Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ехать

    еду, едешь; поезжай ; (разг.), езжай; едущий; ехав, едучи; нсв. (ненаправленный, кратный - - ездить) 1) а) Двигаться, перемещаться в определённом напр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЕХАТЬ

    несов. 1. getmək, gəlmək (miniklə); 2. məc. sürüşmək; ◊ дальше ехать некуда bax дальше.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЕХАТЬ

    1. Getmək, gəlmək (miniklə); 2. Sürüşmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЕХАТЬ

    несов. фин (са ккуьна акьахна)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • дальше ехать некуда

    Хуже того, что есть, не может быть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ехать на ком-л

    разг. Использовать кого-л. в своих целях, достигать чего-л. чужим трудом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • выезжать, ехать на чужом горбу

    Выезжать, ехать на чужом горбу (на чужих горбах) Пользоваться чужим трудом; использовать кого-л. для достижения своих целей.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏ

    окружение, охватывание

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏHATƏ

    ...adamların əhatəsində tərini silə-silə yeriyirdi. S.Rəhimov. □ Əhatə etmək – 1) bax əhatələmək. Şənbə günü sübhdən padşahlıq sarayını əhatə etsinlər v

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏDAT

    is. [ər.] 1. qram. Müstəqil mənası olmayan, lakin cümlədə müxtəlif məna çalarları əmələ gətirən söz, hissəcik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ELAT

    top.i. a group of related people; nation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ƏHATƏ

    Ərəbcədir. Mühit, həyat sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ELAT

    ...bağat komponenti ilə eyni model üzrə əmələ gəlib. Şəkilçi (-at) ərəbcə cəmlik bildirir, kök öz sözümüzdür. Güman ki, el sözü biz­dən əvvəlcə ərəblərə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ЁКАТЬ

    несов. bax ёкнуть

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ƏHATƏ

    ə. ətrafını alma; dövrələmə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ƏDAT

    ə. 1) alət, avadanlıq, ləvazimat; 2) qrammatikada: ayrılıqda mənası olmayan, lakin başqa sözlərlə işləndikdə məna verən nitq hissəsi

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ƏHATƏ

    ...toxunulmaq) to be* involved, to be* embraced; Məqalədə bu məsələ əhatə olunmamışdır This problem hasn’t been involved in the article

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ƏDAT

    i. qram. particle; qüvvətləndirici ~ intensifying particle; məhdudlaşdırıcı ~ limiting particle

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ELAT

    elat bax 1. camaat; 2. köçəbə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ELAT

    народность

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • EDAT

    ədat

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ƏHATƏ

    dövrə — yan-yörə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ELAT

    xalq — el

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ədat

    edat

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • ƏHATƏ

    ...обстановка, условия существования кого-л., чего-л. Əlverişli əhatə благоприятное окружение 2. совокупность лиц, составляющих чьё-л. общество; среда.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏDAT

    сущ. лингв. частица (служебное слово, вносящее дополнительные оттенки в значение других слов, словосочетаний и предложений или выражающее разного рода

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ELAT

    сущ. собир. устар. народ (народность, группа родственных племен) 2. поселение, община

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ELAT

    (Ağdam) köçəri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЕКАТЬ

    несов.: сердце ѐкает рикIи тумп-тумп ийизва, рикI хъуткъунзава (мес. кичIе хьана).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ELAT

    Bir yurdda, bir yerdə yaşayan camaat, xalq, el. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Biz elatıq, obalarımız isə dağın o tərəfındədi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ELAT

    ...para şuriş və inqilabın vüquinə görə Qazax mahalından bir neçə elat köçüb Qarabağ vilayətinə, İbrahim xanın təhti-himayəsinə keçibdir. F.Köçərli. //

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • əhatə

    kapsam

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • elat

    top. is. peuple m, groupe m de tribus apparentés ; communauté f, colonie f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ədat

    is. qram. particule f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • поезжай

    = поезжайте к поехать и ехать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • THAT

    that1 demon. pron (pl those) 1. o; ~ book o kitab; ~ house o ev; ~ day o gün; That is true O həqiqətdir / 2. İsmin əvvəlində işlənir; The climate here

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • HEAT

    heat1 n 1. isti, çox / bərk isti, bürkü; to suffer from the ~ istidən / bürküdən əziyyət çəkmək; 2. hərarət, yüksək istilik; fever ~ qızdırma istisi;

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • CHAT

    chat1 n söhbət, gap; boşboğazlıq, boş danışıq / söhbət; to have a ~ söhbət / gap etmək; boşboğazlıq etmək; I had a long chat with him Mən onunla uzun

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • УХАТЬ

    несов. dan. bax ухнуть

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЕХАТЬ

    сов. getmək (miniklə); ◊ далеко не уедешь с чем, на чем bax далеко

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЪЕХАТЬ

    ...böyrü üstə əyilmək; 3. dan. köçmək (başqa yerə); 4. çıxmaq: съехать на берег sahilə çıxmaq (gəmidən).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОХАТЬ

    несов. ah-vay etmək, ax-uf etmək; ufuldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АХАТЬ

    несов. ah-vay etmək, ah çəkmək, ah-zar etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЪЕХАТЬ

    сов. 1. girmək (miniklə); 2. çıxmaq, üzü yuxarı qalxmaq (miniklə); 3. dan. ilişdirmək, çəkmək, vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏHAT

    f. kənd yerləri

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • CƏHAT

    ə. bax cihat.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • УХАТЬ

    несов., см. ухнуть

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЕХАТЬ

    фин; хъфин (са акьахдай затIуна аваз). ♦ далеко не уедешь пер. вун яргъал фидач, акI кардикай файда хкатдач

