Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • ƏFƏNDİ

    ər., əsli: yunan 1. Oxumuş adamların, ruhanilərin adlarına qoşulan söz. 2. Ümumiyyətlə, hörmət bildirmək üçün işlənir

    Tam oxu »
  • ƏFQAN ƏRƏB

    Fəryad, nalə, fəqan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İllər ilən arzumanın çəkərəm, Əfqanımdan zara gəldi el, sonam! Aşiq oldum, mən günahkar olmadım, Gö

    Tam oxu »
  • ƏFZƏL ƏRƏB

    1. Ən fəzilətli, çox fəzilətli. 2. Artıq, çox. Səndən xəbər alım, ay bala aşıq, O nədi ki, göydən haça gəlibdi? Yüz iyirmi dörd min peyğəmbər haqdı dü

    Tam oxu »
  • ƏGİN

    Əyin, bədən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏGLƏNMƏK

    Əylənmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏGMƏK

    Əymək, bir yana yatırmaq, meyil etdirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏGRİ

    Əyri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏGRİCƏ

    Əyricə, az və ya çox əyri olan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bağdaddan gələn beş durnam, Yoluna qurban olayım, broy! Əgricələr burma-burma

    Tam oxu »
  • ƏGRİMCƏ

    Bax: əyrimçə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz xana al şərabı içirdim, Dud eləyib, çox xocalar köçürdüm, Səksən oxu əgrimcədən keçirdim, Heç kaman

    Tam oxu »
  • ƏĞYAR

    ərəb. ğeyr sözünün cəmi Özgə(lər), dost olmayan(lar) rəqib(lər), yad(lar). Qoyma qalam bəxti qara, Əğyar hara, de mən hara? Uzaq elə, bir diyara, Götü

    Tam oxu »
  • ƏĞYAR

    ər. ğeyr sözünün cəmi 1. Özgə(lər), dost olmayan(lar) rəqib(lər), yad(lar). 2. Qənim. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, mən sözümü söylərəm, Ə

    Tam oxu »
  • ƏHDİNİ BOZMAQ

    Vədini pozmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏHMƏR ƏRƏB

    Qırmızı. Sayat, sərvidir boyu dilbərin, Boyundan şirindi suyu dilbərin. Ətirdən iylidi muyu dilbərin, Səni döndərəndir, ey qızıl əhmər alma!          

    Tam oxu »
  • ƏHRİMƏN FARS

    1. Zərdüşt dinində: şər allahı, şər və zülmət mənbəyi. 2. Məcazi mənada: pis qüvvə, şər qüvvə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Paşa, Koroğlunu heç əhrim

    Tam oxu »
  • ƏHSƏNTÜ ƏRƏB

    Əhsən sənə! bərəkəllah! Mərhəba sənə! O ala gözlümün gözü yoldadı, Bağda heyva, nar var, yar, səndən ötrü

    Tam oxu »
  • ƏHVAL-PÜRSAN

    ərəb. əhval, fars. pürsan – soruşma Əhvallaşma, hal-əhval tutma. Söz tamama yetən kimi Şah Abbas cəlladları dayandırdı

    Tam oxu »
  • ƏHVAL-PÜRSAN

    ər. əhval, fars. pürsan – soruşma Əhvallaşma, hal-əhval tutma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Çənlibel qoruqçusuyam

    Tam oxu »
  • ƏHVALPÜRSAN

    Bax: əhval-pürsan.

    Tam oxu »
  • ƏHVALPÜRSAN

    Bax: əhval-pürsan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ƏJDƏRHA FARS

    Əjdaha; böyük ilan, insan yeyən ilan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏKİLMƏK

    Hiss etdirmədən çıxıb getmək, gözdən itmək, qaçmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir anda meydan boşaldı

    Tam oxu »
  • ƏKSİG

    Əksik, kəm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏKSİLMƏK

    Ayrılmaq, qeyb olmaq, ölüb ayrılmaq, sayı azalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏKSÜGLÜG

    Qüsur, əksiklik, nöqsan, eyib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏKŞƏŞMƏK

    Sataşmaq, əylənmək, oynaşmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏQİQ ƏRƏB

    Müxtəlif rənglərə çalan laylardan ibarət olan bərk mineral. Yarımqiymətli daş kimi bəzək şeylərinin hazırlanmasında istifadə edilir

    Tam oxu »
  • ƏQİL ƏRƏB

    Ağıl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Flektivlik baxımından aqil sözü ilə qohumdur. Hər igiddə olmaz hünər, Od olmasa ocaq sönər, Dövlətlidən dövlət dö

    Tam oxu »
  • ƏQL

    Bax: əqil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ƏL-ƏHDİ MİNƏL-VƏFA

    Əhdə əməl etmək vəfadandır. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əl-əhdi minəl-vəfa. Biz öz vədimizi yerinə yetirdik

    Tam oxu »
  • ƏLAQİBƏT

    Sonunda, nəhayətində. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏLAMAN ƏRƏB

    1. Yardıma, köməyə çağırış bildirən nida. 2. İmdad, nicat. Əsma xanım edər bu ələmanı, İmdada çağırram Şahi-Mərdanı; Zülm etmə, öldürmə belə cavanı, Q

    Tam oxu »
  • ƏLAMANDA QALMAQ

    Çarəsiz qalmaq, nə edəcəyini bilməmək.

    Tam oxu »
  • ƏLAMANDA OLMAQ

    Bax: əlamanda qalmaq.

    Tam oxu »
  • ƏLEYK

    ər. əleyh – onun üzərinə, ona Salama qarşılıq cavab olan əleykiməssəlam sözünün qısa şəkildə işlənməsi

    Tam oxu »
  • ƏLƏM1 ƏRƏB

    Dərd, qəm, kədər, qüssə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir ah çəkdim ərşi-zəminə düşdü, Ələm oxu bir-birinə ötüşdü, Namə gəlib Çənlibeldə yetişdi, Mə

    Tam oxu »
  • ƏLƏM ƏRƏB

    Bayraq. Döyülür təbillər, sancağı ələm Bizləri gözlüyüb nişana gələr.                          (“Abdulla və Cahan”)

    Tam oxu »
  • ƏLƏNGƏ

    1. Quru sümük. 2. Çox arıq, əldən düşmüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda 2-ci mənada işlənir

    Tam oxu »
  • ƏLƏNGƏ-ÜLƏNGƏ

    Bax: ələngə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İş belə ələngə-üləngəyə qalsa, bunlardan mənim özümdə də çoxdur

    Tam oxu »
  • ƏLƏTƏŞ ƏRƏB

    Susuzluq. Bir almas göndərdim yara yadigar, Almadı alması, bağrıdaş Pəri. Könül tələb elər məndən nəyim var, Od tutub cismimi ələtəş, Pəri

    Tam oxu »
  • ƏLHƏMDÜLİLLAH

    Mövlaya şükür, Allaha şükür olsun. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ƏLİF

    1. Ərəb əlifbasının ilk hərfinin adı, əbcəd hesabında 1 rəqəmini ifadə edir; Allahın adlarından biri

    Tam oxu »
  • ƏLİF-BEY

    ərəb əlifbasının ilk iki hərfinin adı Əlifba. Alimdən dərs aldım əlif-bey üçün, Sürahilər düzülübdü mey üçün, Dəli könül, qəm çəkirsən nə üçün? Qəmli

    Tam oxu »
  • ƏLİF QƏDDİ DAL (YAY, NUN) OLMAQ

    Beli bükülmək, əyilmək.

    Tam oxu »
  • ƏLİF QƏDDİ DALA (YAYA, NUNA) DÖNMƏK

    Bax: əlif qəddi dal (yay, nun) olmaq.

    Tam oxu »
  • ƏLİFLƏ QAYIN

    Ərəb əlifbasında əlif və ğeyn (”qayın” bu sözün təhrif olunmuş şəklidir) hərflərinin adı. Əbcəd hesabına görə, əlif bir, ğeyn min ədədinə uyğun gəlir

    Tam oxu »
  • ƏLQƏRƏZ

    Bax: qərəz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əlqərəz, can qardaşlığı Çənlibeldə oldu qan qardaşlığı. (“Mahru xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ

    Tam oxu »
  • ƏLLAF ƏRƏB

    Taxıl, un, yem, ot və s. alveri ilə məşğul olan adam. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Göz gəzdirdi, gördü meydanın aşağı tərəfində bir əllaf dükanını ye

    Tam oxu »
  • ƏLLƏMAYAQ

    Çox nadinc, çox hərəkətli, əlli-ayaqlı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu döyürdü, onu söyürdü, hamını əlindən zara gətirmişdi

    Tam oxu »
  • ƏLTƏMƏN

    Sağollaşma, vidalaşma. Gülgəz Pəri dedi: – Dediklərimi yaddan çıxartma! Abbas Pəri xanımla əltəmən olub ayrıldı

    Tam oxu »
  • ƏLÜFƏÇİ

    Süvari, ata minmiş, atlı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »