Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • PROSES

    Latın sözüdür, hərfi mənası “irəliyə hərəkət” deməkdir. İndi “dəyişmə” an­lamına uyğun məna bildirir, bu isə təkcə irəliyə deyil, geriyə də hərəkət ol

    Tam oxu »
  • PROTEROZOY

    yun. proteros – ən erkən + yun. zoe – həyat

    Tam oxu »
  • PROTESTANTLAR

    Orta əsrlərdə Qərbi Avropada yeganə rəsmi din katolisizm idi. Hamı tərəfindən qəbul olunmuş doktrina ilə razılaşmayanlar kafir elan edilirdilər

    Tam oxu »
  • PROTESTANTLIQ

    lat. protestatio – etiraz

    Tam oxu »
  • PROTOJURNALİSTİKA

    yun. protos – birinci

    Tam oxu »
  • PSAMMİTLƏR

    yun. psammites – qumlu < psammos – qum

    Tam oxu »
  • PSEFİTLƏR

    yun. psephos – çaydaşı, çaqıl

    Tam oxu »
  • PSEVDO...

    yun. pseudos – yalan

    Tam oxu »
  • PSEVDOMORFOZ

    yun. pseudos – yalan + yun. morphe – forma, görünüş

    Tam oxu »
  • PSİXOAKUSTİKA

    yun. psyche – ruh + yun. akustikos – eşidilən

    Tam oxu »
  • PSİXOANALİZ

    Yunancadır, sıxışdırılıb şüurdan uzaqlaşdırılan halətlərin meydana çıxarılması və təhlili yolu ilə xəstəliyin (nevrozun) müəyyən edilməsi, eləcə də mü

    Tam oxu »
  • PSİXROMETR

    yun. psychros – soyuq + yun. metreo – ölçürəm

    Tam oxu »
  • PSİLOMELAN

    yun. psilos – hamar, çılpaq + yun. melas, melanos – qara

    Tam oxu »
  • PUÇUR

    “Puçur-puçur tər tökür” deyirik. Tər ağac puçuruna oxşadığı üçün belə işlə­dirik. Sözün əsli burcaq kimi olub (türkmənlərdə indi də işlədilir)

    Tam oxu »
  • PUD

    Funt sözünün təhrif olunmuş formasıdır, mənası “ağırlıq” deməkdir. Alman (bəzilərinə görə isə ingilis) sözüdür

    Tam oxu »
  • PUXTƏLƏŞMƏ

    Püxtə farsca “bişirən” anlamını verən pəz (müqayisə et: aşpaz –aşbişirən) sözü ilə bağlıdır, məsdər forması poxtən sözüdür

    Tam oxu »
  • PUL

    Əsli yunan dili ilə bağlıdır, bizə fars dilindən keçib, dəyərinə görə tengənin beş­də birinə bərabər olub

    Tam oxu »
  • PUL-PƏRƏ

    Danışıqda pulu-pərəsi varmı? cümləsi işlədilir. Buradakı pərə sözü para (pul) sözünün dəyişmiş formasıdır, pul-pərə sinonimlər birləşməsidir

    Tam oxu »
  • PUN SƏDAQƏTİ

    E.ə. 390-cı ildə Roma heç kimə məlum olmayan kiçik bir kənd idi. E.ə. 40-cı ildə isə o artıq bütün Aralıq dənizi hövzəsinə hakim olmuşdu

    Tam oxu »
  • PUNKT

    alm. punktum – nöqtə

    Tam oxu »
  • PURİTAN QANUNLARI

    İnsanlar bir-birinə və eləcə də cəmiyyətin özünə ziyan vurmasınlar deyə cəmiyyətlər qanunlar yaradır

    Tam oxu »
  • PURPUR

    Qədim zamanlarda insanlar hələ parlaq, suyadavamlı və günün altında solmayan boyaları kəşf etməmişdilər

    Tam oxu »
  • PUSMAQ

    Qədim mənası “gizlənmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PUŞ

    Farsca “hündür” deməkdir. Bir yerə yığılan peyin topası da püş (poş) adlanır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PUŞŞA

    slav. “boş” mənası verən “pustoy” sözündən əmələ gəlib, əvvəllər səhralara, sonra keçilməz meşələrə aid edilib

    Tam oxu »
  • PÜRÜZ

    Farscadır, “bəzək haşiyəsi” (paltarda) deməkdir ( müq. et: Ətlas, Bafta və s.) (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PÜSKÜRMƏK

    Asqırmaq, öskürmək sözlərinin qəlibi üzrə əmələ gəlib. Etimonu püs sözüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • PÜŞTƏ

    Su dəyirmanında donuzluğa novla su buraxmaq üçün hündür yer düzəldilir ki, su oradan təzyiqlə pərlərə dəysin və daşı fırlatsın

    Tam oxu »
  • RABİ

    “Tərbiyə edən” (Allah) mənasını əks etdirir, rəbbə sözü ilə kökdaşdır, ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • RADİASİYA

    lat. radiatio – əksetdirmə, şüalandırma

    Tam oxu »
  • RADİO

    Latıncadır, radiator, radiasiya, radius sözləri ilə qohumdur, “şüalandırma” an­la­mı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • RADİODALĞA

    lat. radium – şüa, şüalan­dır­maq

    Tam oxu »
  • RADİOFİLM

    lat. radium – şüa, şüalandırmaq

    Tam oxu »
  • RADİOJURNAL

    lat. radium – şüa, şüalan­dır­maq

    Tam oxu »
  • RADİOQƏZET

    lat. radium – şüa, şüalan­dır­maq

    Tam oxu »
  • RADİOMETEOROLOGİYA

    lat. radio – şüalandırıram + yun. meteoros – səma hadisələri + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • RADİOMİKROFON

    lat. radium – şüa, şüa­landırmaq + yun. mikros – kiçik + yun. phone – səs

    Tam oxu »
  • RADİOPYES

    lat. radium – şüa, şüalandırmaq + fr. piece – parça

    Tam oxu »
  • RADİOSALNAMƏ

    lat. radium – şüa, şüalan­dırmaq

    Tam oxu »
  • RADİOTAMAŞA

    lat. radium – şüa, şüalan­dır­maq

    Tam oxu »
  • RADİOTUTMA

    lat. radium – şüa, şüalan­dır­maq

    Tam oxu »
  • RADİOZOND

    lat. radio – şüalandırıram + fr. sonde – ölçü meyarı

    Tam oxu »
  • RAHATHULQUM

    Ərəb mənşəlidir. Mənası “hulqumdan (boğazdan) rahat keçən” deməkdir. Loğma (loxma) sözü də elə hulqum sözü ilə bağlıdır (bir loğma -“bo­ğaz­dan bir də

    Tam oxu »
  • RAHİL

    Ra ( Misirdə günəş allahının adı olub ) sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • RAİFƏ

    Ərəbcədir, Rauf sözü ilə qohumdur, “mehriban” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • RAKORD

    fr. raccord – birləşdirmə

    Tam oxu »
  • RAQİB

    Ərəbcədir, rəğbət sözü ilə qohumdur, “arzu edən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • RAMAZAN

    Ərəbcədir, aylardan birinin adıdır (qəməri təqvimlə 9-cu ay) mənası “yanma” deməkdir (pis əməllərin yanıb yox olması)

    Tam oxu »
  • RAMİDƏ

    Ərəbcə “yandıran” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • RAMİL

    Romul kimi də işlədilir. Yunanca “güc, qüvvət” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »