Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • ƏŞRƏFİ ƏRƏB

    Qızıl pul (çəkisi 3,45 q). Misirdə Bürci məmlük sultanlarından olan Əşrəf Seyfəddin Bars bəy tərəfindən kəsilmiş və onun adı ilə adlandırılmışdır; ümu

    Tam oxu »
  • ƏŞRƏFİ ƏRƏB

    Qızıl pul (çəkisi 3,45 q). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Misirdə Bürci məmlük sultanlarından olan Əşrəf Seyfəddin Bars bəy tərəfindən kəsilmiş və onun

    Tam oxu »
  • ƏTƏK

    Dağın, yamacın və ümumiyyətlə hündür yerin aşağı tərəfləri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə ki hər şey hazır oldu, qoşunu götürüb Çənlibelə tərəf yo

    Tam oxu »
  • ƏVRƏN

    Aləm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏYAL ƏRƏB

    Ailə, külfət; zövcə. Flektivlik baxımından ailə sözü ilə eyniköklüdür. Xacə Abdulla günlərin bir günündə durub hücrəsin bağladı, evinə gəldi

    Tam oxu »
  • ƏYƏR

    Yəhər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏYƏR

    Yəhər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Eyvaz balım, ayağa dur indi, Duşda gördüm Dəmirçioğlu qaldadır

    Tam oxu »
  • ƏYƏRLƏMƏK

    Atın belinə yəhər qoymaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏYƏRLƏMƏK

    Yəhərləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ƏYƏŞ

    Bax: öyəc. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ƏYLƏNMƏK

    Dayanmaq, durmaq, yubanmaq, ləngimək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Göndərdim durna telinə, Eyvaz əyləndi, gəlmədi

    Tam oxu »
  • ƏYRİMCƏ

    Üzük. Gözəllər yığılıb hamısı kəndə, Sənəyin doldurub burdan ötən də, Şamaxı şəddəli gərdənbənd təndə, Əyrimcədən keçər beli qızların

    Tam oxu »
  • ƏYRİMÇƏ

    Üzük. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz xana al şərabı içirdim, Du deyibən, çox xocalar köçürdüm, Səksən oxu əyrimçədən keçirdim, Heç kamanda arzuma

    Tam oxu »
  • ƏYYAM ƏRƏB

    Yovm sözünün cəmi; çağ, zaman, dövr. Fərhad içib eşq camını, Dost dostdan alar kamını. Can dilər yaz əyyamını, Şükür ki, bir də görüşdük

    Tam oxu »
  • ƏYYAM ƏRƏB

    Yovm (gün) sözünün cəmi, çağ, zaman, dövr. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İndi namərd dünyası, bic əyyamıdı

    Tam oxu »
  • ƏYYAMLA

    Bir neçə gün sonra, bir vaxt sonra, bir müddət sonra. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏYYAR ƏRƏB

    1. Hiyləgər, kələkbaz, çoxbilmiş, fırıldaqçı, dolandırıcı. 2. Oğru, cibkəsən, evyaran. 3. Xilafət dövründə daimi sənət və peşəsi olmayan, təsadüfi işl

    Tam oxu »
  • ƏYYAR ƏRƏB

    1. Hiyləgər, kələkbaz, çoxbilmiş, fırıldaqçı, dolandırıcı. 2. Oğru, cibkəsən, evyaran. 3. Xilafət dövründə daimi sənət və peşəsi olmayan, təsadüfi işl

    Tam oxu »
  • ƏZƏL ƏRƏB

    Əvvəl, əvvəlcə, qabaqca. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əzəl bunu, sonra da o birisini min, təzəcə sulanmış şumda səyirt, qaratikanlığa sür, sonra da s

    Tam oxu »
  • ƏZƏLDƏN YAZILMAQ

    İnsan taleyinin ilk yaradıldığı zaman təyin edilmiş olması. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏZRAYIL

    Mələk adı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • FALAQQA

    Mollaxanalarda şagirdləri və ümumiyyətlə, müqəssiri cəzalandırmaq üçün alət. Molla içəri girib Abbasın ayağını falaqqaya saldı

    Tam oxu »
  • FALAQQA

    Mollaxanalarda şagirdləri və ümumiyyətlə, müqəssiri cəzalandırmaq üçün alət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dona xanım Lələyə ağzını açmağa imkan vermə

    Tam oxu »
  • FANİ ƏRƏB

    Puç, axırı heç olan, axırı olmayan; müvəqqəti, daimi olmayan. Qurbaninin dərdi olub ziyada, Allahı çağırram yetişər dada, Bir gözəl seçmişəm fani düny

    Tam oxu »
  • FANİ ƏRƏB

    Puç, axırı heç olan; müvəqqəti, daimi olmayan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Beş gün bu fani dünyada Bənzim zərd oldu, zərd oldu, Gördüm bir qanlı za

    Tam oxu »
  • FANUS YUNAN

    Fənər. Pəri sənə qurban, dirili Qurban! Yolunda fədadı bu baş ilə can! Bir əlimdə fanus, yanımda Xuban, Öldüm bu bağçanı gəzə-gəzə mən

    Tam oxu »
  • FARİQ ƏRƏB

    Boş; azad; arxayın. Güləndəm xanımı böyük vəzirin öyünə qonaxlığa apardılar. Sabah saat onda qonaxlıxdan fariq oldular

    Tam oxu »
  • FARMAŞ

    ərəb. məfrəş Yorğan-döşək, xalça-palaz və s. qablamaq üçün palaz kimi toxunmuş dördkünc çuval, kisə. Formaca sandığa bənzəyir

    Tam oxu »
  • FEL

    Bax: feil. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • FEL ƏRƏB

    Hiylə, kələk, fənd, fırıldaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Mən anadan mərd olmuşam, O Çənlibeldən gəlmişəm, Koroğluyam, at minmişəm, Yüz min belə f

    Tam oxu »
  • FELDAR

    ərəb. fel, fars. dar Hiyləgər, kələkbaz, fəndgir, fırıldaqçı. Ay feldar, tez get bilərziyi gətir. (“Arzı-Qənbər”)

    Tam oxu »
  • FELDAR

    ər. feil, fars. – dar Hiyləgər, kələkbaz, fəndgir, fırıldaqçı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • FELİ DÖNMƏK

    Nə etdiyini bilməmək, tərs iş görmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • FƏĞFUR

    1. Çin imperatorlarının titulu. 2. Farfor, çini qab; məcazi mənada: gözəl qab-qacaq. Sevdiyimin hüsnü qüreyşin nuri, Kənanın Yusifi, Çinin fəqfuri, De

    Tam oxu »
  • FƏHM ƏRƏB

    Anlama, anlaq, dərrakə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu nə qədər diqqət elədisə, bir şey fəhm eləyə bilmədi

    Tam oxu »
  • FƏHMLİ

    Anlaqlı, idraklı, dərrakəli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • FƏXFUR

    Bax: fəğfur.

    Tam oxu »
  • FƏQFUR

    Bax: fəğfur.

    Tam oxu »
  • FƏLƏQQƏ

    Bax: falaqqa.

    Tam oxu »
  • FƏLƏQQƏ

    Bax: falaqqa. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • FƏND-FEL

    fars. fənd, ər. feil Hiylə, kələk, fırıldaq, dolab, qurğu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də həm paşa idi, həm də çox bacarıqlı qoşun böyüyü idi

    Tam oxu »
  • FƏRAQ ƏRƏB

    Ayrılıq, hicran, firqət. Ay təbib, əl vurma, haqqı sevərsən, Nə xəstəyəm, nə də yaralıyam mən. Bir alagözlünün fərağındayam, Pünhanı eşqindən saralıya

    Tam oxu »
  • FƏRAQ ƏRƏB

    Ayrılıq, hicran, firqət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əysiy olmaz Koroğlunun qoğası, Düşər paşalarla cəngi, davası

    Tam oxu »
  • FƏRAQ GƏLMƏK

    Ayrılıq acısının gəlməsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • FƏRƏC ƏRƏB

    “Allah fərəc versin” (“Allah kömək eləsin, uğurlar olsun”) mənasında xoş arzu bildirən ifadə. Sən eşqdən, qızdan, gözəldən danışırsan

    Tam oxu »
  • FƏRHAD

    Dastanlarda dağçapan mənasında işlənir. Xüsusi ismin apelyativləşməsi (ümumi ismə çevrilməsi) hadisəsi baş verib

    Tam oxu »
  • FƏRİŞTƏ

    Bax: firiştə. Soltan Süleyman gördü heç kim bir şey bilmir, o saat fəriştələri çağırıb, onlara dərdini söylədi

    Tam oxu »
  • FƏRMAN FARS

    Hökmdarın yazılı əmri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkarın fərmanı budu ki, sənin ya başını aparam, ya özünü

    Tam oxu »
  • FƏRMAYIŞ FARS

    Buyurma, əmr, buyuruq. Bəli, Nağı gedif xanım dediyi fərmayışdarı yerinə yetirdi. (“Məhəmməd və Güləndəm”)

    Tam oxu »
  • FƏRMAYİŞ

    Bax: fərmayış.

    Tam oxu »