Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • FOKSTRÓT

    [ing.] Sürətlə oynanılan dördgedişli rəqs və həmin rəqsin musiqisi. Fokstrot oynamaq. – Orkestrin çaldığı fokstrot gur səslə ətrafa yayılırdı

    Tam oxu »
  • FOKUS₂

    [alm. canlı dildə “foks”] bax gözbağlıca. Teatrda pərdə açılmayınca mən bu əqidədə idim ki, fokus göstərəcəklər

    Tam oxu »
  • FÓKUS₁

    [lat. focus – mənbə] 1. fiz. Sınmış və ya əks etmiş şüaların kəsişdiyi nöqtə. Hər optik sistemin iki fokusu olur

    Tam oxu »
  • FOKUSÇU

    is. Fokus göstərən artist (bax fokus2). // məc. Hoqqabaz, oyunbaz

    Tam oxu »
  • FOKUSLAMA

    “Fokuslamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • FOKUSLAMAQ

    f. 1. fiz. Şüaları fokusda birləşdirmək, bir nöqtəyə yığmaq (bax fokus1 1-ci mənada). Şüaları fokuslamaq

    Tam oxu »
  • FOLKLÓR

    is. [ing. folklore – xalq müdrikliyi] 1. Şifahi xalq yaradıcılığı. Musiqi folkloru. Folkloru tədqiq etmək

    Tam oxu »
  • FOLKLORÇU

    is. Folklor mütəxəssisi; folklorşünas. Folklorçu alim. – Zərdabi özü fədakar folklorçulardan biri kimi məşhurdur

    Tam oxu »
  • FOLKLORÇULUQ

    is. 1. Folklor haqqında elm. 2. Folklorçunun sənəti, peşəsi, ixtisası. Folklorçuluqla məşğul olmaq

    Tam oxu »
  • FOLKLORŞÜNAS

    bax folklorçu

    Tam oxu »
  • FOLKLORŞÜNASLIQ

    bax folklorçuluq. Romantizmin inkişafı folklorşünaslığın yaranmasına təkan verdi

    Tam oxu »
  • FON

    [fr. fond – zəmin, əsas] 1. Üzərində şəkil çəkilən, naxış salınan əsas rəng; zəmin, ton. Açıq fon. Şəkil mənzərəli bir fonda çəkilmişdir

    Tam oxu »
  • FOND

    [fr.] 1. Hər hansı məqsəd üçün ayrılan pul və ya maddi vəsait. Valyuta fondu. Əmək haqqı fondu. Nobel fondu

    Tam oxu »
  • FONÉM

    [yun. phonema – səs] dilç. Hər hansı bir dilin (və ya dialektin) söz və ya morfeminin mənasını fərqləndirmək vasitəsi sayılan danışıq səsi

    Tam oxu »
  • FONENDOSKÓP

    [yun. phone – səs, endon – daxilə və skopeo – baxıram] Ürək və ciyərlərə qulaq asmaq üçün stetoskopdan daha mükəmməl tibb aləti

    Tam oxu »
  • FONETİ́K

    sif. 1. Fonetikaya aid. Fonetik transkripsiya. Fonetik qanunlar. 2. İnsan nitqinə, onun səs quruluşuna aid olan

    Tam oxu »
  • FONÉTİKA

    [yun. phonetike – səsə aid] 1. Dilin səs quruluşu, səs tərkibi. Azərbaycan dilinin fonetikası. 2. Dilçiliyin, dilin səs tərkibini öyrənən bəhsi

    Tam oxu »
  • FONETİ́ST

    [yun.] Fonetika mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • FONÓQRAF

    [yun. phone – səs və grapho – yazıram] Səsi yazmaq və səsləndirmək üçün cihaz; səsyazan. Qrammofon və patefon da fonoqraf əsasında yaradılmışdı

    Tam oxu »
  • FONOQRÁM

    [yun. phone – səs və gramma – yazı] xüs. Plastinka, lent, plyonka və s.-yə keçirilmiş hər hansı səs yazısı

    Tam oxu »
  • FONOLÓGİYA

    [yun. phone – səs və logos – elm] Fonetikanın, dildəki fonemlərin sistemini və onların dəyişməsini öyrənən bəhsi

    Tam oxu »
  • FONOLOJİ

    sif. Fonologiyaya aid. Fonoloji tədqiqat. Fonoloji sistem (fonemlər sistemi)

    Tam oxu »
  • FONÓMETR

    [yun. phone – səs və metreo] Səsin gücünü ölçmək üçün alət, fonometrik cihaz

    Tam oxu »
  • FONOMETRİ́K

    sif. Fonometriyaya aid. Fonometrik tədqiqat. □ Fonometrik cihaz – bax fonometr

    Tam oxu »
  • FONOSKÓP

    [yun. phone – səs və skopeo – baxıram] Nitqin fonetik xüsusiyyətlərini və danışarkən dodaqların, üz əzələlərinin hərəkətini öyrənmək üçün cihaz

    Tam oxu »
  • FONOTÉKA

    [yun. phone – səs və theke – saxlanılan yer, anbar] Fonoqramların, səs yazılarının toplusu, arxivi. Tədris fonotekaları

    Tam oxu »
  • FONTÁN

    [ital. fontana, əsli lat. fons – bulaq] bax fəvvarə. Fontan armaturu. Fontan üsulu ilə neftçıxarma

    Tam oxu »
  • FÓRİNT

    is. Macarıstanda pul vahidi

    Tam oxu »
  • FÓRMA

    [lat. forma] 1. Şeyin xarici görünüşü, şəkli. Yarpağın forması. – Müsəlman papaqlarının ağırlığı, böyüklüyü və formaları Molla Nəsrəddinin dostlarına

    Tam oxu »
  • FORMÁL

    sif. 1. Rəsmi, qanuni formaya uyğun olan. Formal sübut. Formal təsir. 2. Yalnız forma (zahir) üçün olan, işin həqiqi vəziyyəti ilə hesablaşmayan, rəsm

    Tam oxu »
  • FORMALI

    sif. Müəyyən formada tikilmiş, müəyyən formada olan (bax forma 6-cı mənada). Formalı geyim. // Belə paltar geyinmiş

    Tam oxu »
  • FORMALİ́N

    [lat. formica – qarışqa] Kəskin boğucu iyi olan dezinfeksiya maddəsi. Formalin iyi

    Tam oxu »
  • FORMALİ́ST

    [lat.] 1. İşin mahiyyətinin zərərinə olaraq bir şeyə formal münasibət bəsləyən adam; rəsmiyyətçi. 2. Formalizm tərəfdarı (bax formalizm 2-ci mənada)

    Tam oxu »
  • FORMALİ́ZM

    [lat.] 1. İşin mahiyyəti zərərinə olaraq, onun ancaq zahiri cəhətinə riayət etmə; bir şeyə ciddi formal münasibət; rəsmiyyət, rəsmiyyətçilik

    Tam oxu »
  • FORMASIZ

    sif. 1. Müəyyən forması, şəkli olmayan. 2. Forması (6-cı mənada) olmayan, forma geyməmiş. Formasız əsgər

    Tam oxu »
  • FORMÁSİYA

    [lat. formatio – təşəkkül, növ] kit. Bir şeyin inkişafında müəyyən pillə, mərhələ; məhz həmin pilləyə, inkişaf mərhələsinə xas olan tip; quruluş

    Tam oxu »
  • FORMÁT

    [alm.] 1. Kitabın, səhifənin, kartoçkanın və s.-nin ölçüsü; əndazə. Böyük format. Kiçik format. Kiçik formatda fotoşəkil

    Tam oxu »
  • FÓRMUL

    [lat. formula – forma, qayda] Düstur. Sərgidə çoxlu həndəsi fiqurlar, riyazi sxemlər və formullar vardır

    Tam oxu »
  • FORMULYÁR

    [alm.] 1. xüs. Hər hansı bir qurğu, mexanizm və s. haqqında əsas məlumatlar yazılan, onun işlənməsi, xarab olması, təmiri və s

    Tam oxu »
  • FORS

    [fr. force – güc, əhəmiyyət] İddia, təkəbbür, lovğalıq, təşəxxüs. [Kərbəlayı:] Bu nə forsdur, ay Nabat xanım? S

    Tam oxu »
  • FORSLANMA

    “Forslanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • FORSLANMAQ

    f. Fors etmək, lovğalanmaq, təkəbbür satmaq, təşəxxüs satmaq, təşəxxüslənmək. [Tahir:] Deməsinlər ki, Tahir forslanıb bizi saymadı

    Tam oxu »
  • FORSLU

    sif. Fors edən; lovğa, təkəbbürlü, təşəxxüslü. Forslu qadın. – Fərəc bəy də atası kimi forslu, təşəxxüslü, paxıl, dargöz bir adam imiş

    Tam oxu »
  • FORSUNKÁ

    [ing. force-pump – basıcı nasos] Maye və ya tozşəkilli maddələri, başlıca olaraq maye halında olan yanacağı tozlandırmaq üçün cihaz, alət

    Tam oxu »
  • FORT

    is. Qala tikililərinin tərkib hissəsi. Açıq və qapalı tipli fortlar olur

    Tam oxu »
  • FORTEPİÁNO

    [ital.] Zərbli-dilli simli musiqi aləti. Fortepiano konserti. Fortepiano çalmaq. – Kamera musiqisində görkəmli yer tutan janrlardan biri də fortepiano

    Tam oxu »
  • FORTOÇKÁ

    [rus.] dan. Otağın havasını dəyişmək üçün pəncərədə düzəldilən qapıcıq, nəfəslik. Fortoçkanı bağlamaq

    Tam oxu »
  • FÓRUM

    [lat.] 1. tar. Qədim Romada: şəhərin ictimai həyatının mərkəzləşdiyi yer; meydan. İmperiya dövründə forumların sayı artmışdı

    Tam oxu »
  • FOSFÁT

    [yun.] kim. Gübrə kimi, habelə texnikada, tibdə işlədilən fosfor turşusu duzu. Polimer fosfatların xassələri

    Tam oxu »
  • FÓSFOR

    [yun. phos, phoros – işıqsaçan] Bəzi mineralların, heyvanların sümüklərinin, heyvan və bitki toxumalarının tərkibində olan, tezalışan və qaranlıqda iş

    Tam oxu »