“Z” hərfinin və bu hərflə işarə olunan samitin adı
[fr.] zool. Dərisi zolaq-zolaq olan Afrika vəhşi atı
is. [fr.] zool. Çiyin sahəsində donqarı olan qaramal növü. Lənkəran sahəsində buynuzlu mal-qaranın xüsusi növü olan zebu bəslənir
[yun. zerhyros] 1. Eşilmiş, ağardılmış iplikdən toxunmuş zərif pambıq parça növü. 2. Yüngül meyvə pastilası (şirniyyat növü)
is. [fars.] 1. Yay kirişi. Kamanın zehi. 2. Paltar və s.-nin qırağına tikilən qaytan, köbə, haşiyə. Paltarın kənarına zeh tikmək
is. [ər.] 1. İnsanda düşünmə, anlama və yaddaş qabiliyyəti; dərrakə, istedad. Bu uşağın yaxşı zehni var
sif. Yaxşı zehni, yaddaşı, hafizəsi, istedadı olan; dərrakəli, istedadlı. Zehinli tələbə. – Sona … dərk etmək qabiliyyətinə malik, zehinli bir qız idi
is. Yaxşı zehni, hafizəsi, istedadı olma
sif. Zehni olmayan, qavrayış qabiliyyəti zəif olan; key, küt
is. 1. Zehinsiz adamın halı; hafizəsizlik, istedadsızlıq; keylik, kütlük. 2. Hafizəsizlik, xatirdə saxlaya bilməmə
sif. Zehi olan, kənarında haşiyəsi olan. Zehli kitab. Zehli pəncərə. Zehli divar
sif. [ər.] Zehin, ağıl, beyinlə əlaqədar olan. Zehni əmək
sif. Açıq düşüncəli, aydın fikirli, tez anlayan, çox dərrakəli. Zehniaçıq adam
is. Düşüncəlilik, dərrakəlilik, tez anlama
is. [ər.] İnsanın öz zehninə görə həyat və varlıq haqqında fikirləri, dünyagörüşü. [Səlim:] Müasir bir adam olmaq üçün yalnız şəklimizi dəyişmək kifay
is. [rus.] tar. İnqilabdan qabaqkı Rusiyada: tərkibi əsasən zadəganburjua nümayəndələrindən ibarət olan məhdud hüquqlu yerli idarə
[əsli sanskritcədən] tar. Zərdüştilərin dini kitabı olan “Avesta”nın pəhləvi dilinə tərcüməsi. [Ceyniz:] Boş vaxtlarımı atamdan qiraət öyrənirdim
[fr. əsli ər.] astr. 1. Göyün, baş üstündəki ən uca xəyali nöqtəsi. Günəş heç vaxt qütblərdə zenitdə durmur, əksinə, ekvator boyunca Günəş həmişə zeni
is. hərb. Zenit topçusu, təyyarə vuran topçu. Zenitçilərimiz düşmən təyyarələrini vurub saldılar. – Keçir baxışları göylərə dalan; Faşist quzğununu he
is. [al.] Silindrik deşiklərin giriş hissələrini, fasonlu sahələrini təmiz emal etmək üçün istifadə olunan alət
is. məh. xüs. Quyunu uçub dağılmaqdan qorumaq üçün onun divarlarına və ağzına hörülən daş və ya kərpic hörgü
sif. məh. xüs. Zerzəyi olan. Zerzəkli quyu
is. [ər. ziyy] Zahiri şəkil, xarici görünüş, qiyafə, paltar. □ Öz zeyindən çıxmaq – öz cızığından, öz çərçivəsindən çıxmaq, azmaq
is. [ər.] köhn. 1. Ətək, paltarətəyi. 2. Artırma, qeyd, əlavə (kitab barəsində). 3. Mətnə dair təsvir və şərh
