Bəzi mənbələrdə cumru, cumrusaq kimi verilib. Mənası “yumru” deməkdir. Mədə ərəb sözüdür. Bizdə onun yerinə qursaq işlədilib
Qədimdə qur feili olub və “dartmaq” mənasında işlədilib (“tələ qur” deyirik). Qurşa isə “bağla” deməkdir
Belin incə yerinə deyirlər. Qurşaq (toqqa) sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bir içim su, bir qurtum su ifadələri işlədirik. Görünür, qurt sözü həm də feil olub (yoxsa, qurt-um forması mümkün deyildir) və təqlidi söz kimi yaran
“Bəladan qurtardım” deyirik. Sözün əsli qutğar kimi qeydə alınıb: qut “yaxşı” deməkdir, -ğar şəkilçisi feil düzəldib: suvğar (suvarmaq), qabğar (qabl
Bu sözün qurtarmaq kəlməsi ilə əlaqəsi yoxdur, qut kəlməsi ilə bağlıdır (azad olmaq, xoşbəxtliyə çatmaq)
Rus dilindəki “глаток” mənasını əks etdirir, təqlidi sözdür, su içəndə çıxarılan qurt-qurt səsi ilə bağlıdır
Bu söz indi ad-feil omonimi kimi işlədilir, lakin qabaqlar müstəqil qur sifəti olub (turş-u qəlibi üzrə), ondan da qurumaq feili əmələ gəlib
Süzmənin qurudulması ilə bağlıdır. Keçmək feilindən keçid sözü əmələ gəldiyi kimi, qurumaq feilindən də qurud əmələ gəlib (ya da qurumaq feilinə təsir
Rus dilində “сажа” adlanan şeyə bizdə qurum deyirlər. Qurum –(əsli: göyrüm) “his” deməkdir, göy (od) sözünün əsasında əmələ gəlib: “yanmış, tüstüyə,
Kepimək (təpimək) sözü ilə qohumdur. Türkmən dilində ku sözü ruscaya “сухой” kimi tərcümə olunur. (Bəşir Əhmədov
Kök qurnaz kəlməsindəki qurla eynidir. Pis niyyətlə (təmənalı şəkildə) qadın və kişinin arasını düzəldən, onları əxlaqsızlığa çağıran adama “qurumsaq”
Yüzdə bir lirəyə bir piastr deyiblər (piastr latınca “qəpik” deməkdir, quruş bir gümüş piastra deyiblər)
Macar dilində bu sözün mənası “20” deməkdir. Macar adətlərinə görə, hər 20 oğlandan biri atlı qoşun dəstəsində xidmət edirdi
Qulaq, qol, qanad, qaz sözləri ilə qohumdur. Qu, qo, qa qədim etimonları “çıxıntı” mənasını verir. Quş “yana çıxıntısı” (yəni qanadı olan) deməkdir
Quş öz sözümüzdür, baz isə farsca baxtən (oynamaq) məsdərinin əsasıdır. Hərfi mənası “quşla oynayan” deməkdir (amma “quş sevən” kimi anlaşılmalıdır)
Elə tikanları var ki, quşu qonmağa qoymur, bitki adıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu sözlə bağlı quşqunu düşük, quşqun qırmaq, quşqunu boş, quşqunsuz və s. ifadələr də işlədilir. Quşqun müxtəlif mənalara malikdir: quyruq, qasıq, sel
Quşqun sözünün bir mənası “tumanbağı” deməkdir. İfadə “tumanını əynində bərk saxlaya bilməyən, əxlaqsız” deməkdir
V.Radlov bu belə açıb: “Лощадь со слабыми задними ногами”. “Quşqun qırmaq” ifadəsi “kimisə qovmaq, izləmək” mənasını verir
Dialektlərdə “acım vaxtı”, “istiçıxımı”, “tuş (чешт) vaxtı” ifadələri var. Təxminən, gündüz saat 12 radələrinə işarədir
Ərəbcədən alınma sözdür, əsasən, suda balıqla qidalanan quşdur. M.Kaşğaridə qorday sözü ilə verilib
Köy (yanmaq, isti) kəlməsi ilə bağlıdır. Qovrulmuş undan bişirilir və ümumiyyətlə, qovurmaq anlamı ilə əlaqədardır
Belə mülahizə olunur ki, quyruq və geri sözləri eyni kökə malikdir. Söz mənbələrdə keyruq şəklində də yazılıb
Qıvrım sözünün dəyişilmiş formasıdır, qərb dialektlərində işlədilir. M.Cümə yazır: Oğlan, mən qurban olum, teli quyrumcək bacına
Qıvrılmaq sözü il qohumdur, əsli qıvırcıxmaq kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
İndi işlətdiyimiz payız kəlməsi, ehtimal ki, quz (küz) sözünün dəyişmiş formasıdır. Quzun qədim mənası “günsüz,nəmişlik” deməkdir
Mənbələrdə deyilir: quz dağın gün düşməyən tərəfidir. Quzdağ isə “gün düşməyən dağ” mənasını verir. Quz sözünün əsas mənası “payız” deməkdir
Müxtəlif mənaları içərisində “kiçik, balaca” anlamları da var. İndi də nəfəslik (форточка) yerinə bəzən “quzupəncərə” deyirlər
Qoyun quzulayan vaxta qədər saxlanıla bilən (xarab olmayan) alma növüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Alınma sözdür, günbəz kimi də işlədilir. Deyim də olub: “Həbbədən qübbə düzəldir” (milçəkdən fil düzəldir)
Ərəbcə müqəddəs sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qərib sözü ilə qohumdur, “yad” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qürur, məğrur sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə qərb sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, təqsir sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qədimdə türk aləmində bu ulduzun adı altun qazuq (qızıldan mıx) kimi işlədilib. Venera yerinə isə “Altun ulduz” deyiblər
Ərəb mənşəlidir, bizdə güc sözü onun sinonimidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Latınca “işləyən” deməkdir. Laboratoriya sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Latın mənşəlidir, “işləmə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Fars sözüdür, daş adıdır (tünd göy rəngində olur, qiymətli daşdır). Həmin daşın rənginə oxşar boyalara da lacivərd deyirlər
M.Kaşğaridə laçin kimi verilib. Göyərçin, bildirçin sözlərində olduğu kimi laçın da da -çin “quş” deməkdir
Ərəbcə ləğm sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
ind. lahar – palçıq axını
Farscadır, əsli ləxt kimidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
632-ci ildə islamı yenicə qəbul etmiş ərəblər ilk dəfə olaraq yaşadıqları yarımadanın sərhədlərindən kənara çıxaraq sonradan əsrlərlə davam edəcək ist
yun. lakkos – quyu, dərinlik + yun. lithos – daş
Yunanıstanın cənubunda yerləşən Sparta şəhərində e.ə. təxminən 610-cu ildə yeni həyat tərzi təbliğ edilməyə başlandı
Ərəbcədir, “qeydsiz” (qayğısız) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
ital. laguna < lat. lacus – quyu, gölməçə