Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • PENİR FARS

    Pendir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PEŞ

    Arxa, ard.

    Tam oxu »
  • PEŞİNƏ DÜŞMƏK

    Arxasınca gəlmək (getmək). Xab içində yatan novrəstə şahzadə, Gəl bizim ellərə, sor asta-asta. Mən olum bir ahu, sən də ol səyyad, Düşüb də peşimə var

    Tam oxu »
  • PEYKAN FARS

    Əsl mənası “oxun ucundakı sivri dəmir” olub klassik ədəbiyyatda “kirpik” mənasında işlənir. Gəldim mehman oldum, səni şad edim, Oyan bu qəflətdən, dur

    Tam oxu »
  • PEYKƏR FARS

    1. Xarici görünüş; üz, surət; görkəm; bədən. 2. Gözəl. Həft peykər – yeddi gözəl. Mürəkkəb sözlərin tərkib hissəsi kimi də işlənir: mələkpeykər – mələ

    Tam oxu »
  • PEYLƏMƏK

    Bax: teyləmək. Əbdülkəbir gör neylədi, Xəzangül bağrın peylədi.             (“Dilsuz və Xəzangül”)

    Tam oxu »
  • PEYMAN FARS

    1. And, əhd. 2. Bağlaşma, razılaşma. Atam yanına gedirəm, Oğlan, gəlib apar məni. Səninlə peyman edirəm, Oğlan, gəlib apar məni

    Tam oxu »
  • PEYMANƏ FARS

    1. Qədəh, piyalə. 2. Çaxır, şərab. Dastanlarda 1-ci mənada rast gəlinir. Gülgəz Pəri saralıban solunca, Qaynayıban peymanələr dolunca, Qoy gəlməsin Mə

    Tam oxu »
  • PƏNCYEK

    Beşdəbir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PƏR FARS

    Qanad. Kəklik, pərin çatmaz şonqar pərinə. Gəlməsin könlünə güman, haralı?                 (“Məhəmməd və Güləndəm”)                              * Dir

    Tam oxu »
  • PƏRƏKAR

    Həyətyanı əkin sahəsi. Bəlkə, bizə bir öküz verə, biz də gətirib pərəkardan-zaddan əkək. (“Qurbani”)

    Tam oxu »
  • PƏRƏSKAR FARS

    1. Xidmətçi, qul. 2. Məcazi mənada: pərəstiş edən, pərəstişkar. Cəmi-cümlə hər məhşuri bilmişəm, Çağır kimlər sənə pərəskar olar

    Tam oxu »
  • PƏRƏSTAR

    Bax: pərəskar.

    Tam oxu »
  • PƏRƏSTKAR

    Bax: pərəskar. Yusif deyər, sən də ondan var idin, Onların şahısan, pərəstkarıdın. Xabda görmüş sən Kəmtərə yar idin, Yusif hər elmdən bilər halları

    Tam oxu »
  • PƏRİPEYKƏR

    Bax: peykər.

    Tam oxu »
  • PƏRLÜ

    Dilimli, pərli, qanadlı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PIÇAQ

    Bıçaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PIRLAMAQ

    Fırlamaq, uçmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PİLON

    Keşiş cübbəsi, keşişlərin geydikləri qara cübbə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PİR1 FARS

    1. Qoca, çox yaşlı kişi, ixtiyar. 2. Məcazi mənada: ustad, müəllim. Söz tamam oldu. Reyhan xanım kağızı aparıb gizlətdi

    Tam oxu »
  • PİRAN FARS

    Qoca, ağsaqqal, ixtiyar. Bir məhəlləsində yeddilər, beşlər, Bir məhəlləsində bəzirgan işlər, Bir məhəlləsində doqquz dərvişlər, Bir məhəlləsində piran

    Tam oxu »
  • PİRANİ

    Bax: piran.

    Tam oxu »
  • PİŞKEŞ FARS

    Peşkəş, hədiyyə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PİŞÜRMƏK

    Bişirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUD RUS

    16,38 kq-a bərabər ağırlıq ölçüsü. Put yarım çay gətir, qırx beş pud şəkər, Simavar qaynasın daim sarasər, On beş gün kef çəkmək hər axşam, səhər, Qıs

    Tam oxu »
  • PUSARIQ

    Duman, sis, tutqun hava. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUSU

    Pusqu. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUSU OLMAQ

    Busquda durmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUT

    Bax: pud.

    Tam oxu »
  • PUT

    fars. büt Bütpərəstlərin öz əlləri ilə düzəldib özlərinə Tanrı etdikləri şəkil, heykəl. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUTA

    fars. butə Hədəf, nişangah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PUTXANA

    Bax: bütxana. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • PÜNHAN FARS

    Gizli, xəlvət. Pünhan danış, heç kəs səni duymasın, Şirin cana heç özgələr qıymasın, Öldürsə öldürsün, burda qoymasın, Yalvar, yapış yara, dil sənə qu

    Tam oxu »
  • PÜRÇİN FARS

    Qıvrılmış, qıvrım. Yüz qaməti-rəna ola, yüz kakili-pürçin... (“Qurbani”)

    Tam oxu »
  • PÜSTANİ-NAR

    Püstan məmə, döş deməkdir. Adətən, xalq şeirində gözəlin sinəsi nara bənzədilir. Seydi, sana bir ərzim var, Dolan pünhanı-pünhanı

    Tam oxu »
  • RAH FARS

    Yol. Qəfləli, qatırlı gedən bəzirgan. Xəbər ver bir mənə Dərbənd elindən. Rahın tay eyləyib gedən bəzirgan, Xəbər ver bir mənə Dərbənd elindən

    Tam oxu »
  • RASLAMAQ

    Nişan almaq, hədəfə götürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • RƏB

    Bax: rəbb. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • RƏHLƏT ƏRƏB

    1. Köçmə, səfər etmə. 2. Məcazi mənada: ölüm. Seyfəlmülük durub rəhlət üstündə, Zalım fələk cavan canım qəsdində, Bir namə yazılıb kağız üstündə, Moll

    Tam oxu »
  • RƏXT FARS

    1. Qoşqu ləvazimatı, minik atına lazım olan əşyalar. 2. Döşənəcək, yatacaq. 3. Səfər ləvazimatı. Məndən sonra bu dünyadan doysunlar, Şahana rəxtimi mə

    Tam oxu »
  • RƏXTXAB

    Bax: rəxtitab. Axşam rəxt-xabə girib yatdı. (“Tahir və Zöhrə”)

    Tam oxu »
  • RƏXTİTAB

    fars. rəxt – yatacaq, xab – yuxu Yataq, yorğan-döşək. Yəqin etdi ki, at üstə çox inciyib, odur ki, rəxtitab saldı, guya Abbas dincəlsin

    Tam oxu »
  • RƏQAYİB ƏRƏB

    Məhəmməd peyğəmbərin (s.ə.s.) ana bətninə düşdüyü gecə. Təbəssüm eyləyir hərdən nazənin, Mərifət anlayıb mənasın bilin

    Tam oxu »
  • RƏMDAR

    Bax: rəmmal. – Əlinizi qoyun qılıncın dəstəsinə. Münəccim deyil, rəmdar deyil, nə biləcək? (“Qurbani”)

    Tam oxu »
  • RƏMMAL ƏRƏB

    Falçı, rəmlçi, rəml atan (qum üzərində işarələr çəkməklə və ya başqa üsullarla gələcəkdən xəbər verən)

    Tam oxu »
  • RƏNC FARS

    1. Əziyyət, zəhmət. 2. Zəhmət, əmək. Duruban söygilən narınc, turuncu, Gəl şadıman eylə könüldə rənci

    Tam oxu »
  • RƏZM FARS

    Döyüş, vuruş, müharibə, hərb, cəng. Mənə qürbət verib xaliqi-sübhan, Müxənnət kimsəni kor eyləsin nan

    Tam oxu »
  • RİKAB ƏRƏB

    Üzəngi. Göy atlı dedi: – Abbas, bu atın rikabınnan yapış, gözlərini də yum! Havaxt desəm aç, onda açarsan

    Tam oxu »
  • RİKABDA GETMƏK

    Atlının arxasınca getmək deməkdir. Nizaminin “Xosrov və Şirin” əsərində belə misralar var: Gülgünün belinə yəhər qoyuldu; Şapur rikabında bir kölgə ol

    Tam oxu »
  • RİZVAN ƏRƏB

    1. Behiştin qapıçısı olan mələk, cənnətin bağbanı. 2. Behişt. Nə cahanda, nə rizvanda, Yoxdu sənin kimi pəri

    Tam oxu »