Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • Z

    Azərbaycan əlifbasının otuz ikinci hərfi. bax ze

    Tam oxu »
  • ZABİL

    is. [fars.] mus. Tarda bir pərdə. Mirzə Sadıq tarın qoluna zabil pərdəsini əlavə etmişdir. Ə.Bədəlbəyli

    Tam oxu »
  • ZABİT

    is. [ər.] Ordu və donanmada komanda heyətinə mənsub şəxs. Zabit rütbəsi. Zabitlər klubu. – Axırımcı teleqraf xəbərlərindən aşkar olur ki, Trablisdə os

    Tam oxu »
  • ZABİTƏ

    is. [ər.] 1. Qayda, qanun, nizam, intizam. [Divanbəyi:] Barı bu işin şükranəsinə nizamə tabe olun, əgərçi heç nizamı və zabitəni anlamırsınız

    Tam oxu »
  • ZABİTƏLİ

    sif. Zabitəsi olan, nizam və intizam tələb edən, çox ciddi və tələbkar olan, nüfuz və təsir gücünə malik olan

    Tam oxu »
  • ZABİTƏLİLİK

    is. Zabitəli olma, zabitəli adamın xassəsi

    Tam oxu »
  • ZABİTƏSİZ

    sif. Zabitəsi olmayan, sözü keçməyən, tələbkar olmayan. Zabitəsiz adam

    Tam oxu »
  • ZABİTƏSİZLİK

    is. Zabitənin, ciddiyyətin, tələbkarlığın, nüfuzun olmadığı hal

    Tam oxu »
  • ZABİTLİK

    is. hərb. Zabit rütbəsi. Mən zabitliyə bir adi soldat ikən nail olmuşam. M.S.Ordubadi. [Sona:] Yaxşı, biz zabitliyə kimi təyin edək? H

    Tam oxu »
  • ZAÇOT

    [rus. зачёт] Ali və orta ixtisas məktəblərində tələbələrin biliyini yoxlama növü. Zaçota hazırlanmaq

    Tam oxu »
  • ZAD

    is. [ər.] 1. Şey. Hər zad. Heç zad yoxdur. – Nə şirindir məhəbbəttək zad olmaz; Ölənədək könül ondan yad olmaz

    Tam oxu »
  • ...ZADƏ

    [fars.] Əsil mənası “doğulmuş, törəmiş” olub: 1) adətən isimlərə qoşularaq onların əslini, kimdən törədiyini, nəslini bildirir; məs

    Tam oxu »
  • ZADƏ

    is. [fars.] klas. Oğul, övlad. Duruyor oxşamaya zadəsini; Sevgili, nazlı xudadadəsini. M.Hadi

    Tam oxu »
  • ZADƏGAN

    top. [fars.] Hakim sinfin yüksək kübarlar təbəqəsi, əsilzadələr; aristokratiya. …Bağdadda dul qadınlar və öz ərlərindən intiqam almaq istəyən zadəgan

    Tam oxu »
  • ZADƏGANCASINA

    zərf Zadəgan kimi, ağa kimi; ağacasına, kübarcasına

    Tam oxu »
  • ZADƏGANLIQ

    is. 1. Əsilzadəlik, əyanlıq, kübarlıq, aristokratlıq. 2. məc. Nəciblik, alicənablıq; nəcib hərəkət

    Tam oxu »
  • ZAĞ₃

    is. [fars.] klas. Qara qarğa. [Aşıq Hüseyn:] Hüseyn düşsə cananından uzağa; Şeyda bülbül tənə vurar o zağa… Aşıq Hüseyn

    Tam oxu »
  • ZAĞ₁

    is. [ər. zac] kim. Bəzi metalların sulfat duzu

    Tam oxu »
  • ZAĞ₂

    is. Qılıncı, bıçağı itiləyərək verilən cila, parlaqlıq. // Ümumiyyətlə silaha verilən cila, parıltı

    Tam oxu »
  • ZAĞ-ZAĞ

    zağ-zağ əsmək (titrəmək) – bərk qorxmaq, qorxudan titrəmək. [Veysəl:] İki yüzdən artıq fəhlə səni görəndə zağ-zağ əssin, iki gədə səni tələyə salsın?

    Tam oxu »
  • ZAĞA

    is. Heyvan yuvası, mağara. Qurd da, quş da qoy çəkilsin öz ünvanına; Bir zağa da, bir saralmış yarpaq da yurddu

    Tam oxu »
  • ZAĞAR

    is. məh. Yoğun, yekəqarın

    Tam oxu »
  • ZAĞARA

    is. Dəri papağın aşağı və yuxarı kənarı, qırağı. // Palto yaxasına qoyulan dərinin qırağı, boynu. □ Zağarası getmək (çıxmaq) – dəri papaq və ya yaxalı

    Tam oxu »
  • ZAĞCA

    is. zool. Qarğalar fəsiləsindən qara parlaq lələkli köçəri quş

    Tam oxu »
  • ZAĞÇI

    is. Silahı zağla suvaran, cilalandıran usta

    Tam oxu »
  • ZAĞLAMA

    “Zağlamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ZAĞLAMAQ

    f. Cilalamaq, cila vermək. Xəncəri (qılıncı) zağlamaq

    Tam oxu »
  • ZAĞLANMA

    “Zağlanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ZAĞLANMAQ

    məch. Cilalanmaq, cila verilmək, parıldadılmaq. Tüfəng zağlandı

    Tam oxu »
  • ZAĞLATMA

    “Zağlatmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ZAĞLATMAQ

    icb. Cilalatmaq, cila verdirmək

    Tam oxu »
  • ZAĞLI

    sif. Zağ verilmiş, cilalanmış, cilalı. Zağlı tüfəng. Zağlı xəncər. – …Yanan lampanın qüvvətli işığı altında göy zağlı xəncər yaşıl bir parıltı buraxır

    Tam oxu »
  • ZAHI

    is. [fars.] Yenicə doğmuş qadın. [Cəbrayıl bəy:] Onda ayrı evə keçək, yaxşı deyil, zahının yanında oturmayaq

    Tam oxu »
  • ZAHILIQ

    is. Yenicə doğmuş qadının vəziyyəti

    Tam oxu »
  • ZAHİD

    is. [ər.] 1. Dünyanın zövq və nemətlərindən əl çəkib vaxtını ibadətlə keçirən dindar adam. Zahidi-xudbin nə bilsin zövqünü eşq əhlinin; Bir əcəb meydi

    Tam oxu »
  • ZAHİDANƏ

    zərf [ər. zahid və fars. …anə] Zahid kimi. Zahidanə yaşamaq. Zahidanə həyat keçirmək

    Tam oxu »
  • ZAHİDCƏSİNƏ

    zərf Zahid kimi, zahidanə. Zahidcəsinə həyat sürmək. Özünü zahidcəsinə aparmaq

    Tam oxu »
  • ZAHİDLİK

    is. 1. Zahidin hal və vəziyyəti. Heç birimiz müqəddəslik və zahidlik iddiası etmirik. M.F.Axundzadə. 2

    Tam oxu »
  • ZAHİDVAR

    [fars.] bax zahidanə. Mən otuz il cahanda zahidvar; Bilmədim qız-qadın nədir, zinhar! H.Cavid

    Tam oxu »
  • ZAHİR

    is. [ər.] 1. Açıq, aşkar, aydın, meydanda olan (batin müqabili). Mən bir Fərhad, sən bir şirindəhansan; Dərdin zahir, amma özün nəhansan

    Tam oxu »
  • ZAHİR-BATİN

    is. [ər.] İç-üz, əsil, zat, mahiyyət. Zahir-batinini üzə çıxarmaq

    Tam oxu »
  • ZAHİRDƏ

    zərf Üzdə, zahirən, xarici görünüşcə. …Bir para cüvəllağı oxumuşlarımız ürəkdən gülə-gülə və zahirdə guya ağlayaağlaya dəstənin qabağında dolanırdılar

    Tam oxu »
  • ZAHİRƏN

    zərf [ər.] Xarici görünüşünə, görkəminə görə, xaricən, üzdən. Zahirən kim gözü görməz fələki-xunxarın; Məni bu gündə görən böylə sitəmkar olmaz

    Tam oxu »
  • ZAHİRİ

    sif. [ər.] Xarici görünüşcə, üz tərəfdən, zahirdə olan (batini müqabili). Zahiri görünüş. Zahiri oxşarlıq

    Tam oxu »
  • ZAHİRİLİK

    is. Zahiri görkəm, görünüş. □ Zahiriliyi yoxdur – kifirdir, çirkindir, görkəmsizdir

    Tam oxu »
  • ZAHİRPƏRƏST

    sif. [ər. zahir və fars. …pərəst] Ancaq zahiri görünüşə, xarici görkəmə əsasən qiymət verən

    Tam oxu »
  • ZAİD

    is. [ər.] köhn. 1. Artan, əlavə edilən. …İstərsən əgər oğlun edə kəsb fəvaid; Həm sərvəti zaid ola, həm miknəti zaid; Tərğib elə ta kəsbi-həram eyləsi

    Tam oxu »
  • ZAİQƏ

    is. [ər.] Dadbilmə duyğusu, qabiliyyəti

    Tam oxu »
  • ZAİL

    sif. [ər.] klas. Daimi olmayan, müvəqqəti, fani, keçici, puç. □ Zail etmək (eyləmək) – puç etmək, yox etmək, məhv etmək, heçə çıxarmaq

    Tam oxu »
  • ZAKİR

    is. [ər.] din. Zikr edən (bax zikr 2-ci mənada). // Keçmişdə təkyələrdə ilahiyyat oxuyan adam. Zakirəm, zikr eylərəm, yəni ki şeyxəm; sufiyəm; Gör nə

    Tam oxu »