bax qubar (şeirdə çox vaxt tərkiblərdə məcazi mənada işlənir). Mən gülşəni-can içində xarəm; Ayineyi-əqlə bir qübarəm. Füzuli. Sevindilər, azca keçməd
Tam oxu »...oynamaq. 2. məc. Güclü həyəcan keçirmək, sarsılmaq (bu mənada adətən tərkiblərdə işlənir). Sübhanverdizadə əli ilə onun saçını tumarlaya-tumarlaya ba
Tam oxu »[fars. be və ər. istilah] köhn. Adətən tərkiblərdə işlənir. …dilində, …dilincə, …dilində desək, …demişkən, …deyildiyi kimi. Bir para müsəlman müəlliml
Tam oxu »...xırda, şirin meyvəsi. 2. Klassik şeirdə qırmızılıq mənasında tərkiblərdə işlənir; məs.: şərbəti-innab (qırmızı şərbət), ləbi-innab (qırmızı dodaq). …
Tam oxu »...“məskən”, “məhəl”, “məkan” olub, klassik ədəbiyyatda bir sıra tərkiblərdə işlənir. Dari-bəqa din. – o dünya, axirət. Daribəqayə rehlət etmək (buyurma
Tam oxu »...Müştaqəm, ey şəkər kanı, mən sənə. M.P.Vaqif. // Eyni mənada bəzi tərkiblərdə işlənir. Kani-hümmət, kani-qeyrət, kani-şəfqət bizlərik. C.Cabbarli.
Tam oxu »...bütün varlığının ağasıdır, hakimidir (M.İbrahimov); ƏHL (adətən tərkiblərdə işbdilir) Dərd əhliyəm, qəm hərfini qanaram (M.P.Vaqif); ƏRBAB (köhn.) Əm
Tam oxu »[ər.] köhn. Aşağıdakı tərkiblərdə işlənir: bəqədri-qüvvə – qüvvə çatdıqca, güc çatdıqca, imkan daxilində. [Biz] hər bir şairin məsləkini, üslubi-kəlam
Tam oxu »...beşini götürüb çarqatının ucuna düyünlədi. P.Makulu. 2. Bir sıra tərkiblərdə işlənir: əllərini düyünləmək – bax əl. Yumruğunu düyünləmək – bax yumruq
Tam oxu »...mövqeyindən, vəzifəsindən düşməsinə nail olmaq. 7. Atmaq, həvalə etmək, yükləmək (adətən tərkiblərdə). Üzərinə yıxmaq. Üstünə yıxmaq. Öhdəsinə yıxmaq
Tam oxu »...çəkinmək. Xudayar bəy bir az sinib çəkildi kənara. C.Məmmədquluzadə. 5. Tərkiblərdə: ürəyinə (canına və s.) sinmək – ürəyinə yatmaq, xoşuna gəlmək, ü
Tam oxu »...istəyir. M.Hüseyn. 4. məc. Klassik ədəbiyyatda səhra, çöl mənasında olaraq adətən tərkiblərdə işlənmişdir. Vadiyi-qürbətdə can verdim, məni ol şahi-h
Tam oxu »Adətən tərkiblərdə işlənib, xarici görünüş, vəziyyət, hal, halət mənasını verir. Pis kökdə görmək (pis vəziyyətdə görmək). Öz kökünə qoymaq (özü kimi
Tam oxu »...Klassik şeirdə və folklorda gözəlin sifəti günəşə bənzədilir (adətən tərkiblərdə işlədilir). Günəş camallısan, gül yanaq ilən; Mən incəlib yengi aya
Tam oxu »...insan meyitləri(ni) … axıdıb Urmu gölünə aparırdı. M.S.Ordubadi; 3) adətən tərkiblərdə işlənib bir şeyin çoxluğunu, şiddətini, dərinliyini və s.-ni b
Tam oxu »...bağırsaqlarda əmələ gələn qaz. 3. məc. İtilik, sürət mənasında (adətən tərkiblərdə). Uzaqlaşan kimi atların yeli özözünə yatdı. S.Rəhimov. Haydı, min
Tam oxu »...Molla Cümə. 2. məc. Zəif, üzgün, əlacsız, çarəsiz, çıxılmaz (adətən tərkiblərdə işlənir). Cismi-zar. – Gər mən mən isəm, nəsən sən, ey yar? Vər sən s
Tam oxu »...camalına təşbih (bəzən ay üz, ay parçası, on dörd gecəlik ay və s. tərkiblərdə işlənir). Ay üzünü görmək istər sevdiyim; Söylə görüm bəs yaşınmaq nəd
Tam oxu »...dikib, dərin bir xəyala dalmışdılar. H.Nəzərli. 7. Məc. mənada tərkiblərdə: qəlbinin incə nöqtəsi, ruhunun həssas nöqtəsi və s. şəklində işlənir. Tel
Tam oxu »...əsgərlər hücum eşqi ilə çırpınırdılar. Ə.Vəliyev. 3. Müxtəlif obrazlı tərkiblərdə: eşq əhli, eşq aləmi, eşq yarası, eşq afəti, eşq quşu, eşq dəryası,
Tam oxu »...məc. Birisinə qarşı qəzəbi, kini, acığı olmaq; acıq çəkmək (adətən tərkiblərdə). Hind padşahı o qədər yanırdı Əhmədin əlindən ki, o saat Əhmədi saldı
Tam oxu »...Cəlal. 16. məc. dan. Özünü tərifləmək, öymək, goplamaq (çox vaxt tərkiblərdə işlənir). Görün yenə nə özündən basır. Basıb bağlamaq. – Tərbiyəsiz uşaq
Tam oxu »...könlündəki məhəbbəti qıza söylədi… E.Sultanov. // məc. Obrazlı təşbehlərdə, tərkiblərdə işlənir. Könül aşnası. Könül mülkü. Dəli könül. – [Qərib:] Qı
Tam oxu »...baxdı. Mir Cəlal. // Obrazlı təşbehlərdə: qaranlıq, tutqunluq (adətən tərkiblərdə işlənir). Gecə qara pərdəsini götürdükdə Cavad yuxudan ayıldı. Ə.Və
Tam oxu »