anadangəlmə

sif. 1) inné, -e ; nati//f, -ve ; congénital, -e (xəstəlik barədə) ; 2) nu, -e (lüt, üryan) ; pauvre (kasıb) ; ~ olmaq être nu, -e comme un ver

anacan
anafora
OBASTAN VİKİ
Anadangəlmə immun sistemi
Anadangəlmə immun sistemi — Anadangəlmə (qeyri-spesifik, təbii) immunitet genetik olaraq hər bir bioloji canlı növünə mənsubdur (quyruğun olması və şaquli gəzmək kimi) və irsi olaraq nəsildən nəslə ötürülür.Məhz buna görə, insan heç bir halda, məsələn, it taunu, it isə qonoreya ilə xəstələnə bilməz.Təbii immunitetin fəaliyyəti bir çox müxtəlif mexanizmlər hesabına təmin edilir.Dəri – həm bakteriyalar, həm viruslar, həm göbələklər və həm də digər yad cisimlər üçün demək olar ki, rəfedilməz maneə hesab olunur. Dərini möhkəm divar ilə də müqayisə etmək olar.Məhz buna görə əksər hallarda biz orqanizmimizin yad mikroorqanizmlərlə “görüşünü” sadəcə olaraq hiss etmirik.Onlar ya sadəcə olaraq dərini keçə bilmir, ya da dəridə məhv olurlar.Tər, piy və göz yaşı vəziləri əksər patogen bakteriyalar üçün məhvedici təsirə malik olan xüsusi qoruyucu maddələr ifraz edirlər.Orqanizmin selikli qişaları (burun-udlağın, bronxların, mədə-bağırsağın) – “düşmənlərlə” mübarizənin ön cəbhəsidir.Selikli qişaların sahəsi orqanizmdə təxminən 400 kv.m təşkil edir.Onlar xarici mühitdəki zərərli mikroorqanizmlərə öldürücü təsir edən “lizosim” adlı maddə ifraz edirlər.Selikli qişalarda həmçinin makrofaqlar və A-immunoqlobulinlər də yerləşmişdir. Ona görə də mikroorqanizmlərin selikli qişalarda olması, əlbəttə ki, onlar üçün ölümcül təhlükədir. == Orqanizmin yad cisimlərdən qorunması == Ağciyərlərdən yüzlərlə m³ hava keçir.Məlum olduğu kimi, hətta ən təmiz havada da minlərlə mikroorqanizmlər və çox kiçik ölçülü müxtəlif hissəciklər (toz, bitki tozcuqları və s.) mövcuddur. Havanın ilkin təmizlənməsi burundan başlayır. Məhz buna görə həkimlər burunla nəfəs alınmasını (ağızla yox!) çox vacib hesab edirlər! Havada olan toz hissəcikləri burunun selikli qişasında saxlanılır və burun seliyi ilə xaric edilir.Havanın təmizlənməsi bronxlarda davam edir. Bronxların daxili epiteli qişasında olan çox xırda kirpikciklərin hərəkəti nəticəsində burada olan selik orqanizmdən xaric edilir. Seliklə birlikdə isə bronxlara hava ilə daxil olunmuş müxtəlif mikroorqanizmlər, toz və s. xaric olunur.Selik bir qədər çox yığıldıqda öskürək baş verir ki, bu da orqanizmin müdafiə refleksidir.Bunun sayəsində tənəffüs yolları mikroblardan daha tez və asan azad olur.Məhz buna görə, mikrobların orqanizmdən xaric edilməsi funksiyasını yerinə yetirmədiyi hallardan başqa, öskürək refleksinin qarşısını almaq olmaz.Sadalanan bu mexanizmlər praktik olaraq havada olan bütün mikrobları məhv edirlər.
Anadangəlmə yod çatışmazlığı sindromu
Anadangəlmə yod çatışmazlığı sindromu — hamiləlik zamanı tez-tez qida ilə kifayət qədər yod qəbul edilməməsi nəticəsində yaranan, tiroid hormonunun çatışmazlığı (hipotireoz) nəticəsində doğuş zamanı yaranan fiziki və əqli inkişafın pozulması ilə müşahidə olunan xəstəlikdir. Bu, anadangəlmə hipotiroidizm adlanan və tarixən kretinizm (köhnəlmiş) olaraq adlandırılan, doğuş zamanı qeyri-aktiv tiroid funksiyasının səbəblərindən biridir. Müalicə edilməzsə, həm fiziki, həm də zehni inkişafın pozulması ilə nəticələnir. Simptomlara guatr, körpələrdə zəif boy artımı, böyüklərin boyunun azalması, dərinin qalınlaşması, saç tökülməsi, genişlənmiş dil, çıxıntılı qarın; uşaqlarda sümüklərin böyüməsinin gecikməsi ; və zehni geriləmə, nevroloji pozğunluqlar,ovulyasiyada problemlər, böyüklərdə sonsuzluq görülür. İnkişaf etmiş ölkələrdə yenidoğulmuşlarda qalxanabənzər vəzinin funksiyasının yoxlanılması təmin etmişdir ki, təsirlənənlərdə tiroid hormonu olan tiroksinlə müalicəyə dərhal başlanılır. Bu müayinə və müalicə faktiki olaraq xəstəliyin nəticələrini aradan qaldırıb. == Əlamətlər və simptomlar == Yod çatışmazlığı guatr adlanan qalxanabənzər vəzinin tədricən genişlənməsinə səbəb olur. Zəif boy artımı həyatın ilk ilində görünür. Müalicəsiz yetkin boy 100 to 160 santimetr (3 ft 3 düym to 5 ft 3 düym) arasında dəyişir şiddətindən, cinsindən və digər genetik faktorlardan asılı olaraq. Digər əlamətlərə dərinin qalınlaşması, saç tökülməsi, dilin böyüməsi və qarın çıxması daxildir.

Значение слова в других словарях

взволно́ванно гадли́во заматрици́ровать молча́льница око́льный отбе́льный патроне́сса риста́тель соподчини́тельный соприча́стник целлюло́за видение выме́ривать галио́т загове́ться наполо́ть попо́йка расша́ркиваться штыково́й поздравить cap'n matchboard persecution fancier rationally sifter