Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • İŞIR-İŞIR

    Bax: işım-işım. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • İŞRƏT ƏRƏB

    Bax: eyş-işrət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məclis qurduram həmişə, İşrətim, damağım ola!.. Əmliklər çəkdirəm şişə, Bir ağır yığnağım ola!

    Tam oxu »
  • İŞTƏ

    Budur, bax. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mənəm deyən, ey qoç igid, Geymişəm dəmir donnan mən. İştə, meydan əlləşəlim, Dönməzəm beşdən, onnan mən

    Tam oxu »
  • İŞVƏ FARS

    Naz, qəmzə, şivə; qəmzəli baxış. Ə.Fəhmi naz sözünün sinonimlərini belə izah edir: “1) Əgər naz gözəlin hərəkətlərindədirsə, ona işvəli gözəl deyirlər

    Tam oxu »
  • İŞVƏ FARS

    Naz, qəmzə, şivə; qəmzəli baxış. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əli Fəhmi naz sözünün sinonimlərini izah edərkən qeyd edir ki, əgər naz gözəlin hərəkət

    Tam oxu »
  • İYƏ

    Yiyə, sahib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İYƏGÜ

    Qabırğa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • İZZƏTLÜ

    Bax: izzətli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KAFTAN

    Bax: qaftan.

    Tam oxu »
  • KAĞIT FARS

    Kağız. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KAKİL

    Bax: kəkil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • KAKİL

    fars. kakul 1. Bəzi quşların başında topa şəklində tük; at və bəzi heyvanlarda qulaqları arasından sallanan tük topası

    Tam oxu »
  • KAKİL

    fars. kakul Bax: kəkil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvazın üzünü güldür, Siyah kakili sünbüldür. Öldürürsən Koroğlunu öldür!                  (Gürc

    Tam oxu »
  • KAL

    Bax: kəl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kal qoşub kotan əkməyən, Nanın süfrəyə tökməyən, Arının qəhrin çəkməyən Balın qədrini nə bilir?              

    Tam oxu »
  • KALÇA

    Camış balası. Dialektlərimizdə camışın bir yaşa qədər olan erkək balası belə adlanır. Qarı özün saxlaya bilmədi, başladı Abdullaya yetim kalça kimi ba

    Tam oxu »
  • KALLAHI

    Bax: kəllahı. Hər yana gedirsən çağır Allahı, Qatardan üzlüb olma kallahı, Müjdə versin Səlminaza Əmrahı, Bir itkincə qulun bulundu, durna!          

    Tam oxu »
  • KAMAN

    fars. kəman Oxatan yay. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qaşların kamandır, kirpiyin almaz, Hər yandan oxlasan, yaram sağalmaz

    Tam oxu »
  • KAMANDAR FARS

    Oxatan, oxla silahlanmış. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kamandar atar oxunu Al eylədim mən çoxunu. Qırat tökər nal-mıxını, Daşdı qalanın yolları

    Tam oxu »
  • KAN FARS

    Mədən yeri, mədən; bir şeyin çox olduğu yer; mənbə, məxəz. Dastanlarda “bu dünya” mənasında da işlənir

    Tam oxu »
  • KAN FARS

    Mədən yeri, mədən; bir şeyin çox olduğu yer // mənbə, məxəz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanlarda “bu dünya” mənasında da işlənir

    Tam oxu »
  • KAN-MƏKAN

    Dastanlarda kan “bu dünya”, məkan “o dünya” mənasında işlənir. Saleh sövdəyər ondan soruşdu: – Oğul, haradan gəlib, haraya gedirsən? Qurbani dedi: – Ə

    Tam oxu »
  • KANKAN

    Bax: kənkan.

