Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ANLAŞMAQ

    f. Bir-birini anlamaq, başa düşmək, bir-biri ilə razılaşmaq, sazişə gəlmək. Lakin Toğrul Qızıl Arslanla anlaşmaq əvəzinə Azərbaycanda nüfuza malik ola

    Tam oxu »
  • ANLATMA

    “Anlatmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ANLATMAQ

    f. Başa salmaq, qandırmaq, izah etmək. Mən ki bilməz idim nədir məhəbbət; Bu sirri sən mənə anlatmadınmı? M

    Tam oxu »
  • ANLAYAN

    f.sif. Başa düşən, qanan, mərifətli, qanacaqlı, arif. İşarət eylərəm anlayan dosta; Dostunun qədrini bilən oynasın

    Tam oxu »
  • ANLAYIŞ

    is. 1. Anlaşma, qanma, düşünmə, dərk etmə işi; idrak, ağıl, zəka, fərasət. 2. Bir şey haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir, təsəvvür; məf

    Tam oxu »
  • ANLAYIŞLI

    sif. Düşüncəli, fərasətli, zehinli, tez başa düşən, tez qavrayan

    Tam oxu »
  • ANLI

    sif. qəd. Ağıllı, düşüncəli. Qan ilə oynamaz anlı kəslər; Kin ilə kükrəmədə varmı hünər? A.Şaiq

    Tam oxu »
  • ANMA

    “Anmaq”dan f.is. Anma mərasimi

    Tam oxu »
  • ANMAQ

    f. Yada salmaq, xatırlamaq, yad etmək, yada gətirmək. Nərgis gözünə nigah edərdi; Yarın gözün anıb ah edərdi

    Tam oxu »
  • ANÓD

    [yun.] fiz. Müsbət elektriklə yüklü elektrod. Anod şüaları

    Tam oxu »
  • ANÓFELES

    [yun.] Malyariya (qızdırma) törədən ağcaqanad

    Tam oxu »
  • ANONİ́M

    [yun.] 1. Əsərlərində, məktubunda adını gizlədən müəllif. 2. Müəllifinin adı göstərilməyən əsər, məktub

    Tam oxu »
  • ANÓNS

    [fr.] Gələcək qastrollar, tamaşalar, konsertlər və s. haqqında qabaqcadan yapışdırılan elan, afişa

    Tam oxu »
  • ANORMÁL

    sif. [yun. a – inkar əd. və lat. normal] Qeyri-normal, qeyri-təbii, ümumi qaydaya uyğun olmayan, ümumi qaydadan kənar

    Tam oxu »
  • ANORMALLIQ

    is. Qeyri-normallıq

    Tam oxu »
  • ANRI

    zərf və sif. dan. 1. O yan, o tərəf, o yana, o tərəfə. Anrı gedirəm. – Anrı yanımda arvad səsi gəldi

    Tam oxu »
  • ANSÁMBL

    [fr.] 1. mus. Bir yerdə çıxış edən və bir bədii kollektiv təşkil edən çalğıçılar, oxuyanlar və oynayanlar dəstəsi

    Tam oxu »
  • ANSIZ

    sif. və zərf Birdən, gözlənilmədən, qəfildən. Ansız ölüm. Ansız hadisə

    Tam oxu »
  • ANSIZIN

    bax ansız. Bu zaman ansızın qopan … bir fırtınadan yer-göy sarsıldı. A.Şaiq. Ansızın çıxan bu ceyranı heç kəs ata bilmədi

    Tam oxu »
  • ANSIZLIQ

    is. Gözlənilməzlik, nagəhanilik; birdən-birə, qəfildən olma

    Tam oxu »
  • ANŞLÁQ

    [alm.] Teatrda, kinoda, sirkdə və s.-də biletlərin satılıb qurtardığını bildirən elan. O teatr ki, bir zaman yanından keçərkən camaat az qala gözünü y

    Tam oxu »
  • ANTAQONİ́ST

    [yun.] Bir-biri ilə barışmaz düşmən olan. Antaqonist siniflər. Antaqonist və qeyri-antaqonist ziddiyyətlər

    Tam oxu »
  • ANTAQONİ́ZM

    [yun.] Barışmaz ziddiyyət. Sinfi antaqonizm. Antaqonizm daha kəskin şəkil alırdı

    Tam oxu »
  • ANTARKTİ́K

    sif. Antarktikaya aid olan; cənubi, qütbi

    Tam oxu »
  • ANTÁRKTİKA

    [yun.] coğr. Yer kürəsinin cənub qütbü sahəsi. Antarktikanın bitkisi zəif inkişaf etmişdir

    Tam oxu »
  • ANTENA

    [lat.] Radio qurğusunun elektromaqnit dalğalarını yaymaq (radio verilişində) və ya onları tutmaq (qəbul etdikdə) üçün məftillər sistemi

    Tam oxu »
  • ANTİ...

    [yun.] Bir sıra xarici sözlərin (isim və sifətlərin) qabağında, onlara əkslik və zidlik mənası verən önlük, məs

    Tam oxu »
  • ANTİBİOTİ́K

    sif. [yun.] biol. tib. Mikrobların artıb törəməsinin qarşısını alan, yaxud onları öldürən antibiotik maddələr

    Tam oxu »
  • ANTİBİOTİKLƏR

    cəm. biol. tib. Bəzi mikroorqanizmlərin ifraz etdiyi, bu və ya başqa mikrobların artıb törəməsinin qarşısını alan, yaxud onları öldürən kimyəvi maddəl

    Tam oxu »
  • ANTİFAŞİ́ST

    [yun. anti… və ital. faşist] 1. Faşizmin düşməni, faşizmlə mübarizə iştirakçısı. 2. sif. Faşizm əleyhinə yönəldilmiş, faşizmlə mübarizə aparan

    Tam oxu »
  • ANTİ́K

    sif. [lat.] Qədim. Qədim yunan və Roma ictimai quruluşuna, mədəniyyətinə, incəsənətinə aid olan. Antik koloniyaların dövlət quruluşu

    Tam oxu »
  • ANTİNÓMİYA

    [yun. antinomia] fəls. Mühakimənin gedişində bir-birinə zidd, lakin eyni dərəcədə əsaslandırılmış hökmün meydana gəlməsi

    Tam oxu »
  • ANTİSEMİ́T

    [yun. anti… və xüs. semit] Yəhudi düşməni; yəhudiləri sevməyən, onlara nifrət və ədavət bəsləyən adam

    Tam oxu »
  • ANTİSEMİTİ́ZM

    [yun. anti… və xüs. semit] Yəhudilərə qarşı ədavət, düşmənçilik, nifrət. Antisemitizm səlib səfərləri zamanı geniş şəkil almışdı

    Tam oxu »
  • ANTİSEPTİ́K

    sif. [yun.] tib. kim. Mikrobların inkişafına mane olan. Antiseptik maddələr. Antiseptik vasitələr. – Təbabətdə mixək yağı … diş xəstəliklərinin müalic

    Tam oxu »
  • ANTİSÉPTİKA

    [yun.] tib. 1. Mikrobları öldürən kimyəvi maddələr vasitəsilə yaraları mikroblardan qoruma və zərərsizləşdirmə üsulu

    Tam oxu »
  • ANTİSOVÉT

    sif. [yun. anti… və rus. sovet] Sovet hökuməti əleyhinə yönəldilmiş, ona düşmən olan. Antisovet şüarlar

    Tam oxu »
  • ANTİTÉZA

    [yun.] 1. Təzad, zidlik, əkslik. // ədəb. Bir-birinə zidd məfhum və surətlərin qarşılaşdırılmasından ibarət stilistik üsul

    Tam oxu »
  • ANTİTÉZİS

    [yun.] fəls. mənt. İnkişaf prosesində əsas müddəanın inkarı; tezisə qarşı qoyulan müddəa. Antitezis Hegel triadasının ünsürlərindən biridir

    Tam oxu »
  • ANTOLÓGİYA

    [yun.] ədəb. Müxtəlif yazıçıların əsərlərindən (əsasən, şeirlərindən) ibarət seçilmiş əsərlər məcmuəsi

    Tam oxu »
  • ANTON

    anton alması [xüs. is.-dən] – payızda yetişən yaşıl-sarı rəngli, turşməzə alma növü. Miçurin 1893-cü ildə meyvələrinin hər biri altı yüz qram gələn a

    Tam oxu »
  • ANTÓNİM

    [yun.] dilç. Başqa sözə qarşı əks məna daşıyan söz. Antonimlər fikrin oxucuya qabarıq çatmasına kömək edir

    Tam oxu »
  • ANTRÁKT

    [fr.] 1. Tamaşanın pərdələri, yaxud konsertin hissələri arasında fasilə, tənəffüs. 2. Opera, balet və ya dram tamaşalarının ayrı-ayrı pərdələri arasın

    Tam oxu »
  • ANTROPOLÓGİYA

    is. [yun.] İnsanın və insan irqinin mənsub fiziki təşəkkülü və təkəmmülü haqqında elm. Antropologiyanın tədqiqat metodu

    Tam oxu »
  • ANTROPOLOJİ́

    sif. Antropologiyaya aid olan. Antropoloji tədqiqat. Antropoloji prinsip

    Tam oxu »
  • ANTROPÓLOQ

    [yun.] Antropologiya mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • ANTROPOMORFİ́ZM

    [yun. anthropos – insan, morphe – forma] İnsana xas olan xassə və xüsusiyyətlərin xarici təbiət qüvvələrinə köçürülməsi və bunların uydurma əfsanəvi v

    Tam oxu »
  • AÓRTA

    is. [yun.] anat. Ürəyin sağ mədəciyindən çıxan və bədənin (ciyərlərdən başqa) bütün üzvlərini arterial qanla təchiz edən ən böyük qan damarı; şah dama

    Tam oxu »
  • APAÇIQ

    sif. və zərf Tamamilə açıq, tamamilə aydın. Apaçıq məsələ. Bütün əlamətlər bu yerlərdə neft yataqları olduğunu apaçıq göstərir

    Tam oxu »
  • APAĞ

    sif. Tamamilə ağ, lap ağ, ağappaq. Apağ süfrə. Apağ sifət

    Tam oxu »