Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • İXLAS ƏRƏB

    Səmimi, sadiq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xalis sözü ilə flektivlik baxımından qohumdur.  İxlas dost dünyada dostuna küsməz, Nə qədər incisə meylin

    Tam oxu »
  • İXTİLAT ƏRƏB

    Oturub-durma, görüşüb əlaqə saxlama, qaynayıb-qarışma; söhbət. Bir gün meşə heyvanları – şir, pələng, ayı, tülkü, dovşan, bütün quşlar Məcnunun ətrafı

    Tam oxu »
  • İXTİLAT ƏRƏB

    Oturub-durma, görüşüb əlaqə saxlama, qaynayıb-qarışma; söhbət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gəl qulaq as bu söhbətə! Bircə guş ver ixtilata! Sərim qu

    Tam oxu »
  • İXTİYAR ƏRƏB

    Qoca, yaşlı, pirani. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vallahi, yaşımın bu ixtiyar vaxtında mən gecənin oğlan çağında keşikçiləri yuxuya verib, xotkar qız

    Tam oxu »
  • İXTİYARSIZ

    Qeyri-ixtiyari. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə bil ki, Kürdoğlunu ildırım vurdu. İxtiyarsız atı saxladı

    Tam oxu »
  • İQBAL ƏRƏB

    Bəxt, tale. Qəhrəman, iqbalın tərsə dolanmaz, İnsan var ki, ondan qəlbin bulanmaz, İnsan var, evində ələk bulunmaz, Dindirəndə beşdən-beşə danışar

    Tam oxu »
  • İQRAR ƏRƏB

    1. Təsdiq, etiraf, qəbul. 2. Qərar, qənaət, hökm. Ol cümə günündə, sübh namazında, Peyğəmbər o günü taci-sər oldu

    Tam oxu »
  • İQRAR ƏRƏB

    1. Təsdiq, etiraf, qəbul. 2. Qərar, qənaət, hökm. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir ah çəkdim ərşi-zəminə düşdü, Ələm oxu bir-birinə ötüşdü, Namə gəli

    Tam oxu »
  • İLDƏN

    Eldən öndə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLDİRMƏK

    Sancmaq, dəlib keçirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLEYDƏ

    İrəlidə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gəlin deyirəm nazlanır, Qız deyirəm xoruzlanır, Dalında qarpız gizlənir, İleydə buzxanası var

    Tam oxu »
  • İLƏM

    Bax: ilən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLƏTMƏK

    Yetirmək, çatdırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLƏYÜ

    Ön, qarşı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLĞIMAQ

    Atla çapa-çapa hücum etmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLXI

    At sürüsü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Kəndləri, bağları, sürüləri, ilxıları, naxırları, o necə deyərlər, bircə donuzu əskik idi

    Tam oxu »
  • İLXIÇI

    İlxı çobanı, ilxıya baxan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O zamanlar Mirzə Sərraf Türküstan şahı Sultan Muradın baş ilxıçısıydı

    Tam oxu »
  • İLİG

    İlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəylərmizə dəmirdonlu deyərlər. Daim içimizdə ərlik işlənir. Qoç igidlər törər iligimizdən, Ğənim qabağında biri

    Tam oxu »
  • İLQAR

    ər. iqrar Söz vermə, əhd. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyləşmişdim orda, söhbətin keçdi, Qalxdı könül quşu, dolu mey içdi; Telli xanım, sədan gəldi,

    Tam oxu »
  • İLQIÇI

    Bax: ilxıçı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLLƏLLAH

    “Nədir bu çəkdiyim”, “yandım əlindən” mənasında işlədilir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İLTİCA ƏRƏB

    Sığınma, pənah. Sidqi dürüst olan yetişər haca, Kimsə də kimsəyə etməz iltica.                                           (“Qurbani”)

    Tam oxu »
  • İMİRZƏ

    Bəy oğlu, bəy uşağı, bəyzadə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İMRAN DİLİ

    Gözəl nitq, gözəl danışıq. Tutilər avaz alır, O şirin imran dilindən. Ənkəbut tək şan asılıb Sənin o incə dilindən

    Tam oxu »
  • İMRAN DİLLİ

    Aşıq şeirində dilli-dilavər, gözəl nitqi, danışığı olan adam haqqında deyilir. Gəl sənə söyləyim igid nişanın, İgidlərdə namus, qeyrət, ar gərək

    Tam oxu »
  • İMRƏNCİ

    Arzu olunan şəxs və ya əşya, qibtə edilən kimsə və ya əşya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNAQ

    Ən yaxın adam. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNAYƏT ƏRƏB

    Kömək, qayğı; yaxşılıq, mərhəmət, şəfqət; hüsn-rəğbət. Mənə inayət eləsin, Dərdə dərmandı bu gələn.                       (“Tahir və Zöhrə”)

    Tam oxu »
  • İNCAVARA

    Bax: incəvara. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNCƏVARA

    Yaxşı ki, xoşbəxtlikdən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İncəvara onun əl-ayağını ipnən sarımışdılar. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ

    Tam oxu »
  • İNDİDƏN BELƏ

    Bax: innən belə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNGİLDƏMƏK

    İnildəmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sənə dedim Aşıq Cünun, Ürəyimdə dərd ingildər... Bir bəy oğlunun əlindən Şeş atanda nərd ingildər

    Tam oxu »
  • İNNABİ ƏRƏB

    İnnab rəngində, tünd-qırmızı. Qızıl gül açılıb xəndan içində, İnnabı dodaqlar dəhan içində, Abbasam, durmuşam meydan içində, Hər kimin mənimlə var işi

    Tam oxu »
  • İNNƏN BELƏ

    Bundan sonra, bu andan etibarən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nahaq yerə gəl eyləmə yamanlıq, İnan, Bolu, mən Koroğlu deyiləm

    Tam oxu »
  • İNRAMAQ

    İnləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNRƏMƏK

    İnramaq, böyürmək, içini çəkmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İNS-CİNS

    ər. üns(insan) və cins sözlərindən Bəşər, insan, canlı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanım Koroğlunun qorxduğunu görüb dedi: – Ey Cəlali Koroğl

    Tam oxu »
  • İRAQ

    Uzaq, uzaqda. İraqdı yollarım, rahimdi uzaq, Canansız cahan mənim üçün duzaq. Bənna işi deyil, bəs necə pozaq? Peymanıma xilaf olan deyiləm

    Tam oxu »
  • İRAQ

    Uzaq, uzaqda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəlkə, gəlmisən sorağa, Daşın atılar irağa, Hürü aparsın otağa, Adı bəlli xan Eyvazım!                 (“K

    Tam oxu »
  • İRGÜRMƏK

    Yetirmək, çatdırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İRİŞMƏK

    Boş-boş gülmək, dişlərini ağartmaq, hırıldamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Şirin xanım baxdı ki, aşığın sözlərindən deyəsən qızlar şübhələnən kimi 

    Tam oxu »
  • İRMƏK

    Çatmaq, yetişmək, irişmək. Kərəm deyər, axırına irilməz, Ərəb at yorulur, könül yorulmaz, Könül bir saraydı, sınar, hörülməz, Əzəli, sonrası köç olur

    Tam oxu »
  • İRMƏK

    Çatmaq, yetişmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der: gəldi döyüş sorağı, Dalda irür müxənnətin durağı

    Tam oxu »
  • İS

    Yiyə, sahib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSLAHAT ƏRƏB

    1. Xoş, yaxşı. 2. Salamat yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Rəhmətliyin oğlu, sən bizdə bir islahat qoydun ki

    Tam oxu »
  • İSMARİŞ

    Tapşırıq; sifariş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yazarsan namarda hay, ismarişi, Görmüşük baharı, seyr etdün qışı

    Tam oxu »
  • İSMİ-ƏZƏM

    Haqqın bütün adlarını özündə toplayan ad, Allah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSMİ-ƏZƏM

    ər. isim – ad, əzəm – ən böyük, ulu Duaların ən böyüyü, yalnız Peyğəmbərlərin bildiyi dua kimi də qeyd olunur

    Tam oxu »
  • İSNAMAQ

    Həşərat. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İSSÜZ

    Boş, sahibsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »