi 15,7 min km². Böyük Ayaquz və Kiçik Ayaquz çaylarının birləşməsindən əmələ gəlir. Əsasən, qar suyu ilə qidalanır. Daşqın zamanı Balxaş gölünə tökülür. Yay aylarında suyu şorlaşır. Suvarmada istifadə olunur. Ayaquz şəhəri bu çayın sahilində yerləşir.
Ayaqyalın məhəbbət (film, 1916)
Ayaqyalın məhəbbət qısametrajlı bədii filmi rejissor Boris Svetlov tərəfindən 1916-cı ildə ekranlaşdırılmışdır. Film "Filma" Səhmdar Cəmiyyətində istehsal edilmişdir. Kinoyumoreska Bakı sakinlərinin həyatından söhbət açır. Hadisələr Bakının küçələrində, gəmidə və mehmanxanada cərəyan edir. Filmdə əsas rolları A. Panova-Potyomkina, Regina Lazareva, Yevgeni Muromski və V. Lenin ifa edirlər. == Məzmun == Kinoyumoreska Bakı sakinlərinin həyatından söhbət açır. Hadisələr Bakının küçələrində, gəmidə və mehmanxanada cərəyan edir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Rejissor: Boris Svetlov Operator: Qriqori Lemberq == Rollarda == A.Panova-Potyomkina Regina Lazareva Yevgeni Muromski V.Lenin == İstinadlar == == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.
Ayaqyalınlar üsyanı
Ayaqyalınlar üsyanı (fr. Révolte des Nu-pieds) — 1639-cu ildə Fransanın Normandiya regionunda böyük xalq üsyanı. Başçıları yarıəfsanəvi Ayaqyalın Jan idi. Üsyana çox ağır vergilər və ümumiyyətlə, feodal zülmü səbəb olmuşdu. "Ayaqyalınlar"ın ictimai və siyasi ideologiyası dəqiq deyildi. Yoxsul şəhər əhalisi və kəndlilərdən ibarət üsyançılar dövlət vergilərindən boyun qaçırır, varlıların mülklərini, vergi idarələrini dağıdırdılar. "Ayaqyalınlar" Normandiyanı tutmuşdular. Üsyan Fransanın bir çox əyalətində geniş əks-səda doğurmuşdu. Üsyanı hökumət qoşunu yatırmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Pierre Carel, Une émeute à Caen sous Louis XIII et Richelieu (1639) : la révolte des Nu-Pieds en Basse-Normandie, Caen, E. Valin, 1886 ; Madeleine Foisil, La Révolte des nu-pieds et les révoltes normandes de 1639, Paris, PUF, 1970 ; Jean-Louis Ménard, La Révolte des nu-pieds en Normandie au XVIIe siècle, Paris, Dittmar, 2005 ; Boris Porchnev, Les Soulèvements populaires en France de 1623 à 1648, S. E. V. P. E. N., Paris, 1963 ; reprinted as Les soulèvements populaires en France au XVIIe siècle, Groupe Flammarion, Paris, 1972.
Ayaqyolu
Tualet və ya Ayaqyolu — İlk tualetin nə vaxt yarandığı bilinmir. Oturacaqlı tualetin eradan 2600 il əvvəl Şumer çariçasına aid olduğu iddia edilir. Şotlandiya ərazisindən isə 5000 il yaşı olan stulabənzər tualetin qalıqları tapılmışdır. E.ə. 2100-cü ilə aid tualetə Misirdə, daha sonralar isə Parisdə və Hindistan yarımadasında da rast gəlinmişdir.Romada ilk ictimai tualet təkcə ehtiyacları ödəmək üçün deyil, həm də fəlsəfi söhbətlər aparmaq üçün əlverişli yer olmuşdur. Daş stullar formasında olan tualetlərdə ilk olaraq nökərlər oturub daşı isidir, sonra isə varlı romalılar öz təbii ehtiyaclarını burada ödəyirdi. Bu tualetlərin xüsusi kanallara çıxışı var idi ki, onları da su yuyub aparırdı. Roma tualetlərindən ancaq imkanlı romalılar istifadə edirdi. Yerdə qalan əhali isə tualet ehtiyaclarını küçədə ödəyirdilər. Tualeti əvəz edən Roma küçələrini təmizləmək üçün xüsusi pullu xidmətçilər var idi.

Значение слова в других словарях

вы́черпнуться дьячо́к заспеши́ть мио́лог пове́трие протоко́льчик расче́рпать сдои́ться бундесве́р грязь зашлифо́вываться лесоэксплуата́ция миномётчик прово́рность туристи́ческий чека́нка чёрная сотня шампу́рный begoggled pushup spiritus tsar камаринская следствие фотобумага