Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • kələmo

    kələmo

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KƏLƏMO

    (Zərdab) balıq növü adı. – Oğlan bazarda kələmo satırdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KƏLƏMO

    сущ. зоол. шип (рыба из сем. осетровых, имеющая промысловое значение)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КАПУСТА

    мн. нет келем; келемар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КЕЛЕМ

    (-ди, -да, -ар) 1. kələm; 2. келемдин kələm -i [-ı]; келемдин пеш kələm yarpağı; * гьуьлуьн келем bot. dəniz kələmi; келемдин яд zar. kələm suyu (borş

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЕЛЕМ

    (-ди, -да, -ар) 1. kələm; 2. келемдин kələm -i [-ı]; келемдин пеш kələm yarpağı; * гьуьлуьн келем bot. dəniz kələmi; келемдин яд zar. kələm suyu (borş

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • KƏLƏM

    ...Yarpaqları xörəyə işlənən bostan bitkisi. Bir baş kələm. Kələm dərmək. – Bazara turp, kök, kələm, soğan gələr satılmağa; Küləkli qar, yağış yağar uzu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    ӀӀ 1) n. plant, small vegetable growth; seedling, young tree or plant; root; yearling; set; 2) n. haft, handle; graft, portion of a plant inserted int

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    ӀӀ 1) n. plant, small vegetable growth; seedling, young tree or plant; root; yearling; set; 2) n. haft, handle; graft, portion of a plant inserted int

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    ӀӀ 1) n. plant, small vegetable growth; seedling, young tree or plant; root; yearling; set; 2) n. haft, handle; graft, portion of a plant inserted int

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЪЕЛЕМ¹

    (-ди, -да, -ар) qələm (yazı aləti); къелемдал кхьин qələmlə yazmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ²

    1. k.t. ting, şitil, qələm; 2. bax кӀалам 2); 3. şair. növcavan, yeniyetmə, gənc, cavan, növrəstə; // sevgili, canan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ¹

    (-ди, -да, -ар) qələm (yazı aləti); къелемдал кхьин qələmlə yazmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ¹

    (-ди, -да, -ар) qələm (yazı aləti); къелемдал кхьин qələmlə yazmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ²

    1. k.t. ting, şitil, qələm; 2. bax кӀалам 2); 3. şair. növcavan, yeniyetmə, gənc, cavan, növrəstə; // sevgili, canan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    Ӏ n. pen, writing tool that contains ink; penholder, something used to hold pens or writing implements, hand; arm; handle

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • KƏLƏM

    сущ. келем; dəniz kələmi бот. гьуьлуьн келем; gül kələm бот. келемдин цуькведиз ухшар са жуьре; // келемдин (мес. шитил); kələm kötüyü келемдин кьачӀ,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kələm

    kələm

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • klemo 2021

    klemo

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    Ӏ n. pen, writing tool that contains ink; penholder, something used to hold pens or writing implements, hand; arm; handle

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЪЕЛЕМ²

    1. k.t. ting, şitil, qələm; 2. bax кӀалам 2); 3. şair. növcavan, yeniyetmə, gənc, cavan, növrəstə; // sevgili, canan.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    Ӏ n. pen, writing tool that contains ink; penholder, something used to hold pens or writing implements, hand; arm; handle

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЕЛЕМ

    ...келемар атӀуда. 3. К. ТӀебиат чирун. Гатфарихъ сил, картуфар, келемар, газарар цун патал усадьбаярни къарагъарнава. Ш. Шабатов. Ерийрал рикӀ ала. Ке

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KƏLƏM

    1. капуста; 2. капустный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏLƏM

    ...которого употребляются в пищу в свежем и квашеном виде. Bir baş kələm кочан капусты, kələm kötüyü кочерыжка капусты, gül kələm цветная капуста, duza

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏLƏM

    I. i. cabbage; baş ~ heads of cabbage.; duzlu / turşuya qoyulmuş ~ sauerkraut; gül ~ cauliflower II. s

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • kələm

    is. chou m ; baş ~ chou pommé ; duzlu (turşuya qoyulmuş) ~ choucroute f ; gül ~ chou-fleur m ; 2) sif

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • kələm

    lahana

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • КЪЕЛЕМ

    ...-ар, -ри, -ра 1) тарцин таз. Филер кала комсомолри АкӀурзава къелемар, Явшанлухдал алукӀзава Машмашрикай перемар Къ. Р. Самур, къе ви дереда. Адаз в

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪЕЛЕМ

    куьгь., сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра кхьинардай алат. Девит, чар, къелем ХупӀ ярашугъ я. Е. Э. Квез вуч ярашугъ я. Гагь са кар, гагь маса кар себеб

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • келем

    (бот.) - капуста : келем дулма - голубцы из капусты; келемдин кьачӀ - кочерыжка;келемдин кьил - кочан капусты; цуьквед келем - цветная капуста; гьуьлу

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • къелем

    Ӏ - ручка, перо : къелем патахъди ятӀани кхьин дуьз ийида (погов.) - хотя ручка и кривая, а пишет правильно. ӀӀ - 1. саженец : къелемар ягъун - сажать

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КЕЛЕМ

    n. cabbage; cauliflower.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КЕЛЕМ

    n. cabbage; cauliflower.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХРЯПКА

    ХРЯПКА ж, ХРЯПОК м məh. kələm qıçası, kələm özəyi, kələmin iç zoğu.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХРЯПОК

    ХРЯПКА ж, ХРЯПОК м məh. kələm qıçası, kələm özəyi, kələmin iç zoğu.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QƏLƏM-DAVAT

    [ər.] сущ. куьгьн. къелем-девит, къелемни девит.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏLƏMAT

    [ər. kəlimat – “kəlmə” söz cəmi] Kəlmələr, sözlər. Oxunur məclisdə xoş kələmatı; Ox kimi bağrını dələr, ağlarsan. M.V.Vidadi. [Müsyö Jordan:] İndi də

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏRƏMİ

    ...adı. Balabançı genə durub gəlir Aşıq Cəfərin yanına, Aşıq Cəfər kərəmi oxuyur. Ə.Haqverdiyev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏMLƏMƏ

    “Kəmləmək”dən f. is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏKƏMƏ

    “Kəkəmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏLƏKƏ

    is. məh. Yeni doğmuş heyvanın ağuz südünün bişmişi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏLƏÇƏ

    is. məh. Balaca kələ.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏFLƏMƏ

    is. dan. Toz halında dərman. Kinə kəfləməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BƏLƏMƏ

    “Bələmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏLƏMƏ

    ...pendir üçün mayalanmış süd. Qoyun sürüləri nə çox görünür; Bir dələmə tapıb içsək, pis olmaz. S.Vurğun. Gahi pendir suyudur, gahi qatıq, gah dələmə;

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QƏLƏMƏ

    ...uzanıb qalxan uca ağac. Şıdırğı yaz yağışından sonra qarağac, qələmə, şam ağaclıqları sükuta qərq olmuşdu. Mir Cəlal.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QƏLƏMİ

    ...Məmmədin] qara rəngə boyanmış top qara saqqalı, başında Buxara dərisindən qələmi papağı var idi. H.Sarabski.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MƏLƏMƏ

    “Mələmək”dən f.is. Bu halda Qızıl inəyin mələməsi Qızxanımın qulağına çatdı. S.S.Axundov

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DƏLƏMƏ

    свежий, еще не окрепший сыр

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏFLƏMƏ

    1. лекарственный порошок; 2. онанизм, рукоблудие;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏRƏMİ

    название народной ашугской мелодии

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КОЛЕНО

    1.diz; 2. Dirsək; 3. Bəd, buğum; 4. Arxa, nəsil

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОЛЕСО

    təkər, çarx

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КЛЕЙМО

    1. тагъма (дамгъа). 2. муьгьуьр, печать (затIарал эцигдай). 3. пер. эсер, лишан

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОЛЕНО

    1. мет. 2. кьуьнт; хел; къекъуьн; кIалам (турбайрин, вацIун, самунин). 3. несилдин (мукъвавилин) хел

