f. Şəffaf olmaq, açılmaq, aydınlaşmaq, aydın görünmək
is. Duruluq, təmizlik, aydınlıq; şəffaf şeyin halı. Suyun şəffaflığından çayın dibi görünür. // Məc. mənada
is. [ər.] klas. Şəfqətli, mərhəmətli, ürəyinazik. Fəğan ki, tez yetir əncamə, dustlər, şəbi-vəsl; Rəfiq çox ki, şəfiq oldu, yol iraq gərək
is. [ər.] Rəhm, mərhəmət, acıma, yazığı gəlmə, ürəyi yanma, riqqət. [Hatəmxan ağa:] Sənə lazım olan ərəb, fars, türki, rus dilləridir ki, Allaha şükür
sif. Mərhəmətli, riqqətli, mehriban, şəfqəti olan. Qadın! Ey sevgilim, şəfqətli mələk! Bu qədər səbrü təhəmmül nə demək? H
sif. Rəhmsiz, mərhəmətsiz, amansız, daşürəkli. Şəfqətsiz adam
zərf İnsafsızcasına, rəhmsizcəsinə, amansızcasına, qəddarcasına
is. Rəhmsizlik, mərhəmətsizlik, insafsızlıq, amansızlıq, qəddarlıq
[ər. şihab] klas. Alov, şölə, şərarə, qığılcım; ildırım. Düşdü şəhablar, ildırımlar, odlar. A.Səhhət
is. [ər.] 1. Şahidlik. [Ağa Salman:] …Gedim, sərbazları görüm, əhvalat xəbər alım ki, mürafiə vaxtında şəhadətlərini əda etsinlər
is. [ər. şəhadət və fars. …namə] Bir şeyi təsdiq edən, bir şeyə icazə verən sənəd, rəsmi kağız; vəsiqə
is. [ər.] Şan balı, bal, şirə. Üst-üstə yığılan pətəklərdən və bağçada qoyulan qırmızırəngli yeşiklərdən arılar dəstə-dəstə çıxır, dərələrə yayılır, ş
is. [fars.] İnzibati idarələr, sənaye, ticarət və mədəniyyət mərkəzi olan böyük yaşayış məntəqəsi. Sənaye şəhəri
sif. Şəhərlər arasında olan, işləyən. Şəhərlərarası telefon stansiyası. Şəhərlərarası avtobuslar işləyir
zərf Bir-bir şəhərləri gəzərək, bir şəhərdən digərinə, şəhər-şəhər. Şəhərbəşəhər gəzmək. Şəhərbəşəhər axtarmaq
is. 1. Balaca şəhər. 2. Hər hansı bir məqsədə xidmət edən yaşayış və ya müəssisə binaları qrupu. Fəhlə şəhərciyi
sif. Şəhərə yapışıq olan, şəhərin ətrafında, kənarında olan. Şəhərətrafı bağlar. Şəhərətrafı dəmir yolu
bax şəhərətrafı
sif. Şəhər əhli, şəhərdə yaşayan. Şəhərli qız. – Səlim … yağışa düşmüş bir şəhərliyə bələdçilik etdiyini danışdı
is. Şəhər bina etmə, şəhər yaratma
sif. və zərf Şəhər qaydasında, şəhərdəki kimi. Şəhərsayağı geyinmək. – Qərənfil bacının əynində indi yaşıl parçadan şəhərsayağı tikilmiş tuman-kofta v
sif. Şəhərə oxşar, şəhər kimi, şəhərdəki kimi. Şəhərtipli qəsəbə. Şəhərtipli xəstəxana. Şəhərtipli yaşayış məntəqələri
is. [ər.] Yüksək amal, məslək, əqidə yolunda ölən, həlak olan, canını fəda edən adam. Bu təmənnadəyəm, ey gül, ki, şəhidin mən olam; Ölərəm, qeyrini g
sif. [ər.] İri tünd-mavi. Şəhla gözlərində səadət gülər; Sanki hər afətdən pərəstiş dilər; Sənin Məcnunların Leylanı neylər? H
sif. Gözləri tünd-mavi olan. O şəhlagöz, xumargöz; Yar əğyarə yumar göz; Bir qəlbim var, verirəm; Canımı da umar göz
“Şəhlalanmaq”dan f.is
f. İri açılmaq (gözlər haqqında). Ala gözlər nərgisi-məstanə tək şəhlalanır; Elə ki süzgünləşir, yüz mərtəbə zibalanır
is. Açıq yara
is. [fars.] klas. Hökmdar, padşah, şah. Maral isə, ahu isə bu şikar; Belə seyd olur layiqi-şəhriyar. M
is. köhn. Şahlıq, xanlıq. [Elxan:] İki addımlığında Şirvan şəhriyarlığı da [ərəb xilafətinə] qarşı vuruşur
sif. [ər.] Şəhvətə, cinsi əlaqəyə aid. Şəhvani hisslər
is. [ər.] Şəhvani ehtiras, cinsi əlaqə meyli. Toğrulun xanəndələri hökmdarın şəhvət və nəşəsini coşdura biləcək təzə qəzəl və rübailər öyrənirdilər
sif. [ər.] Şəhvət və fars. …kar] bax şəhvətpərəst
sif. Şəhvətlə dolu, şəhvət ifadə edən, ehtiraslı. Şəhvətli gözlər. – Yüksəldi hər tərəfdən; Şəhvətli, kirli səslər; Alınlarda dolandı; Ölüm iyli nəfəs
sif. [ər. şəhvət və fars. …pərəst] Şəhvət düşkünü. O, bu qədər şəhvətpərəst və kənizpərəst xəlifənin paytaxtından qızları nə cürə qurtara biləcəyi bar
is. Şəhvət düşkünlüyü
is. [ər.] Cəmiyyətdə ayrıca adam; fərd, kimsə. Hər bir şəxs. Bir şəxs sizi görmək istəyir. – Vətəni sevməyən insan olmaz; Olsa, ol şəxsdə vicdan olmaz
zərf [ər.] Arada heç bir şəxs iştirak etmədən, heç bir vasitə olmadan, bilavasitə özü (özünü). Bu adamı şəxsən tanıyıram
sif. [ər.] Bir şəxsə, adama məxsus (aid) olan, şəxsən onun özü üçün olan, özünün. Budur, bu məclisə yığışanların hamısı öz şəxsi həyatlarını, hörmətlə
is. [ər.] Gizli ədavət, gizli düşmənçilik, gizli niyyət, məqsəd, qərəz. Siz bu xəbərin şəxsi-qərəzdən doğmadığını haradan bilirsiniz? M
is. Birilə şəxsi ədavəti, qərəzi olma; şəxsi ədavət, qərəz. …Şəxsiqərəzlik üzündən haqqı inkar etmək kişilikdən deyildir
is. [ər.] 1. Bir şəxsə xas olub onun fərdiyyətini müəyyən edən xüsusiyyətlərin məcmusu. Alarsa hər gecə üç-dörd nəfər əşxas gər vədim; Nə qəm, beş-alt
sif. Şəxsiyyəti, mənliyi, siması olmayan; simasız, mənliksiz. [Qədim Romada] arvad şəxsiyyətsiz bir parça şey hesab olunurdu, ona görə də özünə məxsus
is. Şəxsiyyəti, siması, mənliyi olmama; simasızlıq; mənliksizlik
sif. qram. Şəxs qrammatik kateqoriyasını bildirən. Şəxsli cümlə
sif. qram. Mübtədası olmayan və təsəvvür olunmayan. Şəxssiz cümlə
is. [fars.] 1. Qənd. Xalq batıbdır noğla, şəkərə, qəndə; Bizim evdə axta zoğal da yoxdur. M.P.Vaqif. // məc