Этимологический словарь азербайджанского языка

  • ƏDA

    Alınma sözdür, “naz-qəmzə”, “yosma” mənalarında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏDABAZ

    Əsli “ədəbaz”dır, “ədalı olmağı sevən” deməkdir. Əda ərəbcədir, baz isə farsca. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏDƏBİYYAT

    Ərəbcə ədəb sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏDHƏM

    Ərəbcə rəng bildirən sözdür: “tünd şabalıdı” (və ya qara) deməkdir. (ərəbcə “qara” müqəddəslik əlaməti olub: Kəbədə Qara daş)

    Полностью »
  • ƏFƏNDİ

    Yunanca “ata”, “cənab” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFİFƏ

    Ərəbcə “ismətli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFRAİL

    Ərəbcə “sevinc” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFRUZ

    Farsca əfruxtən (yandırmaq) məsdəri ilə qohumdur, “işıq saçan” (günəş), “yandıran” deməkdir. Fəraxtən və ya əfraxtən məsdəri ilə qohum olan əfraz sözü

    Полностью »
  • ƏFSAR

    Ərəbcə “yüyən” deməkdir (ovsar). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFSƏR

    Ərəb sözüdür, “tac” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFSUN

    Farsca füsunkar sözü ilə qohumdur, “ovsun” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFSUS

    Ərəbcə təəssüf sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFZƏL

    Ərəbcə fəzilət sözü ilə qohumdur, “ən yaxşı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏFZƏLƏDDİN

    Əfzəl sözü “üstün” deməkdir. Əfzələddin – “dində üstün tutulan şəxs” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏĞYAR

    Ərəb mənşəlidir, qeyri (əsli: ğeyri) sözü ilə eyni kökə malikdir, onun cəm formasıdır. Poeziyada “yad”, “kənar” mənalarında işlədilir (bəzən “düşmən”

    Полностью »
  • ƏHALİ

    Ərəbcə əhl sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏHATƏ

    Ərəbcədir. Mühit, həyat sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏHD ELƏMƏK

    Əhd ərəb sözüdür. Öhdəlik sözü ilə qohumdur. Əhd eləmək “öh­dəliyə götürmək” kimi başa düşülə bilər. İndi “arzu” anlamında daha çox işlədilir

    Полностью »
  • ƏHƏD

    Ərəb sözüdür, “tək” deməkdir. Allah tək olduğu üçün Əhəd sözü “Allah” məna­sında da işlədilir. Əhədini kəsmək ifadəsi də işlədilir (mənası: “tək qalan

    Полностью »
  • ƏHLİMAN

    Ərəbcə “iman əhli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏHMƏD

    Ərəbcə həmid, mahmud sözləri ilə qohumdur. “Tərifəlayiq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏXA

    Ərəb mənşəlidir və məxəz sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏXLAQ

    Bu söz xalq, məxluq kəlmələri ilə kökdaşdır, ərəbcədir. Ziya Göyalpa görə, əxlaqda birinci yer türklərə məxsusdur (onun fikrinə görə, incəsənət – yuna

    Полностью »
  • ƏJDAHA

    Farsca əjdər sözü ilə qohumdur, əsli əjdərha kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏKİM

    Ekim forması da olub. Rus dilindəki “ключица” sözünü biz “körpücük sümüyü” kimi tərcümə edirik. Əslində, onun qədim adı “əkim”dir və indi də işlədə bi

    Полностью »
  • ƏKİNÇİ

    Əkmək (ikmək) feilinin “çoxaltmaq” mənası da olub. Uyğur dilində ekmək sözü “əlavə etmək” deməkdir. Əkmək əlavə məhsul götürməklə bağlıdır

    Полностью »
  • ƏKİZ

    İkər (müq. et: birər-birər) sözündən r-z əvəzlənməsi ilə əmələ gəlib, kökü iki sayı ilə bağlıdır, Antonimi yalxı (yal-nız, yəni tək) sözüdür

    Полностью »
  • ƏKMƏK

    Ək (ik) sözü “əlavə etmək” deməkdir. Əkmək əlavə məhsul götürməklə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏKS

    Ərəbcə inikas sözü ilə kökdaşdır, mənası şəkil, obraz anlamına uyğun gəlir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏKS-REKLAM

    lat. reclamo – qışqırıram

    Полностью »
  • ƏQƏLİYYƏT

    Ərəbcə əqəl “az”, əqəliyyət isə “azlıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏQRƏB

    Ərəbcədir, barmaq böyüklüyündə, quyruğunda zəhərli iynəsi olan böcəkdir. Bizdə çayın (çiyan) adı ilə yayılıb

    Полностью »
  • ƏL

    Əsli ilişmək kəlməsinin kökü olan il sözü ilə bağlıdır. Engelsdə belə bir fikir var: əl tədricən qabaq ayaq rolunu itirmiş və tutmaq, yapımaq funksiya

    Полностью »
  • ƏLABBAS

    Əl artikldır, sözə heç bir məna əlavə etmir. Söz elə Abbas (mənası: qaş­qa­baqlı) kimi başa düşülməlidir

    Полностью »
  • ƏLAQƏ

    Ərəbcədir, bizdə tarixən ilmək sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLCƏK

    Bu sözün əlcik, əltək, əllik, əldivan formaları da var. Sözün əsli əl- sə mək (əl üçün olan) kimi olub

    Полностью »
  • ƏLÇİM

    Cəhrədə ip əyirərkən əldə tutulan yun dəstəsinə əlçim deyilir. Buradakı -çim “tutam”, “dəstə” mənasını verən müstəqil sözdür (şəkilçi deyil)

    Полностью »
  • ƏLƏDDİN

    Bir yozuma görə, “dinin yüksəkliyi, aliliyi” deməkdir. Başqa yozuma görə isə Kəmaləddin tipli sözlərin birinci komponentinin ixtisarı ilə bağlı yaranı

    Полностью »
  • ƏLƏK

    İl feili zəminində yaranıb. Qədimdə sıx toxunan şeylərə “ilək” deyiblər. İlişmək, ilmək, ilgək sözləri ilə kökdaşdır

    Полностью »
  • ƏLƏK-VƏLƏK

    Diqqətlə axtarmaq mənasında işlədilir. Mənbələrdə ələk sözünün “axtarmaq” mənası verilib. Söz ələk və ələk kimi olub, sonra indiki şəklə düşüb

    Полностью »
  • ƏLƏMDAR

    Ələm ərəbcə “bayraq”, dar isə farsca “-cı” deməkdir. Sözün mənası bayraqçı (bayraqdar) kimi başa düşülə bilər

    Полностью »
  • ƏLƏNGƏ

    Güman edirəm ki, sözün kökü ölmək (ölənki) feili ilə bağlıdır, mənası “ölüvay” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • ƏLƏS

    Şuluq, nadinc, yaramaz anlamlarını əks etdirir, alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİ ƏTƏYİNDƏN UZUN

    Bir iş arxasınca gedən şəxs əli boş (yarıtmadan) qayıtdıqda deyirik: əli ətəyindən uzun gəldi. Əl dolu olanda hökmən yuxarı qaldırılır, boş olanda yan

    Полностью »
  • ƏLİ GÜNÜ

    Kərküklərdə cümə axşamı İmam Əlinin şərəfinə belə adlanır. Bazar günü əvəzinə Əhəd günü (yəni Allahın günü) işlədirlər

    Полностью »
  • ƏLİF

    Yunan sözüdür, hərfi mənası “rəngləmək” deməkdir. Adam adı kimi işlədilən Əlif sözü də var və ərəb mənşəlidir: Allah sözünün ilk hərfidir, “həmin hərf

    Полностью »
  • ƏLİFBA1

    Ərəb sözüdür, ilk iki hərfi (əlif və bey) adının birləşməsindən əmələ gəlib. Alfavit də həmin qayda üzrə yaranıb, yunan sözüdür

    Полностью »
  • ƏLİGUŞAD

    Əli (ərəbcə) və güşad (farsca) sözlərindən əmələ gəlib. Güşad “geniş” deməkdir. Məna: “Qəlbi Əlininki kimi geniş olan” deməkdir

    Полностью »
  • ƏLİHEYDƏR

    Ərəbcə “Əlinin şiri” deməkdir. Heydər “şir” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • ƏLİMƏRDAN

    “Mərdlərin Əlisi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »