Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ÜZRƏ

    qoş. 1. Uyğun olaraq, əsasən, görə. Camaat ata-baba adətləri üzrə duz-çörəklə ordunu pişvaz edib, şadlıqdan qurban kəsdilər

    Tam oxu »
  • ÜZRXAH

    is. [ər. üzr və fars. …xah] klas. Üzr istəyən, üzr diləyən, üzr gətirərək bağışlanmasını istəyən

    Tam oxu »
  • ÜZRXAHLIQ

    is. Üzr istəmə, üzr. [Ağa Rəhim:] Nadürüst ağa Bəşir gör nə səbəb tapdı üzrxahlığa, ağa da güman edəcək ki, biz vaqiən saf və sadiq imişik

    Tam oxu »
  • ÜZRİSTƏYİCİ

    sif. və zərf Üzr istəyən, üzr istəyər kimi, üzr istəyərək. Cavan müqəssirmiş kimi yavaş üzristəyici bir əda ilə cavab verdi

    Tam oxu »
  • ÜZRLÜ

    sif. və zərf Səbəbi qəbul oluna bilən, səbəbli, səbəbi olan (üzrsüz əksi). Üzrlü səbəb. Üzrlü dərs buraxmaq

    Tam oxu »
  • ÜZRSÜZ

    sif. və zərf Üzrlü səbəbi olmayan, səbəbsiz (üzrlü əksi). Üzrsüz dərsə gəlməmək. Üzrsüz səbəblərə görə…

    Tam oxu »
  • ÜZSÜZ

    sif. 1. Üzü, qaymağı yığılmış. Üzsüz süd. Üzsüz qatıq. 2. Üz çəkilməmiş, üzü olmayan. Üzsüz döşək. – [Gülbadam] üzsüz boz balışı, üzü qırmızı çiçəkli

    Tam oxu »
  • ÜZÜAÇIQ

    zərf və sif. Üzünü çadra ilə örtməmiş; çadrasız. [Şərəfnisə xanım:] Müsyö Jordan beyninə salıbdır ki, Parijdə qızlar, gəlinlər məclisdə, yığıncaqda üz

    Tam oxu »
  • ÜZÜAĞ

    sif. Utanılacaq işi olmayan, vicdanı təmiz, alnıaçıq, namuslu, vüqarlı (üzüqara əksi). Təbəssümlə oyansın beşikdəki körpələr; Bizim xoşbəxt, üzüağ ana

    Tam oxu »
  • ÜZÜAĞLIQ

    is. Üzüağ olma, alnıaçıqlıq, namusluluq; vüqar

    Tam oxu »
  • ÜZÜAŞAĞI

    sif. və zərf 1. Getdikcə aşağı tərəfə meyil edən, yuxarıdan-aşağı; başıaşağı. Üzüaşağı cığır. Üzüaşağı getmək

    Tam oxu »
  • ÜZÜBOZ

    sif. Utanmaz, nəzakətsiz, ədəbsiz, kobud. Üzüboz adam

    Tam oxu »
  • ÜZÜBOZLUQ

    is. Utanmazlıq, nəzakətsizlik, ədəbsizlik, kobudluq

    Tam oxu »
  • ÜZÜCÜ₂

    sif. Adamı üzən, taqətdən, əldən salan; yorucu. Üzücü qızdırma. Üzücü intizar. – Üzücü gözətləmə dəqiqələrində Nəriman nə təmiz bahar havasından, nə m

    Tam oxu »
  • ÜZÜCÜ₁

    sif. 1. bax üzgüçü. Hərçənd Yasəmən çox üzücü idi, amma bu itiaxan, daşları və böyük kolları yumalayan seldə üzmək mümkün deyildi

    Tam oxu »
  • ÜZÜDÖNÜK

    sif. və zərf Öz yaxınlarından üzünü döndərmiş, onlarla əlaqəsini kəsmiş, onları atıb getmiş, onlara arxa çevirmiş, xain çıxmış

    Tam oxu »
  • ÜZÜDÖNÜKLÜK

    is. Üzüdönük adamın hərəkəti; üzü dönmə, arxa çevirmə; xəyanət

    Tam oxu »
  • ÜZÜGÜLƏR

    bax gülərüzlü. Bakılılar bütün Azərbaycan xalqı kimi səxavətli, qonaqpərvər, üzügülər … adamlardır. H

    Tam oxu »
  • ÜZÜGÜLƏRLİK

    bax gülərüzlülük

    Tam oxu »
  • ÜZÜGÜLMƏZ

    sif. Heç vaxt üzü gülməyən, qaşqabaqlı, hirsli, acıqlı, mızı. Üzügülməz adam. // məc. Kədərli, qəmli

    Tam oxu »
  • ÜZÜK₁

    is. 1. Əsasən qızıldan qayrılan, bəzək üçün və ya evlilik rəmzi kimi barmağa taxılan halqa; barmaqlıq

    Tam oxu »
  • ÜZÜK₂

    bax üzgün. [Kərəm:] Dərdü qəm çəkirəm, üzüyəm, üzük; Qıyma mənə, ay ciyərim parəsi! “Əsli və Kərəm”

    Tam oxu »
  • ÜZÜK-ÜZÜK

    is. Üzüklə oynanılan bir oyun adı. Bir yanda toya gələnlər üzük-üzük oynarlar. R.Əfəndiyev

    Tam oxu »
  • ÜZÜKGİZLƏTDİ

    is. Üzüklə oynanılan bir oyun adı. Bir yanda toya gələnlər üzük-üzük oynarlar. R.Əfəndiyev

    Tam oxu »
  • ÜZÜKVARİ

    sif. Üzük şəklində olan; halqavari. Üzükvari detal

    Tam oxu »
  • ÜZÜQARA

    sif. və zərf Utanılacaq, əskik işi olan; xəcalətli (üzüağ əksi). Dünyadan köçərdim mən üzüqara; Xalqa dəyməsəydi köməyim mənim

    Tam oxu »
  • ÜZÜQARALIQ

    is. 1. Üzüqara olma, utanılacaq, əskik işi olma; utanılacaq vəziyyət, iş; rüsvayçılıq, biabırçılıq. □ Üzüqaralıq etmək – utanılacaq, pis iş görmək

    Tam oxu »
  • ÜZÜQIRXIQ

    sif. 1. Üzünü qırxmış, ya qırxdırmış, üzündə tük olmayan. Üzüqırxıq kişi. 2. Keçmişdə: cəhalətpərəstlərin üzünü qırxan ziyalılara verdikləri təhqirli

    Tam oxu »
  • ÜZÜQOYLU

    zərf Üzü aşağı olduğu halda. Üzüqoylu uzanmaq. Nimçəni üzüqoylu qoymaq. – Əli üzüqoylu arxa yıxıldı və atəşə başladı

    Tam oxu »
  • ÜZÜLMƏ

    “Üzülmək”dən f.is

    Tam oxu »
  • ÜZÜLMƏK

    f. 1. Xəstəlik, yorğunluq və s. nəticəsində gücdən düşmək, əldən düşmək, taqətdən düşmək, zəifləmək. Azarladım, ölmədim; üzüldüm, öldüm

    Tam oxu »
  • ÜZÜLÜŞMƏ

    “Üzülüşmək”dən f.is

    Tam oxu »
  • ÜZÜLÜŞMƏK

    f. 1. Borcunu verib, haqqhesab edib qurtarmaq. 2. Ayrılmaq, aralanmaq, uzaqlaşmaq, əlaqəni kəsmək. [Vaqif xana:] İrəvan xanı Ərzurum və Qars paşaların

    Tam oxu »
  • ÜZÜM

    is. Ağ, qara və ala rəngli dənələri olan salxımlı meyvə. Üzüm mürəbbəsi. Üzüm şirəsi. – Hər kəs ya qabağına üzüm, kişmiş yığaraq, ya da əlində bir şey

