Dialektlərdə haluç əzgiləoxşar cır meyvə mənasında işlənir. Mənbələrdə haluçə – aluçə (alça mənasında) sözünə də rast gəlinir
türk. halqa, fars. mərəkə Mühasirə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Camaatın arasına qarışıb meydanı elə halqa-mərəkə eləyərsiniz ki, misri qılınclar ç
Mühasirəyə almaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Qılınc, tapança və s. silah asmaq üçün çiyindən aşırılan qayış; çiyin qayışı. 2. Qadın bəzəyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ərzurumun bazarına var
fars. həm və pa – ayaq Kənd varlısına, dövlətlisinə verilən ad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Onun işi hampalarla, varlılarla, paşa-puşalarladı
Necə? nə cür? Bəzən hara, hansı tərəfə? mənasında da işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dedi, əyə, hancara olmasa, insan öyladıdı, onun da ürəyi,
Bax: hancara. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Harada? sual əvəzliyinin danışıqda işlənən forması. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəzən hara? mənasını da verir
Handan-hana, sonradan-sonraya. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Handan-gecdən Dəmirçioğlu özünə gəlib, qalxıb oturdu
Bax: hərami. Nə baxırsan gözü qanlı haramı? Sən deyən günahkar ha mən deyiləm. Hər şəhərin bir adı, bir sanı var
Bax: hərami. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) – Ay balam, haramı deyilsən ki, iki sini aşla doymadın? (“Həmzənin Qıratı aparması”)(İ
Bax: hərami.
ər. haram, fars. zadə Fırıldaqçı, kələkbaz, hiyləbaz, bic, yaramaz, tülüngü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Amma getməmişdən iki dənə çoxbilmiş, haramz
Bax: haramzada. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Allah eləməsin, Allah göstərməsin, iraq olsun. ...uzaq. 2. Əsla, qətiyyən, heç vaxt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu çəkər haşani, Bəylər edə
Haray çəkmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İstədi havar çəksin. Koroğlu dik qalxıb, tutdu onun hülqumundan
Haray, imdad, fəryad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Çağırışa cavab. 2. Səs-küy, hay-küy, qarmaqarışıqlıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərdə kömək, xəbər mənalarında da işlənir
1. Tab, taqət, hey, qüvvət, iqtidar. 2. İstehza, rişxənd bildirir. 3. Baş üstə, sevə-sevə, təbii, nədən olmasın, əlbəttə, şübhəsiz
Gözdə-qulaqda. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hay-hayda idilər ki, Məhbub xanım bir aşıqdan-zaddan gətirib çaldırsın
1. Haylamaq, səsləmək, çağırmaq. 2. Qışqırmaq, çığırmaq, səs-küy salmaq, köməyə çağırmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu deməz yalanı, Hay vu
Bax: hayqırmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Qışqırmaq, bağırmaq, hay salmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hayqırıb meydanda açsam qol-qanad, Qarı düşman qabağımda olar mat, Eyvazı qorxutmaz Kor
Səsləmək, çağırmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İsabalı istədi haylasın, Dünya xanım qoymadı. (“Koroğlu ilə Bolu bəy”)
Taytımaq, axsamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir də gördü budu bir çolaq tacir qıçını yel tutmuş qoca qatır kimi haytıya-haytıya qaçır
Bax: həzər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, dad, hazaram, Adım dəftərə yazaram, Nə qədər səfil gəzərəm, Adım qurd oldu, qurd oldu!
Qab-qacaq üçün xüsusi qab. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səfərimdi şəhri-Bagdad, Kimdi mənnən köçən, gəlsin! Yeddi hoqqa, hazar peşə Məndən artıq içən
Minlər, minlərlə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Genə yada düşdü mərd oğullarım, Bu gün Dəmirçioğlu burda gərəkdi
Bax: həzərat. Əlləri hənalı bayram günündə, Dostum bir nayranlıq verdi, hazarat! Yardan ayrılmağı nəsihət etdi, Bizə nə bayramlıq verdi hazarat?!
Bax: həzərat. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Heca, höccələmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Düz iş görən, haqlı; doğru, düzgün. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qul deyərlər qulun boynun burarlar, Qullar qabağında gedən tirəm mən
Heç. Yeddi yerir, səkkiz çəkər, beş mələr, Mənəm deyənlərin yurdu heş mələr? (“Alı xan”)
Qüvvət, iqtidar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çağırış, müraciət bildirən nida. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: hay vurmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hey vurdu, karvan əyləndi. (“Koroğlunun Bayazid səfəri”)
Kiçik xurcun. Altında at, tərkində heybə, heybənin içi kitabla dolu, dedi: – A, bu dərvişdi, gəlsin dərdimi açım buna deyim, bəlkə, bir çarə eylədi
Kiçik xurcun. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyləşib bunların tellərini yolub heybələrə yığdılar, ətlərindən də kabab çəkib xurma ağacının dibində yemə
Heybəcik, kiçik heybə.
Zəhm, vahimə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gürzüm işləyəndə dağları qırar, Qorxusundan tapmaz düşmanlar qərar
Zəhmlə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ağa Koroğlu heybətlə əlin qulağına qoyub gəldi Ağca Quzunun üstünə
Bax: heybətli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Heykəl – boyuna salınan dua, hamayıl (həmail) – boyunbağı. Pərimin boynunda heykəl-hamayıl, Ləl bazubənd düzüb qol kənarında
Dastanlarda heyva kimi saralmaq təşbehi çox işlənir. Bu dərd, bu qəm mənim canımda qaldı, Heyva kimin gül irəngim saraldı
Bax: heyva kimi saralmaq.
Kobud, qanmaz, zırrama, ağzıyava. Dastanlarda yekə, zorba mənasında da işlədilir. Qız bir heyvərə qaya götürüb dedi: – Buradan getməsəniz, təpənizə bi
Kobud, qanmaz, zırrama, ağzıyava. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu mənalarla yanaşı, dastanda yekə, zorba mənasına da rast gəlinir
Beləmi? Deyilmi? Belə deyilmi? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: həbəşi. Yüz xali həbəş, gərdəni mina, xəti-reyhan, Yüz sinəsi mərmər, dişi dür, afəti-dövran...
Qara. Vurdun ürəyimə həbəşi xallar, Görsənir yaramda vəz, qayıt indi. (“Sam şahzadə”)
Xalq təbabətində müalicə üsulu və qan almaq, qanı sormaq üçün işlədilən buynuzşəkilli alət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gördü, karvanın qavağında bi