nida. Müraciət, çağırış bildirir. [Nəbi] pristav Mehdi bəyi görcək deyir: – Ə, bu fağırı niyə qəhr edirsən? “Qaçaq Nəbi”
Azərbaycan əlifbasının yeddinci hərfi və bu hərflə işarə olunan saitin adı
bax aba1. …Axund əbasını düzəldib dükandan çıxdı, getdi. C.Məmmədquluzadə. Şeyx Şaban … otuz il bir əbayla gəzməyi, qırx il bir kürkə bürünməyi qəbul
is. [ər.] Dağ qaranquşu, uzunquyruq
bax abalı. Görünür [Mirzə Poladın] Şuşadakı həkim atası – sarı əbalı Mirzə Həsən öz qızına çox əfsanəli, əsrarlı bir dərs demişdir
is. [ər.] köhn. 1. Qədim ərəb əlifbasında ilk dörd hərf. (hərfləri mexaniki olaraq əzbərləmək üçün işlədilirdi)
is. [ər.] köhn. Qul, kölə. Əbd olma, ey Nəsimi, fani cəhanə, çün kim; İmanü din içində sənsən əmirü sultan
is. məh. Uşaq oyununda: içərisinə qoz, fındıq və s. salınan çuxur
is. dan. Mama, mamaça
sif. məh. Mamaça, mama. Pis əbəçiyə arvad tapşıran övladsız qalar. (Ata. sözü)
is. məh. Mamaçalıq, mamalıq. Əbəçilik etmək
zərf [ər.] Sonsuz gələcək zaman (əzəl qarşılığı). // Əbədi, həmişəlik. Oxuyun, millətin nicatı olun; Ta əbəd baisi-həyatı olun
[ər.] klas. 1. bax əbədən. 2. Heç, qətiyyən. Əbəda yox bu işdə imkanım; Deyil onlar mütii-fərmanım. M
zərf [ər.] Heç vaxt, heç bir zaman, əsla, qəti, qətiyyən. Mənim nə borcumdu ki, məvacibiniz az, zəhmətiniz həddən artıq və rahətliyiniz əbədən yoxdur
sif. və zərf [ər.] 1. Daimi, həmişəlik. Şair könlüm rübabını eşq ilə çaldı; Biz əbədi qardaş olduq: ilk bahar və mən
“Əbədiləşdirilmək” dən f.is. Qarabağ müharibəsində həlak olan qəhrəmanların xatirələrinin əbədiləşdirilməsi
məch. Əbədi olaraq yaşadılmaq, yadda saxlanılmaq
“Əbədiləşdirmək”dən f.is
icb. 1. Əbədi olaraq nəsillərin xatirəsində yaşatmaq, həmişəlik xatirə qoymaq. Xalq öz qəhrəmanlarının xatirəsini əbədiləşdirmək üçün onlara abidə uca
“Əbədiləşmək”dən f.is
f. Əbədi olmaq, həmişə yaşamaq. Eşqinə dəm tutub göylər mələşsin; Eşqin tarix olub əbədiləşsin. B.Vahabzadə
is. Daimilik, sonsuzluq, həmişəlik, daim yaşama; heç vaxt bitməməzlik, qurtarmamazlıq. Bu səadət səhəri o qədər zəngin və işıqlıdır ki, başlanan günəş
zərf [ər.] Həmişəlik, əbədi, daimi. [Qızın] gözləri ilk baxışdan əbədiyyən hafizəmdə nəqş olunmuşdu. Ə
is. [ər.] 1. Əbədilik, daimilik; həmişə var olan şey. [İlyas:] İlin dəyişməsi qarşımızda, yel vurarkən sönüb dirilən bir şamı andırdığı kimi, insan hə
bax əməköməçi
sif. [ər.] 1. Nahaq, bihudə, faydasız. // Zərf mənasında. Bəslərəm can kimi, ey sevgili sərmayə, səni; Etmərəm sərf əbəs məscidə, mollayə səni
zərf Nahaq yerə. Əbəs-əbəs neçin qaçırsan məndən; Mən ki zalım, adamyeyən deyiləm. M.P.Vaqif. Gül dilləndi: “Salmayın səs; Danışmayın əbəsəbəs”
is. [ər.] köhn. Ata-ana, valideyn. Hər gün əbəveyni şad edirlər; Hörmətlərini izdiyad edirlər. M.Ə.Sabir
is. [ər.] klas. bax ənbər. Gülzarə hava əbir tökdü; Səhrayə qübari-mişk çökdü. Füzuli
sif. [ər.] 1. Axmaq, səfeh, gic, sarsaq, başıboş. Əbləh köpək qaysavadan pay umar. (Məsəl). // İs. mənasında
zərf Axmaqcasına, sarsaqcasına, axmaq kimi; gic-gic. Əbləhcəsinə danışmaq. // Sif. mənasında. …Nəsrdə də qafiyədən və uşaqcasına mübaliğələrdən və əbl
is. Axmaqlıq, səfehlik, giclik, sarsaqlıq. Əlbəttə, [Cuma] bu əbləhliyi üzündən düşmən əlinə keçərək xoşbəxt təsadüflə xilas olmuşdu
sif. [ər.] Ala, ala-bula, ala-bəzək, alaca. Əbləq at meydanda topla bərabər fırlandı. M.S.Ordubadi
is. Alalıq, ala-bulalıq, alabəzəklik
is. [ər. “ibn” söz. cəmi] klas. Övladlar, oğullar (adətən izafət tərkiblərində işlənir). Əbnayi-vətən vəqf eləyir vəslinə canın; Həm ruhi-rəvanın
is. [fars.] klas. Bulud. Çün əbr deyilsən, olma giryan! Çün seyl deyilsən, etmə əfğan! Füzuli. □ Əbri-bahar – bahar buludu
sif. 1. Xallı. 2. Əldə bəslənmiş. O, bu gün palıda düşmüş əbrəş qoçun kababından yemək üçün ayrı bir səy ilə hazırlaşırdı
is. [fars.] 1. İpək, ipək iplik. Paşa, sənə nişan verim Qıratı; Əbrişim ipəkdən yalı gərəkdi. “Koroğlu”
is. [fars.] klas. Qaş. Göz doymaz vəsməli kəman, əbrudan; Can üzülmə, səmən iyli keysudan. M.P.Vaqif
is. [ər.] Çox tərs, inadcıl adam haqqında (bəzən söyüş kimi işlədilir). …Ağa maşının qapısını açdı, dedi: – Düş aşağı, əbucəhl!… M
sif. [ər.] klas. Bəyaz, ağ. Ey zülfi siyəh, sinəsi əbyəz, gözü alə; Nə türfə cavansan! M.P.Vaqif
sif. [ər.] 1. Çox qəribə, çox təəccüblü, qeyri-adi, görünməmiş. [Kərəm:] Yolda bir əcaib milçək görmüşəm, onu sizə sazla deyəcəyəm
[ər.] bax əcaib 1-ci mənada. Sənin kəmalında, fikrin içində; Əcaib-qəraib hallar oynaşır. Aşıq Pəri. …Hər kəs bunlardan əcaib-qəraib şeylər nağıl edər
is. [ər. əcaib və fars. …xanə] köhn. Muzey. Bir sözlə, doqqaz kəndin əcaibxanası, qəzeti, telefon və teleqrafı idi
is. Əcaib şeyin hal və keyfiyyəti
is. [ər. “cədd” söz. cəmi] Atababalar, ulu babalar. Vətən – əcdadımızın mədfənidir; Vətən – övladımızın məskənidir
sif. [ər.] 1. klas. Təəccüblü, qəribə. Oğlan, əcəb olmaz, olsa aşiq; Aşiqlik işi qıza nə layiq? Füzuli
əd. [ər.] kit. Sual cümlələrində təəccüb, şübhə, tərəddüd bildirir – görəsən, aya. Əcəba, bu gün yağış yağacaqmı? Əcəba, onların gəlişindən məqsəd nəd
dan. bax əcəb 1, 2 və 6-cı mənalarda. …Bunları mən çox yaxşıca görürəm, çox əcəbcə görürəm, çox qəşəngcə görürəm
is. [ər.] Hər bir canlının, xüsusən insanın qabaqcadan qədərlənmiş ölüm vaxtı. [Ağamurad bəy:] Dünyanın işi belə olur