    Tam oxu »
  • ÜZÜMÇÜ

    is. Üzümçülüklə məşğul olan adam. Azərbaycan üzümçüləri

    Tam oxu »
  • ÜZÜMÇÜLÜK

    is. 1. Üzüm tənəkləri əkmək və üzüm yetişdirməklə məşğul olma. Üzümçülük təsərrüfatın gəlirli sahələrindən biridir

    Tam oxu »
  • ÜZÜMLÜK

    is. Üzüm bağı, meynəlik, tənəklik. Birdən üzümlüklərin kənarında göyə ucalan çinar ağacını və ilan kimi onun başına dolanan tənəyi gördü

    Tam oxu »
  • ÜZÜNDƏN

    qoş. Səbəb, nəticə bildirir. [Fikrət:] Avariyalar çox vaxt [gənclərin] diqqətsizliyinin və təcrübəsizliyinin üzündən olur

    Tam oxu »
  • ÜZÜNTÜ

    is. 1. Adamı üzən qəm, kədər, dərd, iztirab, ruhi əzab. Kim deyir ki, ana, vaxtını keçir; Dörd divar içində üzüntülərlə

    Tam oxu »
  • ÜZÜNTÜLÜ

    sif. Adamı üzən, əldən salan; üzücü, əzici, əzablı. Lalə Qüdrətin gəlişini gözləyir, …amma yenə üzüntülü düşüncələrdən sonra narahat bir yuxuya gedird

    Tam oxu »
  • ÜZÜNÜK

    bax üzgün. Getdikcə üzünük düşən mal-qara yazağzı doyunca yeməsə, bir neçə günün içində batardı. B.Bayramov

    Tam oxu »
  • ÜZÜÖRTÜLÜ

    sif. Üzü örtülmüş halda olan, üzüaçıq olmayan. Arvadların biri, yəni Mustafanın anası üzüörtülü (z.) sevincək qaçır oğlunun yanına

    Tam oxu »
  • ÜZÜSTƏ

    zərf Üzü aşağı olduğu halda, üzüqoylu. Üzüstə yıxılmaq. Üzüstə yerə dəymək. – Bayatı çəkən oğlan üzüstə uzanıb, nə isə deyirdi

    Tam oxu »
  • ÜZÜSULU

    zərf dan. Biabır olmadan, öz abrını saxlayaraq. [Ələsgər:] Gecə-gündüz Allaha şükür elə ki, üzüsulu bu bihəyanın üzündən qurtardın

    Tam oxu »
  • ÜZÜŞMƏ

    “Üzüşmək”dən f.is

    Tam oxu »
  • ÜZÜŞMƏK

    qarş. Üzmək (çoxları haqqında). Qurbani der: – Bahar olur, gəlir yaz; Göllərdə üzüşür ördək ilə qaz. Qurbani

    Tam oxu »
  • ÜZÜYOLA

    sif. Sözəbaxan, məsləhətə qulaq asan, söz eşidən, inad olmayan. Üzüyola adam. – Əsmər təbiəti yumşaq, üzüyola bir qızdır

    Tam oxu »
  • ÜZÜYOLALIQ

    is. Üzüyola adamın xasiyyəti; sözə, məsləhətə qulaq asma, sözə baxma. Üzüyolalıq yaxşı xasiyyətdir. – Səfər kişinin üzüyolalığı hamıya məlumdur

    Tam oxu »
  • ÜZÜYUXARI

    zərf Aşağıdan yuxarıya doğru; başıyuxarı. Üzüyuxarı çıxmaq. – Maşın küçələri axşamüstü gəzintisinə çıxmış adamlarla dolu olan Şimranı üzüyuxarı qalxır

    Tam oxu »
  • ÜZÜYUMŞAQ

    sif. Xahişdən keçə bilməyən; xasiyyəti yumşaq. Üzüyumşaq kişi

    Tam oxu »