Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • SİNEKLİZ

    yun. syn – birlikdə + yun. enklisis – əyilmə

    Tam oxu »
  • SİNEKOLOGİYA

    yun. syn – birlikdə + yun. oikos – məkan, ev + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • SİNƏBƏND

    Yəhərin geri sürüşməməsi üçün aşağıdan tapqıra, yuxarıdan qaltağa (bu hissə haça olur) bağlanan qayışa deyirlər

    Tam oxu »
  • SİNƏGÜLÜ

    Farscadır, “broşka”nın mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNƏK

    Bit yumurtası (sirkə) böyüdükdə sinək adlanır. Milçəyə də sinək deyilib. Sağır n ilə yazılır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİNƏKLİK

    Milçəyi öldürmək üçün olan şallağın adı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNİK

    Təxminən e.ə. 400-cü ildə Antisfen adlı yunan filosofu həyatı ləyaqətlə yaşamağın var-dövlət içində yaşamaqdan üstün olduğunu, sərvət və cah-calalın i

    Tam oxu »
  • SİNİRMƏK

    Kök sinməkdir (həzm olunur), -ir şəkilçisi təsirli feil düzəldib (həzm etmək). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNKLİNAL

    yun. synklino – əyilirəm

    Tam oxu »
  • SİNKLİNORİUM

    yun. synklino – əyilirəm + yun. oros – dağ

    Tam oxu »
  • SİNONİM

    Yunanca “eyniadlı” deməkdir. Anadoluda buna anlamdaş, omonimə isə səsdaş deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNOV GETMƏK

    “Çinşünas” mənasında sinoloq sözü işlədilir. Apelsin sözü “Çin al­ma­sı” deməkdir, yəni çin əvəzinə, sin sözünün işlədilmə halları var

    Tam oxu »
  • SİNTOİZM

    yap. sinto – ilahların yolu

    Tam oxu »
  • SİONİZM

    İsaiyanın hakimiyyəti dövründə (e.ə. 638–609-cu illər) bütün siyasi və dini hakimiyyət Yerusəlimdə (Qüds) cəmləşmişdi

    Tam oxu »
  • SİR-SİFƏT

    İkinci hissə ərəbcədən alınmadır. Bəs sir? Bir neçə versiya mümkündür: 1. Söz çör-çöp qəlibi üzrə yaranıb

    Tam oxu »
  • SİRACƏDDİN

    Sirac ərəbcə “lampa”, “şam” deməkdir. Söz “dinin şamı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRDAŞ

    Ərəb (sir) və türk (daş) dillərinə mənsub hissələrdən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRİNC

    Zirinc kimi də işlədilir, alınma sözdür, bizdə ona keçitikanı deyiblər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRKAN

    Tikanlı ot növüdür, tikan kəlməsi ilə qohumdur, əsli sır-tikan (yanları tikanlı) kimi olub. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİRKƏ

    Bit yumurtasıdır, bir qədər böyüdükdə sinək adlanır. Sirkənin iki dırnaq arasına alıb sıxdıqda partıltı səsi verir, (sirkə kimi part eləyir), adı da b

    Tam oxu »
  • SİROKKO

    ital. scirocco < ər. şərq sözündən

    Tam oxu »
  • SİRR

    Ərəbcə əsrar sözü ilə qohumdur. Deyim də var: sirri elə açsan, alçalarsan sən, sirri göyə (Allaha) açsan, ucalarsan sən

    Tam oxu »
  • SİSERO

    lat. cicero – Qədim Roma natiqi və dövlət xadimi Siseronun adından

    Tam oxu »
  • SİTARƏ

    “Ulduz” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİTAYİŞ

    Farsca setudən (tərifləmək) feili ilə bağlıdır, qrammatik əsası setay sözüdür. Türk dillərində onun yerinə, tapınma kəlməsi işlədilib

    Tam oxu »
  • SİVİŞMƏK

    Sovuşmaq(qaçmaq, getmək) sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİVRİBURUN

    Rus dilindəki севрюга (balıq adı) sözü türk dillərindən keçib sivri kəlməsi ilə bağlıdır (“uzunburun” deməkdir)

    Tam oxu »
  • SİYAHI

    Farscadır, “adların sıra ilə yazılışı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİYENİT

    Syene – Siyena, qədim Misirin Sun şəhərinin yunanca adından

    Tam oxu »
  • SİZ

    Qədimdə “iki sən” mənasını əks etdirib. İndi isə sən və o əvəzliklərini bildirir (birlikdə). Söz sənsən (sən+sən) kimi olub, danışıqda sisi(si+si) kim

    Tam oxu »
  • SKAPOLİT

    yun. skapos – sütun + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
  • SKARN

    isveç. scarn – hərf. tullantı

    Tam oxu »
  • SKLEROMETR

    yun. skleros – möhkəm, bərk + yun. metron – ölçürəm

    Tam oxu »
  • SKREB

    ing. scrub – kol

    Tam oxu »
  • SLAVYAN

    Müasir Polşa və Belarusun ərazilərində qədim zamanlarda bir çox indiki Avropa dillərinin kökündə dayanan bir dilin xüsusi dialektində danışan xalq yaş

    Tam oxu »
  • SLAVYANLAR

    Murad Aci yazır ki, slavyanlarla rusların heç bir etnik əlaqəsi olma­yıb, slavyanlar ruslara tabe olub, vergi ödəyiblər

    Tam oxu »
  • SMARTMOB

    ing. smart – ağıllı +  mob – küt­lə

    Tam oxu »
  • SMOQ

    ing. smog, smoke – tüstü + ing. fog – duman

    Tam oxu »
  • SOFİ

    Alınma sözdür, “Allaha qəlbən xidmət edən; savadı olmayan, amma ağıllı-kamallı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SOFİSTİKA

    Qədim Yunanıstanda vətəndaşlar arasında münaqişə yarananda işə andlılar məhkəməsində baxılırdı. Münsifləri hər hansı bir tərəfə çəkmək üçün natiqlik i

    Tam oxu »
  • SOĞAN

    Bu sözün sinonimi qucğundu kəlməsi olub. Quc “обнимать” deməkdir. Quc­ğundu “qucaqlaşmış” mənasını əks etdirir

    Tam oxu »
  • SOĞANÇA

    Soğanı yağda qızartmaqla üstünə su töküb çörək doğrayır və dadlı xörək əldə edirlər. Sözün mənası “soğanla bişən” deməkdir (soğanı çox olur)

    Tam oxu »
  • SOĞULMAQ

    Soğ feili “qurumaq” deməkdir. Soğ sifət kimi də işlədilir (soğ pendiri...), meyvə soyulur, heyvan soğulur, çiçək soluxur və s

    Tam oxu »
  • SOXMAQ

    Sıxmaq, qısmaq, kəsmək kimi sözlərlə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SOXULCAN

    Mənbələrdə soğul feili “torpağa girmək” kimi açıqlanıb. Soxulcan “torpağa girən” deməkdir və böcəyin adı həmin feil zəminində əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • SOKPAPPET

    ing. sock puppet – ələ taxılmış corabdan kukla

    Tam oxu »
  • SOKRAT İSTEHZASI

    Afinalı filosof Sokrat heç bir zaman fikirlərini qələmə almadığından onun haqqında bildiklərimizi tələbələrinin yazdıqlarından əldə edirik

    Tam oxu »
  • SOQAR

    “Buynuzu olmayan” deməkdir. “Tüksüz” mənasında da işlədilib. Sakar (qaşqa) sözü ilə qohum ola bilər. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SOLÇULAR

    İqtidarla müxalifətdə olan və liberal mövqe tutan partiya və s. belə adlanır. Radikal müxalifətdə olanlara sağçılar deyirlər

    Tam oxu »
  • SOLFATARLAR

    ital. solfatara < solfo – kükürd

    Tam oxu »