Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • VİDEOARXİV

    lat. video – baxıram, görürəm + lat. archivum – saxlanc yeri

    Tam oxu »
  • VİDEOÇARX

    lat. video – baxıram, görürəm

    Tam oxu »
  • VİDEOİNFORMASİYA

    lat. video – baxıram, görürəm + lat. informatio – izah, ifadə et­mə

    Tam oxu »
  • VİDEOKAMERA

    lat. video – baxıram, gö­rü­rəm + lat. camera – otaq

    Tam oxu »
  • VİDEOKASET

    lat. video – baxıram, görürəm + fr. cassette – kiçik qutu

    Tam oxu »
  • VİDEOMAQNİTOFON

    lat. video – baxıram, görürəm + yun. magnetis lithos – hərfi mənada «Maqnesiyadan (Kiçik Asiyada qə­dim şəhər) gətirilən daş» + yun

    Tam oxu »
  • VİDEOMƏTN

    lat. video – baxıram, görürəm

    Tam oxu »
  • VİDEOSIRA

    lat. video – baxıram, görürəm

    Tam oxu »
  • VİDEOSÜJET

    lat. video – baxıram, görürəm + fr. sujet – mövzu, predmet

    Tam oxu »
  • VİKİPEDİYA

    havay. wiki – tez + ing. encyclopedia – ensiklopediya sözlərindən yara­dılmış abreviatura

    Tam oxu »
  • VİKTORİYA

    Latıncadır, viktorina sözü ilə kökdaşdır, “qələbə” (qalib) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • VİNETKA

    Latıncadır, “виноград” sözü ilə qohumdur. Hərfi mənası “eşmək” (burmaq) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • VİOLARİT

    violarus – bənövşəyi

    Tam oxu »
  • VİTROFİR

    lat. vitrum – şüşə + yun. porphyra – fırfır, tünd-qırmızı rəng

    Tam oxu »
  • VİZUALLAŞDIRMA

    lat. visualis – görülən

    Tam oxu »
  • VLADLEN

    Vlad-i-len kimi də işlədilir. Leninin adı və familiyası ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • VODEVİL

    İnsanlar keflərini kökəldib şənlənmək üçün kifayət qədər şərab içdikdən sonra çox vaxt müğənnilik istedadları baş qaldırır və mahnı oxumaq istəyirlər

    Tam oxu »
  • VOKS-POP

    lat. vox – səs + lat. populi – xalq

    Tam oxu »
  • VULKAN

    lat. Vulcanus – qədim romalılarda od və dəmirçilik tanrısı

    Tam oxu »
  • VULKANOLOGİYA

    lat. Vulcanus – qədim romalılarda od və dəmirçilik tanrısı + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • VURNUXMAQ

    Sözün əsli vur-un-ux-maq kimi olub, dur-ux-maq, sol-ux-maq qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • VÜCUD

    Ərəbcədir, bizdə onun yerinə çəlim işlədilib (indi də işlədilir), mövcud sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • VÜSƏT

    Ərəbcə “meydan (genişlik)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YA

    Bölüşdürmə bildirənlər (ya sən, ya mən) fars mənşəlidir, müraciət bildirənlər (ya Əli...) ərəb mənşəlidir

    Tam oxu »
  • YABA

    Qədimdə ağacın kiçik budaqlarına (dingələrə), iki dişi olan haça şeylərin hamısınayaba deyiblər. Oxun ucluğu haça olanda ona da yaba adı verilib

    Tam oxu »
  • YAD

    Yad adam birləşməsində öz sözümüzdür, yaddaş sözündəki isə fars mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YADICA

    Nəvədən sonra nəticə gəlir, üçüncü uşaq kötücə, dördüncü nəbibə, beşinci nədidə, altıncı yadıca, yeddinci isə tullantı adlanır

    Tam oxu »
  • YADIXMAQ

    Yadırğamaq sözü ilə eyni mənaya malikdir. “Otuxmaq”, “qanıxmaq” sözlərinin qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • YADIRĞAMAQ

    Dilimizdə omonim olan iki yad sözü var: “память” və “чужой”. Birinci söz (yaddaş) fars mənşəlidir, ikinci öz sözümüzdür və yadırğamaq kəlməsi onda düz