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЪЕХАТЬ

    1. агъуз эвичIун, эвичIун (акьахдай затIуна аваз дагъдай, гуьнедай агъуз). 2. авахьун (виняй агъуз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОХАТЬ

    несов. угь авун; агь: угь авун; агь-вай авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЪЕХАТЬ

    ...экъечIун (балкIандал ва маса затIунал алаз). 3. разг. аватун, гьатун; въехать в лужу яд авай лекъвез аватун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЕХАТЬ

    getmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АХАТЬ

    несов. разг. 1. агь чIугун, агь-вай авун. 2. пагь алахьун, пагь акъатун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • WHAT

    what1 pron 1. interrog. pron. nə?; What is it? Bu nədir? What is it made of? Bu nədən düzəldilib?; What is your name? Sənin / Sizin adın / adınız nədi

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • état

    m 1) dövlət; 2) vəziyyət, hal

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ёкать

    ...отрывистые звуки, напоминающие звуки при икоте. У лошади селезёнка ёкает. б) лекс., безл. В животе ёкает. 2) а) разг. Замирать, сжиматься от испуга,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ELAT

    куьгьн. са чкада яшамиш жезвай халкь, жемят, эл; // кьилди яз малдарвилелди машгъул жезвай хуьруьн куьчери агьали

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏDAT

    [ər.] сущ. 1. грам. кӀус (кьилди са манани тагур, амма цӀарафда жуьреба-жуьре манаяр арадал гъидай гаф; мес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏHATƏ

    [ər.] сущ. элкъуьрна кьун, элкъуьрун, кьуд патахъай кьун; // əhatə etmək а) кил. əhatələmək; б) пер. кьатӀуз хьун; əhatəyə almaq кил. əhatə etmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • elat

    elat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ədat

    ədat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • əhatə

    əhatə

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • едать

    см. есть I 1); едал, -ла, -ло; нсв., многокр.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • əhatə

    is. entourage m, enveloppement m, encerclement m ; encadrement m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • EAT

    ...naharını etmək / yemək; to ~ well yaxşı yemək; The child doesn’t eat well Uşaq yaxşı yemir; 2. yaxşı yeyilmək; It eats well Bu, yaxşı yeyilir

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • шун

    (диал.; гл.: ? ? ?) - идти, ехать; см. фин.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • GETMƏK

    1. идти, ходить, уходить; 2. ехать, уехать, уезжать;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • парадировать

    -рую, -руешь; нсв.; книжн. Идти, ехать парадным шагом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • верхами

    нареч.; разг. = верхом (о нескольких всадниках) Ехать верхами.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КӀУС²

    qram. ədat; инкарвилин кӀусар qram. inkar bildirən ədatlar; суалдин кӀус sual ədatı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • İŞDƏ ƏDAT

    Daha, artıq, budur. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • EL-ELAT

    i. bax elat

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • əhatə etmək

    kaplamak, kapsamak

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • el-elat

    is. bax elat

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • EL-ELAT

    сущ. 1. народ, люди 2. скотоводыкочевники

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • рысцой

    см. рысца; нареч. Ехать рысцой. К реке бежим рысцой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОСЁЛОЧНЫЙ

    прил. kəndarası; ехать просёлочной дорогой kəndarası yol ilə getmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • транзитом

    см. транзит; в зн. нареч. Ехать транзитом. Груз идёт транзитом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пораздуматься

    -аюсь, -аешься; св.; нар.-поэт. = раздуматься Хотел ехать, да пораздумался.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хочешь, не хочешь

    Поневоле, приходится. Хочешь не хочешь, а в командировку ехать надо.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ДОЛЖНОСТЬ

    ж vəzifə, qulluq; ◊ в должность (идти, ехать) köhn. qulluğa, idarəyə (getmək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • дальше некуда

    Дальше (ехать) некуда Хуже того, что есть, больше быть не может.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • первопуток

    -тка; м.; разг. Первый зимний санный путь. Ехать по первопутку. Первопуток установился.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÜZƏNGİ-ÜZƏNGİYƏ

    нареч. стремя в стремя (ехать, скакать) – рядом, бок о бок (о всадниках)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ИНФИНИТИВ

    ...инфинитив (глаголдин вахт тайин тушир форма, мес. урус чIала: читать, ехать).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • заколебаться

    ...колебания в принятии решения. Отец заколебался: ехать или не ехать. 3) разг.-сниж. Устать, утомиться от чего-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • лихачить

    -чу, -чишь; нсв.; разг. Очень быстро ехать (ездить), подвергая себя опасности. Не лихачь!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • метро

    неизм.; ср. = метрополитен Петербургское метро. Ехать в метро. Станция метро. Войти в метро.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇAPIRTMAQ

    глаг. скакать (ехать вскачь, быстро, с большой поспешностью). At çapırtmaq скакать на лошади

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТРУСЦА

    мн. нет куьлуь (кьезил) хъурц; ехать трусцой кьезил хъурца фин, хъурц ийиз фин.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • трёхместный

    -ая, -ое. С местами для троих. Т-ая каюта. Ехать в трёхместном купе.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НЕКОГО

    местоим. кас авач; некого послать ракъурдай кас авач; некому ехать фидай кас авач!

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИЗВО₂ЧИК

    1. арабачи; файтончи; киричи. 2. кирида кьур файтон; ехать на извозчике кирида кьур файтонда аваз фин.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • способно

    ...нар.-разг. Удобно, ловко. Хорошо, что дорогу подморозило: способнее будет ехать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • GÜZAR

    сущ. устар. путь, дорога; güzar etmək идти, ехать куда-л.; güzarı düşmək попасть куда-л.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • избочиться

    ...и избочившись; св.; разг. = избочениться Избочась, избочившись стоять, ехать. Избочась стоит избушка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • шоссейка

    (сэ) -и; мн. род. - шоссеек, дат. - шоссейкам; ж.; разг. = шоссе Ехать по шоссейке. Старая шоссейка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • разрыхлённый

    ...-ое. Взрыхлённый; ставший рыхлым. Р-ая пашня. Р-ое состояние грунта. Ехать по разрыхлённой дороге.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • передом

    ...некотором расстоянии перед кем-, чем-л.; впереди 1) Идти, бежать, ехать, передвигаться передом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • комплекция

    ...complexio - связь, соединение) Телосложение. Комплекция не позволяет ехать верхом. Человек солидной комплекции.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • в объезд

    см. объезд; нареч. Стороной, объезжая что-л. Ехать в объезд. В объезд здесь меньше трёх километров.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЧЕРЕПАХА

    ...tısbağa, (çanaqlı) bağa; 2. bağa qını; ◊ как черепаха; черепахой (ехать, идти) tənbəl-tənbəl, tısbağa kimi (yerimək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ELEKTRİÇKA

    ...электричка (поезд электрифицированной железной дороги). Elektriçkada getmək ехать на электричке, elektriçkaya gecikmək опоздать на электричку

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • мерин

    -а; м. Кастрированный жеребец. Запрячь мерина. Ехать на мерине. - врёт как сивый мерин - глуп как сивый мерин

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приспичить

    ...Срочно понадобиться. Приспичило покурить. Приспичило тебе сейчас ехать. Приспичило выйти.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пролётка

    ...ист. Лёгкий открытый двухместный экипаж. Извозчичья пролётка. Ехать в пролётке.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОБЫВКА

    на побывку разг. са тIимил вахтунда рухсат къачуна; ехать домой на побывку са тIимил вахтунда отпускдиз кIвализ хтун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • кабинка

    кабинка : кабинкада аваз фин - ехать, поехать в кабинке; кабинкада акьадарун - сажать в кабинку; кабинкадай авудун - высаживать из кабинки.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • полуторка

    ...ж.; разг. Грузовая автомашина грузоподъёмностью в полторы тонны. Ехать на полуторке. Грузовик-полуторка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТОРМОЗ

    ...tormoz, əyləc; 2. (мн. тормозы) məc. əngəl, maneə; ◊ на тормозах (ехать, спускаться) tormozlayaraq, hərəkəti yavaşıdaraq (getmək,. enmək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПУТЬ

    м 1. рехъ; ехать по зимнему пути хъуьтIуьн рекьяй (рекье аваз) фин; воздушные пути гьавадин рекьер; железнодорожные пути ракьун рекьер. 2. сефер, рех

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • дровни

    ...без кузова для перевозки дров, сена и т.п. Доверху нагрузить дровни. Ехать на дровнях.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • зимник

    ...проложенная прямо по снегу для езды зимой. Проезжий зимник. Проложить зимник. Ехать, возвращаться по зимнику, зимником.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • заправочная

    ...оборудованное место, где производится заправка машин горючим. Ехать на заправочную. Остановиться у заправочной. Механик с заправочной.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • безлесье

    ...степной полосы. б) расш. О местности без лесов, лесной растительности. Ехать по безлесью.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НЕРАЗУМНО

    ...ağılsızcasına hərəkət etmək; 2. в знач. сказ. ağılsızlıqdır; неразумно ехать в такую погоду belə havada yola çıxmaq ağılsızlıqdır.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • карета

    ...четырёхколёсный конный экипаж на рессорах. Приказать заложить карету. Ехать в карете.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLİLİK

    is. Genişlik, hərtərəflilik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLİ

    sif. Geniş, hərtərəfli, əhatə dairəsi geniş olan. Əhatəli əsər. – Belə oldu nəticə: – Daha əhatəli iclas çağırılsın; Yaxın bir gün; Ətraflı danışmaq ü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLƏNMƏK

    məch. Əhatə olunmaq, əhatə edilmək, əhatəyə alınmaq, dövrəyə alınmaq, dörd tərəfi tutulmaq. Meyvə bağları ilə əhatələnmiş güllü-bağçalı böyük həyətimi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLƏNMƏ

    “Əhatələnmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLƏMƏK

    f. Əhatə etmək, əhatəyə almaq, dövrələmək, dövrəyə almaq, dörd tərəfini tutmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏLƏMƏ

    “Əhatələmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHATƏEDİCİ

    sif. Dövrələyici, hər tərəfi qavrayan. Katib əhatəedici nəzəri ilə ətrafa nəzər saldı. Mir Cəlal

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Elat
Elat (ümumtürk el-ölkə, xalq) — əsasən [[Azərbaycan] ərazisində yarıköçəri(yaylaq -qışlaq)maldarlıqla məşğul olan sosial zümrə. Oturaq rəiyyətdən fərqli olaraq, elat xeyli az vergi yükü daşıyırdı, ancaq əvəzində bir çox elat tayfaları hərbi mükəlləfiyət daşıyırdı. Bir çox hallarda bir ərazinin rəyyəti hansısa elata təhkim olunurdu. Faktiki olaraq həmin ərazidə yaşayan elat, ona təhkim olunmuş rəyyəti qoruyur, onun əvəzinə döyüşə gedirdi. Bunun səbəbi Orta Əsrlərdə qoşunların əsasən atlı olmasında idi. Elat termini daha çox türksoylu xalqlara aid edilirdi.
HEAT
Yüksək partlayıcılı tank əleyhinə mərmi (ing. high-explosive anti-tank) (HEAT) və ya Kumulyativ mərmi - kumulyativ effektdən istifadə olunan əsas artelleriya təyinatlı mərmi növüdür. Zirehli (tank, pzm və sairə), eləcə də dəmir-beton hədəfləri vurmaq üçün nəzərdə tutulur. Kumulyativ mərmi korpusdan, partlayıcı doldurucudan, kumulyativ çuxurcuqdan, partladıcıdan və trasserdən ibarətdir. Yüksək çıxış sürətini Neuman effekti ilə istifadə edərək möhkəm və qalın zirehi daha təsirli bir şəkildə vurur. Səs sürətindən 25 dəfə daha sürətli hərəkət edərək, zirehə yüksək təsir göstərir. Mərminin xarici hissəsi metal astarla örtülmüşdür. İkinci Dünya Müharibəsi dövründə misdən istifadə edilmişdir. Mərmi tank zirehinə çatmazdan 2 metr əvvəl əsasən bölünür və dağılır. HEAT mərmisinin effekttivliyi əsasən döyüş başlığının diametri ilə mütənasibdir.
Ədat
Ədat — sözlərin və cümlələrin təsir gücünü artıran köməkçi nitq hissəsi. Ədatlar cümləyə müxtəlif cəhətdən məna incəlikləri verir, ifadənin səlistləşməsinə və fikrin məntiqi qurulmasına xidmət edir. == Ədatların mənaca növləri == === Qüvvətləndirici ədatlar === Ən, lap, daha, axı, hətta, artıq, -ca², da, də, ha, düz, bir, ki, necə, nə, belə, olduqca, heç ədatları qüvvətləndirici ədatlardır. Məsələn: Lap başımı itirmişəm. Artıq mən belə fikirlə razı deyiləm. Axı o bununla maraqlanırdı? Sən bunu desən belə, heç kəs razı olmayacaq. Bunu mütləq deməlisən ha! Hətta mən də bunu bilmirdim. Düz yanında dayandı.
Əhlat
Əhlət (türk. Ahlat) — Van gölünün şimal-qərb sahilində, əhalisi 35 000 nəfər olan, Bitlis ilinin tərkibində bir ilçə. Şimalında Muş ilinə bağlı Bulanıq və Malazgirt ilçələri, qərbində Muş ili, cənubunda Van gölü, şimal-qərbində Tatvan və Bitlis, şərqində isə yenə Van gölü və Adilcəvaz ilçəsiylə həmsərhəddir. Şəhərin ən qədim sakinləri urartlar buranı Halads adlandırarkən, türklər və iranlılar "Əxlat", kürdlər "Xelat", ermənilər "Şaleat", suriyanlar "Kelat", ərəblər isə "Hilat" adlandırmışlar. İslam aləmində "Qübbət-ül islam" kimi də tanınır.
Hat
Hat — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Başarat kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub. == Toponimikası == Hat kəndi Qarabağ silsiləsinin ətəyindədir. Keçmiş adı Böyük Hat olmuş, yaxınlığındakı Kiçik Hat kəndinin əhalisi buraya köçürüldükdən sonra, böyük komponenti ixtisara uğramışdır. Yaşayış məntəqəsini əliyanlı tayfasına mənsub ailələr salmışlar. Tədqiqatçılara görə, oykonim həd (kənar, qıraq) sözündəndir.
Aapravasi-Qhat
Aapravasi-Qhat (hind आप्रवासी घाट – İmmiqrasiya deposu) — Mavrikinin paytaxtı Port-Luizdə yerləşən və Hindistandan məcburi və ya müqaviləli işçi qüvvəsi alan ilk İngilis koloniyası olan bina kompleksidir. 1849-1923-cü illərdə yarım milyon hindistanlı məcburi köçkün Britaniya İmperiyasındakı plantasiyalara aparılmaq üçün İmmiqrasiya deposundan keçdi. İşçilərin genişmiqyaslı miqrasiyası bir çox keçmiş Britaniya koloniyalarının cəmiyyətlərində silinməz iz buraxdı və hindlilər milli əhalinin əsas hissəsini təşkil etdi. Təkcə Mavritaniyada indiki ümumi əhalinin 68 faizi hind mənşəlidir. Beləliklə İmmiqrasiya Anbarı Mavritaniyanın tarixində və mədəni kimliyində əhəmiyyətli bir istinad nöqtəsinə çevrildi.Ərazidəki bütün kompleksdən üç daş binanın yalnız qismən qalığı qalmışdır. Bunlar indi Mavritaniya milli irsi qanunvericiliyinə əsasən milli bir abidə olaraq qorunur. İmmiqrasiya Anbarının sosial tarixdəki rolu 2006-cı ildə UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi elan edilərək tanınıb. Bəzi zəif binaların 1860-cı illərdəki halına qaytarılması üçün mühafizə işləri aparılır. == Etimologiya == Qhat sözü Kannadaca Qatta (dağ silsiləsi) tamilcə Kattu (dağ yamacı, bənd, silsilə) və Teluquca Katta və gattu (bənd, sahil) kimi bir çox Dravid etimonları ilə izah olunur. === Adı === 1987-ci ildən bəri istifadə olunan Aapravasi-Qhat adı birbaşa olaraq "İmmiqrasiya Deposu" ifadəsinin hind dilindən tərcüməsidir.
Elat mahalı
Elat mahalı — Şirvan xanlığının inzibati ərazilərindən biri. == Tarixi == Kürdəmir, Ağsu, Sabirabad, Hacıqabul, Neftçala, Salyan və Şamaxı rayonlarının ərazisindəki kəndlərdə məskunlaşmışlar. == Əhalisi == Burada 1821-ci ildə 20 obada (Bəyi, Xalac, Ərəbəbdülkərim, Bozavand, Qovlar, Paşalı, Zəngənə, Qaraimanlı, Karrar, Bayat, Pərdili, Xınıslı, Cəyirli, Birinci Ucarlı, İkinci Ucarlı, Üçüncü Ucarlı, Mirikənd, Taliş, Şamlı, Göylər) 1016 ailə yaşayırdı. == İqtisadiyyatı == Elat mahalının sakinləri maldarlıq, əkinçilik və bağçılıqla məşğul olurdular. == İstinadlar == == Həmçinin bax == Şirvan xanlığı == Xarici keçidlər == Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru. "Şirvan xanlığının süqutu: özündən sonra qalanlar…" (az.). Musavat.az. İstifadə tarixi: 2017-04-03. Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru. "Salyanlı xanım Pyotrun zabitlərini necə qətlə yetirdi" (az.).
Miami Heat
Mayami Hit — Florida ştatının Mayami şəhərini təmsil edən peşəkar basketbol klubu. NBA-da Şərq Konfransında mübarizə aparır.
Toğrul Erat
Toğrul Erat — futbolçu, Almaniyanın Fortuna klubunun və Azərbaycan U-21 yığma komandasının yarımmüdafiəçisi. == Karyera == Toğrul Erat 1992-ci ildə Almaniyada türk ailəsində anadan olub. Uşaqlıqda SC Union Nettetal komandasında oynamağa başlayıb. 2009-cu ildən karyerasını Fortuna Dusseldorf klubunda davam etdirib. 2010-2013-cü illər arasında Toğrul Fortunanın ikinci heyətində çıxış edərək, 74 oyunda 11 dəfə fərqlənib. Daha sonradan əsas komandaya gətirilən T. Erat, 2013-cü ilin dekabr ayında Fortunanın əsas heyətində debüt edib. Bununla da Toğrul, 2-ci Bundesliqada oynayan ilk azərbaycanlı olub. Fortunanın heyətində keçirdiyi ikinci oyunda Toğrul qol hesabını açıb. Hal-hazırda Toğrul Erat Fortuna klubunun əsas heyət oyunçusudur. == Milli komanda == 2013-cü ildən Toğrul Erat Azərbaycan U21 komandasının şərəfini qoruyur.
What If
Medikan Hat
Medisin-Hat — Kanadanın Alberta vilayətində şəhər.
Medisin-Hat
Medisin-Hat — Kanadanın Alberta vilayətində şəhər.
Elat Yalqızağac (Mərənd)
Elat Yalqızağac (fars. ايلات يالقوزاغاج‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,501 nəfər yaşayır (352 ailə).
Elat bayramı (Gürcüstan)
Gürcüstandakı etnik Azərbaycanlılar "Elat mədəniyyət günləri" adlı bayram keçirirlər. Həmin gün dünyanın dörd bir yanından olan türk köklü xalqlar bir yerə toplanır. Elat mədəniyyət bayramı ənənəvi olaraq Gürcüstanın Dmanisi rayonunun Armudlu yaylasında təşkil edilir. == Tarixi == Elat nə deməkdir? Bayramın adının Elat olması da təsadüfi seçilməyib. Elat "köçərilik, tərəkəməlik" mənasını verir. Yəni yerini dəyişən, yaylaqdan qışlağa köç edən, zəhmətkeş, əli qabarlı xalqı tərənnüm edir. Bu bayram günü həm də təsərrüfatçıların arandan yaylağa qayıtdığı zamana təsadüf edir. Məhz bu bayramın həvəsinə dağlara çəkilmiş fermerlər malqarasını geri qaytarmağa tələsir. Yaylaqda mal- qara otaran Zaur Məmmədovun sözlərinə görə "Elat bayramı" günü bütün maldarlar Armudluqda olacaq.
Esat Oktay Yıldıran
Əsəd Oqtay İldıran (türk. Esat Oktay Yıldıran; 15 fevral 1949 – 22 oktyabr 1988, İstanbul) — Türkiyə hərbçisi. O, Kipr əməliyyatında iştirak etmiş və 1980-ci il dövlət çevrilişindən sonra Diyarbəkir həbsxanasında daxili təhlükəsizlik komandiri vəzifəsində çalışmışdır. İldıranın Diyarbəkir həbsxanasında işlədiyi müddətdə məhbuslara işgəncə verdiyinə dair iddialar var. O, 22 oktyabr 1988-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülmüşdür. İldıranın nəşi Ədirnəqapı şəhidliyində dəfn edilmişdir. == Fəaliyyəti == Əsəd Oqtay İldıran 1974-cü ildə Kipr əməliyyatında xidmət etmişdir.Əsəd Oqtay İldıran 12 sentyabr dövlət çevrilişindən sonra 24 fevral 1981-ci il tarixindən 1983-cü ilə qədər Diyarbəkir E tipli hərbi həbsxanasında təhlükəsizlik rəisi vəzifəsində çalışmışdır. O, Ankaradan Diyarbəkirə göndərilmiş və kiçik gizir Mövlud Ağqoyun əvəzinə bu vəzifənin icrasına başlamışdır. İldıranın vəzifədə olduğu müddətdə məhbuslara işgəncə verməsi ilə bağlı iddialar var.İddialara görə, İldıran 1980-ci ildən sonra Diyarbəkir həbsxanasına təyin olunduqdan sonra həbsxanada fukoçu intizam üsulları tətbiq olunmağa başlanmışdır. Onun türk dilini bilməyən məhbusları bir gecədə İstiqlal Marşı, Andımız, Gəncliyə xitab və Atatürk prinsiplərini əzbərlətdirdiyi haqqında məlumatlar mövcuddur.
Internet Relay Chat
Internet Relay Chat və ya IRC (azərb. Retranslasiyalı İnternet Çat‎) – real rejimdə digər insanlar ilə şəbəkə vasitəsilə danışa bilinən retranslasiyalı sistem xidməti. Sistem 1988-ci ildə fin tələbə Yarko Oykarinen tərəfindən (Jarkko Oikarinen) tərəfindən yaradılıb. Sistem qısa olaraq IRC adlandırılır. Dünyada IRC ilk dəfə olaraq Fars körfəzindəki müharibə (Səhrada tufan) zamanı populyarlıq qazanmağa başladı. Məhz o dövrdə, 1991-ci ildə müharibələrin getdiyi dövrdə dünyadan gələn bütün məlumatlar, xəbərlər bir yerdə yığılaraq on-line rejimdə IRC vasitəsilə retraanlasiya edilirdi. == İzahı == IRC serverinə qoşulduqda istifadəçi qarşısında kanallar çıxır. Əgər kanal operatorları və ya sahiblərinin icazəsi varsa ora istənilən istifadəçi daxil ola bilər (qoşula bilər). Kanal virtual otaq rolunu oynayır. Əgər hər-hansı limit yoxdursa bura Planetin istənilən yerindən adam qoşula bilər.
Hat Point yarımadası
Hat Point yarımadası (ing. Hut Point Peninsula) — Eni 4,8 km, uzunluğu 24 km təşkil edir. Cənub-qərbi sıldırımlıdır, Erebus vulkanı və Ross adası onun yaxınlığında yerləşir. Robert Skott 1901-1904-ci illərdə (Diskaveri) əraziyə ilk ekspedisiya təşkil edir. Hat Pointdə xüsusi düşərgə yaradılır. Ernest Seklton əraziyə təşkil etdiyi ekspedisiya zamanı düşərgədən yararlanır (Nimrod). Növbəti dəfə təşkil edilən ekspedisiya zamanı düşərgədən istifadə edilir (Terra Nova 1907-1909). 1914-1917-ci illərdə əraziyə "İmperator transantarktik ekspedisiya" təşkil edilir. Yarımadada MakMedro (ABŞ) və Skott Beys (Yeni Zellandiya) elmi stansiya fəaliyyət göstərir. Antarktida haqqında konvensiyaya görə "Diskoveri" düşərgəsi xüsusi qorunan ərazilərdən biridir.
Red Hat Linux
Red Hat Linux – Linux əməliyyat sisteminin Red Hat şirkətinə məxsus distributivi. İlk versiyası 1995-ci, son versiyası isə 2003-cü ildə buraxılıb. Red Hat Linux əsasında bir sıra başqa distrubutivlər, o cümlədən,Mandriva və ASPLinux yaradılıb. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Whatever People Say I Am, That's What I'm Not
Whatever People Say I Am, That's What I'm Not — ingilis rok qrupu Arctic Monkeys-in 23 yanvar 2006-cı ildə Domino tərəfindən buraxılan ilk albomu. Qrupun keçmiş bas ifaçısı Endi Nikolsonun yer aldığı yeganə albomudur.
Everyway That I Can
That Night (Carousel mahnısı)
That Night (azərb. O gecə‎) — Latviyanın 2019 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki mahnısı.Carousel "That Night" mahnısı ilə Latviyanı İsrailin Tel-Əviv şəhərində keçirilən Avroviziya 2019-da təmsil etmişdir. Mahnının musiqisi Markis Vasilyevskis və Aleksandrs Volks, sözləri isə Sabine Juqaya aiddir.
What's the Pressure
What's the Pressure (azərb. Bu nə basqıdır‎) — Belçikanın 2016 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki mahnısı.Laura Tesoro "What's the Pressure" mahnısı ilə Belçikanı İsveçin paytaxtı Stokholmda keçirilən Avroviziya 2016-da təmsil etmiş və finalda 10-cu yeri tutmuşdur. Mahnı Sanne Putseys, Luis Favre və Birsen Uçar tərəfindən bəstələnmişdir.
"What if?" (Dinə Qaripova mahnısı)
Hear What I Say (albom)
Hear What I Say (azərb. Eşidin mən nə deyirəm‎) – C. C. Catch-in 1989-cu ildə çıxardığı albomudur. Diter Bolen bu alboma prodüserlik etməmişdir.
What More Can I Give
What More Can I Give (isp. Todo para ti) - Pop musiqisinin kralı Maykl Cekson tərəfindən yazılmış və 2001-ci il 11 sentyabr terror aktlarına həsr edilmiş mahnı.Mahnı ən məşhur müğənnilərdən ibarət qrup tərəfindən ifa edilmiş və Epic Records şirkəti tərəfindən yayımlanmışdır.Mahnı iki dildə ingilis dili və ispan dilində ifa edilmişdir.İspan dilində sözlərin müəllifi Rubén Bladesdir.
Ahar
