Apoll

Adi apollon (lat. Parnassius apollo) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin yelkənqanadlılar fəsiləsinin parnassius cinsinə aid heyvan növü. == Qısa təsviri == Qanadları açıq halda 70–94 mm-dir. Bədəninin üzəri qara, yanlardan isə iki cərgə qırmızı ləkə keçir. Qanadları ağ, bəzən isə krem rəngində olub, zirvədə şəffafdır. Onların xarici kənarı boyu ağ ləkəli, enli boz zolaq keçir. Üst qanadlar üzərində 5 qara ləkə, alt qanadlar üzərində isə qara haşiyəli 5 qırmızı ləkə vardır. Qırmızı və qara ləkələrin yeri çox dəyişkəndir. Alt qanadlar dairəvidir. Yenicə pupdan çıxmış kəpənəklərdə qanadlar əvvəlcə sarımtıl olur.

Karyalı Apollonius və ya Afrodisiamlı Apollonius — antik Afrodisias kəndində yaşamış bir rahib və tarixçidir. Əsərlərinin əksəriyyəti itmiş və ya dəəyişdirilmişdir. Afrodisialda tapılan antik əşyaların üstündə yazılan məlumatlardan aydın olur ki, o baş rahib imiş. Afrodit və ya Əfəsli Diananin bağçasına nəzarətçi imiş. Karyalı Kusaoris və ya İdris və Stratoni haqqında bir əsər yazmışdır. O, İskəndəriyyə şəhəri haqqında ümumi coğrafiyası haqqında kitab yazmışdır. Tarixçi Stefanda onun əsərləində yer almışdır. Afrodisialıda tapılan qalıqlarından Menander adlı oğlu olduğu deyilir. Kənd sakinlərinin ayrıca Afrodisialı başqa kəndlərində vətəndalar onun vacib insanlardan olduğunu söyləmişdir.

Ageratina apollinairei (lat. Ageratina apollinairei) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Eupatorium apollinairei B.L.Rob.

Apollo — İsveçrənin 2017 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki mahnısı. Timebelle qrupu "Apollo" mahnısı ilə İsveçrəni Ukraynanın paytaxtı Kiyevdə keçirilən Avroviziya 2017-də təmsil etmişdir. Mahnı İsveçli bəstəkarlar Elias Noslin, Nikolas Qüntardt və Alessandra Qüntardt tərəfindən yazılmışdır.

Ageratina apollinairei (lat. Ageratina apollinairei) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Eupatorium apollinairei B.L.Rob.

Giyom Apolliner (fr. Guillaume Apollinaire; əsl adı — pol. Wilhelm Albert Vladimir Apollinaris de Wąż-Kostrowicki — rus. Вильгельм Альберт Владимир Александр Аполлинарий Вонж-Костровицкий; 26 avqust 1880, Roma — 9 noyabr 1918, Paris) — fransız şair. == Həyatı == Vilhem Apoliner Albert dö Kostrovitski 1880-ci ildə Romada anadan olub. Onun anası baltika mənşəli fransız qızı, atası isə heç vaxt üzünü görmədiyi italyan zabiti olub. Apoliner qarma- qarışıq bir uşaqlıq dövrü yaşayıb. 1889-cu ildə anası ilə Parisə köçdükdən sonra o müxtəlif sənətlər öyrənmək istəyib və 1902-ci ildən ilk yazıları çap olunmağa başlayıb. Elə həmin ildən o Almaniyada dərs deməyə çağırılır və burada gənc ev xadiməsi Anni Pleydenə dəlicəsinə vurulur. Parisə qayıtdıqdan sonra Apoliner avanqard artistlər sırasına qoşulur.

Nordman apollonu (lat. Parnassius nordmanni) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin yelkənqanadlılar fəsiləsinin parnassius cinsinə aid heyvan növü. Qafqazın yüksək dağ endemikidir. Qanadları açıq halda 70-94 mm-dir. Bədəninin üzəri qara, yanlardan isə iki cərgə qırmızı ləkə keçir. Qanadları ağ, bəzən isə krem rəngində olub, zirvədə şəffafdır. Onların xarici kənarı boyu ağ ləkəli, enli boz zolaq keçir. Üst qanadlar üzərində 5 qara ləkə, alt qanadlar üzərində isə qara haşiyəli 5 qırmızı ləkə vardır. Qırmızı və qara ləkələrin yeri çox dəyişkəndir. Alt qanadlar dairəvidir.

