is. bot. Üzü xovlu iri şaftalı növü; sarı şaftalı. [Piri baba:] Qızım, daha bəsdir, düş gedək bir qədər armud, üzüm və hulu yığaq
[lat.] 1. Humanizm (1-ci mənada) nümayəndəsi, humanizm tərəfdarı. 2. İnsanpərvər, insansevər, humanizm (2-ci mənada) məsləkli adam
sif. İnsanpərvərcəsinə, insansevərcəsinə, insancasına, insani. İnsanlara humanistcəsinə münasibət
sif. [lat. himanites – bəşəriyyət] : humanitar elmlər – ictimai elmlər, insanı və onun mədəniyyətini öyrənən elmlər (tarix, iqtisadiyyat, filologiya v
[lat. humanus – insan] 1. İntibah dövrünün, insan şəxsiyyətinin azad inkişafı, feodalizm və katolisizm zəncirindən azad olması prinsipini elan etmiş m
cəm IV əsrdə Asiyadan Avropaya gələn türkdilli köçəri tayfalar. Belə yaşamışdır dünən və bu gün; Bizim keçmişimiz – oğuzlar, hunlar
is. [ər.] Əsil mənası “cənnət qızı” olub, klassik şeirdə təşbeh yolu ilə gözəlin epitetlərindən biri kimi işlənir
is. [fars.] 1. Diqqət, fikir. …Bir iskamyada oturan oğlanın huşunun yarısı müəllimdə olanda, yarısı da yanındakı qızda olacaq… C
zərf Bütün diqqətini toplayaraq, diqqətlə, diqqət yetirərək, fikrini cəmləşdirərək. Huş-guşla məruzəçini dinləmək
sif. Huşu, ağlı başında olan; fərasətli, dərrakəli, hafizəli. Huşlu adam. Çox huşlu uşaqdır
sif. Hafizəsi, yaddaşı yaxşı olan; hafizəli. Anlaşılırdı ki, Nisə xala bütün kənd işləri ilə əlaqədar, təsərrüfatçı, huşlu-başlı qadındır
sif. və zərf 1. Huşu, yaddaşı olmayan, yadında şey qalmayan; unutqan, hafizəsiz, fikridağınıq. Huşsuz adam
is. 1. Huşu olmayan, yadında şey qalmayan adamın halı; hər şeyi unutma, yadından çıxartma; unutqanlıq
sif. və is. [fars.] klas. Ağıllı, düşüncəli, şüurlu, dərrakəli. Huşyar adam. – Mülki-dünya aqibət bərbad olur, ey huşyar! S
is. Ağıllılıq, dərrakəlilik, şüurluluq, düşüncəlilik. // Ayıqlıq, sayıqlıq, diqqətlilik
“Huylamaq”dan f.is
f. “Huy” deyə çağırmaq; səsləmək, haylamaq. …Pası özünü təkrar tənbəki və boranı çəpərinin içinə salıb, toyuqları kişləməyə və huylamağa başladı
is. [ər.] 1. Yağış yağanda su üstündə əmələ gələn qabarcıqlar. 2. köhn. Köpük. Bu vilayət şahının qəlbi inam nöqtəsi; O da ki, su üzündə bir köpükdür,
is. [ər.] biol. Canlı orqanizm quruluşunun protoplazma, nüvə və qişadan ibarət ən sadə vahidi. Çünki hər dəqiqəniz; əvvəlkinə bənzəmir; Bədəndə hüceyr
sif. biol. Hüceyrə toxumaları arasında olan. Hüceyrəarası (hüceyrədaxili) maddə. – Tər şəklində bədəndən çıxan su əsasən hüceyrəarası mayedən və qanda
is. [ər.] Məscid, təkyə, karvansara və s. yanındakı kiçik otaqlardan hər biri. Mən Hacağa karvansarasının bir hücrəsində yaşayırdım
is. [ər.] 1. İrəliləmək məqsədilə qoşunların düşmənə qarşı apardığı hərbi əməliyyat; həmlə. Cəbhə boyu hücum
1. sif. hərb. Hücum üçün olan, hücum edən. Hücumçu dəstə. Zirehli hücumçu təyyarələr. // is. Hücum edən qoşun hissəsi, tank dəstəsi, təyyarə və s
bax şanapipik. Şahlıq tac ilə olmaz, əldə cami-Cəm gərək; Yoxsa vardır, ey pərivəş, hüd-hüdün başında tac
is. [ər. “hədd” söz. cəmi] 1. Sərhəd. Vətənin hüdudlarını qorumaq. – [Qızıl Arslan:] Atabəy Məhəmməd sənin tərəfindən vəkil ediləndən bəri məmləkətin
“Hüdudlamaq”dan f.is
f. Hüdud qoymaq, hüdudunu müəyyən etmək, sərhəd çəkmək, hədd qoymaq
sif. Həddi-hüdudu olmayan, ucsuz-bucaqsız, sonsuz. Hüdudsuz okean. Hüdudsuz səma. – Uydurmanın; Riyanın; Gah əskilən, gah artan; Hüdudsuz arşınıyla; H
is. Həddi, hüdudu olmama, sonsuzluq
is. [ər. “həkim” söz. cəmi] klas. Hikmət və fəlsəfə alimləri; alimlər. Avropalılar da axır vaxtadək bu məsələ ilə məşğul idilər, hükəma arvadın beynin
is. [ər. “həqq” söz. cəmi] 1. Dövlət tərəfindən müəyyən olunan və tətbiq edilən, insanlar arasında ictimai münasibətləri nizama salan və hakim sinfin
is. 1. Hüquq sahəsində praktik işçi. Məhkəmənin hüquqçusu. 2. bax hüquqşünas
sif. [ər.] 1. Hüquqa əsaslanan, hüquq normalarına uyğun olan. Hüquqi münasibətlər. Hüquqi qayda. – Qanımızı tökənə bundan sonra yenə də; Biz inanaq, a
sif. Hüququ olan, hüquqdan istifadə edən
sif. və zərf Siyasi və vətəndaşlıq hüququ olmayan, hüquqlardan məhrum, hüququ əlindən alınmış. Nə bilim bir düha doğuracaqmış; Hüquqsuz ömrünun acı qı
is. Siyasi və ictimai hüququn olmadığı hal, hüquqsuz adamın hal və vəziyyəti
is. [ər. hüquq və fars. …şünas] Hüquqşünaslıq mütəxəssisi; hüquqçu. Hüquqşünasların elmi sessiyası. Alim-hüquqşünas
is. 1. Hüquq elmlərinin məcmusu. Azərbaycan hüquqşünaslığı. 2. Hüquqşünasın ixtisası, sənəti, peşəsi
is. [ər.] anat. Həzm cihazının, ağız boşluğunu qida borusu ilə birləşdirən əzələ borusu. Pazaq Vəli təəccübdən yerində donub qaldı
“Hülqumlamaq”dan f.is
f. Hülqumundan tutmaq, boğazından yapışmaq, boğazlamaq
[fars.] 1. is. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Milləndi qığılcım kimi zülmətdə hümayun; Dağ üstünə dağ basdı müsibətdə hümayun; Ülviyyət
is. [ər.] Cəhd, səy, qeyrət, ələlə verib çalışma, təşəbbüs. El hümməti, el qüdrəti vardır qolumuzda; Bir gün alarıq biz bu qisası yenə səndən
sif. 1. Uca, yüksək. Hündür divar. Hündür dağ. Hündür boy. – Çay hündür və yaşıl təpələrin arasilə axıb gedir
sif. Boyu hündür olan; ucaboy(lu), boylu-buxunlu. Hündürboy(lu) gənc. – Minayə hündürboylu, qarayanız, incə bir arvaddı
sif. Bir az, bir qədər hündür, uca. Hündürcə barı. Hündürcə kişi. // Çox hündür, çox uca. Hündürcə bir təpə
zərf 1. Çox hündürdə; ucadan, yüksəkdən. Təyyarə hündürdən uçurdu. 2. Səsini ucaldaraq; ucadan, bərkdən
is. 1. Hündür şeyin halı; ucalıq, yüksəklik. Divarın hündürlüyü. Ağacın hündürlüyü. 2. Rəqəmlərlə: bir şeyin yerdən, oturacaqdan, səthdən ən yüksək nö