    Tam oxu »
  • KANKAN

    fars. kankən Əl ilə quyuqazan, quyuçu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) O, Bayaziddə kankan İrzaqulu deyilən bir kişinin oğluydu

    Tam oxu »
  • KAR AŞMAMAQ

    İşə yaramamaq, nəticə hasil olmamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nizədən də kar aşmadı. (”Koroğlu ilə Dəli Həsən”)

    Tam oxu »
  • KAR FARS

    İş, peşə, məşğələ. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoç Koroğlu öz karında, Yalan olmaz ilqarında. Çəkib Hələb bazarında, Səni qul deyib sataram

    Tam oxu »
  • KAR GÖRMƏK

    İşə yaramaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tutulur məclisdə igidin yası, Kar görmür qılıncı, polad libası, Gəlib bic əyyamı, namərd dünyası, Mənmi qoc

    Tam oxu »
  • KAR HASİL OLMAMAQ

    Bax: kar aşmamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhər açılanda Xəlil paşa gördü beləliklə bir kar hasil olmayacaq

    Tam oxu »
  • KARVANQIRAN

    Zöhrə ulduzunun digər adı. Dan ulduzuna bənzəyir, çox zaman ondan seçilmir. Bir əfsanəyə görə, onu dan ulduzu hesab edərək yola çıxan karvan çovğuna d

    Tam oxu »
  • KEÇƏ

    Yunu döyüb basmaqla hazırlanan sıx qalın material. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəli Həsən əlini Qıratın belinə çəkib onu tumarladı, keçə yəhəri onun

    Tam oxu »
  • KEÇİRİM

    Keçid. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Aşırımlar aşdılar, keçirimlər keçdilər, özlərini Ruma yetirdilər

    Tam oxu »
  • KEDİ

    Pişik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KEYİK

    Ceyran. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KƏBİR ƏRƏB

    Böyük. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Axtarın Hələbi, gəzin Misiri, Bağlayın yolları, kəsin cəsiri, Əl-qola bağlayın, tutun əsiri, Səğirin kəbirə qatın

    Tam oxu »
  • KƏCAVƏ

    Minik heyvanlarının (adətən, dəvənin) üstündə düzəldilən örtülü yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanımı atdan düşürüb kəcavəyə mindirdilər

    Tam oxu »
  • KƏHƏR

    Açıq-şabalıdı rəngdə at. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də, deyirlər, bir kəhər at gətirib, bir kisə də qızıl

    Tam oxu »
  • KƏKİL

    fars. kakul 1. Bəzi quşların başında topa şəklində tük; // at və bəzi heyvanlarda qulaqları arasından sallanan tük topası

    Tam oxu »
  • KƏKİL

    Bax: kakil.

    Tam oxu »
  • KƏKLİK

    Əlvan rəngli çöl quşu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sıldırım qayalarda xınalı kəkliklər qaqqıldaşırdı

    Tam oxu »
  • KƏL

    Camışın erkəyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Boy uca, kürəklər enli, süysün elədi ki, kəl süysünü kimi

    Tam oxu »
  • KƏLBÜCÜGƏZ ƏRƏB

    İt, ov iti. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KƏLÇƏ

    Bax: kalça.

    Tam oxu »
  • KƏLƏ

    Cinslik kəl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • KƏLƏ-KƏLƏ

    Kələ boyda, kələyə oxşayan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Paşa, Koroğluya kələ-kələlər nə eliyə bilib ki, sənin kimi kərtənkələlər nə eləsin?  (“Məhbu

    Tam oxu »
  • KƏLƏZ

    İri kərtənkələ növü. Müslümü yanında saxlayır beş il, O murdar gözləri kələzdən yaşıl. Olaydı bəhməzli bir qazan xaşıl, Hörtdədib tökəydi dağara qarı

    Tam oxu »
  • KƏLİCƏ

    Laqqırtı, söz, söhbət, müsahibə, mükalimə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KƏLİD

    Qıfıl, kilid. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KƏLİK

    fars. kalək Dəyməmiş, yetişməmiş kal qovun // qovunun, yemişin qabığı yaşılımtıl, əti isə bərk olan növü

    Tam oxu »
  • KƏLİSƏ

    Kilsə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • KƏLLAHI

    Özbaşına, azad, sərbəst, özü istədiyi kimi. Adam var, çölləri gəzər kəllahı, Adam var, tanımaz o bir Allahı, Adam var ki, bilməz o, bismillahı, Adam v

    Tam oxu »
  • KƏLLƏGÖZ

    Gözü kəlləsində olan (canlı); təpəgöz. Əsli “Kitabi-Dədə Qorqud”a gedib çıxan bu obraza digər dastanlarımızda da rast gəlinir

    Tam oxu »