Этимологический словарь азербайджанского языка

  • CECİM

    Fars mənşəlidir, yun ipdən toxunmuş zolaqlı, ala-bəzək, nazik palazdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CEHİZ

    Ərəbcədir və təchiz sözü ilə kökdaşdır. Bizdə onun yerinə qoşunqu (qoşuntu) işlədilib, (gəlin gedəndə ona qoşulan şeylər)

    Полностью »
  • CENTLMEN

    Keçmişdə insan özünü böyük vahid bir aləmin – öz ailəsinin bir parçası hesab edirdi. Onun ünsiyyətdə olduğu insanlar, ilk növbədə, ailə üzvləri ilə mə

    Полностью »
  • CESPİLİT

    ing. jasper – yəşəm, yaşma + yun. lithos – daş

    Полностью »
  • CEZVANI QATMAQ

    Qərb dialektlərinda “aşına soğan doğramaq”,“kefini pozmaq” anlamlarında işlədilir. Ərəblərdə evza (hallar) sözü var

    Полностью »
  • CƏBİ

    Cəbrayılın ixtisar formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CƏBR

    Ərəb sözüdür, icbari, məcburi sözləri ilə kökdaşdır, “əziyyət” anlamında işlə­di­lir. Riyazi elmlərdən olan cəbr fənni də çətin mənimsənildiyindən (əz

    Полностью »
  • CƏBRAYIL

    İki mənası var: 1. “Cəbr edən”,“əzab verən” 2. “Allahın qulu”. Şəxs adı kimi 2-ci əsas götürülür. Qədim yəhudi dilində “mənim gücüm” (yəni Allah) demə

    Полностью »
  • CƏDD

    Ərəbcə əcdad sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CƏFƏR

    Ərəbcə “behişt bulağı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CƏFTƏ

    Farsca “əymək” mənasını verən cəftən məsdəri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CƏHRƏ

    Güman edirlər ki, fars dilindən alınma sözdür, bizdə cığırcıq işlədilib (cəh­rənin çıxartdığı səslə, cırıltı ilə bağlıdır)

    Полностью »
  • CƏLLAD

    Ərəb dilindən alınma sözdür, bizdə qabaqlar onun yerinə yarğan (yaran, kəsən) sözlərindən istifadə olunub

    Полностью »
  • CƏM

    Farsca – İran əsatirində Cəmşid adlı mövhum bir hökmdarın adından.

    Полностью »
  • CƏMO

    Ərəbcə cümlə, cəm sözləri ilə bağlıdır. Çoxluq anlamında işlədilir (Cümə məscidində namaz qılanlar çox olurlar)

    Полностью »
  • CƏNGAVƏR

    Farsca hərfi mənası döyüş (cəng) və gətirən (avər) deməkdir. “İgid” anlamında işlədilir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • CƏNGCU

    Farsca cəng “hərb” deməkdir, cu isə costən (axtarmaq) feilinin əsası­dır.“Dava axtaran” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • CƏNGƏLLİK

    sanskr. jangala – kobud və quraqlıq

    Полностью »
  • CƏNNƏT

    Ərəbcədir, soğdaq dilində buna uçmaq deyiblər, biz də belə işlətmişik (“Dədə Qorqud”da da var). (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • CƏSƏD

    Meyit kəlməsi ilə sinonimdir, ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CIDIR

    Mənbələrdə rus dilinə “удалить” kimi tərcümə edilib. Cıdı kəlməsi də var və “tez” anlamını bildirib. Görünür, cıdır feil olmaq əlamətini itirib və isi

    Полностью »
  • CIĞA

    Farscadır və əsli “ciqqə”dir, “əlavə” deməkdir. Saçın ucundakı saçaqlara deyilir: Dal gərdəndə cığa telin tökmüsən

    Полностью »
  • CIĞAL

    Əsli dağul(dağal) kimidir və farsca “yalançı” deməkdir. İndi bizdə məna bir qə­dər dəyişib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • CIĞATAY

    “Cığaya tay (bənzər)” deməkdir. “Bəzəkli”, “yaraşıqlı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CIĞIR

    Əslində iz (iz və cızmaq qohum sözlərdir) sözü ilə bağlıdır və ızğır formasında olub. Yolda –izdə sözü sinonimlər birləşməsidir və cığır sözü ızğır sö

    Полностью »
  • CILXA1

    Ilğı“bütövlük” mənasını verən söz olub, “birləşdirmək”anlamında ıl feili işlə­dilib. Cılğa və ılğı eyni söz olub, “tamamilə” deməkdir

    Полностью »
  • CILITKA

    Qərb dialektlərində işlədilir, jiletka sözünün təhrifi ilə bağlı yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CILVAQ

    Lüt adama belə deyilir.Əsli dızlaq kimi olub və ruscaya “голый” kimi tərcümə olunub. Bəzi dialektlərdə dizlik sözü şalvarın sinonimi kimi işlədilir

    Полностью »
  • CIMXIR

    “Xalis” mənasında işlədilən bu söz, zənnimcə, çim və qır(xır) sinonimlərinin birləşməsindən törəyib (çimnaz – təpədən dırnağa qədər, tamam naz deməkdi

    Полностью »
  • CINDIR

    Cırılmaq feili ilə bağlıdır. Cırıq, cır-cındır sözlərindən məlum olur ki, burada etimon (etimoloji kök) “cı”dır

    Полностью »
  • CIRCIRAMA

    Bəzi türk dillərində cır sözü “nəğmə” anlamında işlədilir. Cırcırama –“nəğmə oxuyan” (cır-cır edən) deməkdir

    Полностью »
  • CIRI

    Qərb dialektlərində çox işlədilir. “Qoçaq”, “işgüzar”, “igid” deməkdir. Cırmaq fei­­lin­dən əmələ gəlib: “cıran, dağıdan, qələbə çalan”deməkdir

    Полностью »
  • CIRILTI

    Təqlidi sözdür, sızıltı (yara sızıldayır) sözü ilə eyni struktura malikdir. Cırmaq sözü ilə qohumdur

    Полностью »
  • CIRMAQ

    Biri qaçıb aradan çıxanda deyilir: cırdı (yəni əkildi). Bu söz cıdır kəlməsi ilə qohumdur. Mənbələrdə cıdır kəlməsi “uzaqlaşmaq”, “qaçmaq” mənasında v

    Полностью »
  • CIRMAQLAMAQ

    Kökü cırmaq feilidir, -maq şəkilçisi onu məsdərə çevirib. Mən­bə­lərdə tarma (когти, лапа), tarmaq (царапать) sözləri də mövcuddur

    Полностью »
  • CIZDAQ

    Quyruğu əridəndə yağı çıxır, bərk yeri qalır. Buna cızdaq deyirlər. Sözün əsli cızlaq olub. Cız təqlidi sözdür, onun üzərinə -laq şəkilçisi artırılıb,

    Полностью »
  • CIZQIRTMAQ

    Əsli sızqırtmaq kimi olub, “fəvvarə” anlamına yaxın məna bildirir. Su sözündən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • CİB

    Bu söz ərəbcədən alınmadır, bizdə onun yerinə “əl” anlamı ilə bağlı olan qarman (kарман şəklində rus dilinə də keçib) kəlməsi işlədilib: “əlin çox gir

    Полностью »
  • CİBGİR

    Cib ərəbcədədir gir isə farsca qereftən (götürmək) feilinin əsasıdır (məna: “cibdəkini götürən”). Farslar buna “cibbor” da deyirlər

    Полностью »
  • CİCİ

    Dişi sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CİDA

    Monqolca “nizə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CİK

    Aşıq-aşıq oyununda sümüyün (aşığın) çökək tərəfinə alçı deyirlər. Cik sözü onun təhrif olunmuş formasıdır

    Полностью »
  • CİQAN

    Çıqan (hind mənşəli köçəri xalq, qaraçı) sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CİLD

    Alınma sözdür. Ərəbcə mənası “dəri” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CİLOV

    Farsca celou kimi işlədilir.Bir mənası “ön”, “qabaq” deməkdir. “Qantarğa” an­lamında da işlədilir.Cilovdar sözü də buradandır

    Полностью »
  • CİLVƏKAR

    Farsca cilvə sözü “zərif hərəkət” anlamını əks etdirir, cilvəkar “cilvəli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • CİN

    Ərəbcədir, “ruh” deməkdir (ölünün ruhu). Can sözü ilə bağlıdır. Cin ərəb, can fars mənşəli hesab olunur

    Полностью »
  • CİNAH

    Mənbələrdə yınaq, yanaq formalarında da qeyd olunub, “yan tərəf” mənası ilə bağlıdır və güman etmək olar ki, ərəb dilinə bizdən keçib

    Полностью »
  • CİVƏ

    Ərəbcədən alınmadır, bizdə onun əvəzinə gönə suyu ifadəsi işlədilib. Başqa dillərdə “civə” mənasını verən söz “gümüş suyu” kimi başa düşülür

    Полностью »
  • CİYƏR

    Ərəb mənşəlidir. Bizdə onu bağır sözü ilə ifadə ediblər. Bağır həm də “ürək” mənasında işlədilib (“bağrıma basdım” deyirik), üçüncü mənası indiki içal

    Полностью »