кил. aslan; * arslan ürəkli асландин рикӀ авай, аслан хьтин, кьегьал, игит, са куьникайни кичӀе тушир.
Tam oxu »Arsıl ayı (arsayı) variantı da mövcud olub. Alimlər arslan sözünü “güclü ilan” kimi şərh edirlər (canavara “qurd” deyilən yerdə, əlbəttə, şirə də “ila
Tam oxu »Türk sözüdür, Qızıl Arslan, Alp Arslan (igid Aslan), Qara Aslan (güclü, dözümlü Aslan) adları tarixdə çox işlədilib. Bəziləri Arslanı “güclü ilan” (a
Tam oxu »is. 1. Şir, arslan. Aslanın pələng və bəbirlə mələzləri də var. 2. məc. Qoçaq, igid, qəhrəman mənasında. Aslan yatışından da bəllidir. – Bu dağlar qoy
Tam oxu »(-ди, -да, -ар) 1. zool. aslan, şir; асландин aslan (şir) -i [-ı]; асландин шараг aslan balası; 2. məc. qoçaq, igid, cəsur.
Tam oxu »...(погов.) - в своей норе и мышь подобна льву. 2. (А прописное) Аслан (имя собственное, мужское).
Tam oxu »...ватан, хайи ватан... 3) ( чӀехи гьарф А ) эркекдин хас тӀвар: Аслан. * вичин тӀеквенда кьифни аслан я.
Tam oxu »is. 1) lion m, lionne f ; 2) homme m d’une énergie inhabitnelle ; 3) adj fort, -e ; courageu//x, -se ; ~ balası lionceau m ; ~ kimi vuruşmaq battre (s
Tam oxu »...напоминающий чем-л. льва. Aslan ürəkli adam человек с львиным сердцем ◊ aslan kimi сильный, здоровый, крепкий, как лев; aslan ürəyi yeyib смелый, отч
Tam oxu »I. i. (erkək) lion; (dişi) lioness; dəniz ~ı sea lion II. s. lion, lion’s: ~ balası lion cub; ~ dərisi lion’s skin
Tam oxu »...yumardı, indi ağzına qədər doludur, bəzən teatr, tamaşaya iki gün qalmış anşlaq asmalı olur. Ə.Haqverdiyev.
Tam oxu »I прил. 1. убывающий, уменьшающийся, спадающий. Azalan konsentrasiya убывающая концентрация, azalan potensial убывающий потенциал; azalan silsilə мат.
Tam oxu »сущ. аншлаг (объявление о том, что билеты на спектакль, концерт и т.д. проданы). Anşlaq asmaq (вывесить аншлаг) ◊ anşlaqla keçmək пройти с аншлагом, т
Tam oxu »...tapança). [Heydər] də neçə gündür ki yoxdur, xəbər gəzir ki, o, açılan axtarır. S.Rəhimov.
Tam oxu »прил. 1. разводной. Ayrılan açar разводной ключ 2. раздвижной 3. связь. разъёмный. Ayrılan blok разъёмный блок 4. расходящийся. Ayrılan yollar расходя
Tam oxu »прил. тех. 1. разжимный, разжимной. Açılan patron разжимной патрон 2. откидной. Açılan yan откидной борт
Tam oxu »(Qazax, Şəmkir) heyvanın budunun aşağı hissəsi. – Meytixan qoynun arsalasını qanğırdı qırdı (Qazax); – O arsalıyı gəti, bir tişimə çekim (Şəmkir)
Tam oxu »аншлаг (халкьдиз аквадай чкадал янавай малумарунин чар; гзафни гзаф, театрдин билетар маса ганвайвилин гьакъиндай малумардай чар).
Tam oxu »aslant1 adv maili, çəpəki, çəpinə; The rain was falling aslant Yağış çəp / çəpəki yağırdı aslant2 prep köndələninə, çəpinə, çəpəki; The car stood asl
Tam oxu »Qırğız dilində ətin sümükdən tez ayrılan hissəsi arsa adlanır. Arsala da buradandır. Sözün əsli arsı kimi olub və aş (yeməli yer) sözü ilə bağlıdır. (
Tam oxu »Saylara qoşularaq, tüfəng, tapança növlərini bildirir; məs.: beşaçılan, onaçılan
Tam oxu »sevgili alan, gözəl alan, evlənən (“General-yaranal” sözünün təhrif edilmiş forması da ola bilər).
Tam oxu »м anşlaq (teatrda, kinoda və s. biletlərin satılıb qurtardığını bildirən elan); ◊ пройти аншлагом anşlaqla keçmək, böyük müvəffəqiyyətlə keçmək (teatr
Tam oxu »Arslan (Aslan) sözünün təhrif olunmuş formasıdır. Türk mənşəlidir. Mənası “güclü, qorxmaz, cəngavər” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...yoldaş. [Əmrah:] Həmrah bizlərdə yoldaşa deyirlər. “Əmrah”. [Alp Arslan:] Aydın gözünüz, cümlə səadət bizə həmrah. H.Cavid.
