Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • MÖHÜB ƏRƏB

    Sevən, aşiq, vurulmuş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MÖTƏDİL ƏRƏB

    Mülayim; azla kifayətlənən, aza qane olan. İgidlər xasısan, özün mötədil, İgidlər sözünə mən ollam qail

    Tam oxu »
  • MÖVC ƏRƏB

    Dalğa, ləpə. Dastanlarda daha çox mövc vermək şəklində rast gəlinir.

    Tam oxu »
  • MÖVC VERMƏK

    Dalğalanmaq, ləpələnmək. Bir də gördü qabağı dəryadı, mövc verir. Qorxmayıb özünü suya vurdu. (“Şahzadə Əbülfəz”)                                    

    Tam oxu »
  • MÖVLA ƏRƏB

    Allah, Yaradan. Yeddi oğlun biri Sayat, Çıx mövlaya et əmanət. Elə bilin yoxdu Sayat, Gedirəm, ana, gedirəm

    Tam oxu »
  • MU

    Bu (işarə əvəzliyi). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MU FARS

    Saç, tük, tel. Zülfüm muyi səndə qaldı nişana, Ayrılıq atəşi kar eylər cana, Deyərlər ki, sevən gedər sevənə, Yaxşısan, yaxşı sev, yaman istəmə!      

    Tam oxu »
  • MUDBAQ ƏRƏB

    Mətbəx, yemək evi, yemək bişirilən yer. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MUŞ FARS

    Siçan. Ətə çatmayanda bir muşun əli, Qan sormasa zəli tez olar dəli. Olarmı şeytanın düzgün əməli? Lənət torbasına soxulub ölsün

    Tam oxu »
  • MUŞTÇI

    Müjdəçi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MUŞTULAMAQ

    Muştuluqlamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MUŞTULAYU

    Muştuluqlayaraq, müjdələyərək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MUY

    Bax: mu. Samı bənd elədi zülfü muyuncan, Sərv olmaz qamətincə, boyunca.                                        (“Sam şahzadə”)

    Tam oxu »
  • MÜCAVİR

    Bax: mücəvür.

    Tam oxu »
  • MÜCƏVÜR ƏRƏB

    Məscid, türbə xidmətçisi. Kərəm ilə Əslinin külünü sandığa yığdılar. Qırx gün, qırx gecə yas saxlayıb, külü bir qəbirdə basdırdılar, üstündə də bir gü

    Tam oxu »
  • MÜDƏVVƏR ƏRƏB

    Dairə şəklində olan, kürə şəklində olan; dəyirmi. Cübbəsi müdəvvər bədritək bəyaz... (“Mahmudla Nigar”)

    Tam oxu »
  • MÜƏTTƏR ƏRƏB

    1. Ətirli, xoş qoxulu, gözəl iyli. 2. Ətirlənmiş. Alçalsın dağların, görünsün köçü, Cənnəti-məvadı qoynunun içi, Müəttər zülfləri, müsəlsəl saçı, Hərd

    Tam oxu »
  • MÜXƏNNƏS ƏRƏB

    Alçaq, namərd, qorxaq. Lənət müxənnəsə, ara qatana, İnsan gərək yalan sözdən utana. Xəbər verin sınıx saxsı satana, Cürdəyini çox zindana çəkməsin

    Tam oxu »
  • MÜJGAN FARS

    Müjə (kirpik) sözünün cəmidir; kirpiklər deməkdir. Hər baxanda canlar alıb, Saatda yüz qan eləmə. Od kimi müjganların Yarası öldürdü məni

    Tam oxu »
  • MÜQƏRRAR

    Bax: müqərrər. O vaxt idi ki, Əbdülkəbir Xəzangülü Dərbənd şəhərinə aparmışdı, xidmətində müqərrar olmaq üçün səkkiz kəniz vermişdi

    Tam oxu »
  • MÜQƏRRƏR ƏRƏB

    1. Qərarlaşdırılmış, qərar verilmiş. 2. İstifadə olunmuş. 3. Hazır. Ay ilə gün gərdiş eylər, ötüşər, İki sevgi peymanına bitişər, Ruzi müqərrərdi, gəl

    Tam oxu »
  • MÜRDƏ ƏRƏB

    1. Ölü, meyit. 2. Ölmüş. Ölüm eydir bu günlərə qalınca, Zindəykən mürdəyə mən mehman oldum.                                            (“Dilsuz və Xəz

    Tam oxu »
  • MÜRƏSSƏ ƏRƏB

    Qaş-daşla, cəvahiratla bəzədilmiş. O zəhri zülfləri köksündə çəprəs, Zər zərbab üstündən ətlası çərkəs, Yaxası mürəssə, çatqısı Gülgəz, Çarqatının ucu

    Tam oxu »
  • MÜRƏVVƏT ƏRƏB

    Mürvət, adamlıq, kişilik, mərdlik, yaxşılıq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MÜRĞ FARS

    Quş. Dastanlarda bəzən mürğ quşu, mürğü quşu, murğu quşu şəklində də işlənir (uzundraz, qızıl-qırmızı kimi sözlərdə də belə təkrara rast gəlinir)

    Tam oxu »
  • MÜRĞZAR

    fars. əsli: mərğzar Çəmənlik, otluq. Mərğ “çəmən” deməkdir. Vardır seyrəngahın, xoş mürğüzarın, Düzülüb dəhana inci, mirvarın

    Tam oxu »
  • MÜRÜVVƏT

    Bax: mürvət.

