sif. Düz olmayan, təmiz olmayan, fürsət düşəndə oğurluq edən; oğru. Əliəyri adam. // İs. mənasında. Ticarət sisteminin əliəyrilərdən təmizlənməsi
is. Təmiz, düzgün olmayan adamın hal və keyfiyyəti; oğurluq, oğurluğa meyil. Sambalovun özünü əliəyrilik üstə işdən çıxartdılar
[yun.] Yağlı boya hazırlamaq üçün bişmiş kətan, ya çətənə yağı, yaxud süni surətdə hazırlanmış yağ. Əlif yağı
is [ər. əsli qəd. yəh.] 1. Ərəb əlifbasının [ şəklində yazılan birinci hərfinin adı. Əlifi dirək sayır, cimi çəngəl
zərf dan. köhn. Mütləq, yəqin, şübhəsiz. Bəs nə səbəbə bu iş, əlbəttə, əlif-əlbəttə gərək sənin, mənim və şahidlərimin arasında qala, vəssalam! C
is. [ər.] 1. Bir dildə işlənən və müəyyən qaydada sıralanan hərflərin məcmusu. Azərbaycan əlifbası. Ərəb əlifbası
bax əlifba. Əlifbey də bilmir (heç savadı yoxdur). – Hər əlibey oxuyan gər ola peyğəmbəri-həqq; Mən də peyğəmbərəm, amma kim edir küfranı
sif. Qumar və s. oyunlarda daim bəxti gətirən, həmişə udan
sif. dan. Əlinə pul keçməyən; yoxsul, fəqir
sif. Mahir atıcı, atıcılıqda cəld olan. Əliisti adamın əlindən ov qurtara bilməz
sif. Əldən çapıq; zirək, cəld. Əliiti adam. – Bu iki işin ikisində də Leylək əliiti idi. S.Rəhimov
is. zool. Vəhşi keçi; keyik. Davanın şiddətli vaxtında dağın döşündə bir sürü əlik göründü. “Qaçaq Nəbi”
is. dan. Yoxsul, pulsuz
is. dan. Yoxsulluq, pulsuzluq
1. sif. Cismani əməklə, xüsusilə əl əməyi ilə məşğul olan. Əliqabarlı fəhlə. 2. is. məc. Zəhmətkeş, əməkçi
sif. 1. Əlində qamçı olan, əlində qamçı tutmuş. Əliqamçılı süvari. Əliqamçılı polislər. 2. məc. Zalım, qəddar, zülmkar mənasında
sif. Əllərinə qandal vurulmuş. // Dustaq, əsir
sif. və is. Cinayətkar, qatil, cani. Əliqanlı cinayətkarlar öz cəzalarına çatacaqlar. – [Sultan] əliqanlı, … bizim yoldaşlardan … az-az həlak eləməmiş
is. və sif. Xəstəlik və ya qocalıq nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş; şikəst. Əlillər cəmiyyəti
is. Əlil adamın hal və vəziyyəti. Təqaüdün miqdarı əlillik dərəcəsinə görə təyin edilir
zərf dan. 1. Çox tələsik, tez, qaçaraq. Bilmirəm keçən vaxt yaşılbaş sona niyə belə əlimyandı ilə axtarılırmış
bax əlyetməz. Şu uzaqlarda parlayan yıldız; Əlirişməz ümidlər kimidir. M.Hadi
sif. Körpə uşağı olan. Əliuşaqlı qadın
sif. dan. 1. Başqasının malına xəyanət edən, əl uzadan, onu mənimsəməyə, əlinə keçirməyə təşəbbüs edən, çalışan; oğurluğa meyli olan
is. Əliuzun adamın işi, hərəkəti; oğurluğa meyil. □ Əliuzunluq etmək – başqasının əmlakına, malına əl uzatmaq, onu mənimsəməyə, ələ keçirməyə, götürmə
zərf Əlində heç bir silah olmadığı halda, silahsız-yaraqsız
sif. dan. Mayası, pulu az olan; kasıb. Əliyuxa adamdır
sif. İştirakı ilə müvəffəqiyyət, uğur gətirən (əliağır ziddi). Əliyüngül adam
“Əliyüngül”dən mücər
is. [ər.] Orta əsrlərdə: guya iksir qatmaqla sadə metalları qiymətli metallara çevirmək mümkün olduğunu iddia edən, elmi kimyadan əvvəlki mistik elm
is. Qədimdə: əlkimya ilə məşğul olan adam
is. dan. Aftafa. □ Əlqabına çıxmaq – təbii ehtiyac üçün çıxmaq
ara s. [ər.] Xülasə, sözün qısası, müxtəsər, bir sözlə. Əlqərəz, keçəl ilanı genə yeşiyə qoydu. (Nağıl)
ara s. [ər.] klas. bax əlqərəz. Əlqissə, vücudum oldu bərbad; Bir ləhzə fələkdən olmadım şad. Füzuli
is. 1. Əhliləşdirilmiş quş. // Ov quşu. 2. məc. dan. zar. Qucaqda saxlanmağa öyrənən, həddən artıq əzizlənib bəslənən uşaq haqqında
[ər.] bax allaf. Əllaflar çuvalçuval arpa, buğda və saman alıb arabalara doldurur, eşşəklərə yükləyirdilər
is. və sif. [ər.] 1. Çox bilən, hər elmi bilən (adam). 2. məc. Yalançı alim. Qınamasınlar məni; Hər şeydən xəbər verən əllamə tənqidçilər
is. Özünü alim, bilici kimi göstərmə, alimlik satma. Əllaməlik etmək. Bu əllaməlik nə üçündür? – Əllaməlik eyləyənlər bu yerlərə ayaq basmaz; Lakin sə
sif. dan. Düz olmayan, qeyri-ciddi, etibar edilə bilməyən, cəncəl, hiyləbaz, fırıldaqçı, sözünün üstündə durmayan
“Əlləmək”dən f.is
is. məh. Daş, qaya. ◊ Başına əlləmə düşsün – qarğış ifadəsi. [Hürü:] Evin yıxılsın, Mələk xanım, başına əlləmə düşsün, Mələk xanım, dincəldinmi? N
f. 1. Əllə yoxlamaq, əl sürtüb baxmaq, əl sürtmək, əl vurmaq, əl toxundurmaq. Mirzə Rəhim ağa, Hacı xana mütəvəcceh olub gülə-gülə çənəsini əlləyirdi
“Əllənmək”dən f.is
məch. 1. Əllə yoxlanmaq, əllə sürtülüb baxılmaq. 2. Əllə çağırılmaq
əlləş-vəlləş eləmək (olmaq) dan. – bir-biri ilə güləşən kimi sarmaşıb əlləşmək
“Əlləşdirilmək”dən f.is
məch. 1. Əllə yoxlanmaq. 2. Əllə qarışdırılmaq, axtarılmaq, tərpədilmək. Gəlib gördüm ki, masanın üstündəki kağızlar əlləşdirilmişdir
“Əlləşdirmək”dən f.is
f. 1. bax əlləmək 1-ci mənada. Qara Hüseyn, Nurəddinin qıçını əlləşdirib dedi… S.S.Axundov. 2. Əllə qarışdırmaq, yoxlamaq, axtarmaq, tərpətmək