Поиск по словарям.

Bozkənd (Quqark)

Qalabərzənd (Germi)

Bəykənd (Hamamlı)

Məymənd - İranın Kirman ostanında yerləşən qədim kənd, Şəhr Babək şəhristanının Məymənd qəsəbəsində yerləşib. Əhalisi 150 nəfərdir. 2005 ildə kənd, Melina Merkury beynəlxalq mükafatın(UNESCO-Yunanistan) qazanıb(Təxminən $ 20,000).

Bəhmən — Kişi adı. Bəhmən Vətənoğlu — Azərbaycan şairi. Bəhmən Əliyev — Bəhmən Axundov — == Digər == Bəhmən (ay) — İran və Əfqanıstanın rəsmi təqviminin on birinci ayı. Bəhmən (Zəncan) — İranda kənd.

Bəzman-İranın Sistan və Bəlucistan ostanının İranşəhr şəhristanının Bəzman bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,002 nəfər və 816 ailədən ibarət idi.

Nəmənd – yerə döşəmək üçün hazırlanan qəlibdir. Nəmənd adətən ağ və ya boz rəngli yundan hazırlanır. Üzərində at, qoç, dəvə və digər rəsmlər, həmçinin ayrı-ayrı ornamentlər işlənir. Çobanların yapıncılarıda bu cür qəlibdən hazırlanır. Yapıncı üçün hazırlanan qəlib nazik olur və üzərinə qaba kətan, yaxudda şəddə çəkilərdi. Qəlibdən hazırlanan tərlikdə çula nisbətdə nazik olur.

Bozkənd — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında kənd adı. == Toponimi == Bozikənd də adlanmışdır. Digər adı Həmzəçimən. XIX əsrin ortalarında Azərbaycan türkləri qovulmuş və ermənilər yerləşdirilmişdir. 1886-cı ilə aid məlumata görə əhalisi erməni idi. 1978-ci ildə kənd ermənicə Markohavit adlandırılmışdır. Türk dillərində bayz (Azərbaycan dilində baz) sıldırım qaya (bax: Boz Abdal) və kənd sözlərindən ibarətdir. Azərbaycanda Osmanbazı və Dostubazı toponimləri ilə mənaca eynidir.

Bozkənd — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında (indi Ermənistanın Sisyan rayonunda) kənd adı Digər adı Dərəkənd. 1918-ci ildə Azərbaycan türklərindən ibarət əhalisi qovulmuş və Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. 1922-ci ildən sonra geri qayıtmış ailələr kəndə buraxılmamış, Aqudi və b. qonşu kəndlərdə yerləşdirilmişdir. Bozikənd toponimi ilə (bax) mənaca eynidir.

Bəcvənd (fars. باجوند‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 163 nəfər yaşayır (31 ailə).

Bəhməni sultanlığı — 1347–1527-ci illərdə cənubi Hindistanın Dekan bölgəsində mövcud olmuş müsəlman dövləti. == Bəhməni sultanlığının yaranması == Əslən Orta Asiyadan olan Əlaəddin Həsən Bəhmən Şah Dehli sultanlığına qarşı üsyan qaldıraraq Dekan bölgəsində müstəqil dövlət yaratdı. Dövlətin paytaxtı əvvəlcə Əhsənabad (Gülbarga), sonralar isə Məhəmmədabad (Bidar) şəhəri idi. == Xarici dövlətlərlə münasibət == Bəhməni sultanlığı əsasən cənubdakı hindularla mübarizə aparırdı. Bununla yanaşı Misir Məmlük sultanlığı və Osmanlı imperiyası ilə dost münasibətlər qurulmuşdu. == Dövlətin süqutu == 1527-ci ildə Qasım bəy Bəridül-Məmalik adlı türk bəyi hakimiyyəti ələ keçirərək Bəhməni sülaləsinin hakimiyyətinə son qoydu və Bəridşahlar dövlətinin əsasını qoydu.

Bəhməni və ya Bəhməni Qacar ailəsi — Qacar sülaləsinə mənsub olan zadəgan ailələrindən biri. Qacarlar sülaləsi 1784-1925-ci illərdə İranı idarə etmişdir. Məhəmməd şah Qacarın kiçik qardaşı olan Bəhmən Mirzə Qacar (1810-1884) 1841-1848-ci illərdə İran Azərbaycanının canişini, şahzadə naibi olmuşdur. XIX əsrin son rübündə ailə Rusiya və İran qollarına ayrıldı. Ailənin Rusiya qolu 1886-cı ildə rəsmən çarın əmri ilə zadəgan ailəsi olaraq qeydiyyata alındı. İranda qalmış qol isə Şahın sarayında xidmət edirdi və ənənəvi şahzadə titulu daşıyırdı. Bəhmən Mirzə adətən özü və yetkinlik yaşına çatmış oğlanları üçün Nəvvab ünvanından istifadə edirdi. bu sözün mənası alihəzrətləri deməkdir. Bəhmən Mirzənin oğlanları İmperial Rusiya və AXC Milli Ordusunda yüksək rütbəli zabitlər kimi xidmət etmişdirlər. Onlar Oktyabr inqilabına kimi Çara, ondan sonra isə AXC-ə xidmət etmişdirlər.

Bəhməni sülaləsi - 1347-1526-cı illərdə Hindistanda iqtidarda olmuş xanədan. == Sülalənin yaranması == Monqol səltənəti qurmamışdan bir əsr yarım öncə Hindistanın cənubunda Dəkən məntəqəsində Bəhməni dövləti hakim idi. Bu sülaləni 1347-ci (h.q. 748-ci) ildə əlaəddin Həsən Qonquy qurub. O öz nəsəbinin İranın əfsanəvi şahı İsfəndiyarın oğlu Bəhmənə yetişdiyini dediyi üçün bu sülalə Bəhməni adı ilə məşhurlaşdı. Bu sülalə h.q. 887-ci ilə kimi tam qüdrətlə hakimiyyətdə olub. Lakin sonradan onun müхtəlif bölgələrdəki bəzi əmirləri mərkəzi hökumətin zəifliyi səbəbindən öz müstəqilliyini elan edib.

Bələmənd Universiteti (ərəb. جامعة البلمند‎ Camiʿət əl-Bələmənd) — Livanda xüsusi universitet, əsası 1988-ci ildə qoyulub. Bələmənd Universitetinin prezidenti İlyas Vərraqdır.

Bəykənd — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Hamamlı (Spitak) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 17 km məsafədə, Qaranqu çayının yanında yerləşir. 1728-ci il mənbəyi olan «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Bəykənd kimi qeyd edilsə də, XIX əsr rus mənbələrində və erməni mənbələrində Bekant formasında qeyd edilir. Təbii ki, Bekant Bəykənd toponiminin erməni və rus dillərində təhrif edilmiş formasıdır. Toponim qədim türk dilində «təpə, yüksəklik, zirvə» mənasında işlənən bəy (<bək) sözü ilə kənd sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Orotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Kəndin adı 1920-ci ildə dəyişdirilib Medz Parni qoyulmuşdur.

Bəykənd — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Artik rayonunda kənd. == Tarixi == Erməni mənbələrində kəndin adı Bekyan, Kiçik Bekyand kimi qeyd edilir. Rayon mərkəzindən 5 km şimalda, Alagöz dağının şimal-qərbində yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Bəykənd kimi, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Kiçik Bekand formasında qeyd edilmişdir. == Toponimi == Toponim qədim türk dilində "təpə, yüksəklik" mənasında işlənən bək (bak < bəy) sözü ilə kənd sözünün birləşməsindən əmələ gəlib "təpəlik, dağlıq yerdə yerləşən kənd" mənasını bildirir. Bəykənd sonralar XIX əsrin ortalarında Böyük Bəykənd kəndindən yaranmış məntəqədir. Mənbədə Bekand kimidir (yenə orada). Ona görə də toponimin bəy və kənd sözlərindən ibarət olması ağlabatan deyil. Orotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.

Bəykənd döyüşü — Mavəraünnəhrdəki Buxara yaxındıqlarında yerləşən Bəykənd şəhərində Əməvilər xilafəti ilə Türgiş xaqanlığı və onların soqd müttəfiqləri arasında baş vermiş döyüş.

Qala-Bərzənd və ya Bərzənd – Orta çağ Azərbaycan məntəqəsi, Qala-Bərzənd kimi tanınır.Bugünkü Germi şəhərinin yaxınlığında yerləşir. Bərzənd qalası Ərdəbil vilayətində, Muğan mahalında yerləşirdi. Əl-Yaquta görə Ərdəbildən 14-15 fərsəng şimalda Bolqarçayın sahilində qərar tuturdu. Bəzz, Ərdəbil, Muğan və Varsana gedən dörd yol ayrıcında idi. Bərzənd sonralar burda yerləşdiyi qaladan dolayı Qəleyi-Bərzənd adlanırdı. Bərzənd Xürrəmilər hərəkatı dönəmində Ərəblərin düşərgəsi olmuşdu. Əz – Zəhəbi bildirir ki, təkcə 837-ci ildə Mötəsim Babək ilə müharibəyə bir milyon dirhəm xərcləmişdi. Afşinin ordusu arası kəsilmədən ərzaq, sursat və silahla təchiz olunurdu. Afşin Ərdəbil qərargahına gələn kimi Əbu Səid Məhəmmədə əmr etdi ki, xürrəmilərin dağıtdığı qalaları bərpa etməyi sürətləndirsin. Qalalar bərpa edilib möhkəmləndikdən sonra Afşinin əmrilə bunların ətrafında xəndəklər qazıldı.