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШИП

    ...mil uc, çıxıntı, zivana, diş; 3. zool. tikanlı axça (balıqda); 4. zool. kələmo, qayabalığı. ШИП II м мн. нет dan. bax шипение.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Kələmo
Kələmo (lat. Acipenser nudiventris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin nərə cinsinə aid heyvan növü. == Yayılması == Qara dəniz, Azov, Xəzər və Aral dənizlərində yayılmış, Balxaş gölündə iqlimləşdirilmişdir. Azərbaycan sularında Kür qayabalığı populyasiyası yaşayır. == Morfoloji əlamətləri == Bədəninin uzunluğu 2 m, kütləsi 30 kq-a qədərdir. Burnu nisbətən qısa, itidir. Alt dodağı bütövdür, bığcıqları saçaqlıdır.Bel sırasında 11-dən 16-dək, yan sıralarında 51-dən 74-dək, qarın sıralarında isə 11-dən 27-dək sümük lövhəciklər vardır. Qəlsəmə Bədəni qəhvəyidir. Qarnı ağ rəngdədir. Üzərindəki açıq rəngli iri pulcuqlar beş xətdə düzülmüşlər.
Kür kələmosu
Kür kələmosu (lat. Acipenser nudiventris derjavini) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin nərə cinsinin kələmo növünə aid heyvan yarımnövü. Əsasən Orta və Cənubi Xəzərdə, bəzən isə Şimali Xəzərdə rast gəlinir. Keçici balıqdır. Kür, Ural və Səfidrut çayında çoxalır. Qara və Azov dənizlərində yayılmışdır.
Kələmə
Kələmə— İranın Buşehr ostanının Dəştistan şəhristanının Buşkan bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 1,937 nəfər və 436 ailədən ibarət idi.
Kələm
Kələm (lat. Brassica) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Xalq təbabəti == Kələmin elmi cəhətdən təsdiqlənmiş digər faydası da mədə və on iki barmaq bağırsaqda əmələ gələn yaralara müsbət təsir etməsidir. Bunun üçün 4-5 həftə ağ kələm suyunu içmək lazımdır. Kələm suyunu əldə etmək üçün təzə kələm yarpaqları yaxşıca yuyulur, suyu süzülür, nazik şəkildə doğranır və mətbəx robotundan keçirilir. Mədədə yaranan yanma və ağrı hissləri kələm suyunu içdikdən sonra demək olar ki, yox olacaq. Gündə bir litr kələm suyu yeməkdən sonra içilməlidir. Amma kələm suyunun təzə olmasına diqqət yetirilməlidir ki, tərkibindəki maddələr organizmə müsbət təsir göstərsin. Bəzi insanlarda kələm suyu qarında şişmə və köp əmələ gətirir. Buna görə də 1 fincan qaynar suya 1 çay qaşığı zirə qatmaq, üstünə qapaq örtmək və 10 dəqiqədən sonra içmək lazımdır.
Bostan kələmi
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica alba Boiss. [Illegitimate] Brassica alboglabra L.H.Bailey Brassica arborea Steud. Brassica bullata Pasq. Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch. Brassica capitala DC. ex H.Lév. Brassica cauliflora Garsault [Invalid] Brassica caulorapa (DC.) Pasq. Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Dəniz kələmi
Laminariya (lat. Laminaria) — laminariaceae fəsiləsinə aid bitki cinsi. Laminariyanın çoxalması:nəsil növbələşməsi-qeyri cinsi və cinsi nəsilin bir-birini əvələnməsi. == Ümumi məlumat == Dəniz kələminin tərkibi yod, manqan, kobalt, fosfor, dəmir və kaliumla zəngindir. Elə həmin keyfiyyətinə görə o ən faydalı bitkilərdən biri hesab edilir.Dəniz kələmi çiy, qurudulmuş, qaxac edilmiş, konservləşdirilmiş və duzlu halda yeyilir. Onu həm də əvəzsiz pəhriz qidası hesab edirlər. Əsasən ateroskleroz, hipertoniya, raxit, qalxanvarı vəzin müalicəsi və profilaktikası zamanı istifadə edilir. Bu yosun növü maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır, radioaktiv maddələrin bədəndən xaric edilməsinə müsbət təsir göstərir, mədə-bağırsaq sisteminin fəaliyyətini tənzimləyir. Həmin xəstəliklərin müalicə və profilaktikası üçün gündə beş xörək qaşığı dəniz kələmi və yaxud gündə bir neçə dəfə olmaqla iki çay qaşığı onun qurudulmuş formasını qəbul etmək məsləhətdir. Turşuya duz əvəzinə döyülmüş dəniz kələmi də qatmaq olar.
