Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • İP

    Bu sözün müqabilində həm də əyrik işlədilib. Rus dilindəki нить latınca netum (əyirmək) sözündəndir. Latış dilində isə ip sözü “verevka” (ruslara latı

    Tam oxu »
  • İP

    ing. Internet Protocol – «internet protokolu» sözündən yaranmış abreviatura

    Tam oxu »
  • İPƏK

    Alınma sözdür, Çin dilinə məxsusdur, bizdə torqu işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRADƏ

    Ərəbcədir, “əzm, dözüm” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRAQ

    “Uzaq” mənasında işlədilmiş (“gözdən uzaq, könüldən iraq” deyirik) bu söz ira (удалиться) feilindən -q şəkilçisini artırmaqla əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • İRƏLİ

    Qədim forması iləridir. İl hissəsi alın sözündəki al komponentinin dəyişmiş formasıdır, “qabaq”, “ön” deməkdir

    Tam oxu »
  • İRİ

    İr ( böyümək) feilindən dəl-i qəlibi üzrə yarnıb, “böyük” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRİN

    Kök ir (çirk) hissəsidir, ondan irimək (гнить) feili düzəlib. İrin irimək feilindən sərin qəlibi üzrə əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • İRRİQASİYA

    lat. irriqatio – suvarma

    Tam oxu »
  • İRSİYYƏT

    Ərəbcə varis sözü ilə kökdaşdır, “irsən (nəsildən-nəslə) keçən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRŞAD

    Ərəbcə “nəsihət verən, yol göstərən” deməkdir. Bir mənası da “sufiliyi öyrət­mək hüququna dair sənəd” deməkdir

    Tam oxu »
  • İRTLƏŞMƏK

    Dialektlərdə ittəşmək, irttəşmək formalarında “mübahisə etmək, söz qay­­tarmaq, müsahibin sözünü ağzında qoymaq” anlamlarında işlədilir

    Tam oxu »
  • İRTMƏK

    Bazar ertəsi birləşməsindəki ert hissəsi ilə bağlıdır. Ert sözü “keçib getmiş”, “tamamlanmış”, “qurtarmış” mənalarında işlədilib

    Tam oxu »
  • İSA

    İsus sözünün islam aləmindəki formasıdır, “qeybolma” deməkdir. Qədim yəhudi dilində “Allahın sevimlisi” deməkdir

    Tam oxu »
  • İSAQ-MUSAQ

    Quş adıdır, İsa və Musa peyğəmbərlərin adı ilə bağlı yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSBAT

    Ərəb sözüdür, sübut, müsbət, təsbit sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSBN

    ing. International Standard Book Number – «Beynəlxalq standart kitab nöm­rəsi» terminindən yaradılmış abreviatura

    Tam oxu »
  • İSFƏNDİYAR

    İsfənd farslarda şəmsi təqvimlə 12-ci ayın adıdır, yar isə “dost” de­mək­dir. Həmin ayda doğulanlara çox vaxt bu adı verirlər

    Tam oxu »
  • İSİNİŞMƏK

    Sözün kökü is (müq. et. isti) morfemindən ibarətdir. İsti, isin kəlmələri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İSKƏNDƏR

    Aleksandr (Aliskəndər) sözünün müsəlman aləmində işlədilən formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSKƏNƏ

    Fars mənşəlidir. Türk dillərində onun əvəzinə, deşmək feilindən əmələ gəl­miş tişmən (müqayisə et: öyrətmən, getmən, örtmən

    Tam oxu »
  • İSLAH

    Ərəbcə sülh sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSLANMA

    Sözün qədim kökü isla kəlməsidir (müqayisə et: isla-n, isla-t..). Kəlmə su sözü ilə bağlıdır, sulamaq sözünün dəyişmiş, təhrif olunmuş formasıdır

    Tam oxu »
  • İSLANMAQ

    Sulanmaq sözünün təhrifindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSLAT

    Su sözü ilə qohumdur, “sulamaq” deməkdir. İsla-n, isla-t sözləri göstərir ki, törəmə kök isla hissəsidir

    Tam oxu »
  • İSLATMAQ

    İs hissəsi göstərir ki, qədim kök “su” anlamı ilə bağlı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSMAYIL

    İbrahimin Həcərdən doğulan oğlu olub. Qədim yəhudi dilində “Allah eşidir” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSMƏTULLA

    Ərəbcə ismətin bir mə`nası “müdafiəçi” deməkdir. “Allahı müdafiə edən” (sevən) kimi anlaşıla bilər. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İSNAD

    Ərəbcə sənəd sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSNİŞMƏK

    İsinişmək sözünün variantıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSPANAQ

    Alınma sözdür, rus dilində “шпинат” kimi işlədilir. Bizdə “eşşəkqulağı” adlanıb (quzuqulağı qəlibi üzrə)

    Tam oxu »
  • İSRAF

    Ərəbcədir, sərf (eləmək), məsrəf sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSRAİL

    Yəhudi dilində “Allahın seçdiyi” (bəyəndiyi) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSRAR

    Ərəbcə “dönməzlik” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSRAYIL

    Yəhudi sözüdür “hökm Allahındır” deməkdir. Yəqub peyğəmbərin ləqəbi olub. Ölkənin adı da buradandır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İSSN

    ing. International Standard Serial Number – «Beynəlxalq standart serial nömrə» terminindən yaradılmış abreviatura

    Tam oxu »
  • İSTEHKAM

    Ərəbcə təhkim, möhkəm, hökumət sözləri ilə qohumdur. Kök samitləri h, k, m səslərindən ibarətdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İSTƏK

    Sözün əsli is-lə-k kimi olub, is indi müstəqil işlədilmir. İsti sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTƏMƏK

    İsnişmək, isinmək, isti sözləri ilə kökdaşdır. Kökü is hissəsidir, kəlmənin əsli is-sə-mək (su-sa-maq qəlibi üzrə) kimi olub, “istilik (mehribanlıq) a

    Tam oxu »
  • İSTİ

    Söz işıq, ilıq, his,isinmək, ilğım kimi kəlmələrlə qohumdur. Türk dillərinin bə­zi­lərində həmin sözlər yılıq və çılıq, yışıq (və ya cışıq) formaların

    Tam oxu »
  • İSTİDLAL

    Bu, ərəbcə dəlil kəlməsi ilə kökdaşdır. “Faktlardan nəticə çıxarmaq” de­mək­dir. İstifadə və fayda, istismar və səmərə, istehlak və həlak, ifrat və tə

    Tam oxu »
  • İSTİFADƏ

    Ərəbcədən alınma sözdür, fayda kəlməsi ilə qohumdur, “faydalanmaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİGÜL

    “İstədiyim gül” deməkdir. Nadir hallarda qız adı kimi işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİQAMƏT

    Ərəbcə qamət sözü ilə kökdaşdır, mənası “hərəkət yolu” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİQLAL

    Ərəbcə müstəqil sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİQRAZ

    İsti hissəsi artikldır, qraz (qərzi) ərəbcə “borc” dur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİNTAQ

    Ərəbcə müstəntiq sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSTİOT

    1. Bu söz mənbələrdə ısı ot kimi yazılıb. İsti və ot sözlərindən əmələ gəlib: “yan­dıran ot (bitki)” deməkdir

    Tam oxu »
  • İSTİRAHƏT

    Ərəbcədir, rahat sözü ilə bağlıdır, “rahatlıq əldə etmək” deməkdir. Ərəb dilində istisalun məsdəri ilə bağlı olan isti hissəsi “приставка”ya uyğun gəl

    Tam oxu »
  • İSTİSMAR

    Ərəbcə səmərə sözü ilə qohumdur. İsti hissəsi önlük yerində işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »