Словарь лексики азербайджанских дастанов

  • XİRİD

    Bax: xırd.

    Полностью »
  • XİRİD ELƏMƏK

    1. Satın almaq, pulla almaq (mal, əşya). 2. Satıb başdan eləmək.

    Полностью »
  • XİRİD ETMƏK

    Bax: xirid eləmək.

    Полностью »
  • XİRİDAR FARS

    1. Alıcı, müştəri. 2. Məcazi mənada: bir şeyin qiymətini bilən, başa düşən; sərraf. Yavaş get, yavaş get, kimin yarısan? Hansı bəxtəvərin xiridarısan?

    Полностью »
  • XİRQƏ ƏRƏB

    1. Bez və ya qumaş parça. 2. Dərvişlərin geydikləri qaba yundan uzun ətəkli üst geyimi. Katiblər dərs alar, vədə sin gözlər, Ömür başa yetən vədə sin

    Полностью »
  • XİRQƏ ƏRƏB

    1. Bez və ya qumaş parça. 2. Dərvişlərin geydikləri qaba yundan uzun ətəkli üst geyimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibeldən dud eləyib

    Полностью »
  • XİRQƏPUŞ

    ərəb. xirqə, fars. ...puş Xirqə geyən dərviş. Yatmışdım mən də, qəmə duş oldum, Oyandım qəflətdən xirqəpuş oldum, Kamandar ovçuya mən də tuş oldum, So

    Полностью »
  • XİŞİM

    Bax: xişm.

    Полностью »
  • XİŞM FARS

    Acıq, qəzəb. Xişm ilə adam öldürür, Yerişi qandır bu gələn. On dörd gecəlik ay kimi İşıq salandır bu gələn

    Полностью »
  • XİŞM FARS

    Acıq, qəzəb. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mənəm şiri-nərtək meydanda gəzən, Xişm ilə düşmanın bağrını əzən, Tülək tərlan kimi havada süzən, Sonra yax

    Полностью »
  • XİYAL

    Xəyal. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu xiyal ilə onun təpəsindən bir əmud yendirdi. (“Dəmirçioğlunun Çənlibelə gəlməyi”)

    Полностью »
  • XİZMƏTKAR

    Xidmətçi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • XOCA FARS

    Müəllim, molla mənaları ilə yanaşı, tacir mənasında da işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda tacir mənasında rast gəlinir

    Полностью »
  • XODKAR

    Bax: xotkar. Milçək vızıldadı, uçdu havaya, Yağın süzdüm üç yüz altmış tavaya, Yüklədim ətini doxsan dəvəyə, Xodkar üçün göndərdim mən leşini

    Полностью »
  • XON

    Bax: xonça. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibeldə köçüm, qonum, Atlasdan biçilər donum, Ortadan qalxmaya xonum, Gündə yüz qonağım ola!

    Полностью »
  • XONÇA

    Şirniyyat, meyvə və başqa hədiyyələr qoyulmuş bəzəkli sini, tabaq və s. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu ilə Nigar xanım atdan düşüb süfrə başınd

    Полностью »
  • XONKAR

    Bax: xotkar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xonkar söz vermişdi ki, Qulu bəy Koroğlunu öldürsə, qızı Dünya xanımı Qulu bəyə verəcək

    Полностью »
  • XONSA

    Hər iki cinsin əlamətləri olan. Şah Abbas dedi: – Abbas, Sarı Xoca anadan doğma xonsadı. O, həmişə arvadlar içərisində olub

    Полностью »
  • XORLAMAQ

    Hürkmək, hürküb çəkilmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Padşahım, gəl sənə xəbər verəlim, Bədoydə nişana neçə gərəkdi? Səksənib, xorruyub, səqinəndə o

    Полностью »
  • XORLAMAQ

    Xor baxmaq, təhqir etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • XORYAD

    Bax: xoyrat. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhər-səhər çəmənlərdə gəzərsən, Söylü bəylər məclisində məzəsən

    Полностью »
  • XORYAT

    1. Satqın. 2. Çirkin. Bülbüləm, dala qonaram, Zərgərəm, gümüş yonaram, Ha bu dərdə mən yanaram, Xoryat söz məni dağladı

    Полностью »
  • XORYAT

    1. Qaba, kobud; sevgisiz. 2. Fərsiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərdə satqın, çirkin mənasında da işlənir

    Полностью »
  • XOŞNİŞAN

    Bax: xoşnişin.

    Полностью »
  • XOŞNİŞİN FARS

    Gözəl görünüşlü, qəşəng. Ay ağalar, gəlin sizə söyləyim, Üzülməsin əldən əli bu bəyin! Cənnəti-əlada, baği-behiştdə Xoşnişin döşənsin yeri bu bəyin!  

    Полностью »
  • XOTAZ

    Bax: hotaz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • XOTKAR

    1. Hökmdar, başçı. 2. Türkiyə (İstanbul) sultanı. Sizə haradan xəbər verim, Əhməd Xotkardan. Süsənbər Əhməd Xotkarın nişannısı idi

    Полностью »
  • XOTKAR

    1. Hökmdar, sultan, başçı. 2. Bax: xonkar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanlarda xonkar, xodkar, xudkar şəklində də işlənir

    Полностью »
  • XOY FARS

    Xasiyyət, təbiət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir xələt biçərəm Eyvaz boyundan, İncimərəm xasiyyəti- xoyundan, Kəsin tunculardan, qırın qoyundan, Ye

    Полностью »
  • XOYRAD

    Qaba, tərbiyəsiz, bədxasiyyət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • XÖRYƏT

    Bax: xoryat. Güləndəm heç söyməz xöryət, Xöryətə yaraşmaz şəryət. Qaşmağa da qoymur qıryət, Danışmağa dil qalmadı

    Полностью »
  • XUB FARS

    Yaxşı, gözəl, xoş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ağa vəzir, mən xub sənə neylədim, Hər nə etdim dost könüldən eylədim, Səni o sərdara cəllad eylədim

    Полностью »
  • XUB FARS

    Yaxşı, gözəl, xoş; xublar – gözəllər. Könül qalxdı Bərdə sarı yeridi, Orda bir şəhər var, adı Gəncə hey

    Полностью »
  • XUBLAR

    1. Gözəllər. 2. Ara söz: yaxşı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xublara can veribən oldu munun qurbanı, Yoxdu bir böylə gözəl gəzsən əgər dünyanı

    Полностью »
  • XUD FARS

    1. Öz, özü, özüm. 2. Həqiqətən, doğrudan da. 3. Əsl, məhz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, mən xud yetişdim cana, Əvvəl əldən özüm girrəm m

    Полностью »
  • XUDKAR

    Bax: xotkar. – Sənin o kağız, qələmuvə qurban olum... Yaz kağıza, apar ver xudkara, o quşu mənum üçün alsın

    Полностью »
  • XUFAT

    Xiffət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Namərd çəngində qalmışam, Dərdü xufata dolmuşam, Deyəsən cinni olmuşam

    Полностью »
  • XUN FARS

    Qan.

    Полностью »
  • XUN FARS

    Qan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Полностью »
  • XUNƏFŞAN

    Qansaçan, qanlı. Cəlladi xunəfşan əlhəzər olsun. (“Mahmudla Nigar”)

    Полностью »
  • XUNİ-CİYƏR

    Ciyər qanı, dərd, qəm, qəm-qüssə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sənə deyirəm ağlama, Ağlama, Eyvaz, ağlama

    Полностью »
  • XUNRİZ

    Qana həris, qantökən, qaniçən; zalım. Qaşı qövs-qüzeh, kiprik xunriz, Gözləri nərgiz tək xoş nəzər olsun

    Полностью »
  • XURCUN

    Adətən, yük və ya minik heyvanlarının belindən aşırılan, palaz kimi toxunan ya da cod parçadan tikilən ikigözlü torba, iri heybə

    Полностью »
  • XURD FARS

    Xırda, kiçik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • XURD-XƏŞİL FARS

    Əzik-əzik, xıncım-xıncım, sınıq-sınıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Amma birdən, işdi, mən çölə-zada çıxmalı olsam, sən gərək xurd-xəşil olasan

    Полностью »
  • XÜMRƏ FARS

    Kiçik küp. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • ILDIRIM

    İldırım. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • ILDIZ

    Ulduz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »
  • ILXI

    Bax: ilxı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası) 

    Полностью »
  • IRAQ

    Bax: iraq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Полностью »