Этимологический словарь азербайджанского языка

  • ƏSNƏMƏK

    Əsmək, əsin (bu söz qabaqlar külək mənasında çox işlədilib) sözləri ilə kökdaşdır və qədim mənası rus dilindəki дуть feili ilə tərcümə olunub

    Полностью »
  • ƏŞ

    O.Süleymenova görə, slavyan mənşəlidir və есть sözünün dəyişmiş formasıdır. Gün və günəş sözlərini fərqləndirmək üçün ikinciyə есть (əş) artırılıb, mə

    Полностью »
  • ƏŞRƏF

    Ərəbcədir, şərəf, şərif kimi sözlərlə kökdaşdır, mənası “yaradılmışların ən əlası” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏT

    Dünya dillərinin çoxunda ət anlamını verən sözün mənası bədən deməkdir. Mə­sə­lən, latış dilindəki myaso (ruslara da latışlardan keçib) indi də bədən

    Полностью »
  • ƏTAYƏ

    Əta sözü ilə qohumdur, “hədiyyə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏTCƏBALA

    “Ətcə” “əti görünən”, “lüt”, “tükü olmayan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏTƏK

    Qədim mənbələrdə adaq, aşaq formalarında yazılıb, onu ayaq və aşağı sözləri ilə qohum hesab etmək olar

    Полностью »
  • ƏTƏNƏ

    Ət sözü ilə bağlıdır. İçərisində dölün yerləşdiyi kisəyə (ət kisəsi) deyirlər. Doğuşdan bir qədər sonra (2-6 saat arası) düşür

    Полностью »
  • ƏTRAF

    Ərəbcədir, tərəf sözünün cəmidir. Bizdə onun yerinə tövərək (yan-yörə və s.) işlədilib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏTRƏNG

    Rəngi ətə bənzəyən şeylərlə bağlı işlədilir, rəng hissəsi fars mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏYAN

    Dilimizdə “əyan olmaq” ifadəsi var. Əyan sözü eyn (göz) sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏYAR

    Ərəbcə (iyar) saflığı ölçən vasitəyə deyirlər. Əyyar isə “bic, hiyləgər” və s. anlamlarında işlədirlər

    Полностью »
  • ƏYDİ

    Qaşığın içini dərinləşdirmək üçün əyri “bıçaq”dır. Əymək feilindən düzəlib və isimləşib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏYƏR-ƏSKİK

    Əsli gərək-əskik kimi olub: “gərək olan və bu gərək olandan nəyinsə çatışmaması” mənasını əks etdirir

    Полностью »
  • ƏYİC

    Yalnız dialektlərdə işlədilir. Bal kəsmək üçün tiyəsi əyri olan xüsusi alətdir (bıçaqdır). Əydi sözü də var (bax: yuxarıda): ağacdan qaşıq düzəldərkən

    Полностью »
  • ƏYİN

    Türkmən dilində bu söz i:n kimi işlədilir və ruscaya “тело” kimi çevrilib. Çiyin sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏYİRMƏK

    Əymək feilindən düzəlib. Mənası “dolamaq” deməkdir. “Su gəmini əyirdi”, cümləsi “su gəmini əydi” demək olub

    Полностью »
  • ƏYİŞMƏK

    Dostlar yaman əyişiblər deyirik. Mənbələrdə ağış feili var, ruscaya уклоняться kimi tərcümə olunub. Bunlar kökdaşdır və əyişmək “ağışmağ”ın təhrifi il

    Полностью »
  • ƏYLƏNCƏ

    Qədim forması ilincü kimi olub. Güman ki, ilişmək feili ilə qohumdur. Əyləncə adamla obyekt arasında bağlılıqla əlaqədardır

    Полностью »
  • ƏYLƏNDİRMƏK

    Sözün bir mənası “fırlamaq”dır, Quba dialektində aylanmaq kimi işlədilir. İndi “başını qatmaq” (uşağı əyləndirmək) anlamını əks etdirir