    Tam oxu »
  • YADİGAR

    Fars mənşəlidir, yadqar kimi işlədilir. Yad (hafizə) sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YAĞ

    Yanmaq, yaxmaq (“yandım-yaxıldım” deyirik) sözü ilə bağlıdır. Yanacaq (yana bilən) anlamında işlədilib

    Tam oxu »
  • YAĞIR

    Heyvanın belinə yağır deyiblər. Sonra beldə yəhərin sürtüb açdığı yara da yağır adlanıb. Güman ki, yağır və sağrı sözləri tarixi baxımdan eyni söz olu

    Tam oxu »
  • YAĞIŞ

    Qaraqalpaq dilində cağış sözü “дождъ” kimi başa düşülür. Deməli, su (yu­xa­rıdan gələn su) anlamı ilə bağlıdır

    Tam oxu »
  • YAĞIŞLIQ

    “Plaş” deməkdir, yağış sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YAĞMAQ

    Qar, dolu və s. yağır, güllə də yağır... Yağmaq “yuxarıdan aşağı enmək” deməkdir. Söz ağmaq feili ilə bağlı əmələ gəlib, “yuxarıdan enmək” deməkdir

    Tam oxu »
  • YAXALA1

    Əsli yayxala kimi olub. Yaq (yax) kəlməsi tərəf anlamını əks etdirib. Yaxala (yayxala) sözü ovlaxa qəlibi üzrə əmələ gəlib, mənası “suyu zərbə ilə yan

    Tam oxu »
  • YAXIN

    Mənbələrdə “приближаться” mənasını əks etdirən yaq feili var. Yaxın sözü isə “близкий” kimi açıqlanıb

    Tam oxu »
  • YAXŞI

    Qədim kökü yaq  feilidir, mənbələrdə “подходить” mənasında açıqlanıb. Yaxşı “подходящий” demək olub və feildən düzəlmiş sifətdir

    Tam oxu »
  • YAQUB

    Yəhudi dilində “izlə gedən” (izləyən) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YAQUT

    Qiymətli daşlardan birinin adıdır, ərəbcədən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YAL

    Atın yalı (yalmanı) ifadəsini işlədirik. Burada yal “tük”, “qıl” mənasında işlədilib. Mənbələrdə rusca “седой” mənasını verən ağyal sözü var

    Tam oxu »
  • YALAQ

    Yal it yemidir, it üçün yem qabına isə yalaq deyilir. Bu, əvvəllər ağacdan hazırlanmırdı, yaylaqda sadəcə olaraq yerdə çökəklik düzəldir və yemi orada

    Tam oxu »
  • YALAN

    1. Bu söz al (hiylə) kəlməsi ilə qohumdur, mənbələrdə alğan şəklində də ya­zı­lıb. Aldadılmaq sözünün sinonimi alduz kəlməsi olub

    Tam oxu »
  • YALAN-PALAN

    Sinonimlər birləşməsidir, yalan türk, palan (aldatmaq deməkdir) isə fars mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • YALAVAC

    “Ac-yalavac” deyirik. Yalavac sözü yalın, yalan (olmamaq) sözləri ilə qohumdur, “lüt” (paltarın olmaması) deməkdir

    Tam oxu »
  • YALÇIN

    1. Yalçın qayalar deyirik. Sözün kökü yal (lüt, çılpaq, olmayan) kəlməsidir, belə qayalar çılpaq və sıldırımlı olur

    Tam oxu »
  • YALXI

    “Əkiz” sözünün antonimidir, “tək” deməkdir, yalquzaq tipli sözlərlə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • YALIN

    1. Yalım forması da olub. “Отвесной”, “крутой” mənasını əks etdirib. Yal bu­rada “lüt” (sürüşkən, şumal, hamar) deməkdir

    Tam oxu »
  • YALINQAT

    Astarı (altlığı) olmayan, təkqat deməkdir. Yalın sözü tək, lüt mənasında çox işlədilib və işlədilir. Görünür, yalnız, yalqız, yalquzaq sözləri ilə yal

    Tam oxu »
  • YALINTAQ

    Söz el arasında həm də yalınçaq, yalınsaq kimi işlədilir. Doğru variantı “yal-ın-sa-q” dır, yalınlığa meyil etməyi bildirir

    Tam oxu »