Çocuq, evdəkilər, ailə (ev adamları); uşaq, uşaqlar. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: çöngür.
Bax: çövkən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gördü bir neçə saray adamı qabaqda, onların arxasınca əllərində çovğan olan bir neçə xacə, sonra isə Nigar
1. At üstündə ucu əyri çomaqla oynanılan top-top oyunu (bu oyunda istifadə olunan çomaq da çövkən adlanır)
Bax: çovkan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sapmaq, pozulmaq. Neylərəm bağçanı barı olmasa, Neylərəm heyvanı, narı olmasa, Bir igidin dünya varı olmasa, Yeləksiz ox kimi çovar deyərlər
Düşmək, üstünə düşmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: çavuş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkarın dilindən qızı Nigara yaz ki, “bu naməni sənə verən adam mənim çovuşumdur
Bax: çavuş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bu sözün “fərmanları, qərarları, hökmləri uca səslə camaata elan edən şəxs”, “aşağırütbəli məmur”, “zəvvarları müşayiət edən, onların yola düşməsini v
Hədiyyə; elə ənama deyərlər ki, bir dilavər cəngdə bahadırlıq edə və ya vəzifəsində mahir bir adam nadir bir şey işləyə, müqabilində verilər; mükafat,
Zəif, tavanasız. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Zəifləmək, çevrilmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Simli musiqi aləti. Gücü olan kəndisini Öyməyi layiq deyil, Al əlinə çöngürünü, Bu cəngi dövrana gəl
Dialektlərdə: 1) yorğan-döşəyin içərisində işlənib xarab olmuş yun; 2) yun daranarkən darağın dişlərində qalan yararsız hissə
Bax: çovkan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Xəbərçi, casus. Bunlar burda qalsın, sizə xəbər verim çuğul qarıdan. Çuğul qarı gecənin bir aləmində durdu: – Gedim görüm Leyli xanım neyləyir, bəlkə,
Xəbərçi, casus. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mərd igidlər bir-birinə daldadı, Çuğullar ölməyib, sağı-soldadı, Mərd meydandan qaçmaz, qaçsa aldadı, Qo
Bax: çuğulluq etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Şeytanlamaq, xəbərləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bildi ki, tacirdən xeyirli söz çıxmaz, nədisə paxıllığından bir çuğulluq eləyəcək, onu da Koroğ
Beli büzməli, uzun kişi üst geyimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdı ki, bu əynində çuxa, ayağında bağdadı başmaq, başında tirmə şal, enlikürək, qa
Bax: çuxa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üstündə oturmaq və ya soyuqdan qorunmaq üçün atın və bəzi başqa heyvanların dalına salınan qıldan və ya yundan toxunma qalın örtük
Qaplamaq, bürümək, örtmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunu maraq çulğadı ki, yarəb, görəsən, bu nə olan şeydi
Böyük kisə, xaral. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bayaq ha öküzlərin üstündən çuvalları düşürüb dəyirmana apardı
Qaramal, davar və s.-də xəstəlik. Dəli çoban şəhərsayağı geymiş bir oğlanın yanında üç gözəl qız görəndə ağzının suyu dabax dəymiş öküzün ağzının suyu
Bax: dabax.
Bax: davağ.
ərəb. dəbbağ 1. Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. 2. Dabbağxana (dabbağxanada(dabbağda) gönünü tanımaq, gönünə bələd ol
Bax: dadi-bidad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Fəryad, fəğan, haray. 2. Nida: aman, haray. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, dad, hazaram, Adım dəftərə yazaram, Nə qədər səfil gəzərəm, A
Dayə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kədər, təəssüf bildirən nida. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Təzədən bir də qabı doldurmaq istəyəndə baxdı ki, ey dadi-bidad
Dağ ətəyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Dağ və düyün (dərd, kədər, qəm, ürək acısı) sözlərindən ibarətdir. Atanın sözünə niyə baxırsan? Bu canımı eşq oduna yaxırsan! Dağı-düynü sinəm üstə ça
Hər yer, bütün çevrə, hər tərəf. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Qaramal dərisindən hazırlanan torba, kisə. 2. Dialektlərdə “yekəqarın” mənasında işlənir. Müslümü yanında saxlayır beş il, O murdar gözləri kələzdə
1. Təlaş, iztirab, qorxu. 2. Dərd, qayğı, fikir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vallah, ay bala... elə-belə ürəyimə dağdağa düşüb ki, görəsən, sən kims
Paylamaq, bölüşmək, bölmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhərdən qalxanda təbil vurulur, Dəryatək çalxanır, göltək durulur, Toplanır bir yerə, içki
Dəxi, daha. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxmaq, geyinmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bülbül uçdu dalumuzdan, Heç baş çəkməz halumuzdan, Qırat getdi əlimizdə
Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. Bülbüləm, dala qonaram, Zərgərəm, gümüş yonaram, Ha bu dərdə mən yanaram, Xoryat söz məni dağladı
Boyunun arxa tərəfi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəyim, səndən xəbər alım, de! Mən dəlini tutan günlər necə oldu? Qollarımı dal gərdənə çatanda
Xəlvət, gizli yer, sığınmağa, gizlənməyə yarayan yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dalda küçələrlə birbaş zindanın qapısına gəldi
Dal, arxa; geri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mehtər Murtuz Koroğlunu görcək tanıdı. Özünü Koroğluya göstərməyib, yavaşca keçdi onun dalı qatına
İki kürəyin arası, arxası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ətək. Qış gedibən, yaz ayları gələndə Dağlar damanından qar istər könül. Hüri, Pəri, mələkləri görəndə Xəstəyəm, onlardan nar istər könül!
Ətək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibel dediyin dağlar damanı, Müxənnətlər gəlsə çəkər amanı, Başında nişanə aldım almanı, Qorxutmadı hədəf, nişa
Ümidsiz, çarəsiz, naçar. İrvahım deyərlər mənim adıma, Damanda qalmışam, yetiş dadıma. (“İrvahım”)