Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • DE₁

    “D” hərfinin və bu hərflə işarə olunan samitin adı

    Tam oxu »
  • DE₂

    dan. bax di

    Tam oxu »
  • DE-FÁKTO

    [lat.] Faktik olaraq, felən

    Tam oxu »
  • DÉBET

    [lat.] Mühasibat dəftərlərində: bir idarə və ya müəssisənin gəlirini, eləcə də xərc və borclarını göstərən hesab

    Tam oxu »
  • DEBİ́T

    is. [fr.] xüs. Bir zaman vahidi ərzində su, neft, qaz və s. mənbəyinin verdiyi suyun, neftin, qazın və s

    Tam oxu »
  • DEBİTLİ

    sif. xüs. Müəyyən debitə malik olan. Az debitli köhnə quyular

    Tam oxu »
  • DEBİTOR

    is. [lat.] müh. Borclu (müəssisə, idarə və s.). Debitorların siyahısı

    Tam oxu »
  • DEBǗT

    is. [fr.] 1. Artistin və ya idmançının ilk çıxışı. 2. Şahmatda oyunun başlanğıc hissəsi. Şahmat oyununun birinci mərhələsi debüt adlanır

    Tam oxu »
  • DEBÜTÁNT

    is. [fr.] İlk dəfə çıxış edən aktyor və ya idmançı

    Tam oxu »
  • DEDİ-QODU

    is. Bir şəxs və ya şey haqqında adamlar arasında gedən söz-söhbət, danışıq, şayiə. Bununla da Qızıl Arslan ixtilafın həll olunduğunu və dedi-qoduların

    Tam oxu »
  • DEDİ-QODUÇU

    sif. Dedi-qodu ilə məşğul olan; sözgəzdirən. Dedi-qoduçu adam

    Tam oxu »
  • DEDİ-QODUÇULUQ

    is. Dedi-qoduçu adamın xasiyyəti, peşəsi

    Tam oxu »
  • DEDİKCƏ

    sif. və zərf Olduqca, xeyli çox, son dərəcə (çox zaman sifətin dərəcəsini gücləndirir). Dedikcə gözəl mənzərə

    Tam oxu »
  • DEDİRTMƏ

    “Dedirtmək”dən f.is

    Tam oxu »
  • DEDİRTMƏK

    icb. Deməyə məcbur etmək. Aclıq nəyi yedirtməz, toxluq nəyi dedirtməz. (Ata. sözü). …Məhəbbət coşdu, məni bürüdü: – Ruqiyyə, Ruqiyyə! – dedirtdi

    Tam oxu »
  • DEDUKSİYA

    [lat.] mənt. Mühakimə prosesində ümumi müddəalardan xüsusi nəticəyə gəlmə; hər hansı bir ümumi fikirdən məntiqi yolla yeni müddəa çıxarma (induksiya ə

    Tam oxu »
  • DEDUKTİ́V

    sif. [lat.] mənt. Deduksiyaya əsaslanan. Deduktiv üsul. Deduktiv metod

    Tam oxu »
  • DEFİ́S

    is. [lat.] İki söz arasında və söz hecalarını sətirdən sətrə keçirdikdə qoyulan kiçik xətt (-); məs.: artıq-əskik, bağ-bağat, biləbilə

    Tam oxu »
  • DEFİSİ́T

    [lat.] iqt. Çıxarın gəlirdən çox olması. Büdcə defisitinin artması

    Tam oxu »
  • DEFİSİTLİ

    sif. Defisiti olan, çıxarı gəlirindən çox olan, ziyan verən, ziyanlı. Defisitli müəssisə

    Tam oxu »
  • DEFİSİTLİK

    is. Defisitli olma, çıxarın gəlirdən çox olması. Büdcənin defisitliyi

    Tam oxu »
  • DEFİSİTSİZ

    sif. Defisiti olmayan, defisit verməyən. Defisitsiz büdcə

    Tam oxu »
  • DEFORMÁSİYA

    [lat.] Bir şeyin şəklinin və ya həcminin dəyişməsi; pozulma

    Tam oxu »
  • DEGENERÁSİYA

    [lat.] biol. 1. Təbii şəraitin yaxşı olmaması üzündən bitki və heyvan orqanizminin nəsildən-nəslə cırlaşması, pisləşməsi

    Tam oxu »
  • DEGENERÁT

    [lat.] Cismani və ya ruhi pozğunluq əlamətləri olan adam

    Tam oxu »
  • DEGENERATİ́V

    sif. [lat.] biol. Degenerasiya əlamətləri olan. “A” vitaminozlu dişilərdə … sonralar isə degenerativ dəyişmələr baş verir

    Tam oxu »
  • DEHADE

    is. dan. Arası kəsilmədən demə, yerbəyerdən demə, söyləmə, danışma

    Tam oxu »
  • DEHQAN

    is. [fars.] köhn. Kəndli, əkinçi, rəncbər. Şəxsi-məzkur Qəzvinin qəryələrindən Kərbəlayı Səlim adlı bir dehqanın oğlu idi

    Tam oxu »
  • DEHQANLIQ

    is. köhn. Kəndlilik, əkinçilik, rəncbərlik

    Tam oxu »
  • DEİ́ST

    [lat.] Deizm tərəfdarı

    Tam oxu »
  • DEİ́ZM

    [fr. deisme əsli lat. deus – Allah] fəls. Allahın yalnız dünyanı yaradan ilk qüvvə olduğunu mümkün hesab edən, lakin onun bir şəxsiyyət kimi mövcud ol

    Tam oxu »
  • DEKÁBR

    [lat.] Təqvim ilinin 12-ci və sonuncu ayı. Dekabr soyuqları

    Tam oxu »
  • DEKABRİ́ST

    [rus.] tar. 1825-ci ildə dekabrın 14-də Rusiyada təhkimçilik üsulu və mütləqiyyətə qarşı bir qrup zadəgan tərəfindən qaldırılmış inqilabi üsyanın işti

    Tam oxu »
  • DEKÁDA

    [fr. əsli yun.] On günlük zaman ölçüsü; ayın üçdə biri; ongünlük. İncəsənət və ədəbiyyat dekadası. Ayın birinci dekadası

    Tam oxu »
  • DEKADÉNT

    [fr.] Dekadentizm tərəfdarı. Dekadent şairlər

    Tam oxu »
  • DEKADENTLİK

    is. [fr.] ədəb. incəs. XIX əsrin axırı və XX əsrin əvvəllərində burjua ədəbiyyatı və incəsənətində pul düşkünlüyü və ifrat fərdiyyətçiliyi ifadə və “s

    Tam oxu »
  • DEKÁN

    is. [lat.] Ali məktəbdə fakültəyə başçılıq edən şəxs. Universitetin filoloji fakültəsi dekanı

    Tam oxu »
  • DEKANÁT

    [lat.] Ali məktəbdə dekanın başçılıq etdiyi fakültənin tədris-inzibati idarəsi; dekanlıq. Dekanatın sərəncamı

    Tam oxu »
  • DEKANLIQ

    is. 1. bax dekanat. 2. Dekan vəzifəsi

    Tam oxu »
  • DEKLAMÁSİYA

    [lat.] Şeir və nəsri həyəcanlı səs və hərəkətlə söyləmə; bədii oxu məharəti. Axşam məktəbdə deklamasiya deyəcəyəm

    Tam oxu »
  • DEKLAMÁTOR

    [lat.] Bədii əsərləri məharətlə oxuyan adam; deklamasiya ilə çıxış edən artist

    Tam oxu »
  • DEKLAMATORLUQ

    is. Məharətlə deklamasiya demə. Deklamatorluq məharəti. Onun deklamatorluğuna söz yoxdur

    Tam oxu »
  • DEKLARÁSİYA

    is. [lat.] 1. Hökumət və ya partiyanın bildirişi, bəyanatı. 2. Gömrük bəyannaməsi. 3. Poçt sənədi. 4

    Tam oxu »
  • DEKOLTÉ

    is. [fr.] Qadın paltarında boğazı, çiyinləri, döşün və kürəyin yuxarı hissəsini açıq göstərən kəsik və bu şəkildə olan qadın paltarı

    Tam oxu »
  • DEKÓR

    bax dekorasiya. Rəssam yaratdığı dekorlar vasitəsilə keçmiş dövrün həyat və məişəti üçün səciyyəvi olan xüsusiyyətləri məharətlə açıb göstərə bilmişdi

    Tam oxu »
  • DEKORÁSİYA

    [fr.] 1. Əhvalatın vaqe olduğu yerin və şəraitin teatr səhnəsində rəssamlıq, yaxud memarlıq cəhətdən təsviri: səhnə tərtibatı

    Tam oxu »
  • DEKORASİYAÇI

    is. 1. Dekorasiya rəssamı. 2. Bəzəkçi, bəzək mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • DEKORATİ́V

    sif. [fr.] Bəzək üçün düzəldilmiş, bəzək üçün olan. Binalarda dekorativ sütunlar. □ Dekorativ bitkilər – meyvə və kölgəlik üçün deyil, yalnız bəzək üç

    Tam oxu »
  • DEKORÁTOR

    [fr.] 1. bax dekorasiyaçı. 2. Bəzək mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • DEKORÇU

    bax dekorasiyaçı

    Tam oxu »