Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • ŞEF-REDAKTOR

    fr. chef – rəis +  fr. redacteur < lat. redactus < redigere – hərəkətə gə­tirmək

    Tam oxu »
  • ŞEH

    Su, çiləmək sözləri ilə qohumdur (müqayisə et: işəmək). Farsca ola bilməz, çünki onlarda jalə, şəbnəm sözləri işlədilir

    Tam oxu »
  • ŞEİR

    Ərəb mənşəlidir, şair sözü ilə kökdaşdır. Bizdə onun əvəzinə qoşuq işlədilib (indi qoşma janrının adında qalır)

    Tam oxu »
  • ŞELF

    ing. shelf – taxça, dayazlıq

    Tam oxu »
  • ŞERL

    alm. schörl

    Tam oxu »
  • ŞEŞƏLƏNMƏK

    Şeşə sözü (şeşəbuynuz) başı göydə gəzən, özündən razı anlam­la­rında işlədilir. Şeşələnmək, bir növ, “lovğalanmaq”, “dikbaşlıq etmək” anlam­larını əks

    Tam oxu »
  • ŞEYTAN

    Qədim yəhudi sözüdür, satana ilə eyni olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏBƏDƏ

    Ərəbcə şobədə (oyun çıxarma) sözündəndir. Qərb dialektlərində “oyun”, “fokus” mənalarında çox işlədilir

    Tam oxu »
  • ŞƏBNƏM

    Farsca şəb “gecə”, nəm isə “yaş” deməkdir. Söz bütövlükdə şeh mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏFA

    Ərəbcədir, ”dərman” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏFİ

    Ərəbcə “şəfa verən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏHADƏT

    Barmağı, şəhadət ərəbcədir, bizdə “yanar ənrək” (şəhadət barmağı) işlə­dilib. Yanımaq sözü ilə bağlıdır (yanımaq barmağı)

    Tam oxu »
  • ŞƏHADƏTNAMƏ

    Şəhadət ərəbcədir, namə isə farsca, “şahidli sənəd” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏHD

    Ərəbcə “bal” deməkdir. Bizdə “şirin” anlamında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏHLA

    Farscadır, yalnız gözlə bağlı işlədilir: iri tünd mavi gözə deyirlər. Belə gözlər çox poetik, cazibədar olur

    Tam oxu »
  • ŞƏHRİ

    Farsca “şəhərli” deməkdir (müq. et: şəhrizad). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏHRİYAR

    Qədim İranda şaha həşətradara deyiblər, bu söz tədricən şəhriyar şək­linə düşüb. Şah (yəni şəhriyar) arvadına şərabanu adı verilib (“şah arvadı” demək

    Tam oxu »
  • ŞƏHRİZAD

    Hərfi mənası “şəhərdə doğulmuş” deməkdir. Fars dilindən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏKƏR

    Fars dilindən keçib, əsli qədim hind sözüdür. Сахар formasında rus dilində işlədilir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • ŞƏKİ

    Sözün qədim forması Şakaşen kimidir. Görünür, “sakların şənliyi” (abad etdik­ləri yer) demək olub. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • ŞƏKKAK

    Ərəbcə şəkk sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏLALƏ

    Alınma sözdür. Bizdə ona şırran, şırrama deyilib. Tuva dilində şurlatan indi də şəlalə anlamında işlədilir

    Tam oxu »
  • ŞƏLLƏMƏK

    Şələ sözündən düzəlib və əsli şələ-lə-mək kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏLTƏ

    Qadının alt paltarıdır. Mənşəyi qaranlıq qalır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏMİSTAN

    Şam kəlməsi ilə bağlıdır. -stan şəkilçisi həm də çoxluq bildirir: zimistan “soyuq çoxluğu”; tabestan “isti çoxluğu”, şəmistan “şam çoxluğu” deməkdir (

    Tam oxu »
  • ŞƏMSƏDDİN

    Ərəbcə “dinin günəşi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏMŞAD

    Kiparis ağacının adıdır. “Boylu-buxunlu” anlamında işlədilir, alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏMŞİR

    Farsca “qılınc” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏN

    Ərəb mənşəlidir, “ranq”, “dərəcə” anlamlarında işlədilir. Şayan sözü isə fars mən­­şəlidir, “layiq” deməkdir

    Tam oxu »
  • ŞƏNDİR

    Farsca əsli “çəndər”dir. Ətdə kəndirə (əzələyə) bənzər hissəyə deyirlər. Bakı dialektində “пах” mənasında işlədilir

    Tam oxu »
  • ŞƏNGÜL

    Mənbələrdə fars mənşəli söz kimi verilib və “şad”, ”xürrəm” kimi açıqlanıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏRAB

    Ərəb mənşəlidir, “içki” deməkdir. Şərbət də buradandır. Hətta rus dilindəki cироп kəlməsi də şərab, daha doğrusu, şirə sözü ilə bağlıdır

    Tam oxu »
  • ŞƏRAİT

    Ərəbcədir, şərt sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏRƏ-ŞÜR

    Cəncəl adamlarla bağlı işlədilən sözdür. Alınmadır: şər (şeyn kimi də işlədilir) ərəbcə “ləkə”, “biabırçılıq” deməkdir, şur isə farsca qalmaqal anlamı

    Tam oxu »
  • ŞƏRƏBANU

    “Şah arvadı” deməkdir, farscadır. El arasında şarvanı da deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏRƏF

    Ərəbcədir, cəm forması “əşrəf”dir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏRQ

    Ərəbcədir. “Блеск” mənasını verən əşraq kəlməsi də mövcuddur. Görünür, şərq “işıq” (gün çıxan tərəf) deməkdir

    Tam oxu »
  • ŞƏRQİYYƏ

    Ərəbcə şərq sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏRM

    Farsca “həya” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞƏTƏL

    “Qalibə verilən pul” deməkdir. Şətəl qatmaq, görünür, pul verib işə maneçilik tö­rətməklə bağlı yaranıb

    Tam oxu »
  • ŞXER

    isv. skar – dənizdə qaya

    Tam oxu »
  • ŞIXZAMAN

    “Dövrün, zamanın şeyxi (şıxı)” deməkdir. Alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞILTAQ

    Şılta feilindən düzəlib. Şılta isə mənbələrdə rus dilinə придраться kimi tər­cümə olunub. Şıltaq (dara-q qəlibi üzrə yaranıb) “fürsətdən istifadə edər

    Tam oxu »
  • ŞIRIM

    Güman ki, bu söz cırmaq feilindən yaranıb, cırım kimi olub, sonra ilk səs də­yişib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞİBLYAK

    serb-xorvat. sibljak – kolluq

    Tam oxu »
  • ŞİFAHİ

    Ərəbcə şəfe “dodaq” deməkdir, şifahi (şəfəvi) “dodağa aid olan” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • ŞİKƏST

    Farsca şekəstən (sındırmaq) məsdərindən əmələ gəlib. İşgəncə (əsli: şe­kənçe) sözü də buradandır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • ŞİL

    Fars mənşəlidir, “şikəst” deməkdir. Şil-küt kimi daha çox işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞİL-KÜT

    Farscadır, şil “şikəst” deməkdir, sinonimlər birləşməsidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • ŞİNİMƏK (ŞİNƏMƏK)

    Dialektlərin çoxunda (Tovuz, Kəlbəcər, Qəbələ, Şirvan...) “qulaq vermək”, “dirənib durmaq”, “mənasızlıq” anlamlarını əks etdirir

    Tam oxu »