Tam oxu »is. Baxımsız, adamsız. – [Qızıl Arslan:] Aralıqda mövcud olan bütün anlaşılmazlıq, hətta bir para ixtilaflar da himayəsizlik nəticəsində yaradılmışdır
Tam oxu »is. Bayır, çöl, eşik. Dışarı baxmaq. – Qızıl Arslan Səba xanımın saraydan dışarı çıxdığı zaman heç kəsə bildirmədən həbsə alınmasını və edam edilməsin
Tam oxu »...yenilməz, çox güclü, həmişə qalib gələn. Məğlubedilməz ordu. – [Qızıl Arslan:] İdarə etdiyimiz məmləkətin xalqı yenilməz və məğlubedilməz bir xalqdır
Tam oxu »is. [ər. ənfiyə və fars. …dan] köhn. Burunotu qabı. Qızıl Arslan ənfiyədanı götürüb baxdığı zaman rəngi ağardı, çünki ənfiyədan onun qardaşı Atabəy Mə
Tam oxu »...düzəlib işi; Vəliəhdliyi möhkəm olubdur. Q.Zakir. Azərbaycanlılar Qızıl Arslan tərəfindən vəliəhdliyə namizəd edilmiş bu gənci həddindən artıq sevird
Tam oxu »...başın, indi qıl öz dərdivə çarə; Banu hərəm oldun. M.Ə.Sabir. [Qızıl Arslan] “Çahar dərviş” romanını yoxladığı zaman Rövşən “Banu” hekayəsini oxuyurd
Tam oxu »...padşahlıq etmək, şahlıq etmək, hökm sürmək, ağalıq etmək. [Qızıl Arslan:] Biz Azərbaycanda hökmdarlıq edirik. M.S.Ordubadi. // Hökmdarın idarəsi altı
Tam oxu »Ars sözümüz olub və “güclü” mənasında işlənib. Arslan da həmin söz əsasında yaranıb. Arsaq türk tayfalarında birinin adıdır və güclülər, “igidlər” an
Tam oxu »...yanlış başa düşmə və bunun nəticəsində törəyən hal, keyfiyyət. [Qızıl Arslan:] Aralıqda mövcud olan bütün anlaşılmazlıq, hətta bir para ixtilaflar da
Tam oxu »...yerdə danışılırdı (M.S.Ordubadi); DEDİ-QODU Bununla da Qızıl Arslan ixtilafın həll olunduğunu və dedi-qoduların bitdiyini zənn edərək sevinirdi (M.S.
Tam oxu »...indiki. Hazırkı zaman. Hazırkı vəziyyət. Kəndin hazırkı mənzərəsi. – [Qızıl Arslan:] Sənə çox gözəlcə məlumdur ki, hazırkı hökmdarlıq atamız Eldənizi
Tam oxu »...arasında gedən söz-söhbət, danışıq, şayiə. Bununla da Qızıl Arslan ixtilafın həll olunduğunu və dedi-qoduların bitdiyini zənn edərək sevinirdi. M.S.O
Tam oxu »...Zərərli fikirlər. Zərərli həşərat. Papiros səhhət üçün zərərlidir. – [Alp Arslan:] Mən paytaxtı zərərli ünsürlərdən təmizlədiyim zaman, Qətibəni də o
Tam oxu »...birində Qətibə bu tələbatı bir daha aralığa atdığı zaman Qızıl Arslan qəti surətdə rədd cavabı verib dedi. M.S.Ordubadi. 2. iqt. Bir mala, işçi qüvvə
Tam oxu »...sözünün mənalarından biri “qüvvətli”, “möhkəm” deməkdir (Səlcuqlarda Qara Arslan olub və mənbələrdə ruscaya “ могучий лев” kimi tərcümə edilib. Qar
Tam oxu »...bağlanır və Fəzlullahı özünə mürşid qəbul edir (Anar); NƏSİHƏTVERİCİ Qızıl Arslan nəsihətverici bir surətdə dedi.. (M.S.Ordubadi).
Tam oxu »...(C.Məmmədquluzadə); ELMLİ Əbülmüzəffər: Mən indiyə qədər Qızıl Arslan qədər mərhəmətli, adil, mülayim, bilikli və elmli bir hökmdar görməmişəm (M.S.O
Tam oxu »1. MACƏRA [Nizami:] Bizim köməyimiz olmadan Qızıl Arslan Azərbaycan dövlətini Əmir İnanc qızı Qətibənin macərasından xilas edə bilməyəcəkdir (M.S.Ordu
Tam oxu »...və sonradan çox vaxt ziyarətgah olan bina; məqbərə, mavzoley. Qızıl Arslan İraqdakı türbələri ziyarət edəndən sonra Bağdada qayıtdı. M.S.Ordubadi. Bi
Tam oxu »...durmaq, müqavimət göstərmək, əleyhinə çıxmaq, mane olmaq. [Qızıl Arslan:] Biz, hər nə olursa olsun, bütün bu həyasızlıq və alçaqlıqlara qarşı həqiqət
Tam oxu »...müzür bir şəxsiyyət olduğunu söyləyirdilər (S.Hüseyn); ZƏRƏRLİ Alp Arslan: Mən paytaxtı zərərli ünsürlərdən təmizlədiyim zaman Qətibəni də oğlunun ya
Tam oxu »...danışmaq üçün Əli Səhlanlıya söz verdi (A.Makulu); HAZIRKI [Qızıl Arslan Toğrula:] Sənə çox gözəlcə məlumdur ki, hazırkı hökmdarlıq atamız Eldənizin
Tam oxu »FİKİRLƏŞMƏK Qızıl Arslan da oturub bu məsələ üzərində fikirləşdi, həm də vəliəhdi gözləyirdi (M.S.Ordubadi); DÜŞÜNMƏK Bu səsdən çıraq kimi gah yanır,
Tam oxu »ÜSUL-İDARƏ (dövlət quruluşu) [Qızıl Arslan:] Torpaq quruluşu işlərini dəyişmək istəsək, hökumət və dövlət üsul-idarəsini dəyişməliyik (M.S.Ordubadi);
Tam oxu »...[ər. “hədd” söz. cəmi] 1. Sərhəd. Vətənin hüdudlarını qorumaq. – [Qızıl Arslan:] Atabəy Məhəmməd sənin tərəfindən vəkil ediləndən bəri məmləkətin hüd
Tam oxu »...Buxalter yaman köpək oğlu adamdır (Anar); DƏFTƏRDAR (köhn.) Qızıl Arslan: Buna görə də mən Əmirəlmöminin həzrətlərindən rica edirəm: Həmədanda böyük
Tam oxu »...hücum edərək; Çıldırıb hıçqırırdı kükrəyərək. H.Cavid. Gənc bir arslan kimi kükrəyən Aras; Vermiş ətrafına dərin bir həras. M.Müşfiq. Külək harın bir
Tam oxu »...ədalı gözəl; Gör nə yandı bir vüsalə bədəl (H.Cavid); İŞVƏKAR [Qızıl Arslan özözünə:] Müəyyən bir məqsədlə kişilərə yanaşan işvəkar qadın ən möhkəm i
Tam oxu »...olun arxayın; Yoxdur kəndimizdə xəbərçi, xayın. H.K.Sanılı. [Qızıl Arslan Toğrula göndərdiyi məktubda] Rəiyyətinə o qədər adil və mehriban olmalısan
Tam oxu »...Soyuğa davamsız bitkilər. // Zəif, dözümsüz. Davamsız adam. – [Qızıl Arslan:] Dünyada padşahlığın taxtından da çürük və davamsız şey yoxdur. M.S.Ordu
Tam oxu »...İskəndər bəy dağlarda padşahlıq edirdi. Ə.Haqverdiyev. [Hacib:] Alp Arslan ətrafını saran saray ərkanı və ordu ilə bərabər gələr. H.Cavid. 2. məc. da
Tam oxu »GÜCLÜ, QÜVVƏTLİ Qızıl Arslan Xarəzmşahın ordusun məmləkətdən çıxartmaq üçün Bustam, Cacərm və Nişabur tərəflərinə əlli mindən ibarət qüvvətli bir ordu
Tam oxu »...damlalar. M.Rahim. 2. məc. Toxunmaq, təmas etmək, dəymək. [Arslan bəy Maralın verdiyi çiçəyi alaraq:] …Əllərinizi öpmüş olan bu munis gülə ömrüm oldu
Tam oxu »...qvardiya arasında yaranmış möhkəm ittifaqdır (M.Hüseyn); VƏHDƏT [Qızıl Arslan:] Vəhdət təşkil edən bir xalqı əsirlikdə saxlamaq və yabançı bir nüfuza
Tam oxu »...qorxaq, yaltaq (M.İbrahimov); ACİZ Padşah düşməni aciz saymadığı kimi, arslan ürəkli olub mətbəx pişiyindən qorxmamalıdır (M.S.Ordubadi); NATƏVAN (kl
Tam oxu »...görkəmli, unudulmaz, əvəzsiz. Parlaq istedad. Parlaq sima. – [Alp Arslan:] Burda, yox şübhə ki, Xəyyam ikidir; Biri alim, biri parlaq şair. H.Cavid.
Tam oxu »NƏSİHƏT Qızıl Arslan Əbubəkrə bu nəsihətləri verəndən sonra Təbrizə göndərdi (M.S.Ordubadi); İBRƏT [Ata:] Uşquladan çıxan zaman, hər yeri vurnuxan zam
Tam oxu »...kəndinin meşəsinin ayağı gərək olsun (T.Ş.Simürğ); ƏNCAM Qızıl Arslan Həmədanda götürüləcək işlərə əncam verəndən sonra bir daha Bağdada girdi (M.S.O
Tam oxu »...nədən bəs; Oldun füqəra əzası, novruz?! (M.Ə.Sabir); TƏZİYƏ Qızıl Arslan: Atabəyin facianə ölümü bərəsində məktub aldığım zaman təziyənizdə iştirak e
Tam oxu »...evdən bayıra çıxa bilməməsinə səbəb olmaq. [Qətibə xatun Səba xanıma:] [Qızıl Arslan] qazıları, ruhaniləri, əyanları və vəzirləri həbsə alır, sürgünə
Tam oxu »