is. [ər.] Zeytunkimilər fəsiləsindən bitki cinsi. Meyvəsindən yeyinti sənayesində və texnikada işlədilən yağ alınır
cəm bot. Kol və ağac cinsindən olan bitki fəsiləsi. Birgözkimilər sırasının ancaq zeytunçiçəklilər fəsiləsi vardır
is. 1. k.t. Zeytun yetişdirməklə məşğul olan adam. 2. köhn. Zeytun satan adam
is. Zeytunçunun işi, peşəsi, məşğuliyyəti; zeytun yetişdirmə işi
sif. [ər.] Zeytun rəngində olan, bozumtul-yaşıla çalan. Zeytuni yarpaq
is. Zeytun ağacları əkilmiş yer, zeytun plantasiyası
is. [fars.] klas. Dil. Bir saat görməsəm, tuti zəbanım; Qopacaq başıma qiyamət eylə. M.P.Vaqif. Şəkər söhbətlidi, şirin dillidi; Tuti kimi xoş zəbanım
is. [fars.] klas. 1. Alov, alovun şöləsi. □ Zəbanə çəkmək – şiddətlə alovlanmaq, alışıb-yanmaq. O ancaq evlərinin zəbanə çəkərək yandığını gördü
is. [fars.] Ərəb (fars) əlifbasında “ə” səsini bildirmək üçün samitlərin üzərinə qoyulan , işarəsi; fəthə
is. [ər.] Keçmişdə qiymətli daşlardan sayılan, zümrüdə bənzəyən yaşıl rəngli daş. Sabahısı gün qız oğlana bir zümrüd göndərdi
sif. [fars.] köhn. 1. Çox qüvvətli, çox güclü, qolugüclü. 2. İstedadlı, talantlı, qüvvətli. Zəbərdəst şair
is. Çox qüvvətlilik, qolugüclülük
is. [ər.] Silah gücü ilə, zorla tutma, ələ keçirmə, hakimiyyəti altına alma, ixtiyarına alma; sahiblənmə, yiyələnmə
is. [ər.] köhn. Asayiş, intizam, nizam, qayda
is. [ər.] köhn. Polis nəfəri. [Həsən:] Bu, bir əsgərə jemper satmış, zəbtiyyələr yaxalamışlar. H.Nəzərli
sif. [fars.] klas. Zəif, qüvvətsiz, cansız, aciz, düşkün. Dust bipərva, fələk birəhm, dövran bisükun; Dərd çox, həmdərd yox, düşmən qəvi, tale zəbun
is. Zəiflik, qüvvətsizlik, cansızlıq, acizlik, düşkünlük. Aslanın qızarmış gözlərində olan məhzunluq və zəbunluq əlaməti Hacını da qəmgin edirdi
is. [ər.] Dini əsatirə görə, Allah tərəfindən Davud peyğəmbərə göndərilən kitab. [Dərviş:] Əvət, Quran, Zəbur, İncilü Tövrat; Birər röya ki zor təfsir
is. [fars.] 1. Toxunmaq, yaxud bərk bir şey dəymək nəticəsində bir şeydə əmələ gələn əzik yeri, qopuq, qəlpə, çatdaq və s
[fars.] Bəzi mürəkkəb sözlərin “vurulmuş, uğramış, düçar olmuş, giriftar olmuş” mənalarını bildirən ikinci tərkib hissəsi; məs
“Zədələmək”dən f.is
f. Toxunaraq və ya toxunduraraq zədə vurmaq, xarab etmək, şikəst etmək, yaralamaq, əzmək, çatlatmaq və s
“Zədələndirmək”dən f.is
“Zədələnmək”dən icb
“Zədələnmək”dən f.is. Badımcanı sərin yerdə saxlamaq və zədələnmədən qorumaq lazımdır…
f. Bir şeyə toxunmaq və ya bir şey dəymək nəticəsində bir yeri əzilmək, zədə dəymək, zədə əmələ gəlmək, yaralanmaq, şikəst olmaq