    Полностью »
  • ƏYMƏK

    Sözün bir mənası “inandırmaq”, “fikrindən döndərmək” deməkdir (filankəs məni əydi deyirlər). (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏYRİ

    Oğru sözü ilə qohumdur. Qaqauz dilində belə bir deyim də var: əyridən doğru olmaz; oğru “əyri iş görən” anlamını əks etdirib

    Полностью »
  • ƏYRİ-ÜYRÜ

    Sözün ikinci hissəsi əslində bükmək feili ilə bağlı olub (əyri-bükrü), sonra dəyişib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏYYAM

    Ərəbcə yam (gün) sözünün cəmidir. Bizdə məna dəyişib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏYYAŞ

    Ərəbcə eyş sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏZAB

    Ərəb mənşəlidir, əziyyət sözü ilə eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏZBƏR

    Farscadır, əz (bizdəki çıxışlıq hal şəkilçisinə uyğun gəlir), bər (sinə) kompo­nent­lərindən əmələ gəlib, “sinədən” deməkdir

    Полностью »
  • ƏZƏMƏT

    Allahın epitetlərindən biri olub, ərəbcə “böyük” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏZGİL

    Bir ehtimala görə, alınma sözdür, bizdə ona beşbığ deyiblər. Başqa ehtimala görə, əzmək feilindən düzəlib, əzgən (azgan) “göyəm” tipli tikanlı bitkiyə

    Полностью »
  • ƏZİZ

    Ərəbcədir, Allahın epitetlərindən biridir (“hörmətli” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏZM

    Ərəbcə “qəti qərar” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏZVAY

    Bəzi dialektlərdə işlədilir. Qazax dilində “boşboğaz”, “aciz” mənalarını verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FAİZƏ

    “Feyz” (fayda), “əlavə gəlir” mənalarını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FAKT

    Latın mənşəlidir, bizdə tutalğa kəlməsi işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FAL

    Ərəbcədir, “öncəni görmə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FAMİL

    Ərəbcə “məlumatlı” deməkdir. Latınca isə “nəsil” mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FANEROZOY

    yun. phaneros – aşkar, görünən + yun. zoe – həyat

    Полностью »
  • FARAĞAT

    Ərəbcədir, fəraqət kimi də işlədilir. Güman ki, fəqir (fağır) sözü ilə qohum­luğu var. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • FARAŞ

    Ərəbcə “vaxtından tez” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FARİSEY

    Babilistan köçü zamanı və ondan sonra yəhudi dini mürəkkəb qanunlar, həmçinin qadağalar sistemi yaratmışdı

    Полностью »
  • FARİZ

    Fərz edən deməkdir. Qadın adı kimi Farizə işlənir. Ərəbcə fərz, fərziyyə sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • FARMAŞ

    Ərəbcə məfrəş sözünün dialekt tələffüzü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FASİLƏ

    Ərəbcə fəsil sözü ilə kökdaşdır. bizdə kəsik işlədilib (kəsiksiz “fasiləsiz” deməkdir), (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • FASİYA

    lat. facies – zahiri görünüş

    Полностью »
  • FAŞİST

    Qədim zamanlarda hakimiyyətdə olanları sifətdən hamı tanımırdı; məsələn, Romanın əhəmiyyətli vəzifələr tutan məmurlarını üstlərində hakimiyyətin fərql

    Полностью »
  • FATA

    Hindistanda istehsal olunan zolaqlı parçanın adıdır, bizə ərəbcədən keçib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FATI

    “Fatıya tuman çıxmaz” deyirik. Fatı böcək növüdür: qarafatı (Fatma kimi də işlədilir). Ən çox isti yerdə (ocaq ətrafında) olur

    Полностью »
  • FATMA

    Fatimə də deyirlər. “Döşdən ayrılmış” (əmməyi dayandırmış) deməkdir. Ərəb sözüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • FAUNA

    lat. Fauna – Roma mifologiyasında meşə və çöl ilahəsi, heyvan sürülərinin himayədarı

    Полностью »
  • FAY

    fr. faute – çat

    Полностью »