is. köhn. 1. Padşah vəzifəsi; şahlıq. Məlik Çoban çox ədalətlə padşahlıq etməyə, camaatla yaxşı rəftar etməyə başladı
is. [fars.] Padşah tərəfdarı, padşahlıq üsuli-idarəsi tərəfdarı; monarxist
is. Padşah üsuliidarəsinə tərəfdar olma, onu yeganə dövlət üsulu kimi qəbul etməkdən ibarət mürtəce siyasi cərəyan
sif. köhn. Padşaha layiq, padşahlarda olduğu kimi; şahanə. Kişi gedib bazardan bir dəst padşahyana libas aldı… (Nağıl)
is. [fars.] Zəhərə qarşı maddə, dərman. İbn-Sina “Həkimlik sənətinin qanunu” adlı kitabda … padzəhərlər haqqında ətraflı məlumat vermişdir
[yun. pathos – ehtiras] 1. Ehtiraslı ruh yüksəkliyi; təmtəraq. Pafosla danışmaq. Yalançı pafos. – Direktor … saçlarını əsdirərək, tragik aktyor pafosu
sif. Ehtiraslı, coşqun, təmtəraqlı. Pafoslu nitq. Pafoslu çıxış
nida. Təəccüb, təəssüf, kədər kimi hissləri ifadə edir. Pah, nə pis oldu. Pah, nə çox kitabın var. Pah, yaman işə düşdük
bax pah. [Hamı:] Paho! Bu nə işdir, … belə də adam aldatmaq olarmı? Ü.Hacıbəyov. Paho, strajnik gəlib ki, xoş gördük! – deyə Əhməd irəli gəlib Fərmanl
is. Uzaq Şərqdə yaşayan etnik azlıqlar qrupu və həmin qrupa mənsub olan adam
sif. [ər. bəxil] Başqasının üstünlüyünə, xoşbəxtliyinə, rifahına, müvəffəqiyyətinə, qabağa getməsinə dözməyən, bundan dilxor olan, bunu gözü götürməyə
is. Başqasının rifahına, üstünlüyünə, müvəffəqiyyətinə, xoşbəxtliyinə, qabağa getməsinə dözməmə, bundan dilxor olma, acıqlanma; gözügötürməzlik, dargö
bax pas. Baxıb saxta gözümüzlə; Hamar gördük çuxuru biz; Saray bildik axuru biz; Görəmmədik qat bağlayan paxırı biz
“Paxırlanmaq”dan f.is
bax paslanmaq
bax paslı. Qumru qalayı getmiş, paxırlı tiyançanı gətirib küncə qoydu. Mir Cəlal. [İlyas:] Yanımdakı kolların paxırlı yarpaqlarında bir-iki iri yağış
is. İçində iri dənələri olan bostan bitkisi. Paxlanı becərmək. // Həmin bitkinin plova qatılan iri toxumu
sif. İçində paxla olan, paxla ilə bişirilmiş. Paxlalı aş. □ Paxlalı bitkilər – bax paxlalılar. Paxlalı bitkilər əkilən sahələrin torpağı azot birləşmə
is. Paxla əkilmiş yer, paxla tarlası. Paxlalığı suvarmaq
cəm bot. Paxla məhsulu verən bitki fəsiləsi
is. Paxla və düyüdən bişirilən plov növü, paxlalı plov
is. 1. Yayılmış xəmir qatları arasına döyülmüş badam (fındıq, qoz və s.) ləpəsi ilə şəkər tozu tökülən və romb şəklində kəsilərək bişirilən Şərq şirni
sif. [fars.] Təmiz. …Hava gərək təmiz olsun, onun pak olmağı həyat və xarab olmağı ölümdür. H.Zərdabi
is. [ing. pack] Qütb dənizlərində yaranan çox iri çoxillik üzən buz. Pakın qalınlığı 3-5 metr olur
is. [ing.] Quyunun neft, su və qaz təbəqələrini bir-birindən ayıran qurğu
is. [fr.] 1. İçərisinə məktub qoyulmuş konvert, zərf. Pristav əlini cibinə salıb, göy bir paket çıxarıb açdı
sif. [fars.] 1. bax pak. [Seyid:] Təmizcə, pakizə müsəlman nömrələri saxlayıram… Ə.Haqverdiyev. 2. məc
is. Paklıq, təmizlik
“Paklamaq”dan f.is
f. Murdar sayılan bir şeyi yumaqla pak etmək; təmizləmək. İt yalamış qabı paklamaq
“Paklanmaq”dan f.is
f. Təmizlənmək, yuyulub təmizlənmək. // qayıd. Yuyunub təmizlənmək. Biz indi dünənin çirkablarından; Necə təmizlənək, necə paklanaq? B
is. 1. Təmizlik. 2. məc. Mənəvi təmizlik, daxili saflıq. [Mahmud:] O gecə cəmi ömrümün gözəlliyini, paklığını, salamatlığını beş dəqiqəyə qurban verdi
[lat.] Adətən böyük siyasi əhəmiyyəti olan beynəlxalq müqavilə. Hücum etməmək haqqında pakt. Paktı imzalamaq
təql. Qaynayan mayedən çıxan səs. Samovar paqqapaq qaynayır
“Paqqıldamaq”dan f.is
f. Paqqıltı səsi çıxarmaq, paqqapaq qaynamaq. Qazan paqqıldayır. // Qaynayan, yaxud bir qabın boğazından çıxan su haqqında
is. Təzə qozun üst göy qabığı. [Veys] …üstünə salınmış qurama yorğana, keçən il qoz palı ilə boyanmış bez mütəkkəyə işarə ilə dedi… Ə
top. Paltar, geyim, üst-baş; paltarlar. [Muzdur] …pal-paltarı öz tərtib və səliqəsi ilə bir-birinin üstünə dərişdirdi
bax paltarlı. Pal-paltarlı yatmaq
is. [fars.] 1. Minik üçün istifadə edilən heyvanların belinə qoyulan içi saman, ya küləşlə dolu primitiv yəhər
is. [“plan” sözünün danışıqda işlədilən təhrif olunmuş forması] Şəhərin bir neçə evdən ibarət hissəsi; məhəllə, küçə
is. [fars.] köhn. 1. Palan tikən usta. 2. İri qıyıq; çuvalduz
“Palanlamaq”dan f.is
f. Heyvanın dalına palan qoymaq; çullamaq (bax palan1 1-ci mənada). [Mürşüdoğlu:] Öküzü palanlayıb göndərdim
sif. Dalında palanı olan; çullu. Bir gün … palanlı ata minmiş bir qocanı darvazamızın ağzında durmuş gördüm
[lat. palatium – saray] 1. Xəstəxanalarda və müalicə müəssisələrində xəstələr yatan otaqlardan hər biri
is. Yundan və ya pambıqdan toxunma enli, uzun, qalın, xovsuz xalça növü. Hücrənin fərşi ibarətdi bir palazdan
sif. 1. Qulaqları çox yekə olan; iriqulaqlı, yekəqulaqlı. Palazqulaq adam. 2. məc. dan. zar. İri kağız pula zarafatla verilən ad
sif. Palaz toxumaq üçün yarayan, palaz toxumaq üçün ayrılmış. Palazlıq iplik