Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • NƏ₂

    bağl. Sadə cümlələrdə həmcins üzvləri, mürəkkəb cümlələrdə isə onun tərkibinə daxil olan cümlələri bir-birinə bağlayır (əsasən təkrar edilərək işlədil

    Tam oxu »
  • NƏ₁

    1. sual əvəz. Bu və ya digər əşyanı, vəziyyəti, halı, hadisəni müəyyənləşdirmək üçün sual məqamında işlədilir

    Tam oxu »
  • NƏBADƏ

    [fars.] dan. bax məbadə. [Dəşgüvar:] Gərək siz evləri gəzib, taza anadan olan oğlan uşaqlarını oğurlayıb öldürəsiz

    Tam oxu »
  • NƏBAT

    is. [ər.] klas. Bitki

    Tam oxu »
  • NƏBATAT

    is. [ər. “nəbat” söz. cəmi] 1. Bitki, bitki aləmi. Səbr ilə verir zəmin nəbatat. Xətayi. …Nə olardı insan da bu nəbatat kimi, qış daxil olanda yuxuya

    Tam oxu »
  • NƏBATATÇI

    bax botanik

    Tam oxu »
  • NƏBATATŞÜNAS

    [ər. nəbatat və fars. …şünas] bax nəbatatçı

    Tam oxu »
  • NƏBATİ

    sif. [ər.] 1. Nəbata aid olan, bitkidən alınan, bitki mənşəli. 2. Nəbat (bitki) şəklində olan. Nəbati ornament

    Tam oxu »
  • NƏBİ

    is. [ər.] klas. Peyğəmbər. Ya nəbi, lütfün Füzulidən kəm etmə… Füzuli

    Tam oxu »
  • NƏBZ

    is. [ər.] 1. Ürəyin fəaliyyəti nəticəsində arteriya (qan damarları) divarlarının ritmik vurması (adətən biləyin yuxarı hissəsində duyulur)

    Tam oxu »
  • NƏCABƏT

    is. [ər.] Nəciblik, əsillilik, təmiz bir nəslə mənsubiyyət, soyluluq. [Naçalnik:] Oğlan, sözünü de, nəcabətini isbat eləmək qoy sonraya qalsın? M

    Tam oxu »
  • NƏCABƏTLİ

    sif. Təmiz və əsil bir nəslə mənsub olan; soylu, əsilli, əsilli-nəsəbli, adlısanlı. Nəcabətli adam. – [Leyli:] İbn-Salam, sən nəcabətlisən, uca ruhlus

    Tam oxu »
  • NƏCAT

    klas. bax nicat. Ey mənşəyi-cövhəri-həyatım; Xoşnudluğundadır mənim nəcatım! Füzuli. …Min il yuxuda olan camaat hökumətin əsarət zəncirini qırıb, özlə

    Tam oxu »
  • NƏCCAR

    is. [ər.] köhn. Dülgər, xarrat

    Tam oxu »
  • NƏCCARLIQ

    is. köhn. Dülgərlik, xarratlıq

    Tam oxu »
  • NƏCİB

    sif. [ər.] 1. Nəcabəti, əsli olan; əsilli, soylu, nəcabətli. [Heydər bəy:] Amma sizə lazımdır ki, bizim kimi nəcib kimsənələrə bir çörək yolu göstərəs

    Tam oxu »
  • NƏCİBANƏ

    sif. [ər. nəcib və fars. …anə] Nəciblərə məxsus, nəcib adamlar kimi. Nəcibanə sifət. Nəcibanə təbiət

    Tam oxu »
  • NƏCİBCƏSİNƏ

    bax nəcibanə

    Tam oxu »
  • NƏCİBLƏŞMƏ

    “Nəcibləşmək”dən f.is

    Tam oxu »
  • NƏCİBLƏŞMƏK

    f. Nəcib olmaq, incələşmək, zərifləşmək, qəşəngləşmək

    Tam oxu »
  • NƏCİBLİK

    is. 1. Nəcabət, əsillilik, alicənablıq. …Mən Bahadırın nəcibliyinə, kamalına ümid bağlayıb, yəqin edirdim, birlikdə çarə tapıla

    Tam oxu »
  • NƏÇİ

    əvəz. Birinin sənətini, peşəsini, məşğuliyyətini bilmək üçün sual məqamında işlədilən söz. Bir qız tanıyırdım

    Tam oxu »
  • NƏDAMƏT

    [ər.] 1. is. Peşmanlıq, peşman olma. Əyyaşlığın sonu yorğunluq və nədamət, səfalətin – heçlik və fəlakətdir… A

    Tam oxu »
  • NƏDƏN

    əvəz. Nə üçün, nə səbəbə, nəyə görə, niyə? Nədən saralıbsan sən də mən kimi; Nədir dərdin, ey biçarə şamama? M

    Tam oxu »
  • NƏDƏNSƏ

    zərf Nə səbəbə görə isə, nəyə görə isə. [Kərim baba:] Hətta qurdu nişan alıb vurmaq istədim. Nədənsə fikrimdən vaz keçdim

    Tam oxu »
  • NƏDİM

    is. [ər.] köhn. 1. Sirdaş, yaxın adam, dost, həmsöhbət, həmməclis. Gördü ki, gəlir nədimi-kamil. Füzuli

    Tam oxu »
  • NƏDİMƏ

    [ər. nədimət] köhn. “Nədim”in qadın cinsi (bax nədim 2-ci mənada). [Mirzə:] Həmin Kərbəlayı Kazımın arvadı on ildir ki, hacının evində işləyir, özü də

    Tam oxu »
  • NƏF

    is. [ər.] klas. Xeyir, fayda, mənfəət. [İzzət:] Görək Xudayar bəynən sənin nə alıbverəcəyin var? Katdadı özünə katdadı

    Tam oxu »
  • NƏFBƏRDAR

    sif. [ər. nəf və fars. …bərdar] köhn. Xeyir görən, faydalanan, mənfəət götürən. □ Nəfbərdar olmaq – fayda götürmək, xeyir görmək, faydalanmaq

    Tam oxu »
  • NƏFƏR

    is. [ər.] 1. Bir tək adam; kimsə, şəxs, fərd, kəs. …Tək bircə nəfərin də fikrinə gəlmir ki, dünyada yaşamaq ibarət deyil ondan ki, səhər dükana gedib,

    Tam oxu »
  • ...NƏFƏRLİK

    Adətən saylara qoşularaq şeyin neçə nəfərə, neçə şəxsə məxsus, ya aid olduğunu göstərir, məsələn: üç nəfərlik yer tutmaq

    Tam oxu »
  • NƏFƏS

    is. [ər.] 1. Ciyərlə havanı içəri alıb buraxma (insan və heyvanlarda oksigen udub karbon qazı buraxma prosesi)

    Tam oxu »
  • NƏFƏS-NƏFƏSƏ

    zərf Çox yaxın, lap yaxın, üz-üzə. Nəfəs-nəfəsə oturmaq. – Hey çalırlar, oxuyurlar nəfəs-nəfəsə; Mənsə baxıb ürəyimdə həsəd çəkirəm

    Tam oxu »
  • NƏFƏSALMA

    is. Ciyərlə havanın içəri alınması. Nəfəsalma prosesi

    Tam oxu »
  • NƏFƏSLİ

    sif. mus. Nəfəslə çalınan. Nəfəsli musiqi alətləri (ney, klarnet və s.). Dəniz sahilində nəfəsli hərbi orkestrin çaldığı adı şairanə valsın sədaları g

    Tam oxu »
  • NƏFƏSLİK

    is. Otağın havasını dəyişdirmək üçün pəncərədə kiçik göz. Pəncərənin nəfəsliyini açmaq. // məh. Kiçik pəncərə

    Tam oxu »
  • NƏFƏSSİZ

    sif. və zərf 1. Haldan düşmüş, cansız. Nəfəssiz düşüb qaldı. – Dinlədilər yolu bir az nəfəssiz; Qaldılar bir qədər səmirsiz, səssiz

    Tam oxu »
  • NƏFƏSVERMƏ

    is. Ciyərdən havanın buraxılması. Nəfəsvermə prosesi

    Tam oxu »
  • NƏFİR

    is. [ər.] 1. Ucu getdikcə genişlənən boru şəklində olan nəfəsli çalğı aləti; şeypur. [Dərviş Məstəli şah:] Mən bu saat elə burada, bu otağın içində bi

    Tam oxu »
  • NƏFİS

    is. [ər.] Son dərəcə zərif, incə, gözəl, qəşəng. Nəfis sırğa. Nəfis parça. Nəfis şəkil. – Xalça Fərqanədə toxunmuş, olduqca zərif və nəfis ipəkdən idi

    Tam oxu »
  • NƏFİSLİK

    is. İncəlik, zəriflik, qəşənglik

    Tam oxu »
  • NƏFLİ

    sif. Xeyirli, faydalı. Əgər bizim xahişimiz qəzetəmizi nəfli və ləyaqətli etmək isə, onda borcumuz budur ki, onun ehtiyacatını düzəldək

    Tam oxu »
  • NƏFS

    is. [ər.] 1. Ehtiras, şiddətli istək, arzu, meyil. …Mənim belə yadıma gəlir ki, [türk padşahlarının] arzu və məşğələləri övrətbazlıq, millətin səadəti

    Tam oxu »
  • NƏFSANİ

    sif. [ər.] Ehtirasa, şəhvəti hisslərə aid olan. [Şeyx Sənan:] Mənə biganə zövqi-nəfsani; Sevdiyim yalnız eşqi-ruhani

    Tam oxu »
  • NƏFSKAR

    sif. [ər. nəfs və fars. …kar] 1. Şəhvət düşkünü. 2. Tamahkar, nəfsini saxlaya bilməyən. Əziz bir az acıqlandı: – …Sənin kimi nəfskar, dünyanı dördəlli

    Tam oxu »
  • NƏFSLİ

    sif. 1. Çox tamahkar, hər şeydə gözü olan. 2. Ehtiraslı, qızğın

    Tam oxu »
  • NƏFSPƏRƏST

    sif. [ər. nəfs və fars. …pərəst] 1. Öz nəfsini güdən, çox tamahkar, hər şeyi öz nəfsinə qurban edən. Nə vaxta qədər biz biçarələr bu kimi nəfspərəst q

    Tam oxu »
  • NƏĞMƏ

    [ər.] bax mahnı. Çün bülbüli-aşiqi-xoşavaz; Eylərdi çəməndə nəğmə ağaz. Xətayi. Can verəndə oxuyun nəğməni Quran əvəzi

    Tam oxu »
  • NƏĞMƏKAR

    is. [ər. nəğmə və fars. …kar] 1. Nəğmə oxuyan; xanəndə. O məchul nəğməkar odunçu oğlu Valeh imiş. Ə.Məmmədxanlı

    Tam oxu »
  • NƏH

    [fars.] : nəh demək (danışmaq) – bəd danışmaq, pis gətirmək. Əziziyəm, nəh demə; Nəh danışma, nəh demə; Qoy öpüm al yanaqdan; Mən də çatım əhdimə

    Tam oxu »