Kergelen kələmi
Kergelen kələmi (lat. Pringlea antiscorbutica) — Bioloji növ olaraq kələmkimilər fəsiləsinə daxil olan yumşaq yarpağa malik olan, böyük səbət quruluşu əmələ gətirən bitki. Bu növ Kergelen adasında ən çox yayılan ot bitkilərindəndir. Adınıda müvafiq olaraq ən çox yayılan adanın adından götürmüşdür. Üstəlik Kroze adaları, Prins-Eduard adaları, Herd adası və Makdonald adalarında da yayılmışdır. Bu kələm növü sərt və güçlü küləklərin təsirinə dözümlüdür. Hind okeanının sunantarktik quşağda yerləşməsinə baxmayaraq şaxtalara qarşı dözümlü olur, xüsusi ilə çiçəkləmə dönəmində. Bitki C vitamini ilə zəngindir. Bu səbəbdən əvvəllər ərazidən keçən gəmilər ondan Sinka xəstəliyinə qarşı vastə kimi istifadə edirdilər. Latın dilində "antiscorbutica" "sinkaya qarşı" mənasını verir.
Çöl kələmi
Şalğam-turp (lat. Brassica rapa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Barbarea derchiensis S.S. Ying Brassica amplexicaulis Hochst. ex A.Rich. [Illegitimate] Brassica antiquorum H.Lév. Brassica asperifolia Lam. Brassica asperifolia var. esculenta Gren. & Godr. Brassica asperifolia var.
Gül kələm
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica alba Boiss. [Illegitimate] Brassica alboglabra L.H.Bailey Brassica arborea Steud. Brassica bullata Pasq. Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch. Brassica capitala DC. ex H.Lév. Brassica cauliflora Garsault [Invalid] Brassica caulorapa (DC.) Pasq. Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Kələm (Vərziqan)
Kələm (fars. كلم‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 47 nəfər yaşayır (10 ailə).
Kələm dolması
Kələm güvəsi
Kələm güvəsi (lat. Plutella maculipennis) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinə aid olan növ. == Həyat tərzi == === Zərərvericiliyi === Azərbaycanda kənd təsərrüfatı bitkilərinin zərərvericiləri və xəstəlikləri haqda 1960-cı ilin icmalı və 1961-ci ildə proqnoz məlumatlarına əsasən 1960-cı ildə Abşeronda kələm bitkisinin kələm güvəsi ilə zədələnməsi 60-90% olmuşdur. === Nəsilvermə və inkişaf === Kələm güvəsinin kütləvi çoxalmasını Q.Y.Bey-Byenko səciyyələndirərək yazır ki, bir cüt kələm güvəsinin orta məhsuldarlığı 200 yumurta olarsa, 3-4 nəsil verdikdən sonra 1003 və ya 1004 ola bilər. Şübhəsiz ki, nəsildən-nəsilə bu növün miqdarı sürətlə artırır. Kələm güvəsi pup mərhələsini toxuduğu barama içərisində keçirir və orada da qışlayır. Qışlama məhsul qalıqları və yabanı xaççiçəkli bitkilər üzərində gedir. Aprel ayında puplardan çıxan kəpənəklər həmin bitkilərin üzərinə yumurta qoymağa başlayır. Bir dişi fərd hər topada 3-4 ədəd yumurta olmaqla 300-ə qədər yumurta qoya bilir. Yumurtadan çıxan I yaş tırtıllar yarpaq toxumasına girib onun içərisində açdığı lağımda yaşayır.
Kələm kəpənəyi