Əhər (azərb. اهر‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanındakı Əhər şəhristanının inzibati mərkəzi. 2016-cı il hesablamalarına görə Şərqi Azərbaycan ostanının ən çox əhali məskunlaşan IV şəhəridir. Əhalisinin sayı 100,641 nəfər və ya 20,844 ailə olmuşdur. Əhər 18 və 19-cu əsrlərdə Qaradağ xanlığının paytaxtı olmuşdur. == Təbii fəlakətlər == 2012-ci il, 11 avqust tarixdə, şənbə günü, günorta saatlarında Təbriz və Əhər şəhərləri yaxınlığında 6.4 və 6.3 gücündə təkanlar baş vermiş və bundan sonra 55-dən artıq afterşok qeydə alınmışdır. Zəlzələdə xeyli sayda insan həlak olmuşdur. == İqtisadiyyatı == 1960-cı illərin əvvələrinə qədər Əhər Qaradağ vilayətinin iqtisadi mərkəzi olmuşdur. Qaradağ vilayətində yaşayan köçəri tayfalar hər il Əhər bazarında öz məhsullarını dəyişdirmiş və ya satmışdırlar. Qaradağ vilayətindən çıxarılan kömür Əhərə gətirilir və buradan da Təbrizə göndərilir.
Arat
Arat — türk və altay mifologiyasında Baykal gölündə və ya yeraltındakı böyük dənizdə yaşadığına inanılan qorxunc nəhəng, ölüm balığı. Arağıt, Arağut, Aravut olaraq da tanınmaqdadır. Monqol mədəniyyətində Aratan və ya Arağatan olaraq tanınar. Zaman-zaman yer üzündə yaşayan insanlardan qurban istəyər. Ağzı gırtlağının altında, gözü isə peysərindədir. Bel sümüyü tərs çevrilmişdir. Zəncirlərlə bağlı tutular. Baş və bədənini oynadanda zəlzələlər olur, tufanlar qopar. "Ker Balıq" olaraq da adlandırılar. İndiyə qədər udduğu bütün canlılar orada yaşayırlar.
Arhat
Arhat (sanskritcə: ləyaqətli, hörmətli, məşhur) — buddizmdə "nirvanaya daxil olmağa layiqli" olan; Budda müqəddəsi, ilk dəfə Budda Şakyamuni özünü arhat adlandırmış, ondan sonra şagirdləri va ardıcılları da bu adı ("Buddadan sonrakı Buddalar") daşımışlar. Hinayana məktəblərində, xüsusilə therevadada arhatliq ruhani kamilliyinin yüksək pilləsidir; arhat həyatını başa vurduqdan sonra bir daha yenidəndoğulma vərhələsini yaşamır, birbaşa nirvanaya keçir. İnsan təbiətinin bütün qeyri-kamilliklərindən, "mən" haqqında yanlış fikirlərdən tam azad olmuş arhat (kişi, yaxud qadın) üçlü biliyə (özünün əvvəlki doğulmaları, başqa şəxslərin doğulmaları və əqli pozuntunun aradan qaldırılması haqqında) malikdir. Mahayana ədəbiyyatinda arhatlarin "Budda torpaqlarında (buddha-kşetra) yaşamasında bəhs olunur. Mahayana ikonoqrafiyasında arhatın təsvirinə tez-tez rast gəlinir: məsələn, "Budda 16 böyük arhatın əhatəsində" adlı məşhur əsərdə.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Berat
Berat — Albaniyada şəhər. == Tarixi == Şəhərin 2500 il tarixi olduğu deyilir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan Berat osmanlılardan qalma tarixi bir şəhərdir. Berat şəhərindəki Osumi çayı üzərində tarixi Qoritzsa körpüsü yerləşir. Üzərində körpü salınan bu çay müsəlman və xristian məhəllələrini bir-birindən ayırır. Berat şəhəri öz evləri ilə məşhurdur. Şəhər dar küçələri ilə də məşhurdur. Eni 2 metr olan bu küçələri orijinal alban səkiləri bəzəyir. Bərat qalası sanki bir qartal yuvasını xatırladır. Yüksək bir təpə üzərində salınmış qalada bir məhəllə də salınıb.
Bəhai
Bəhai Dini — bütün bəşəriyyətin birliyi prinsipini vurğulayan müstəqil monoteist dindir. Bu dinin təməlini üç əsas prinsip təşkil edir: Allahın birliyi — Allah bütün yaradılışın yeganə mənbəyi və ilkin səbəbidir; İlahi dinlərin birliyi — tək Allahın tək bir dini var və o minilliklər ərzində təkamül etmişdir; bəşəriyyətin birliyi — bütün insanlar eyni Allah tərəfindən bərabər yaradılmışdır, insanlar arasındakı irqi, milli, mədəni müxtəlifliklər bəşəriyyətin zənginliyidir və müxtəliflikdə birlik təqdirəlayiq və alqışlanandır. Bəhai dini təlimlərinə görə insanın məqsədi Allahı, tək yaradanı, Həqiqi dostu tanımaq və Ona sevgi bəsləməkdir, hansı ki, bu özünü gündəlik fəaliyyətdə, insanlığa xidmətdə və fərdi ibadətdə göstərməlidir. Bəhai dini 19-cu əsrdə İranda meydana gəlib, bu dinin peyğəmbəri Bəhaullahdır. Bəhaullah öz fikirlərinə və yaydığı təlimə görə İrandan Osmanlıya sürgün olunub və demək olar ki, həyatının sonunadək burada məhbus həyatı yaşayıb. Bəhaullahın vəfatından sonra onun böyük oğlu Əbdül-Bəha bu təlimləri inkişaf etdirməkdə davam edir, onun dövründə Bəhai dini İran və