Этимологический словарь азербайджанского языка

  • ƏLİGUŞAD

    Əli (ərəbcə) və güşad (farsca) sözlərindən əmələ gəlib. Güşad “geniş” deməkdir. Məna: “Qəlbi Əlininki kimi geniş olan” deməkdir

    Полностью »
  • ƏLİHEYDƏR

    Ərəbcə “Əlinin şiri” deməkdir. Heydər “şir” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİMƏRDAN

    “Mərdlərin Əlisi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİNİYAZ

    “Əlinin hədiyyəsi” deməkdir. Niyaz farsca “arzu etmək”dir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİSAHİB

    “Sahib yerində Əli çıxış edir” deməkdir, ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİŞ

    Ehtimal ki, Əli və əş hissələrindən əmələ gəlib, “Əlinin dostu” deməkdir (müq. et: Allahyar), ikinci yozum: Əli sözünün əzizləmə formasıdır (İbiş kimi

    Полностью »
  • ƏLİŞAN

    Ərəbcə alişan (adlı-sanlı) sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİŞİR

    “Əlinin aslanı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİYALIN

    “Əlində lazımi şey (silah və s.) olmayan” deməkdir. Yalın “yoxluq” bildirir. Türkmənlər bunun yerinə “yalnız qol” işlədirlər

    Полностью »
  • ƏLİYİ

    Cəhrədən qabaq yunu və s. ip halına salmaq üçün istifadə edilən alətin adıdır. Əl və iy sözlərindən düzəlib (əldə əyirmək)

    Полностью »
  • ƏLLƏM-QƏLLƏM

    Özbək dilində allam-kallam(aldam-kaldam) kimi işlədilir. Aldatmaq  sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏLLƏZ

    Ərəbcə “Allahın buyurduğu” (Allah verən) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLLİ OLMAQ

    Əsli “yelli ol” deməkdir, yel isə sürət anlamı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMBİZ

    Üzüm salxımları ağacdan sallanır və deyirlər: salxımlar əmbiz-əmbiz sallanır. Konus şəklində yığılmış taxıl, meyvə və s

    Полностью »
  • ƏMCƏK

    Əmik variantı da var. Əmmək feilindən dayanacaq qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMƏK

    İməcilik, əppək, iməkləmək, əmmək, əkmək, əmcək sözləri kökdaşdır, əmək, zəhmətanlayışı ilə bağlıdır

    Полностью »
  • ƏMƏKÖMƏCİ

    Sözün əsli əbəköməkcidir.Əbə - göbək nənəsidir, köməc isə dərman otunun adıdır. Uşağı tutan qadın həmin otla göbəyi müalicə edib

    Полностью »
  • ƏMƏNULLA

    “Allahın bağışladığı” (aman verdiyi) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMİ

    Mama sözü “əmiyə oxşayan” deməkdir (eyni məməni əmmiş olan). Dayza isə “doğana (anaya) oxşayan”dır. Latın dilində xalaya matertera (подобная матери) d

    Полностью »
  • ƏMİN

    Ərəbcə “inanılmış” (etibarlı) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMİNƏ

    Amin sözünün qadın cinsidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMİR

    Ərəbcədir, qədimdə sərkərdə, sonra canişin, sonra “şah, başçı” anlamlarını əks etdirib. Əmirxan sinonimlər birləşməsidir

    Полностью »
  • ƏMİRALI

    Mənası “Əmir Əli” (şah Əli, böyük Əli) kimi başa düşülə bilər. Görünür, “Əlinin əmri dünyaya gələn” deməkdir

    Полностью »
  • ƏMİRULLA

    “Allahın əmri ilə yaranan” deməkdir, ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMİZDİRMƏK

    Əmmək məsdəri ilə bağlıdır, o isə yemək feili ilə qohumdur. Qalx-ız, dur-ğuz, əm-iz tipli sözlərdə şəkilçi təsirli feil və ya icbar növ (əm-iz) əmələ

    Полностью »
  • ƏMİZMƏK

    Durğuz, yedizdir tipli sözlərdə z əvəzinə r səsi olub, sonra dəyişib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏMMA QOYMAQ