Kələm kəpənəyi-(lat. Pieris brassicae) Buğumayaqlılar tipinin Kəpənəklər dəstəsinə aid olan növ == Xarici quruluşu == Açılmış halda qanadlarının uzunluğu 55–60 mm-dir. Üstdən ağ, ön qanadlarının zirvəsində oraqşəkilli qara haşiyə və iki qara ləkə (dişilərdə ləkələr daha tünddür), altdan isə yaşılımtıl-sarıya çalır. Bığcıqları sançaqşəkillidir. Ön qanadlarının yuxarı küncləri qaradır. Yumurtaları sarı rəngdə olub, uzununa istiqamətdə 16 qırışı vardır. Uzunluğu 1,25 mm-dir. Tırtılın 3 cüt döş, 5 cüt qarıncıq ayağı vardır. Bədəni üst tərəfdən yaşıl, alt tərəfdən sarı rənglidir. Pupu sarımtıl-yaşıldır, üzərində qara, nöqtə şəkilli ləkələr vardır.
Kələm milçəyi
Kələm milçəyi (lat. Hylemyia brassicae) — Buğumayaqlılar tipinin İkiqanadlılar dəstəsinin Əsl milçəklər fəsiləsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Şəffaf qanadlı, nisbətən orta ölçülü milçəklərdir. == Həyat tərzi == Zərərverici pup mərhələsində torpağın 10-15 sm dərinliyində qışlayır. Yazda torpağın 10-15 sm dərinliyində qışlayır. Yazda torpağın qızması ilə laqədar 12-14 °C temperaturda qışlama yerlərindən çıxırlar. Qışlama yerlərində çıxış müddəti kələm bitkisinin vegetasiya dövrünə düşür. Qışlamadan çıxan milçəklər qidalanmaq üçün nektarlı bitkilərin üzərinə qonur və həmin bitkilərin çiçək tozcuqları və şirəsi ilə qidalanırlar. Bir neçə gün (2-3) qidalandıqdan sonra cütləşməyə başlayırlar. Cütləşmədən 8-10 gün sonra dişilər yumurta qoymağa başlayırlar.
Kələm mənənəsi
Kələm mənənəsi (lat. Brevicoryne brassicae) — buğumayaqlılar tipinin bərabərqanadlılar dəstəsinin mənənələr fəsiləsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Yetkin fərdin uzunluğu 2 mm-dək, rəngi yaşılımtıl olur. Erkəkləri qanadlı, dişiləri qanadlı və qanadsızdır. Ziyanverici cücülərdir. Kələmi və şalğamı zədələyir. Yazda və yayda çoxalır. Payıza yaxın yarpağın altına 1—3 yumurta qoyur. Qışı yumurta mərhələsində keçirir. İldə 8—20 nəsil verir.
Kələm sovkası
Kələm taxtabitisi
Kələm taxtabitisi (lat. Eurydema ventralis) — Buğumayaqlılar tipinin Yarımsərtqanadlılar dəstəsinin Qalxancıqlar fəsiləsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Qara rəngli, beli və qanadları qırmızı naxışlı böcəklərdir. Yetkin fərdin ön kürəciyi qırmızı rəngdə olmaqla, üzərində 6 qara ləkə vardır. Qalxancıq və qanadüstlüyündə zolaq, qara və qırmızı rəngdə naxışlar vardır. Qarıncıq üst tərəfdən qırmızıdır. Uzunluğu 8–10 mm-dir. Yumurtası silindrvari, çəlləkşəkillidir. Yanlarında yumru ləkələr vardır. Böyüklüyü 1 mm-dir.
Kələm turşusu
Kələm turşusu - bir çox mətbəxdə geniş istifadə olunan, kələmdən hazırlanan turşu növü. Əsasən qış aylarında daha çox istifadə olunur. == Tarixi == Qədim Roma yazıçıları Böyük Katon və Kolumella əsərlərində kələm turşusundan bəhs etmişdirlər. Kapitan Ceyms Kuk səyahətləri zamanı özü ilə kələm turşusu ehtiyatları götürürdü. == Yayılması == Kələm turşusu Şərqi Avropa ölkələrindən Azərbaycan, Rusiya, Belarus, Estoniya, Latviya, Litva, Moroviya, Polşa, Ukrayna mətbəxlərində geniş istifadə olunur. Rusiya mətbəxində bəzən piraşkinin içərisinə kələm turşusu qoyulur. Polşada biqos yeməyinin inqredientidir.Almaniya və Avstriyada kələm turşusu giləmeyvələrlə dadlandırılır. Çilidə kələm turşusu hotdoq və sendviçlərdə istifadə olunur. Pensilvaniyada Yeni il ərəfində kələm turşusu yemək ənənəsi mövcuddur. İnanca görə kələm turşusu yemək gələn il üçün uğur gətirir.Azərbaycan mətbəxində gülkələmindən də turşu hazırlanır.
