Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • İLDƏN

    Eldən öndə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLDİRMƏK

    Sancmaq, dəlib keçirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLEYDƏ

    İrəlidə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gəlin deyirəm nazlanır, Qız deyirəm xoruzlanır, Dalında qarpız gizlənir, İleydə buzxanası var

    Tam oxu »
  • İLƏM

    Bax: ilən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLƏTMƏK

    Yetirmək, çatdırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLƏYÜ

    Ön, qarşı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLĞIMAQ

    Atla çapa-çapa hücum etmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLXI

    At sürüsü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Kəndləri, bağları, sürüləri, ilxıları, naxırları, o necə deyərlər, bircə donuzu əskik idi

    Tam oxu »
  • İLXIÇI

    İlxı çobanı, ilxıya baxan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O zamanlar Mirzə Sərraf Türküstan şahı Sultan Muradın baş ilxıçısıydı

    Tam oxu »
  • İLİG

    İlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəylərmizə dəmirdonlu deyərlər. Daim içimizdə ərlik işlənir. Qoç igidlər törər iligimizdən, Ğənim qabağında biri

    Tam oxu »
  • İLQAR

    ər. iqrar Söz vermə, əhd. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyləşmişdim orda, söhbətin keçdi, Qalxdı könül quşu, dolu mey içdi; Telli xanım, sədan gəldi,

    Tam oxu »
  • İLQIÇI

    Bax: ilxıçı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLLƏLLAH

    “Nədir bu çəkdiyim”, “yandım əlindən” mənasında işlədilir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLTİCA ƏRƏB

    Sığınma, pənah. Sidqi dürüst olan yetişər haca, Kimsə də kimsəyə etməz iltica.                                           (“Qurbani”)

    Tam oxu »
  • İMİRZƏ

    Bəy oğlu, bəy uşağı, bəyzadə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İMRAN DİLİ

    Gözəl nitq, gözəl danışıq. Tutilər avaz alır, O şirin imran dilindən. Ənkəbut tək şan asılıb Sənin o incə dilindən

    Tam oxu »
  • İMRAN DİLLİ

    Aşıq şeirində dilli-dilavər, gözəl nitqi, danışığı olan adam haqqında deyilir. Gəl sənə söyləyim igid nişanın, İgidlərdə namus, qeyrət, ar gərək

    Tam oxu »
  • İMRƏNCİ

    Arzu olunan şəxs və ya əşya, qibtə edilən kimsə və ya əşya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNAQ

    Ən yaxın adam. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNAYƏT ƏRƏB

    Kömək, qayğı; yaxşılıq, mərhəmət, şəfqət; hüsn-rəğbət. Mənə inayət eləsin, Dərdə dərmandı bu gələn.                       (“Tahir və Zöhrə”)

    Tam oxu »
  • İNCAVARA

    Bax: incəvara. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNCƏVARA

    Yaxşı ki, xoşbəxtlikdən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İncəvara onun əl-ayağını ipnən sarımışdılar. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ

    Tam oxu »
  • İNDİDƏN BELƏ

    Bax: innən belə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNGİLDƏMƏK

    İnildəmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sənə dedim Aşıq Cünun, Ürəyimdə dərd ingildər... Bir bəy oğlunun əlindən Şeş atanda nərd ingildər

    Tam oxu »
  • İNNABİ ƏRƏB

    İnnab rəngində, tünd-qırmızı. Qızıl gül açılıb xəndan içində, İnnabı dodaqlar dəhan içində, Abbasam, durmuşam meydan içində, Hər kimin mənimlə var işi

    Tam oxu »
  • İNNƏN BELƏ

    Bundan sonra, bu andan etibarən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nahaq yerə gəl eyləmə yamanlıq, İnan, Bolu, mən Koroğlu deyiləm

    Tam oxu »
  • İNRAMAQ

    İnləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNRƏMƏK

    İnramaq, böyürmək, içini çəkmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNS-CİNS

    ər. üns(insan) və cins sözlərindən Bəşər, insan, canlı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanım Koroğlunun qorxduğunu görüb dedi: – Ey Cəlali Koroğl

    Tam oxu »
  • İRAQ

    Uzaq, uzaqda. İraqdı yollarım, rahimdi uzaq, Canansız cahan mənim üçün duzaq. Bənna işi deyil, bəs necə pozaq? Peymanıma xilaf olan deyiləm

    Tam oxu »
  • İRAQ

    Uzaq, uzaqda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəlkə, gəlmisən sorağa, Daşın atılar irağa, Hürü aparsın otağa, Adı bəlli xan Eyvazım!                 (“K

    Tam oxu »
  • İRGÜRMƏK

    Yetirmək, çatdırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İRİŞMƏK

    Boş-boş gülmək, dişlərini ağartmaq, hırıldamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Şirin xanım baxdı ki, aşığın sözlərindən deyəsən qızlar şübhələnən kimi 

    Tam oxu »
  • İRMƏK

    Çatmaq, yetişmək, irişmək. Kərəm deyər, axırına irilməz, Ərəb at yorulur, könül yorulmaz, Könül bir saraydı, sınar, hörülməz, Əzəli, sonrası köç olur

    Tam oxu »
  • İRMƏK

    Çatmaq, yetişmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der: gəldi döyüş sorağı, Dalda irür müxənnətin durağı

    Tam oxu »
  • İS

    Yiyə, sahib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSLAHAT ƏRƏB

    1. Xoş, yaxşı. 2. Salamat yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Rəhmətliyin oğlu, sən bizdə bir islahat qoydun ki

    Tam oxu »
  • İSMARİŞ

    Tapşırıq; sifariş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yazarsan namarda hay, ismarişi, Görmüşük baharı, seyr etdün qışı

    Tam oxu »
  • İSMİ-ƏZƏM

    Haqqın bütün adlarını özündə toplayan ad, Allah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSMİ-ƏZƏM

    ər. isim – ad, əzəm – ən böyük, ulu Duaların ən böyüyü, yalnız Peyğəmbərlərin bildiyi dua kimi də qeyd olunur

    Tam oxu »
  • İSNAMAQ

    Həşərat. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSSÜZ

    Boş, sahibsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSTİHSAN ƏRƏB

    Bəyənmə, xoşa gəlmə, yaxşı, yaxud gözəl olduğunu söyləmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSTİQBAL ƏRƏB

    1. Gələcək. 2. Gələn adamın qarşısına çıxma; qarşılama. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda 2-ci mənada işlənir

    Tam oxu »
  • İŞDƏ ƏDAT

    Daha, artıq, budur. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İŞDƏK

    Gizli iş, əməl, kələk. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hasan paşa başa düşməsin ki, biz onun işdəklərini bilmişik

    Tam oxu »
  • İŞIM-İŞIM

    İşıl-işıl, par-par. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də işım-işım işıldayır, par-par yanırdı. (“Alı kişi”)

    Tam oxu »
  • İŞIR-İŞIR

    Bax: işım-işım. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İŞRƏT ƏRƏB

    Bax: eyş-işrət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məclis qurduram həmişə, İşrətim, damağım ola!.. Əmliklər çəkdirəm şişə, Bir ağır yığnağım ola!

    Tam oxu »
  • İŞTƏ

    Budur, bax. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mənəm deyən, ey qoç igid, Geymişəm dəmir donnan mən. İştə, meydan əlləşəlim, Dönməzəm beşdən, onnan mən

    Tam oxu »