    Amma bağlayıcısı ərəb mənşəlidir və ziddiyyət bildirən cümlələr arasında işlədilir. Əmma qoymaq “ziddinə çıxmaq” deməkdir

    Полностью »
  • ƏMMƏK

    Sözün mənası “sormaq” deməkdir. Əmcək, əmzik, məməcik, əmi, əmə, mama (yəni bibi) sözləri kökdaşdır. Güman etmək olar ki, əmmək və yemək eyni kökdən t

    Полностью »
  • ƏMSAL

    Ərəb sözüdür, misal, məsələ, təmsil kimi sözlərlə kökdaşdır. Əsl mənası “oxşarlıq”, “uyğunluq” deməkdir

    Полностью »
  • ƏNBƏRBALIĞI

    Dişli balinalar yarımdəstəsindən suda yaşayan məməli heyvan­lardan birinə indi “kaşalot” deyirik. 70 tona qədər çəkisi olur, mədəsindən 6 tona qədər ə

    Полностью »
  • ƏNCİK

    Encik kimi də işlədilib, “pişik balası” deməkdir. Ənik “bala” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏNDAM

    Fars sözüdür, “qamətli, boylu-buxunlu” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏNDAZƏ

    Farscadır, 65 sm uzunluq ölçü vahidi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏNDƏLİB

    Ərəbcə “bülbül”dür, cəmi “ənadil”dir (bizdə anadil adlı quş var). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏNDƏLİSİT

    İspaniyada Əndəlis tarixi vilayətinin adından

    Полностью »
  • ƏNDƏRMƏK

    Əsli ağdarmaq olub. Ağ –“yuxarı” deməkdir, əndər –yuxarıdan aşağı tökmək mənasını əks etdirir. Samosval maşınına da əndərici demək olar

    Полностью »
  • ƏNDİHMƏK

    Qərb dialektlərində “suda təngnəfəs olmaq” mənasında işlədilir. Qədim mənbələrdə nəfəs anlamını verən ənəf kəlməsi var (bəzi dillərdə indi də işlədili

    Полностью »
  • ƏNGİN

    Kökü geniş (dərin) mənasını verən enmək feilidir (indi işlədilmir). Qaqauz dilində yenqin kimi işlədilir

    Полностью »
  • ƏNİK

    “Küçük” mənasında işlədilir (əlik sözü də var və tarixən “vəhşi keçinin dişisi” mənasında işlədilib)

    Полностью »
  • ƏNLİK

    Üz, sifət (yanaq) sözlərinin sinonimi kimi en sözümüz olub, yanaq əvəzinə enək işlətmişik. Ənlik həmin en kəlməsi əsasında düzəlib və xalis Azərbaycan

    Полностью »
  • ƏNNAĞI

    Onuncu imamın adı olub, mənası, “sadə” (təmiz) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏNTİQƏFÜRUŞ

    Əsli ətiqə-foruş kimidir. Farsca foruş sözü foruxtən(satmaq) feili ilə bağlıdır. Mənası “qədim şeyləri satan” deməkdir

    Полностью »
  • ƏNVƏR

    Ərəbcə nur sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏRAZİ

    Ərz (torpaq) sözünün cəmi formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏRBAB

    Ərəbcə rəbb (ağa, cənab) sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏRDƏM

    “İgidlik, alicənablıq, insanlıq” deməkdir, ər (igid) sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏRDƏŞİR

    Farscadır, hərfi mənası “hakimiyyət sahibi” (şah) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏRƏB RƏQƏMİ

    İndi işlətdiyimiz rəqəmlər, əslində, hindlilərin olub, lakin Avropaya Ərəbistandan yayıldığı üçün ərəb rəqəmi kimi məşhurlaşıb

    Полностью »
  • ƏRƏBZƏNGİ

    Güman edirəm ki, sözün ikinci hissəsi zənci kəlməsinin dəyişmiş formasıdır: ərəb zəncisi. İkinci yozum: ikinci hissə zəngulə kəlməsi ilə də bağlı ola

    Полностью »
  • ƏRƏMİK

    Dilimizdə mənaca yaxın olan qısır və ərəmik sözləri var. Ərəmik “ər”(kişi) sözü ilə bağlıdır: ərdən yarımayan (heç vaxt doğmayan) deməkdir

    Полностью »