Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • SİAL

    ing. sial

    Tam oxu »
  • SİBİR

    Qədim türk sözüdür. Su kəlməsi ilə qohumdur. Kalmık dilində “rütubətli, nəmli yer” mənasında indi də işlədilir

    Tam oxu »
  • SİBİR SÜRGÜNÜ

    1580-ci ildə, IV İvanın (Qroznı) hakimiyyəti dövründə rus macəraaxtaranı Yermak Timofeyeviç Uralı keçərək sonralar Sibir adlandırılacaq əraziləri qəsb

    Tam oxu »
  • SİCİM

    Çatının bir növüdür və əsli farscadır. Si hissəsi sə (üc) sözünün dəyişmiş formasıdır. Sicim üç teldən hörüldüyü üçün belə adlanıb

    Tam oxu »
  • SİÇAN İLİ

    Rəvayətə görə, yeni ilin gəlməsini ilk olaraq, hansı heyvan görsə, il onun adı ilə başlanmalı imiş. Buğa öz böyüklüyünə arxayın olur və düşünür ki, il

    Tam oxu »
  • SİÇOVUL

    Güman olunur ki, siçanlayu (siçana oxşar) sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİDDİQƏ

    Sadiq sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİDERİT

    yun. sideros – dəmir

    Tam oxu »
  • SİDİK

    V.Radlov bu kəlməni sutök kimi açıqlayır. Farslar piş-ab (qabaqda olan su) de­yirlər. Ruslarda моча (yaş, nəm) sözü işlədilir

    Tam oxu »
  • SİDR-KAFUR

    Sidr (kedr) ağac növüdür, kafur (kamfora) isə ondan alınmış yağdır: sidr yağı. Ərəb sözüdür. Dialektlərdə stir-kafir formasında işlədilir

    Tam oxu »
  • SİKLON

    yun. kyklon – fırlanan

    Tam oxu »
  • SİKLOPİK TİKİLİLƏR

    Qədim mədəniyyətlər inkişaflarının müəyyən səviyyəsinə çatdıqda nəhəng tikililər ucaltmağa başlayırdılar

    Tam oxu »
  • SİQLƏT

    Ərəbcə “ağırlıq” deməkdir, kökü s, q, l səslərindən ibarətdir (se ilə yazılır). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİLAH

    Ərəb sözüdür, müsəlləh sözü ilə kökdaşdır. Sülh sözü bununla bağlı deyil (müxtəlif “s” ilə yazılırlar)

    Tam oxu »
  • SİLİKAT

    lat. silex (silicis) – çaxmaqdaşı

    Tam oxu »
  • SİLKMƏK

    Sil sözü “təmizlə” deməkdir, onun zəminində silik (indi bu sifət işlədilmir) sifəti yaranıb (təmiz deməkdir)

    Tam oxu »
  • SİLL

    isveç. syll – tir, dayaq

    Tam oxu »
  • SİLLƏ

    Fars sözüdür, bizdə şillə kimi də işlədilir. Əl ilə üzə və s. zərbə endirməklə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİLOS

    İspan dilində silo sözünün cəm formasıdır. Qıcqırtma yolu ilə şirəli yem hazırlamaqdır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİLUET

    XVIII əsrdə Fransa müflisliyin astanasında dayanmışdı. Ölkə son vaxtlar elə hey müharibələr aparır, üstəlik, kral sarayının saxlanılması da baha başa

    Tam oxu »
  • SİLVİN

    lat. sylvius; Hollandiya həkimi və kimyaçısı F.Boenin latınlaşdırılmış adından

    Tam oxu »
  • SİM

    Qabaq sazın simləri bağırsaqdan, sonra isə gümüşdən hazırlanıb. Sim farsca “gümüş” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİMA

    “Üz”, “sifət”, “zahiri görkəm” mənalarını əks etdirir, ərəbcədən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİMBƏR

    Farsca gümüş(sim) və sinə(bər) sözlərindən əmələ gəlib; “ağ sinəli”. El arasında Sineyvər kimi də işlədilir

    Tam oxu »
  • SİMBİRSK

    Çənbər sözünün dəyişmiş formasıdır. Rus dilinə çuvaş dilindən keçib. Sözün əsli türk mənşəli deyil, farscadır

    Tam oxu »
  • SİMLƏMƏK

    Bir ehtimala görə, kökü (sim) farscadır. İltihabla bağlı mikrobun qana keçməsini bildirir. Lakin qarşıya sual çıxır: Sim sözü fars dilində “gümüş” və

    Tam oxu »
  • SİMSAR

    Əsli italyanca sensale kimidir, “makler” deməkdir. Bizdə məna dəyişib, qərb dialektlərində “qohum”, “yaxın adam” anlamında işlədilir

    Tam oxu »
  • SİMULTANLIQ

    lat. –  simultane – birgə, eyni vaxt­da

    Tam oxu »
  • SİMULYAKR

    lat. simulacrum – bənzəmə, ox­şama

    Tam oxu »
  • SİMURQ

    Quş adıdır, fars mənşəlidir. Murğ (morğ) farsca quş deməkdir. Onlar yara­sa­ya şirmorğ (südü olan quş, yəni məməli heyvan) deyirlər

    Tam oxu »
  • SİNEKLİZ

    yun. syn – birlikdə + yun. enklisis – əyilmə

    Tam oxu »
  • SİNEKOLOGİYA

    yun. syn – birlikdə + yun. oikos – məkan, ev + yun. logos – elm, təlim

    Tam oxu »
  • SİNƏBƏND

    Yəhərin geri sürüşməməsi üçün aşağıdan tapqıra, yuxarıdan qaltağa (bu hissə haça olur) bağlanan qayışa deyirlər

    Tam oxu »
  • SİNƏGÜLÜ

    Farscadır, “broşka”nın mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNƏK

    Bit yumurtası (sirkə) böyüdükdə sinək adlanır. Milçəyə də sinək deyilib. Sağır n ilə yazılır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİNƏKLİK

    Milçəyi öldürmək üçün olan şallağın adı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNİK

    Təxminən e.ə. 400-cü ildə Antisfen adlı yunan filosofu həyatı ləyaqətlə yaşamağın var-dövlət içində yaşamaqdan üstün olduğunu, sərvət və cah-calalın i

    Tam oxu »
  • SİNİRMƏK

    Kök sinməkdir (həzm olunur), -ir şəkilçisi təsirli feil düzəldib (həzm etmək). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNKLİNAL

    yun. synklino – əyilirəm

    Tam oxu »
  • SİNKLİNORİUM

    yun. synklino – əyilirəm + yun. oros – dağ

    Tam oxu »
  • SİNONİM

    Yunanca “eyniadlı” deməkdir. Anadoluda buna anlamdaş, omonimə isə səsdaş deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİNOV GETMƏK

    “Çinşünas” mənasında sinoloq sözü işlədilir. Apelsin sözü “Çin al­ma­sı” deməkdir, yəni çin əvəzinə, sin sözünün işlədilmə halları var

    Tam oxu »
  • SİNTOİZM

    yap. sinto – ilahların yolu

    Tam oxu »
  • SİONİZM

    İsaiyanın hakimiyyəti dövründə (e.ə. 638–609-cu illər) bütün siyasi və dini hakimiyyət Yerusəlimdə (Qüds) cəmləşmişdi

    Tam oxu »
  • SİR-SİFƏT

    İkinci hissə ərəbcədən alınmadır. Bəs sir? Bir neçə versiya mümkündür: 1. Söz çör-çöp qəlibi üzrə yaranıb

    Tam oxu »
  • SİRACƏDDİN

    Sirac ərəbcə “lampa”, “şam” deməkdir. Söz “dinin şamı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRDAŞ

    Ərəb (sir) və türk (daş) dillərinə mənsub hissələrdən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRİNC

    Zirinc kimi də işlədilir, alınma sözdür, bizdə ona keçitikanı deyiblər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • SİRKAN

    Tikanlı ot növüdür, tikan kəlməsi ilə qohumdur, əsli sır-tikan (yanları tikanlı) kimi olub. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • SİRKƏ

    Bit yumurtasıdır, bir qədər böyüdükdə sinək adlanır. Sirkənin iki dırnaq arasına alıb sıxdıqda partıltı səsi verir, (sirkə kimi part eləyir), adı da b

    Tam oxu »