Kələm yarpaqyeyəni
Kələm yarpaqyeyəni (lat. Phaedon cochleariae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin sərtqanadlılar dəstəsinin yarpaqyeyənlər fəsiləsinin yarpaqyeyən cinsinə aid heyvan növü. == Xarici quruluşu == Formaca şar şəkilli olan bu həşəratın uzunluğu 3–5 mm-dir. Qabaq kürəyi və üst qanadları tünd yaşıl rəngli, başı balaca, bığlarının qurtaracağı qalındır. Sarı rəngli yumurtaları hamar və oval şəklindədir. Uzunluğu 1 mm, eni isə 0,5 mm-dir. Sürfənin arxa hissəsi nazik, sarı, başı isə parlaq, qara rənglidir. Bədəni dörd cərgədə yerləşən tünd rəngli cod tüklərlə örtülmüşdür. Uzunluğu 5,5 mm-dir. Pupu sarı rənglidir.
Kələm yarpağı
Kələm (lat. Brassica) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Xalq təbabəti == Kələmin elmi cəhətdən təsdiqlənmiş digər faydası da mədə və on iki barmaq bağırsaqda əmələ gələn yaralara müsbət təsir etməsidir. Bunun üçün 4-5 həftə ağ kələm suyunu içmək lazımdır. Kələm suyunu əldə etmək üçün təzə kələm yarpaqları yaxşıca yuyulur, suyu süzülür, nazik şəkildə doğranır və mətbəx robotundan keçirilir. Mədədə yaranan yanma və ağrı hissləri kələm suyunu içdikdən sonra demək olar ki, yox olacaq. Gündə bir litr kələm suyu yeməkdən sonra içilməlidir. Amma kələm suyunun təzə olmasına diqqət yetirilməlidir ki, tərkibindəki maddələr organizmə müsbət təsir göstərsin. Bəzi insanlarda kələm suyu qarında şişmə və köp əmələ gətirir. Buna görə də 1 fincan qaynar suya 1 çay qaşığı zirə qatmaq, üstünə qapaq örtmək və 10 dəqiqədən sonra içmək lazımdır.
Kələcoş
Kələkoş və ya Kələcoş (kələdoş) — Azərbaycan və bir neçə digər ölkələrin mətbəxlərində qida növü. Kələkoş Güney Azərbaycanın Zəncan şəhərinin ən məşhur yeməklərindən biridə sayılır. == Ərzaqlar == 4 porsiya üçün nəzərdə tutulub 3 stəkan yağlı qatıq 1 ½ xörək qaşığı un 1 yumurta 3 stəkan soyuq su 1 xörək qaşığı yuyulmuş və süzülmüş yumru düyü ½ stəkan xırda doğranmış qoz 2 diş əzilmiş sarımsaq 1 ½ xörək qaşığı quru nanə 2 xörək qaşığı bitki və ya kərə yağı 1 orta baş xırda doğranmış soğan duz, zövqə görə istiot, zövqə görə == Hazırlanma qaydası == 1. Bir kasada qatığı, unu, yumurta və suyu yaxşıca qarışdırın. Sonra isə üzərinə düyünü, qozu, sarımsağı, və quru nanəni əlavə edin və yenə qarışdırın. 3. Bir qazanda yağı qızdırın və soğanı əlavə edib təxminən 6-7 dəqiqə qızardın. 4. Qatıqlı qarışığı soğanın üzərinə əlavə edin və taxta qaşıqla ara vermədən qarışdıraraq orta odda təxminən 20 dəqiqə müddətində və ya düyü yumuşalana qədər bişirin. Kənara çəkin və üzərinə zövqə görə duz və istiot əlavə edib qarışdırın.
Kələki
Kələki — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda bir kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 mart 2003-cü il tarixli, 423-IIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Kələki kəndi Dırnıs kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, Unus kəndi mərkəz olmaqla, Unus kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır.Rayonun mərkəzindən 45 km şimal-şərqdə, Ordubad – Unus avtomobil yolunun üstündədir. Əhalisi bağçılıq, tərəvəzçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Orta məktəbi, kulubu, kitabxanası, tibb məntəqəsi var. Eyni zamanda da bu kənd Azərbaycan Respublikasının keçmiş prezidenti Elçibəyin doğulduğu kənddir. == Tarixi == Kələki Ordubad rayonunun Dırnıs inzibati ərazi vahidində kənd. Vənənd çayının sahilində, Uçurdağın ətəyindədir. Kənd öz adını yaxınlıqdakı məbəd xarabalığından almışdır. Oykonim ərəb dilindəki kələ (məbəd) və fars dilindəki kuh sözünun fonetik variantı olan ki (dağ) sözlərindən düzəlib, "məbəd dağı" mənasındadır.. == Əhalisi == 27 aqvust 1727-ci il tarixli "Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri"ndə (səh.