Adi apollon (lat. Parnassius apollo) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin yelkənqanadlılar fəsiləsinin parnassius cinsinə aid heyvan növü. Qanadları açıq halda 70–94 mm-dir. Bədəninin üzəri qara, yanlardan isə iki cərgə qırmızı ləkə keçir. Qanadları ağ, bəzən isə krem rəngində olub, zirvədə şəffafdır. Onların xarici kənarı boyu ağ ləkəli, enli boz zolaq keçir. Üst qanadlar üzərində 5 qara ləkə, alt qanadlar üzərində isə qara haşiyəli 5 qırmızı ləkə vardır. Qırmızı və qara ləkələrin yeri çox dəyişkəndir. Alt qanadlar dairəvidir. Yenicə pupdan çıxmış kəpənəklərdə qanadlar əvvəlcə sarımtıl olur.

Perqalı Apolloni (d. E.ə. 260 – ö. E.ə. 170) — qədim yunan riyaziyyatçısı və astronomu; "Konik kəsiklər" əsərində konik kəsiklərin tam şərhini vermişdir; Planetlərin görünən hərəkətlərini izah edən nəzəriyyənin müəllifidir.

Psevdo-Apollodor naməlum qədim yunan yazıçısı, ədəbiyyatda "kitabxana" ya "Mifik kitabxana" (yun. Βιβλιοθήκη) adlanan üç cildlik ənənəvi qədim yunan mifik və qəhrəmanlıq dastanlarının toplusunun müəllifi. "Mifik kitabxana" günümüzün yunan mifologiyasından bəhs edən ən əsas mənbəyi sayılır.

Kids on the Slope (yap. 坂道のアポロン Sakamichi no Aporon, azərb. Apollon yamacda‎) — Şiniciro Vatanabe tərəfindən yaradılmış yapon anime serialı. Serial noitaminA bloku çərçivəsində Fuji Tv-də nümayiş olunmuşdu. Hadisə 1966-ci ildə baş verir. Baş qəhrəman Kaoru Nişima paytaxt prefektura Kanaqavaya aid olan Yokosuka şəhərindən Naqasaki prefekturasında yerləşən Sasebo şəhərinə köçür. Kaoru həm daha isti iqlimə, həm də yeni məktəbdə onu gözlədiyi mühitə öyrəşməlidir. Yerli qeyri-formal Sentaro Kavabuçi ilə ünsiyyət qurduğdan sonra hər ikisinin musiqiyə marağı olduğu məlum olundu. Beləliklə, o, zərb alətlərində çalan Sentaro və ailəsinin studiya kimi istifadə oluna biləcək böyük zirzəmili musiqi alətləri dükanı olan sinifkomu Ritsuka ilə tanış olur. Bundan öncə yalnız klassik üslubda ifa edən Kaoru caza da marağının peyda olunduğunu görür.

Yeni Müqəddəs Apollinare Bazilikası (Sant'Apollinare Nuovo), Teoderik tərəfindən 500-cü illərdə inşa edilmiş, uzunluğu 35 metr və eni 21 metr olan son dövr antik bazilikadır. Binanı maraqlı edən xüsusiyyətlərdən biri də Konstantinopoldan gətirilən Prokonnesos mərmərindən hazırlanmış sütunlar və binadakı misilsiz mozaikalardır. Apsesdəki pəncərələrdəki bir yazı kilsəni VI əsrin birinci rübünə aid edir. İndiki bina əsasən Teoderik tərəfindən tikilmiş binanın planını izləyir, lakin yerinin səviyyəsi XVI əsrdə ilkin səviyyəsindən təxminən 1,5 metr yüksəkliyə qaldırılmışdır. 539-cu ildə İmperator I Yustinian tərəfindən komandan təyin edilmiş Belisariusun rəhbərliyi altındakı Bizans ordusunun Ravenna şəhərini fəth etməsindən sonra ariyaçılıq təzyiqə məruz qaldı. Buna görə, yarandığı dövrdə İsa Məsihə həsr olunmuş bir aryani kafedralı kimi xidmət edən kilsə, Bizans fəthindən sonra anti-aryanist Toroslu Müqəddəs Martiniyə ithaf edilmişdir. Nəhayət, 856-cı ildə Müqəddəs Apollinarenin yadigarlarının Sant'Apollinare Classedən buraya köçürülməsi ilə, bu dəfə kilsə Ravennalı Müqəddəs Apollinareyə ithaf edilmiş və hələ də kilsə bu adla adlandırılır. Sadə bir bazilikada olan Müqəddəs Apollinare Nuovo narteks, sağında va solunda iki yan nefi olan bir əsas nef və tək apsisə malikdir. Binada dəyişdirilmiş məmulat olaraq istifadə edilən Korinf sütun başlıqları görülə bilər. Əsasən Theoderic'in saray kilsəsi olaraq fəaliyyət göstərən bina, dini ayinlərə ev sahibliyi etdiyi kimi digər siyasi məqsədlər üçün də xidmət edilmişdir.

Sent-Apolliner (fr. Saint-Apollinaire, oks. Sant Apolinari) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Alplar. Kommunanın dairəsi — Qap. Savin-le-Lak kantonuna daxildir. INSEE kodu — 05130. 2008-ci ildə əhalinin sayı 113 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə 69 yaşda (15–64 yaş arasında) 45 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 24 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 65,2%, 1999-cu ildə bu 72,9%). Fəal olan 45 nəfərdən 43 nəfər (23 kişi və 20 qadın) işləyir, 2 qadın işsizdir.

Apollodorus (yun. Ἀπολλόδωρος; e. ə. I əsr – e. ə. I əsr) — Kraliça VII Kleopatranın sadiq təqibçisi. E.ə 48-ci ildə Apollodor Kleopatranın Yuli Sezarın sarayına daxil olmasında böyük rol oynamışdır. Bunun sayəsində Yuli Sezar Kleopatra ilə müttəfiq olmuşdur. E.ə 48-ci ilin yayında Sezar İsgəndəriyyə şəhərinə gələndə XIII Ptolemey və ordusu Pelusiy şəhərində, Kleopatranın ordusu qarşısında idi. Buna görə, Sezarla ilk o görüşmüşdür.

Yeni Müqəddəs Apollinare Bazilikası (Sant'Apollinare Nuovo), Teoderik tərəfindən 500-cü illərdə inşa edilmiş, uzunluğu 35 metr və eni 21 metr olan son dövr antik bazilikadır. Binanı maraqlı edən xüsusiyyətlərdən biri də Konstantinopoldan gətirilən Prokonnesos mərmərindən hazırlanmış sütunlar və binadakı misilsiz mozaikalardır. Apsesdəki pəncərələrdəki bir yazı kilsəni VI əsrin birinci rübünə aid edir. İndiki bina əsasən Teoderik tərəfindən tikilmiş binanın planını izləyir, lakin yerinin səviyyəsi XVI əsrdə ilkin səviyyəsindən təxminən 1,5 metr yüksəkliyə qaldırılmışdır. 539-cu ildə İmperator I Yustinian tərəfindən komandan təyin edilmiş Belisariusun rəhbərliyi altındakı Bizans ordusunun Ravenna şəhərini fəth etməsindən sonra ariyaçılıq təzyiqə məruz qaldı. Buna görə, yarandığı dövrdə İsa Məsihə həsr olunmuş bir aryani kafedralı kimi xidmət edən kilsə, Bizans fəthindən sonra anti-aryanist Toroslu Müqəddəs Martiniyə ithaf edilmişdir. Nəhayət, 856-cı ildə Müqəddəs Apollinarenin yadigarlarının Sant'Apollinare Classedən buraya köçürülməsi ilə, bu dəfə kilsə Ravennalı Müqəddəs Apollinareyə ithaf edilmiş və hələ də kilsə bu adla adlandırılır. Sadə bir bazilikada olan Müqəddəs Apollinare Nuovo narteks, sağında va solunda iki yan nefi olan bir əsas nef və tək apsisə malikdir. Binada dəyişdirilmiş məmulat olaraq istifadə edilən Korinf sütun başlıqları görülə bilər. Əsasən Theoderic'in saray kilsəsi olaraq fəaliyyət göstərən bina, dini ayinlərə ev sahibliyi etdiyi kimi digər siyasi məqsədlər üçün də xidmət edilmişdir.

Tianalı Apollonius (yun. Ἀπολλώνιος ὁ Τυανεύς, təxminən m. 1 – 98) — Roma filosofu, yeni pifaqorçular məktəbinin təmsilçisi. Dövrümüzə onun adına yazılan 97 məktubu gəlib çatmışdır. Miladi III yüzillikdə yazıçı Lusius Flavius Filostratus Apolloniusun kimliyinə həsr olunmuş “Tianalı Apolloniusun həyatı” adlı bir roman yazmışdır. Bu roman hərəsində 40 fəsil olan 8 kitabdan ibarətdir. Orada Apolloniusun müxtəlif şəhərlərə səfərləri, onun krallarla, məmurlarla və müdriklərlə görüşləri, dini-fəlsəfi mülahizələri, möcüzələri, sehrbazlığı haqqında söhbət açılmışdır. Sonra o, Romaya qayıtdıqdan sonra imperator Nero tərəfindən təqib olunmuş, ancaq növbəti imperator Vespasianusun zamanında yüksək vəzifəyə yüksəlmişdir. İmperator Domisianusun dövründə isə o yenə də təqib olunmuş və möcüzə göstərərək hamının gözü qarşısında qeyb olmuşdur. Sonra Efesdə peyda olmuş, orada pifaqorçular məktəbini yaratmışdır.

Afinalı Apollodor — (yun. Απολλόδωρος ο Αθηναίος, təq. e.ə. 180, Qədim Afina – ən tezi e.ə. 120 və ən geci e.ə. 110, Qədim Afina) O bu aralıqda yaşamış yunan alimi, tarixçisi və qrammatikidir. Atası Asklepiaddır. Müasir Dionysius Thrax ilə yanaşı, o, Babilli Diogenin, Stoik Panaetiusun və dilçi Samotrakiyalı Aristarxın tələbəsi idi. O, İsgəndəriyyəni tərk etdi (bəlkə də qaçdı), ehtimal ki, təxminən eramızdan əvvəl 146-cı ildə Perqama getdi və nəhayət Afinada məskunlaşdı.

Apollon 14 (ing. Apollo 14) - ABŞ-ın Apollon proqramının səkkizinci missiyası, Aya enən üçüncü və Ay dağlıq ərazilərinə ilk enən missiya idi. Missiya ilkin olaraq 1970-ci il üçün nəzərdə tutulmuşdu, lakin Apollon 13-ün uğursuzluğu ilə bağlı araşdırmalar və nəticədə kosmik gəmidə dəyişikliklər edilməsi zərurəti səbəbiylə təxirə salındı. Komandir Alan Şepard, komanda modulunun pilotu Stuart Rusa və Ay modulunun pilotu Edqar Mitçel 31 yanvar 1971-ci il bazar günü 16:03:02-də doqquz günlük missiya üçün yola düşdülər. Ayın enişinə gedərkən ekipaj ardıcıl ikinci missiyanı dayandıra biləcək nasazlıqların öhdəsindən gəldi və bəlkə də Apollon proqramını vaxtından əvvəl sona çatdırdı. Şepard və Mitçel səthdə olarkən, Rusa Komandanlıq və Xidmət Modulunun göyərtəsində Ay orbitində qaldı, elmi təcrübələr apardı və gələcək Apollo 16 missiyasının eniş yeri də daxil olmaqla fotoşəkil çəkdi. O, özü ilə bir neçə yüz toxum götürdü, bir çoxu qayıdandan sonra cücərdi və sonrakı illərdə geniş yayılmış ay ağacları adlanan ağacları meydana gətirdi. Ayın səthindən buraxıldıqdan və uğurla yerləşdikdən sonra kosmik gəmi Yerə qaytarıldı və burada fevralın 9-da üç astronavt Sakit Okeana təhlükəsiz şəkildə endilər. == Ekipaj və mühəndislər == Əsas heyət Alan Şepard — komandir (2-ci kosmosa uçuş) Stuart Rusa — komanda modulunun pilotu (1-ci kosmik uçuş) Edqar Mitçel — Ay modulunun pilotu (1-ci kosmosa uçuş) Alan Şepard uçuş zamanı ən yaşlı idi (47 yaş). Ekipaj bütövlükdə minimal uçuş təcrübəsinə malik idi: Şepard Merkuri proqramı çərçivəsində cəmi 15 dəqiqəlik suborbital uçuşda olmuşdu.

Apollonik və Dionisian — yunan mifologiyasından Apollon və Dionis fiqurları arasındakı ikilik ilə təmsil olunan fəlsəfi və ədəbi konsepsiya. Konsepsiyanın populyarlaşması Fridrix Nitsşenin "Musiqi ruhundan tragediyanın doğuşu" əsəri ilə geniş şəkildə qeyd olunur, baxmayaraq ki, terminlər əvvəllər məsələn, şair Fridrix Hölderlin, tarixçi İohan Yoahim Vinkelman və başqalarının yazılarında istifadə olunub. "Dionisian" sözü hələ 1608-ci ildə Edvard Topsellin "İlanların tarixi" adlı zooloji traktatında rast gəlinir . O vaxtdan bəri bu konsepsiya Qərb fəlsəfəsi və ədəbiyyatında geniş şəkildə istifadə edilmiş və müzakirə edilmişdir. Yunan mifologiyasında Apollon və Dionis Zevsin oğullarıdır. Günəşin tanrısı, rasional düşüncə və nizam-intizam tanrısı Letonun oğlu Apollon məntiqə, tədbirliliyə və saflığa müraciət edir və ağlın tərəfdarıdır. Semelin oğlu Dionis isə şərab və rəqs tanrısı, irrasionallıq, xaos, ehtiras, duyğu və instinktləri təcəssüm etdirir. Qədim yunanlar təbiətcə çox vaxt bir-birinə qarışsalar da, iki tanrını bir-birinə zidd və ya rəqib hesab etmirdilər.