Osmanlının sərhədlərini aşır, Avropa və Amerikaya yayılmağa başlayır, həmçinin İranda getdikcə daha da möhkəmlənir və eyni zamanda güclü təqiblərə məruz qalır. Əbdül-Bəhanın vəfatından sonra Bəhai dininin inkişafı yeni mərhələyə qədəm qoyur, Bəhai dini tarixində Şəhadət dövrü başa çatır və Quruculuq əsri (1921–2021) başlayır, hansı ki son nəticədə Bəhaullahın öngördüyü Ümumdünya Ədalət Evinin yaranması və Dinin dünyanın bütün məntəqələrinə yayılması ilə nəticələnməli idi. Hal-hazırda dünyanın 200 ölkə və vilayətində təqribən 5 milyonadək bəhai var. Bu dini qəbul etmiş şəxslərin nüməyəndəsi olduğu millətlərin, xalqların və etnik qrupların sayı 2100-ü keçmiş, Bəhai dini ədəbiyyatı 800-dən çox dilə tərcümə edilmişdir.Bəhai dininə görə, ruhani tarixi silsilə Allah Elçilərinin gəlişi ilə formalaşır, bu Peyğəmbərlərin dini təlimi zamanın tələbinə və insanlığın qabiliyyətinə uyğun vəhy olunur. Son dövrlərin bilinən Peyğəmbərləri 2 soydan gəlmişlər, İbrahim peyğəmbərin soyundan — Musa (peyğəmbər), İsa, Məhəmməd, Hind soyundan — Krişna, Budda, Zərdüşt.
Bərat
Berat — Albaniyada şəhər. == Tarixi == Şəhərin 2500 il tarixi olduğu deyilir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan Berat osmanlılardan qalma tarixi bir şəhərdir. Berat şəhərindəki Osumi çayı üzərində tarixi Qoritzsa körpüsü yerləşir. Üzərində körpü salınan bu çay müsəlman və xristian məhəllələrini bir-birindən ayırır. Berat şəhəri öz evləri ilə məşhurdur. Şəhər dar küçələri ilə də məşhurdur. Eni 2 metr olan bu küçələri orijinal alban səkiləri bəzəyir. Bərat qalası sanki bir qartal yuvasını xatırladır. Yüksək bir təpə üzərində salınmış qalada bir məhəllə də salınıb.
Debat
Debat — özündə mübahisə, müzakirə, ziddiyyət, xüsusilə də Parlamentdə və ya hər hansı bir toplantıda ictimai mövzularla bağlı müzakirəni birləşdirən çəkişmə fəaliyyətidir.Debat interaktiv və müxtəlif əks tərəflərin təmsilçilərindən ibarət müzakirə metodudur. Debat yalnız nəticəni analiz edən deduktiv əsaslandırmadan, yalnız nəyinsə doğru olub olmadığını müəyyən edən faktual mübahisədən və yalnız inandırma taktikalarından ibarət ritorikadan fərqli olaraq, daha geniş anlayışı özündə əks etdirir. Debatda məntiqi davamlılıq, faktların dəqiqliyi və auditoriyaya emosional müraciət inandırma üçün mühüm rol oynayır və məsələni daha üstün kontekstdə və çərçivədə, daha mahircəsinə əsaslandıra bilən tərəf digərini üstələyir. Debatda faktlardan daha çox tərəflərin öz aralarında gəldiyi konsensus və ya birgə formal nəticəyə gəlmə əsas rol oynayır. Formal debat yarışlarında, tərəflərin hər biri üçün keçərli müəyən qaydalar və çərçivə mövcud olur. Debatlar həm siyasi mövzularda rəsmi orqanlarda, parlamentlərdə, həm də elmi və yaradıcılıq məqsədləri ilə keçirilir. Bir incəsənət metodu kimi debatın əsas məqsədi istənilən mövqedə opponentlə bərabər şərtlər altında rasional şəkildə müzakirə aparmaq bacarığının aşılanmasıdır. Debatın müxtəlif formalarının tarixi qədim Yunanıstana gedib çıxsa da, müasir formada debat cəmiyyətlərinin yaranması XVIII əsrdə baş vermişdir. Debat Cəmiyyətləri XVIII əsrin əvvəllərində Londonda yaranmış və tezliklə milli həyatın məşhur armaturuna çevrilmişdir. Bu cəmiyyətlərin necə yaranması haqqında dəqiq məlumat olmasa da, XVIII əsrin ortalarında Londonda artıq aktiv debat cəmiyyəti mədəniyyəti formalaşmışdı.
Duat
Duat (qibt. Amenthes) Qədim Misir mifologiyasında axirət dünyası. Qədim padşahlıq dövründə Duatın baş tanrısı Anubis sayılırdı, sonrakı dövrlərdə isə onun bir neçə funksiyası tanrı Osirisə keçmişdir. == Dəfn mərasimi == Qədim misirlilər hesab edirdilər ki, insanın ömürü başa çatdıqdan sonra Ba quşu (ruhu) onu tərk etməsi ilə ölüm yetişir. Mumiyalaşdırıldıqdan 70 gündən sonra cəsəd ölməzliyə qovuşmaq üçün emalatxanadan məzara kötürülərək Duata yola salınır. Qədim Misir mifologiyasında məhz 70 gün ərzində İsida, Neftida və Anubis böyük tanrı Osirisin parçalanmış hissələrini taparaq bərpa etmişlər. 70 gün ərzində ölüyə yas tutulur, ağlanılır, qadınlar başlarına kül tökərək ağlaşma qururlar. Cəsəd balzamlanmaq üçün emalatxanaya gətirilir. Burada mumiyalama işi beş nəfər tərəfindən həyata keçirilir. Onların başçısı Anubis maskası geyinir.