is. [ər.] 1. Konkret tariximaddi həyat şəraiti ümumiliyi əsasında birləşmiş insan toplusu. İnsan cəmiyyəti
is. Cəmiyyət xadimi; cəmiyyəti, xalqı sevən, ona xidmət edən adam, ictimai xadim. Mirzə Fətəli bir ədib və bir şair olmaqdan daha artıq bir cəmiyyətçi
is. Cəmiyyəti, xalqı sevmə, ona xidmət etmə
sif. Adamlara isinişməyən, yaxınlaşa bilməyən, onlarla ünsiyyət bağlamayan, üns tutmayan. Cəmiyyətdənqaçan adam
sif. Cəmiyyətə, cəmiyyətin mənafeyinə zidd olan, yabançı olan. Cəmiyyətəzidd hərəkət
bax xeyriyyə cəmiyyəti (“xeyriyyə”də)
[ər. cəmiyyət və fars. pərəst] bax cəmiyyətçi
bax cəmiyyətçilik
is. [ər. cəmiyyət və fars. …şünas] Cəmiyyət elmləri mütəxəssisi. …[Həyatı] dərindən və hərtərəfli öyrənib ümumiləşdirməli olan cəmiyyətşünas alimlərin
is. Cəmiyyət haqqındakı elmlərin məcmusu
“Cəmləmək”dən f.is
f. Toplamaq, bir yerə toplamaq (yığmaq). // Bir-birinin üstünə gəlmək. Ədədləri cəmləmək. // Bax cəmləşdirmək
“Cəmlənmək”dən f.is
f. Bir yerə yığılmaq, bir yerə toplanmaq, bir yerdə mərkəzləşmək. [Ərəstunun] fikirləri yenə öz dastanı üzərində cəmləndi
f.sif. Bir yerə toplanmış, bir yerə yığılmış, bir-birinin üstünə qoyulmuş. Prokuror mizin üstündə cəmlənmiş yetmiş iki min manatı [muzdura] göstərib r
“Cəmləşdirmək”dən f.is
f. Cəmləmək, mərkəzləşdirmək. Bütün diqqətini [Xəlil] bir nöqtədə cəmləşdirdi. M.Hüseyn. Qız dik Eyvazın gözlərinə baxır, sonra ani olaraq, ya kəndlər
“Cəmləşmək”dən f.is
f. Bir yerə toplanmaq, bir yerə yığılmaq, cəm olmaq. [Salman bəy:] Balam, sən də mən günlü, mən də sən günlü, sabah ertə dərdlilər cəmləşib
is. [ər.] 1. köhn. Görünüşündən cəmiyyətin imtiyazlı təbəqəsinə mənsub şəxsə oxşayan adam. Bir cənab içəri daxil oldu
is. [ər.] Kəfənə tutulmuş ölü; meyit. Həcər Mehdinin cənazəsi üstünə düşüb, göz yaşlarını bahar buludu kimi axıdır
1. sif. Qarışıq, dolaşıq, davalı, qalmaqallı, şər. [Dilara Ağagülə:] Nə üçün bütün bu cəncəl işlərdə gərək həmişə sən iştirak eləyəsən? Ə
sif. Cəncəl salan, qalmaqal salan, cəncəl, böhtançı, fitnəkar, cəncəl salmağı sevən, davakar. Çox cəncəlçi adamdır
sif. Davalı, dava-dalaşlı, qalmaqallı; çox qarışıq, çox dolaşıq, çox mübahisəli, başağrısına səbəb olan
is. [fars.] Paxır, pas. Mis qazan cəng atıb
is. [ər.] köhn. Dava, müharibə, vuruş, döyüş. Ağız açıb göylər belə heyran qaldı bu cəngə! S.Rüstəm. □ Cəng etmək – müharibə etmək, vuruşmaq, döyüşmək
is. [fars.] köhn. Dava-dalaş, dava-mərəkə, qalmaqal. [Səkinə Rüstəmə:] A kişi, – dedi, – eşitmişəm orada da cəng-cidal açmısınız
sif. [fars.] Cəsarətli, məharətli döyüşçü, yaxşı vuruşan, döyüşlərdə bişmiş döyüşçü; döyüşkən. Cəngavər tayfalar
zərf Cəngavərə, cəsur döyüşçüyə yaraşan tərzdə, cəngavər kimi. Cəngavərcəsinə vuruşmaq
is. Vuruşlarda, döyüşlərdə fövqəladə məharət, rəşadət; döyüşlərdə, vuruşlarda bişmiş adamın halı. Rüstəmbəy Qafqaz barəsində xanıma bir çox şeylər nağ
is. [fars.] Sıx, qalın ağac, kolkos, ot basmış yer. Cəngəl də özünü bağ sanar. (Ata. sözü). [Ağa Kərim xan:] Görürsünüz, Züleyxa xanım, mənim qızım nə
is. Sıx ağaclıq, kolluq, kolkosluq; keçilməz qalın meşə, ya kolluq. Cəngəllikdə itmək. – Həmişə [Hidayətə] arıq, cansız-gücsüz görünən Həmişəyev … cən
is. [fars.] mus. Qəhrəmanlıq və cəngavərlik ruhunda hava. [Eldar:] Zalıma gözdağı, bizə şan qılınc; Azadlıq uğrunda vuruşan qılınc
“Cəngimək”dən f.is
f. Paxır basmaq, pas atmaq, paslanmaq
[ər.] bax behişt. Bizim babamız Adəmə və anamız Həvvaya cənnətdə nə əskik idi, genə Allahın əmrini sındırdılar və cənnətdən qovuldular? İnsan belədir!
bax behiştlik. ◊ Cənnətlik olsun! – yeri cənnət olsun! (ölmüş adam haqqında). [Qadın:] Kişi çox başlı adam imiş, cənnətlik olsun! Mir Cəlal
is. [ər.] 1. Dörd cəhətdən biri, şimal əksi. Kompas cənubu göstərir. // Şimala müqabil olan səmt, tərəf
is. Üfüqün cənubla qərb arasındakı hissəsi, səmti. Cənub-qərbə gedən yol. // Ölkənin, dövlətin, qitənin həmin istiqamətdə yerləşən hissəsi
is. Üfüqün cənubla şərq arasındakı hissəsi, səmti. Cənub-şərqə tərəf istiqamət almaq. // Ölkənin, dövlətin, qitənin bu istiqamətdə yerləşən hissəsi
sif. [ər.] Cənuba mənsub, isti iqlim qurşağına aid; cənubda olan. Cənubi Amerika ölkələri
sif. Cənub ölkələrinin birində doğulub yaşayan adam. …Leninqradın havası rütubətli olduğundan, bir çox cənublular kimi… [Nuriyyəyə] də düşmür
is. Omba sümüklərini birləşdirən buğum. □ Cərcənək olmaq – omba ağrısı tutmaq. [Rüstəm kişi:] Çünki tələsərsən, cərcənək olarsan
is. 1. Suyun öz məcrası ilə axması; axın. İti cərəyan. // Dənizlərdə, okeanlarda suyun hər hansı bir istiqamətdə hərəkəti, habelə müəyyən istiqamətdə
is. xüs. Elektrik və ya su cərəyanının gücünü ölçmək üçün cihaz
bax sıra. Qadın üzünü çevirərək: – Geridə qalma, nizamı pozma, cərgəni düzəlt, – deyə, uca səslə komanda etdi
zərf Cərgələrlə, sırasıra, səf-səf, cərgələr halında. Cərgə-cərgə durmaq. – Əllərdə yellənən qızıl bayraqlar; Gəlir cərgə-cərgə dalğalar kimi
bax cərgələrarası
zərf Cərgə-cərgə, sıra-sıra, səfbəsəf. Cərgəbəcərgə düzülmək. – [Şair:] Özünü kişidən əskikmi saydın; Dəlilər duranda cərgəbəcərgə? Sən, ey gözəl Niga
1. “Cərgələmək”dən f.is. 2. zərf mənasında. Cərgə ilə, cərgə-cərgə, sıra-sıra. Evlər cərgələmə tikilib