Bax: şəqayiq.
Gicgah; gözlə qulaq arasında üzərində saç olan yer, yanaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Laləgülü, xoruzgülü, gəlincikgülü. Səhər bülbülləri nə fəğan eylər, Düşərsə güzarı çəməndən ayrı. Səhər-səhər qönçəsindən ayrılan Şəqayiqlər gülməz sə
Bax: şəmayıl.
1. Təbiət, əxlaq. 2. Surət, şəkil. Özün naseh, kəlamındı imamət, Səcdə edər ona gündə təmamət, Əcəb norəstədi, xub qəddü-qamət, Əcəb şəhla, əcəb şəmay
Günəş. Şəms-qəmər (günəş və ay). Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına bənzətmə kimi işlənir. Bir bədən gördüm bu gün əl-ayağı yeddidi, Qırx səkkiz qana
Günəş və ay. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Qılınc. Şahların şahıynan çıxaydı ova, Qüdrət şəmşirini gətirsin sova, Gecə-gündüz Abbas eyləsin dua, Haqdan uzun olsun ömrü bu bəyin!
Gülə-gülə, nəşəli, sevincli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sərxoş, kefli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Utanma, həya, xəcalət. O nədi ki, yetmiş iki başı var? O nəynən hörüldü, nədən daşı var? Laşərikin neçə sirdaşı var? Bilməyən ustaya Müğüm şərm oldu
Utandırmaq, xəcalət çəkdirmək.
Utanan, utancaq; xəcalətli, üzüqara. Baxış bəyim, sənə minnət eyləyim, Minnəti eşidib yar, qayıt indi
Bax: şərməndə etmək.
Utanmaq, xəcalət çəkmək, xəcalətli olmaq.
Şahmat. Bəylər oynar şətrəncini, nərdini, Kimsə bilməz ürəyimin dərdini, Çox çəkmişəm bu dərdlərin dördünü, Qoy çəkəyim, bunun ilə beş olsun!
İşıldamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şıqqıldamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Sınıq, sınıq qəlbli. 2. Aciz. Oldum bir gözəlin payi-bəstəsi, Həm yar ənsuru, dil şikəstəsi. (“Sam şahzadə”)
Şikayət. Hər bir adam öz yerində oturmaz, Ağlın zaya verməz, fəhmin itirməz, İgidlər könlünə şikvə gətirməz, Necə dağdı, quzeyində qar olmaz?!
Qırmızı rəngli sadə pambıq parça. Əyninə geyinib şilə, Bizi tutub şirin dilə, Zər kəmər çək incə belə, Yaxan düymələ, düymələ!
İndi. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri Əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Bax: şümşad. Gəl, sevdiyim, halallaşaq, ayrılaq, Dolansın boynuna ağ əllər indi. Nə xoş xına görüb, rəngi al çalır, Şimşad barmaqlarla ağ əllər indi
İgidlərin aslanı, qəhrəman və bahadırların başçısı (həzrət Əlinin ləqəbi). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
fars. əsli: şirmahi Fil sümüyü və ya ona bənzər maddə; sədəf. Pərişan tellərində Şirmayı şana dolanır
Tələsmə, sürət, tezlik. Alçalsın dağların, görünsün köçü, Cənnəti-məvadı qoynunun içi, Müəttər zülfləri, müsəlsəl saçı, Hərdən şitab eylər bellərə doğ
Naz, qəmzə, işvə. Səndə bu şivə nədir?! Zamana üşşağı, gözəl! (“Səlim şah”)
Bax: şoq. Dərdlilər təbib deyib Yığılıb dərmana bu gün. Gözəlin gül camalı Şox salır hər yana bu gün
1. Şiddətli meyil, həvəs, arzu, istək. 2. İşıq. Şoq əhlinin canın alır ahutək sərxoş gəzişin, Nəzərin mərdlərə bir ruhi-rəvan kimidir
Şahin. Gözəllər gözəli, gözəllər xası, Silindi, qalmadı könlümün pası, Sinəni bənzətdim şonqar yuvası, Oğlan paltarında qıza rast gəldim
Şır-şır axmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şırıl-şırıl axıtmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: şoq.
Elə, onun kimi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Burada. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Vəcdə gətirmək, coşdurmaq. 2. Səs-küy salmaq, gurultu qoparmaq.
1. Vəcd, şövq, cuşa gəlmə, coşqunluq. 2. Qalmaqal, hay-küy, gurultu. Gətirdi kəlamı cümlə cahana, Qırxları göstərdi əhli-ürfana
Günaha batırmaq.
Bax: şüğülzümmə eləmək.
Allah qarşısında günahkar, təqsirkar olma. Dastanlarda şurüzümmə şəklində işlənir. Mən də gəlmişəm bir yer verəsən, Qəriblərin halın görüb biləsən, Nə
Günaha batmaq, günahkar olmaq.
Bax: şikvə. Şükvə qıllam yet ərzimə, Eşit dadım, şahım mənim. Kim yetişsin bu mərzimə, Eşit dadım, şahım mənim
1. Həmişəyaşıl ağac. 2. Şümşad ağacı kimi qamətli. 3. Dialektlərdə hamar mənasında işlənir. Bülbültək qucaram gülü, Yandırıbdı şirin dili
Bax: təala. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxılmaq, asılmaq, ilişmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxılmış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Barmağına keçirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qudurmuş itin dişləməsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)