[lat. terminus və yun. logos – məfhum, təlim] Elmin, texnikanın, incəsənətin, ictimai həyatın hər hansı bir sahəsində işlədilən terminlərin məcmusu
sif. Terminologiyaya aid olan, terminologiya ilə əlaqədar olan. Terminoloji lüğət
[yun. thermos – isti] Xarici mürəkkəb sözlərin, istilik mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: termometr, termodinamika və s
sif. Termodinamikaya aid olan, termodinamika ilə əlaqədar olan. Termodinamik müvazinət
[yun. thermos və dynamikos] Fizikanın, istiliyin müvazinət qanununu və enerjinin başqa növlərinə keçməsi hallarını öyrənən bəhsi
[yun. thermos və grapho – yazıram] Temperaturun dəyişməsini avtomatik qeyd edən cihaz
[yun. thermos və metreo – ölçürəm] Hərarətölçən cihaz. Civəli termometr. Termometrlə xəstənin hərarətini ölçmək
[yun.] İçindəki isti və ya soyuq şeyi olduğu kimi saxlayan xüsusi qab. Termosda sərin su var. Çayı termosa tökmək
[yun. thermos və statos – duran] Daimi temperaturu saxlamaq üçün aparat. Hava termostatı
is. [fr.] 1. Dərə yamacları, göl və dəniz sahillərinin pilləvari relyef formaları. 2. Səki, meydança
[lat. therror – qorxu, dəhşət] Öz siyasi və sinfi düşmənlərinə qarşı onları cismən məhv etməyə qədər zorakı tədbirlər siyasəti; tədhiş
is. Fərdi terror tərəfdarı və iştirakçısı. Terrorçu qrup
is. Terror siyasəti və taktikası; tədhişçilik. Hərbi terrorçuluq
is. [lat.] 1. Diatonik qammanın üçüncü pilləsi. 2. Saniyənin 1/ 60 hissəsi
is. [ing.] 1. İnsanın zehni inkişafını, bacarığını yoxlamaq üçün standart tapşırıq. 2. Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının aparılması üsulu
is. [ing.] Bir şeyi yoxlamaq, sınaqdan keçirtmək cihazı
is. [fars.] İri mis tas. [Dərviş:] Xanım, buyurun, bir teşt su gətirsinlər. N.Vəzirov. Feyzi iç qovurmasını teştdə cızhacız gətirdi
zərf [fr.] Təklikdə, üzbəüz
sif. dan. 1. Qatışığı olmayan, xalis, xəlitəsiz, saf. Tey buğda unu. 2. Tamam, bütün, səlt. Xörək tey yağdır
is. [ər.] Qarabasma, kabus; vahimə
zərf məh. Tamam, tamamilə, büsbütün
“Teyləmək”dən f.is
f. İti bir şeylə yaralamaq; batırmaq. Dərin-dərin dəryaları boyladı; Xəncər alıb qara bağrım teylədi
“Teylənmək”dən f.is
məch. İti bir şeylə deşilmək; yaralanmaq. Səlbi boyun görən kimi əylənir; Yar ucundan bağrım başı teylənir
zərf 1. Dərhal, gecikmədən, gecikdirmədən, əlüstü, az zaman ərzində, sürətlə, cəld. Tez əlac etmək. – Telli tez qalxıb öz otağına çəkildi
bax gec-tez. Tez-gec o cığırı tamamilə alaq basacaqdır. Ə.Məmmədxanlı
zərf 1. Hər anda, ara vermədən, aralarından çox keçmədən. Cavan enişi çox çətinliklə enirdi, çünki yedəyindəki atın ayaqları yamacda tez-tez sürüşürdü
zərf 1. Sürətlə, becid, teztez, çox tez, iti. Tez-tələsik getmək. – Səkilər tez-tələsik yeriyən adamlarla dolu idi
sif. Tez alışıb-yanan, tez odlanan. Tezalışan maddələr
dan. tezbazar etmək – 1) bir işi tələsik, keyfiyyətsiz, atüstü görmək. Məsələni tezbazar həll etmək. Tapşırığı tezbazar yerinə yetirmək; 2) tez axırın
sif. xüs. Sürətlə böyüyən, tez boy atan. Tezböyüyən balıq. Tezböyüyən ağac
zərf Tez, tez bir zamanda. Dərənin sinəsi ilə şaqqıldayıb axan sarı köpüklü sel tezcə yavaşıdı. B.Bayramov
zərf 1. Alaqaranlıqdan, hava açılmamışdan, sübh erkəndən. Tezdən tarlaya getmək. – …Məmmədhəsən əmi sübh tezdən yuxudan durub, geyinib, namaz qılıb çı
sif. Tezyetişən, pişraz. Tezdəyən alça. – Tənəklərdə qoralar ətə-cana dolur, tezdəyən üzümlər xal salırdı
sif. Az hərarətdə əriyən. Tezəriyən metallar
[yun. thesis] 1. mənt. Doğruluğu sübut edilməli olan müddəa. Tezis irəli sürmək. Öz tezisini müdafiə etmək
sif. Tez yox olub gedən, uzun çəkməyən, sürəksiz. Tezkeçən yağış (xəstəlik)
“Tezləndirmək”dən f.is
bax tezləşdirmək
“Tezləşdirmək”dən f.is
f. Sürətləndirmək. [Adamlar] qələbə gününü necə tezləşdirməyi fikirləşirlər. M.İbrahimov
“Tezləşmək”dən f.is
f. Sürəti artmaq, sürətlənmək, daha da sürətli olmaq. [Adamlar] əvvəlcə musiqiyə görə ağır, sonra musiqi tezləşdikcə tez-tez oynayırlar
is. 1. Tez vaxt, az zaman; tez. 2. xüs. Hərəkətin, rəqsin və s.-nin vahid zamanda tez-tez olma dərəcəsini bildirən kəmiyyət
sif. Davamsız, asanlıqla sınan, kövrək. Tezsınan qab. Tezsınan ağac. Tezsınan material
bax tezdəyən. Tezyetişən üzüm. – Kəndin aşağısında tezyetişən qırmızı alma növləri var. S.Rəhman. // Faraş
is. bax taam
is. [ər.] Şeir demək, musiqi yazmaq, mahnı oxumaq həvəsi, meyli; ilham. [Rüstəm bəy Sofyaya:] Məndə təb əsla yoxdur, bircə dəfə, yadımdadır, bir qıza