Apolliner Yoahim Kyelem de Tambela (fr. Apollinaire Joachim Kyélem de Tambèla; 11 iyun 1958) — Burkina-Faso siyasi və dövlət xadimi, hüquqşünas, publisist, vəkil, 21 oktyabr 2022-ci ildən Burkina-Faso baş nazirinin səlahiyyətlərini icra edən. == Həyatı == O, ölkənin müvəqqəti prezidenti İbrahim Traore tərəfindən 21 oktyabr 2022-ci ildən Burkina-Fasonun baş nazirinin səlahiyyətlərini icra etmək üçün təyin edilmişdir.

Apollo 10 — NASA-nın Apollon proqramının Ayın səthinə insan endirmək məqsədi daşıyan ekipajlı missiyası. Bu, dördüncü ekipaj missiyası idi və Apollo 11 tərəfindən ediləcək faktiki eniş üçün məşq idi. 10 may 1969-cu ildə yola çıxan:76 üç kosmonavt, Tom Stefford, Con Yanq və Yucin Sernan Ay ətrafında orbitə çıxdılar. Stefford və Sernan ay modulunu Ayın səthindən cəmi 14.5 kilometr (9 mil) yüksəyə qədər uçurdular. :76 Apollo 10 ekipajı orbitlərinin Ayın qaranlıq üzü tərəfində yerləşən ən uzaq nöqtəyə çatmışdır ki, bu nöqtə də hər hansı bir insanın Yer səthindən səyahət etdiyi ən uzaq məsafədir.

Apollon 12 — Apollon proqramı çərçivəsində insanın Ay səthinə enməsinin həyata keçirildiyi ikinci uğurlu missiya. Bu uçuş Apollon layihəsi üzrə təşkil olunmuş 6-cı uçuş idi. 14 noyabr 1969-cu ildə Kennedi Kosmik Mərkəzindən buraxılıb.

Perseya (lat. Persea) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin dəfnəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Perseya həmişəyaşıl meyvə bitkiləri cinsidir. Tropik meyvədir. Hünd. 10–20 m-dir. Çiçəkləri ikicinsiyyətli və ağımtıldır. Armud formalı meyvələri tündyaşıl, yaxud qara və birtoxumlu olur. Əkiləndən 4-5 il sonra məhsul verməyə başlayır; hər ağacı 150-200 kq meyvə verir. Meyvələri 250-600 qr gəlir, yeyilir, qoz dadı verir.

Omar Apollo (20 may 1997, Hobart[d], İndiana) — ABŞ müğənnisi, mahnı yazarı. 2022-ci ildə Warner Records ilə müqavilə bağladıqdan sonra debüt studiya albomu olan "Ivory"-ni təqdim edib. Bu albom olduqca müsbət dəyərləndirilib. Omar, 65-ci Qremmi mükafatları mərasimində "Ən yaxşı yeni artist" kateqoriyası üzrə "Qremmi" mükafatına namizədlik əldə etmişdir. İstər ingiliscə, istərsə də ispanca mahnılar oxuyur. == Həyatı == Omar Apolonio Velasko 20 may 1997-ci ildə İndiana ştatının Hobart şəhərində doğulub. Valideynləri Meksikanın Quadalahara şəhərindən ABŞ-yə mühacirət edəndə Omar hələ dünyaya gəlməmişdi. Ailədə özündən başqa üç böyük qardaş-bacısı var. Ata və anası ailəni dolandırmaq üçün müxtəlif peşələrdə çalışıb. O, uşaq olanda "ballet folkloriko" rəqsi ilə məşğul olurdu.

Apollon məbədi — Delfi şəhərində qədim Yunanıstan məbədinin xarabalıqları. Dorik orderə mənsub tikili e.ə. IV əsrə aiddir. Korinfli Spintar, Ksenodor və Aqaton tərəfindən e.ə. VI əsrə aid daha əvvəlki məbədin qalıqları üzərində inşa edilmişdir.