Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • ƏMMAMƏ

    Sarınmış uzun parça yaxud tirmə zolağından ibarət baş geyimi; sarğı, çalma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu bazardan aldığı ağ rəngli molla köyn

    Tam oxu »
  • ƏMMƏ ƏRƏB

    Nəyi? Quranda 30-cu cüzün başındakı Nəbə surəsinin ilk ayəsi olan “əmmə yetəsa-əlun”un (onlar bir-birindən nəyi soruşurlar?) ilk kəlməsi­dir, ona görə

    Tam oxu »
  • ƏMMİ ƏRƏBCƏ “ƏMM” SÖZÜNÜN TƏHRİFİ

    Atanın qardaşı, əmi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏMR EYLƏMƏK

    Buyurmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏMUD ƏRƏB

    Polad toppuz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qılıncdan murad hasil olmadı, əmuda əl atdılar. Əmuddan murad hasil olmadı, nizəyə əl uzatdılar

    Tam oxu »
  • ƏMUD ƏRƏB

    Polad toppuz. Əmud endi Samın başına. Sam əmudu göydəykən vurub yerə saldı. Keyxan gördü əmuddan bir murad hasil olmadı, yenə bir dəli nərə çəkib dedi

    Tam oxu »
  • ƏMZİRMƏK

    Əmizdirmək, döşdən süd vermək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏNAM

    ər. nemət sözünün cəmi Bəxşiş, hədiyyə, mükafat. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O gətirdiyi xəbərə görə ənam gözləyirdi

    Tam oxu »
  • ƏNAM ƏRƏB

    Nemət sözünün cəmi; bəxşiş, hədiyyə, mükafat. Qırmızı geyib əmr elədi ki, Musaxan vəzir və sərraflar sabah meydana çıxsınlar, onlara ənam verəcəyəm

    Tam oxu »
  • ƏNBƏR ƏRƏB

    1. Kaşalota oxşar bir balığın mədəsindən çıxarılan gözəl qoxulu maddə. 2. Gözəl iy, ətir. N.Tusi “Cavahirnamə” əsərində yazır: “Ənbərin yoxlanılması b

    Tam oxu »
  • ƏNBƏR ƏRƏB

    1. Kaşalota oxşar bir balığın mədəsindən çıxarılan gözəl qoxulu maddə. 2. Gözəl iy, ətir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) N

    Tam oxu »
  • ƏNBƏRƏFŞAN

    ərəb. ənbər, fars. fəşan – səpən, saçan Ənbər səpən, ənbər qoxuyan, ətir saçan. Ağ əndamı başdan-başa, Ətirli gül müşkfəşan

    Tam oxu »
  • ƏNBƏRFƏŞAN

    Bax: ənbərəfşan.

    Tam oxu »
  • ƏNDAM FARS

    1. Bədən. 2. Boy, qədd, qamət, bədən quruluşu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qıratı gətirdim cövlana, indi, Varsa igidlərin meydana gəlsin!

    Tam oxu »
  • ƏNDAZƏ FARS

    1. Ülgü, ölçü. 2. Məcazi mənada: hədd, hüdud; norma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda məcazi mənada işlənir

    Tam oxu »
  • ƏNDƏLİB ƏRƏB

    Bülbül. Baxmasın gözəllərə Adamların bəd nəzəri. Əndəlib nalə çəkib, Ölməsin güldən ötəri.                 (“Seydi və Pəri”)

    Tam oxu »
  • ƏNG

    Alt çənə, çənə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəy Koroğluya dedi: – Boş-boş danışıb əngini yorma

    Tam oxu »
  • ƏNİK

    Yırtıcı heyvan balası. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sarp qayalarda yurd olmaz, Müxənnətə söz dərd olmaz

    Tam oxu »
  • ƏNKƏBUT ƏRƏB

    Hörümçək. Tutilər avaz alır O şirin imran dilindən. Ənkəbuttək şan asılıb Sənin o incə dilindən.            (“Abbas və Gülgəz”)

    Tam oxu »
  • ƏNRƏMƏK

    Kişnəmək, səs çıxarmaq (heyvanlar haqqında). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qırat Koroğlunun səsini eşidəndə bir də ənrəyib kişnədi

    Tam oxu »
  • ƏNSAR

    Bax: ənsur.

    Tam oxu »
  • ƏNSƏ

    Boyun. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏNSUR ƏRƏB

    Yaxın adamlar; kömək edənlər. Oldum bir gözəlin payi-bəstəsi, Həm yar ənsuru, dil şikəstəsi.                                (“Sam şahzadə”)

    Tam oxu »
  • ƏNŞİŞMƏK

    Bərabər işləmək, birlikdə işləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏNÜK

    Bax: ənik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏNVAİ-MÜSİBƏT

    ər. ənva “növ” sözünün cəmidir Çox çətinliklə, çox böyük əziyyətlə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Min ənvai-müsibətlə qayaya dırmaşdı

    Tam oxu »
  • ƏPPƏK

    Çörək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhərdən qalxanda təbil vurulur, Dəryatək çalxanır, göltək durulur, Toplanır bir yerə, içki qurulur, Dağıdır əppə

    Tam oxu »
  • ƏR

    1. Mərd, qəhrəman, igid, qoçaq. 2. Bax: ərən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qorxum yox paşadan, sultandan, xandan, Gəlsin mənəm deyən, keçirdim sandan

    Tam oxu »
  • ƏRCƏL

    Bədxasiyyət, pozğun. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRDƏMLİ

    Fəzilətli, mərifətli, hünərli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRDƏMLÜ

    Bax: ərdəmli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRDİL

    Ürəkli, cəsur. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRƏBƏ

    Araba. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRƏN

    Ər sözündən olub, “müqəddəslər” mənasında da işlənir. Ermək sözü ilə də bağlayanlar vardır (haqqa ermişlər mənasında)

    Tam oxu »
  • ƏRƏN

    Ər sözündəndir, igid, cəsur, mərd deməkdir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda “müqəddəslər”, “ulular” mənasında da işlənir

    Tam oxu »
  • ƏRƏNLƏR

    Ululular, ulu qəhrəmanlar. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRƏSAT

    Bax: ərəsət.

    Tam oxu »
  • ƏRƏSƏT

    1. Məhşər günü yenidən diriləcək insanların öz əməllərinə dair haqq-hesab vermək üçün toplaşacaqları yer, meydan

    Tam oxu »
  • ƏRƏSƏTİ-MƏHŞƏR ƏRƏB

    1. Məhşər günü yenidən diriləcək insanların öz əməllərinə dair haqq-hesab vermək üçün toplaşacaqları yer, meydan

    Tam oxu »
  • ƏRGƏN

    Həddi-büluğa çatmış, lakin hələ evlənməmiş və ya ərə getməmiş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dövlətin endirsin düzə, Say, götür hamısın səksən

    Tam oxu »
  • ƏRGƏNLİK

    Qadının kişiyə hədiyyəsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRĞƏVAN FARS

    Tünd-qırmızı rəngli gözəl gül (klassik şeirdə gözəlin dodağı bu çiçəyə oxşadılır). Gözlərin nərgizdi, hüsnün mahtaban, Açılıb gül, süsən, sünbül, ərğə

    Tam oxu »
  • ƏRĞÜVAN

    Bax: ərğəvan.

    Tam oxu »
  • ƏRĞÜVANİ

    Tünd-al, qırmızı, ərqəvan çiçəyi rəngində (qırmızı və parlaq).

    Tam oxu »
  • ƏRKAN

    ər. rükn sözünün cəmi Ədəb qaydaları. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çox vaxt ədəb-ərkan şəklində işlənir

    Tam oxu »
  • ƏRKƏC

    Bax: erkəc. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏRQƏVAN

    Bax: ərğəvan.

    Tam oxu »
  • ƏRQƏVANİ

    Bax: ərğüvani.

    Tam oxu »
  • ƏRMAĞAN FARS

    Hədiyyə, bəxşiş, töhfə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gülün dərdim dəstə-dəstə, Ərmağan göndərdim dosta, Mən gedəndə yollar üstə, Durub Eyvaz ağlar qa

    Tam oxu »
  • ƏRMƏĞAN

    Bax: ərmağan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »