bədxah, pisniyyətli adamdan uzaq gəzməyi, onun xeyir-şərindən kənar olmağı tövsiyə edərkən işlədilən ifadə
“çətinə, çıxılmaza düşməyəsən” mənasında alqış bildirən ifadə; nitq etiketi.
heç nə ilə fərqlənməyən, aydın mövqeyi olmayan, xeyrə-şərə yaramayan, bacarıqsız adam haqqında işlədilən ifadə; ~ nə tüfəngə çaxmaqdır, nə sünbəyə tox
dayanmadan çalışan və ya narahat adam haqqında işlədilən ifadə.
bax: nə gecəsi gecədir, nə gündüzü gündüz.
arıqlamış və ya zahiri görünüşü pisləşmiş adam haqqında işlədilən ifadə; ~ nə kökə düşüb.
başqasının dediyi ilə oturub-duran, öz fikri olmayan adam haqqında işlədilən ifadə.
qeyb olmaq; ~ yoxa çıxmaq, nə iyi tapıldı, nə piyi.
bax: nə borcuna.
şəxsin münasib bilmədiyi yerə getmək istəmədiyini bildirən ifadə.
bax: nə insi var, nə cinsi.
tamamilə, yerli-dibli yoxa çıxan bir şey haqqında işlədilən ifadə.
bax: nə günə qalıb.
bacarıqsız, heç bir işə, xeyrə-şərə yaramayan adamlar haqqında işlədilən ifadə; ~ nə tüfəngə çaxmaqdır, nə sünbəyə toxmaq, nə ətdir, nə balıq
bax: nə ölüyə hay verir, nə diriyə pay.
çox geniş, hüdudsuz, ucsuz-bucaqsız.
bir şeyə, bir hadisəyə laqeyd münasibəti əks etdirən ifadə.
“nə rədd edir, nə də qəbul edir” mənasında işlədilən ifadə.
o ki var döyülüb əzişdirilən, şil-küt edilən adam haqqında işlədilən ifadə.
nəzarətdə saxlamaq, hali olmaq; uyğunlaşmaq (həyat, zaman, bazar və s. haqqında).
bax: qazanc qudurub mayanı yeyib.
dincəlmək, istirahət etmək; ~ özünə gəlmək.
canlandırmaq, ruhlandırmaq, həvəsləndirmək; ~ ruh vermək, cana gətirmək, həyat vermək.
yorulmaq, üzülmək, təngnəfəs olmaq; ~ taqətdən düşmək, nəfəsi kəsilmək, hərəkətdən düşmək.
bax: nəfəsi yalanla gedib-gəlmək.
hələ yaşamaq, mövcud olmaq.
hələ yaşamaq, fəaliyyətdə olmaq; ~ nəfəsi gedib-gəlmək.
yorulmaq, üzülmək, təngnəfəs olmaq; ~ taqətdən düşmək, hərəkətdən düşmək, nəfəsi çiyinlərindən çıxmaq, kələyi kəsilmək
boğulmaq, çətinliklə nəfəs almaq, tövşümək, təngnəfəs olmaq; yorulmaq; ~ taqətdən düşmək, nəfəsi kəsilmək
davamlı olaraq yalan danışmaq, fırıldaq, kələkbaz olmaq; ~ nəfəsi də yalandır.
qorxmaq, qorxudan dinib-danışmamaq, çəkinmək; ~ səsini içinə salmaq.
səsini çıxarmadan dinşəyib dayanmaq.
müvəqqəti rahatlanmaq, dincəlmək üçün dayanmaq, azacıq fasilə vermək; ~ yorğunluğunu almaq, özünə gəlmək
sakit dayanmaq, sakit oturmaq, dinib-danışmamaq, susmaq; ~ səsini kəsmək.
1. Çox yormaq, zəiflətmək; ~ əziyyət vermək, əldən salmaq, əldən-ayaqdan salmaq, əldən-dildən salmaq, haldan salmaq, taqətdən salmaq, əhədini kəsmək,
ürəyindən keçən bir şeyi istəmək; ~ könlü istəmək, tamahı çəkmək, gözü qalmaq, ağzı sulanmaq.
bax: nəfsini gözləmək.
bu və ya digər səbəbdən (pəhriz, dini mülahizələr və s.) könlünə düşən bir şeydən imtina etmək; ~ tamahına yiyəlik etmək, tamah dişini çəkmək, özünü s
istəyini gerçəkləşdirmək; ~ azarını öldürmək.
tamahkar, acgöz olmaq, nəfsinə qalib gələ bilməmək; ~ tamah güc gəlmək, tamahı qılıncından iti olmaq
nəzərdə tutulan bir işin nəticəsi ilə bağlı bədbin danışmaq; ~ bəd gətirmək, ağzını bədə açmaq; işi düz gətirməmək; ~ tilsimə düşmək, qabağından qara
rütubətdən islaq hala gəlmək; xarab olmaq, korlanmaq.
işin çox asan və yüngül olduğunu bildirmək üçün işlədilən ifadə.
qışqırmaq, var gücü ilə bağırmaq, səsləmək; ~ qıy çəkmək (vurmaq).
şəcərədən, nəsildən heç kim qalmamaq; ~ evi dağılmaq; tamam məhv edilmək, yox olmaq (hər hansı heyvan və ya bitki növü haqqında da işlədilir)
bir nəsli tamamilə məhv etmək, yerli-dibli yox etmək; ~ axırına çıxmaq, kökünü kəsmək (qazımaq), kötüyünün üstündə od yandırmaq
bax: nəslini kəsmək.
şadlanmaq, sevinmək; ~ kefi açılmaq.
əhvalı birdən pozulmaq, pərt olmaq, məyus olmaq; ~ əhvalı pozulmaq, kefi korlanmaq (pozulmaq).