Kələkoş
Kələkoş və ya Kələcoş (kələdoş) — Azərbaycan və bir neçə digər ölkələrin mətbəxlərində qida növü. Kələkoş Güney Azərbaycanın Zəncan şəhərinin ən məşhur yeməklərindən biridə sayılır. == Ərzaqlar == 4 porsiya üçün nəzərdə tutulub 3 stəkan yağlı qatıq 1 ½ xörək qaşığı un 1 yumurta 3 stəkan soyuq su 1 xörək qaşığı yuyulmuş və süzülmüş yumru düyü ½ stəkan xırda doğranmış qoz 2 diş əzilmiş sarımsaq 1 ½ xörək qaşığı quru nanə 2 xörək qaşığı bitki və ya kərə yağı 1 orta baş xırda doğranmış soğan duz, zövqə görə istiot, zövqə görə == Hazırlanma qaydası == 1. Bir kasada qatığı, unu, yumurta və suyu yaxşıca qarışdırın. Sonra isə üzərinə düyünü, qozu, sarımsağı, və quru nanəni əlavə edin və yenə qarışdırın. 3. Bir qazanda yağı qızdırın və soğanı əlavə edib təxminən 6-7 dəqiqə qızardın. 4. Qatıqlı qarışığı soğanın üzərinə əlavə edin və taxta qaşıqla ara vermədən qarışdıraraq orta odda təxminən 20 dəqiqə müddətində və ya düyü yumuşalana qədər bişirin. Kənara çəkin və üzərinə zövqə görə duz və istiot əlavə edib qarışdırın.
Kələman
Kələman — Azərbaycan Respublikasının Gədəbəy rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == == Toponimikası == Kələman oyk. Gədəbəy r-nunun Poladlı i.ə.v.-də kənd. Kələman çayının (Zəyəm çayının qolu) dərəsində, dağlıq ərazidədir. Yerli əhali arasında Kalaman kimi tələffüz olunur. Yaşayış məntəqəsi el arasında Kalaman adlanan və "qala, istehkam yeri" mənasında izah olunan qədim yaşayış yerində salındığı üçün belə adlandırılmışdır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 431 nəfər əhali yaşayır. == İqtisadiyyatı == Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.
Kələnov
Kələnov — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Zərqava inzibati ərazi dairəsində kənd.Hazırda kənddə əsas təsərrüfat sahələri bitkiçilik və heyvandarlıqdır. Kənddə tam orta məktəb, klub, kitabxana və tibb məntəqəsi fəaliyyət göstərir.Ölkə regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramına uyğun olaraq, kəndə 2018-ci ildə asfalt örtüklü avtomobil yolu çəkilmişdir. Kəndin 2 yetirməsi Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid olmuşdur. Firuz Mustafayev və Eyvaz Babayev Qarabağ ətrafında gedən döyüşlərdə Bətən yolunda canlarından keçmişlər.Kələnov kənd tam orta məktəbinə şəhid Firuz Mustafayevin adı verilmişdir.Hüquq elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Əli Eyvazovun 2010-cu ildə nəşr edilmiş "Bir batalyonun tarixi" sənədli povestində F.Mustafayevin döyüş yolu barədə bəhs edilib.Şəhidlərdən başqa,Kələnovun yeirmələri sırasında 10 nəfər Qarabağ müharibəsi veteranı vardır. Adı çəkilən povestdə cəbhə zonasına Quba rayonundan ən çox köməklik göstərmiş təşkilatların və müəssisələrin sırasında "Kalinin" adına (sonradan "İstiqlal" adlanan)sovxozun da adı qeyd edilmişdir.Məlumat üçün bildirmək lazımdır ki,ön cəbhəyə mümkün olan köməkliyi göstərən və arxa cəbhədə isə döyüşçülərin ailələrinə zəruri yardımlar etməyi üzərinə götürən həmin sovxozun rəhbəri Səfər Bayramov da Kələnovun yetirməsidir. == Tarixi == Kəndin ərazisi təsərrüfat məşğuliyyəti üçün əlverişli olduğuna görə keçmişdə Zərqava kəndindən bir sıra ailələr əvvəlcə bu məkandan qışlaq kimi istıfadə üçün buraya gəlmiş və 19-cu əsrin əvvəllərindən isə indiki ərazidə həmişəlik məskunlaşmışlar.Həm ilk zamanlarda,həm də sonrakı dövrlərdə əsasən taxılçılıqla,maldarlıqla, arıçılıqla,bağçılıqla məşğul olmuşlar. Yerli əhali arasında indiyədək işlədilən "Dadaş bağı", "Salman bağı", "Hacı bağçası" (tatca:"Bağça Həci"), "Murad bağı", "Məmmədağa qoruğu", "Axundun arıçılıq sahəsi" (tatca:"Əngəlu Axund"), "Talıbın arıçılıq sahəsi" (tatca:"Əngəlu Talıb") və sair yer adları o dövrlərdə yaranıb və ərazidə məskunlaşmış insanların məşğuliyyətini göstərir. Kəndin böyük biçənək sahələri olan "Güləvaxt" adlanan ərazisində isə ilk zamanlarda ot biçini ilə məşğul olublar. Həmin məkan geniş əraziyə malik düzənlikdən ibarət olub.Düzənliyin əhatə etdiyi sahələr əvvəlcə tam boş idi,orada hələ yaşayış da yox idi. Oradakı biçənək sahələri hər ilin bahar aylarında gül-çiçəyə bürünürdü.Sahələri biçən insanlar isə uzaqda yaşadıqlarına görə biçənəklərin olduğu ərazidə görüləcək yeganə təsərrüfat işini - otların biçilməsi işini məhz düzənliyin gül-çiçək vaxtında yerinə yetirirdilər.
Kəlam
Kəlam (ərəbcə: الكلام) — Allah-təalanın zatından və sifətlərindən, başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən bəhs edən bir elmdir. Məlum olduğu kimi bu tərifdə ilahiyyat və səmiyyət zikr edilmiş, lakin peyğəmbərlik zikr edilməmişdir. Axirət və ona bənzər məsələlər ancaq peyğəmbərin təbliği ilə bilindiyi üçün, səmiyyat zikr edilincə nübuvvət də buna aid olduğu düşüncəsiylə peyğəmbərlik müəssisəsinə xüsusi olaraq yer verilməmişdir. == Kəlamın tərifi == Mərhum Ömər Nəsuhi Bilmən kəlam elminə çox gözəl və ətraflı bir tərif vermişdir: "Kəlam elmi, Allah Təala həzrətlərinin zat və sifətlərindən, nübüvvət və risalətə aid olan məsələlərdən, başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən İslam qanununu əsas tutaraq bəhs edən bir elmdir." Kəlam elminə mövzusuna görə verilən təriflərdə iki xüsusiyyət diqqəti cəlb edir. Bunların birincisi başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətləri, digəri isə İslam qanunu üzrə olmasıdır. Məlum olduğu kimi fizika, kimya, biologiya və riyaziyyat kimi müsbət elmlər də yaradılanların hallarından bəhs edir. Lakin, bu elmlər insanı ələ alarkən başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən bəhs etməz. Yəni "bu hadisələr necə meydana gəlir? Bunları meydana gətirən ilk səbəb nədir? İnsanın yaradılışındakı məqsəd və qayə nədir?
Kalema
Kalema - Afrikanın qərb sahilboyunun çox yerində sakit havada bərk ləpədöyməyə deyilir. Güman olunur ki, belə ləpədöymənin səbəbi uzaqlarda – Atlantik okeanında şiddətli dalğalanmanın «əks-sədasıdır».
Kelami
Kelami — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == == Toponimikası == Kelami Goranboy rayonunun eyniadlı i.ə.v-də kənd. Gəncə-Qazax düzənliyindədir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 113 nəfər əhali yaşayır.
Keşləmə
Keşləmə - tələb olunma ehtimalı daha çox olan informasiyaların surətlərinin çıxarılması və xususi qovluqlarda yaddaşda saxlanması deməkdir.