    Tam oxu »
  • MÜRÜVVƏTLÜ

    Mürvətli, yaxşılıq edən, mərd, insaniyyətli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • MÜRVƏT ƏRƏB

    İnsaf; insanlıq; mərdlik. Mərd igidlər kəm olmazlar mürvətdən, Hər kəsdənin qisməti var nemətdən. Buğda verib çıxartdılar cənnətdən, Şeytan ol Adəmi t

    Tam oxu »
  • MÜSƏLSƏL ƏRƏB

    Zəncir kimi bir-birinə bağlı; sonu görünməyən. Flektivlik baxımından silsilə sözü ilə eyniköklüdür. Müəttər zülfləri, müsəlsəl saçı, Hərdən şitab eylə

    Tam oxu »
  • MÜSTƏCAB

    Bax: müstəcəb.

    Tam oxu »
  • MÜSTƏCAB OLMAQ

    Arzusu, istədiyi qəbula keçmək, xahişi yerinə yetmək, arzusuna çatmaq.

    Tam oxu »
  • MÜSTƏCƏB ƏRƏB

    Arzusu, istəyi qəbul olunan. Deyirlər, el duası müstəcəb olar. Bir qurban götür, gedək ocağa, orada nəzir paylayaq, qurban kəsək, verək yetim-yesirə,

    Tam oxu »
  • MÜSTƏƏCCÜB

    Bax: müstəcəb. El duası müstəəccüb olar. (“Arzı-Qənbər”)

    Tam oxu »
  • MÜŞƏMBƏ

    əsli ər. müşəmmə Su keçirməmək üçün bir və ya hər iki üzünə xüsusi maddə sürtülmüş parça.

    Tam oxu »
  • MÜŞƏMBƏLƏMƏK

    Bax: müşəmmələmək. Müşənbələ, at dəryaya sandığım, Qoy aparsın görüm, sel mənə neylər?!                                             (“Tahir və Zöhrə”)

    Tam oxu »
  • MÜŞƏMMƏLƏMƏK

    Müşəmbə ilə örtmək, üzünə müşəmbə çəkmək. Mollanın kağızda yazdığı sözlər Qurbaniyə əyan oldu. Pəri xanım kağızı müşəmmələyib Qurbaniyə vermək istəyən

    Tam oxu »
  • MÜŞƏRRƏF ƏRƏB

    Şərəflənmiş, şərəfə nail, şərəfli. Müşərrəfəm, dilbər, sənin yolunda, Dünya şövkətinnən xalı san barı, Uğradıbsan məni Əyyub dərdinə, Dərmanım səndədi

    Tam oxu »
  • MÜŞK ƏRƏB

    Bir cins ceyranın göbəyindən çıxarılan xoş iyli maddə. N.Tusi “Cavahirnamə” əsərində yazır: “Müşkün əldə edilməsi qaydası belədir: ahunu tutub, göbək

    Tam oxu »
  • MÜŞKFƏŞAN

    ərəb. müşk, fars. əfşan – səpən, saçan Müşk qoxulu, müşk saçan. Ağ əndamı başdan-başa, Ətirli gül müşkfəşan

    Tam oxu »
  • MÜŞTAQ ƏRƏB

    1. Arzulayan, istəyən. 2. Şövqlü, həvəsli. Qurbaniyəm, dərd çəkmişəm nəhanlar, Xəyalım sevməkdi səntək cananlar, Yanaşsa üzünə müştaq dəhanlar, Nəfəs

    Tam oxu »
  • MÜTTƏSİL ƏRƏB

    Dalbadal; daima, həmişə. Hər namərdə bel bağlama müttəsil, Göstərər isbatın olarsa xəcil...                       (“Məsim və Diləfruz”)

    Tam oxu »
  • NAB FARS

    Saf, xalis, təmiz. Sibi-zənəx, püstə dəhan, ləli nab, Nəfəsi gül kimi, müşk ənbər olsun.                                 (“Mahmudla Nigar”)

    Tam oxu »
  • NAGAHİ FARS

    Qəflətən, gözlənilmədən, birdən-birə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • NAĞARAÇU

    Nağaraçı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • NAQABİL

    fars. na-, ərəb. qabil Qabiliyyətsiz, nalayiq, ləyaqətsiz adam. Nə lazımdı naqabilə söz deyəm, Xatirinə ya dəyməyə, ya dəyə

    Tam oxu »
  • NAMDAR

    Bax: namidar.

    Tam oxu »
  • NAMƏ FARS

    Məktub. Bir namə yazaram babam şanına, Qoy qisasım qalsın haqq divanına, Ölsəm, qat qanımı Novruz qanına, Ana, mənim dərdim Novruz dərdidir

    Tam oxu »
  • NAMİDAR FARS

    Ad qazanmış, adlı-sanlı, məşhur, şöhrətli, tanınmış. Bil, ismim Nofəldi, özüm namidar, Çox ölkələr eyləmişəm tarü-mar

    Tam oxu »
  • NAN FARS

    Çörək. Səməndimi mindim, Əlvənə sürdüm, O gözəl Əlvəndə çadırın gördüm. Nanını yidim, məjmayısını qırdım, Güləndəm məni o Kişmirə istəyif

    Tam oxu »