Ulduzlar Bəzmində — əsl adı "Ghoghaye Setaregan" (fars. غوغای ستارگان‎), sözləri Kərim Fəkur və musiqisi Humayun Xürrəm'nən olan fars dilində bir mahnıdır. Bu mahnı (sözləri: Saleh Səcadi, ifa: Fərqanə Qasımova) Azərbaycan dilinədə tərcümə olunub.

Gəmənd (fars. گمند‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Heris şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 924 nəfər yaşayır (182 ailə).

Zaman kəməndi və ya kəmənd paradoksu — zaman səfərinə görə keçmişdə olan hadisə gələcəkdə olan hadisənin nəticəsində olması. Onda keçmişdə olan hadisə də həmin gələcəkdə hadisənin qismən və ya tamamilə səbəbi olur.

Bəhmən Reyhani (fars. بهمن ریحانی‎ , kürd. بەهمەن رەیحانی; XX əsr) — İran hərbçisi. 20 iyun 2014-cü ildə İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun o zamankı komandiri Məhəmməd Əli Cəfərinin əmri ilə qərargahı Kirmanşah ostanında yerləşən "SEPAH" tərkibində kürd qüvvələri olan Kirmanşah Nəbi Əkrəm Korpusunun komandiri vəzifəsinə təyin edilmişdir. Mərasimdə o vaxt İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu komandirinin müavini Hüseyn Səlami iştirak etmişdir. Reyhani 2018-ci ildə Sərpol Zəhab zəlzələsinin qurbanlarına kömək etməkdə həlledici rol oynamışdır. Bəhmən Reyhani İranda insan haqlarının kobud şəkildə pozulmasına görə 21 dekabr 2022-ci ildə Avropa İttifaqının sanksiya siyahısına daxil edilmişdir. == Erkən illəri == Onun "SEPAH"da xidmətindən başqa, şəxsi həyatı haqqında çox şey məlum deyil. O, etnik kürddür və əslən Kirmanşahdır. 2008–2014-cü illərdə qərargahı Kirmanşah ostanında yerləşən Nəbi Əkrəm Korpusunun komandir müavini olmuş, sonradan komandir təyin edilmişdir.

Səmənd Əliyeviç Siyabəndov (rus. Саманд Алиевич Сиабандов; 20 noyabr 1909, Qars vilayəti, Qafqaz diyarı – 14 noyabr 1989, İrəvan) — kürd əsilli SSRİ hərbçisi. O, 1-ci Belarus Cəbhəsinin 48-ci Ordusunun 217-ci Uneç atıcı diviziyasının 755-ci atıcı alayının komandirinin siyasi məsələlər üzrə müavini, polkovnik-leytenant kimi xidmət etmişdir. Siyabəndov Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Səmənd Əliyeviç Siyabəndov 20 noyabr 1909-cu ildə Rusiya imperiyasında, Qars vilayətinin Asancan kəndində (indiki Türkiyə) kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Milliyyətcə yezidi kürdlərindən idi. Leninqrad Sovet Şərqşünaslıq İnstitutunu bitirmişdir. 1931-ci ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvü olmuşdur. Ermənistan Kommunist Partiyası Alagöz rayon komitəsinin 1-ci katibi kimi xidmət etmişdir. Böyük Vətən müharibəsinin əvvəlində Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi yanında Lenin kurslarının tələbəsi olmuşdur.

Aşıq Bəhmən Göyçəli (1901–1976) — ustad aşıq, şair. Aşıq Bəhmən Ardanışlı (1960) — Azərbaycan aşığı, Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi.

Bəhmən İsa oğlu Kazımov (Aşıq Bəhmən Göyçəli; 30 yanvar 1960, Ardanış, Krasnoselsk rayonu) — Azərbaycan aşığı. Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin (1989) və Dədə Ələsgər Ədəbi Məclisin (2022) üzvü. Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi (16.10.2021). == Həyatı == Bəhmən Kazımov 30 yanvar 1960-cı ildə Çəmbərək rayonunun Ardanış kəndində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Ardanış kənd orta məktəbinin I sinfinə daxil olmuş və 1977-ci ildə həmin məktəbi bitirmişdir. 1977-ci ildə V. İ. Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun coğrafiya-biologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1982-ci ildə coğrafiya əlavə biologiya ixtisasına yiyələnərək Ağdaş rayonu Yenicə kənd orta məktəbində coğrafiya, biologiya ilə bərabər musiqi müəllimi işləmiş, eyni vaxtda bu məktəbdə direktorun tədris işləri üzrə müavini olmuşdur. 1984-cü ildə Göyçə mahalına qayıdaraq öz doğma kəndi Ardanış və həm də eyni vaxtda Şorca kənd orta məktəblərində coğrafiya müəllimi işləmişdir. 1985-ci ildən Ardanış kənd orta məktəbində həm də biologiya və musiqi müəllimi işləmişdir. 1988-ci ildə erməni təcavüzü nəticəsində öz doğma ata-baba torpaqlarından qovularaq Bakı şəhərinə pənah gətirmişdir.

Bedlend (ing. badlands - pis (yararsız) torpaqlar) — alçaq dağlıq ərazidə kəskin və mürəkkəb parçalanmış relyef. Əkinçilik üçün yararsız hesab olunur. Azərbaycan Respublikasında Bozqır yaylaq ərazisində daha çox rast gəlinir. İstifadəsi mümkün olmayan torpaqlar Bedlendlər adlanır. Badlands sözündən götürülüb Burada Bad-pis Land torpaq anlamındadır. Azərbaycanda belə torpaqlara Bozqır ərazilərində rast gəlinir. == Mənbə == ASE, V cild, Bakı, 1981, səh.

Meymand (Fars)

Betmen (ing. Batman), başlanğıcda Bet-men (ing. Bat-man "Yarasa - adam") — DC Comics nəşriyyat evində buraxılmış ən məşhur komiks personajlarından biri. Bu superqəhrəman personaj rəssam Bob Keyn və yazıçı Bill Fingerin birgə müəllifliyi ilə yaradılmışdır. İlk dəfə 1939-cu ilin may ayında "Detektiv komiksləri" (ing. Detective Comics) buraxılışının 27 nömrəli sayında dərc edilmişdir. Yaxın vaxtlara qədər Bob Keyn personajın əsas yaradıcısı hesab edilirdi, lakin aparılmış bir çox tədqiqatlardan sonra, 2015-ci ildə müəlliflik hüququ Bill Fingerə təqdim edilmişdir, çünki qəhrəmanın yaradılmasında Keynin töhfəsi olduqca əhəmiyyətsiz idi. Betmenin orijinal tərcümeyi-hal versiyasında — baş qəhrəman, müvəffəqiyyətli sənaye sahibi, filantrop və qadınların sevimlisi olmuş milyarder Bryus Ueynın gizli alter-eqosudur. Uşaqlıqda, öz valideynlərinin qətlinin şahidi olmuş, Bryus öz həyatını ədalət uğrunda cinayətin aradan qaldırılmasına və mübarizəyə həsr etməyə and içir. Özünü fiziki və mənəvi şəkildə hazırlayaraq, o, yarasanın stilizə edilmiş kostyumunu geyinərək və cinayətkarlarla qarşı durma üçün şəhərin küçələrinə çıxır.

Beqmen (ing. bagman, hərf. çuval adamı) — müxtəlif ölkələrdə fərqli mənalara malik olan termin. Təriflərin bir qrupu səyahət ideyasına əsaslanır. İngilis dilində "bagman" 1808-ci ildən məlum olan səyyar satıcı üçün termindir. Avstraliyada bu, avara və ya evsiz adam mənasını verə bilər. Bununla belə, bir çox başqa təriflər pul ətrafında cəmlənir. Siyasi fandreyzinqdə, ianə toplamaqda və ya başqa bir şəkildə siyasi kampaniyanın maliyyə tərəfində iştirak edən şəxslərə beqmen adı verilə bilər. Bu, terminin mənasının genişləyərək dövlət məmurları üçün rüşvət istəyənləri əhatə etməsinə səbəb olmuşdur. Mütəşəkkil cinayətkarlıqda bir beqmen mühafizə raketləri və ya nömrələr oyununda iştirak edə bilər. O, pulu toplayır və ya paylayır.

Katolikos Bezgen — Albanların LIII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos II Qriqorisdən sonra katolikosluq taxtı bir neçə il yenə boş qalmış, keşişlər dağ və mağaralarda gizlənməyə məcbur olmuşdu. Bu vaxt artıq katolikosluq mərkəzi Gəncədən Çərəktarda yerləşən Çərəktar monastırına köçürülmüşdü. Bezgen bu dönəmlərdə katolikos olmuş, daha sonra dini rütbələrdən əl çəkərək evlənmiş və uşaqları da olmuşdu. == Anti-katolikosluğu == Katolikos III Stepannosun dövründə bir müddət Gəncə əhalisi tərəfindən anti-katolikos elan olunmuşdu.