is. [ər.] Hər hansı bir dövlətin hərbi qüvvələri tərəfindən başqa dövlətin torpağının tutulması. Aprel işğalı
is. Özgə torpaqlarını zorla tutan, işğalçılıq siyasəti yeridən (adam, dövlət və s.). Yadelli işğalçılara qarşı mübarizə aparmaq
is. İşğal siyasəti yürütmə; istilaçılıq. İşğalçılıq siyasəti
sif. İşığın təsiri ilə dəyişməyən, işıq təsir etməyən, işıqdan qorxmayan. İşığadavamlı boyalar (rənglər)
is. İşığadavamlı şeyin hal və keyfiyyəti. Rənglərin işığadavamlılığı
sif. İşığa həssas olan, işıqdan təsirlənən. İşığahəssas kağız. İşığahəssas sinirlər
is. İşığa həssas olma xassəsi, işığa həssas olma
is. 1. Ətrafı işıqlandıraraq, onu gözlə görünəcək hala salan şüa enerjisi; nur, ziya. Gün işığı. Ay işığı
zərf Dan yeri sökülməyə başlayanda, hava işıqlaşmağa başlayanda. İşıqhaişıqda qara damın hisli bacasından içəri işıq düşdü
sif. Ətrafı işıqlandıran, süni işıqlandırmağa məxsus. İşıqlandırıcı cihaz. İşıqlandırıcı raket
“İşıqlandırılmaq”dan f.is
məch. 1. İşıq edilmək, elektrik işığı çəkilmək. [Əhməd:] Bütün kəndlərimiz başdan-başa işıqlandırılsın
“İşıqlandırmaq”dan f.is
f. 1. İşıq eləmək, işıq salıb aydın etmək, görünəcək hala salmaq. Tapdıq axır Lizalartək necə cananələri; Çilçıraqlarla işıqlandırırıq xanələri
“İşıqlanmaq”dan f.is
f. 1. İşıq olmaq, aydınlaşaraq görünə bilmək, işıqla dolmaq. [Park] yalnız yeni çıxmaqda olan ayın ziyası ilə xəfifcə işıqlanmışdı
“İşıqlaşmaq”dan f.is
f. 1. İşıqlanmaq, daha işıq olmaq, işığı artmaq. Deyəsən, hava bir az işıqlaşan kimi olmuşdu. M.Rzaquluzadə
“İşıqlatmaq”dan f.is
bax işıqlandırmaq. Əziz balalar! …Zəmanənin təqazasi, daha doğrusu, hürriyyətin günü biz gedən qaranlıq, məşəqqətli yolları işıqladıb asan etdi
sif. 1. Güclü işıq verən, işıq saçan, işığı yaxşı olan, parlayan. İşıqlı lampa. – Havanın üzü ləkəsiz olduğu üçün işıqlı ulduzlar ötədə-bəridə fərq ed
is. 1. İşıqlı şeyin halı, işıqlanma dərəcəsi. Lampanın işıqlığı. // İşıq, parlaqlıq. 2. Adətən kənd evlərində, daxmalarda, pəyədə, tövlədə və s
is. bot. Dağlıq yerlərdə, çəmən və kolluqlarda bitən çoxillik ot-bitki
is. fiz. Hər hansı işıq mənbəyinin gücünü ölçmək üçün cihaz; fotometr
sif. 1. Özündən işıq verən, işıq şüaları buraxan; ətrafı işıqlandıran. İşıqsaçan cisimlər. İşıqsaçan bomba
sif. bot. Günəş tutan, işıqlı, açıq yerləri sevən. İşıqsevən bitkilər. İşıqsevən ağaclar
sif. 1. İşığı olmayan, yaxud yaxşı işıq düşməyən. İşıqsız otaq. // zərf İşıq olmadan, lampa yandırmadan; qaranlıqda
is. 1. İşıq olmadığı hal və vəziyyət. 2. məc. Cəhalət, mədəniyyətsizlik, nadanlıq
bax işıqyeri. Qoca usta yalnız Tahirin deyil, işıqucu gördüyü hər bir şagirdinin üstündə mehriban bir ata kimi əsməyə çoxdan adət eləmişdi
1. sif. İşıqsaçan. 2. is. İşıqlandırıcı cihaz. Bütün işıqvericilər lampa malları qrupuna aiddir
is. Ümid yeri, ümid verən şey. İkinci səbəb o idi ki, Mehdiqulunun umacağı vardı, işıqyeri görünürdü
işıl-işıl işıldamaq (parlamaq, parıldamaq) – par-par parıldamaq. Pişiyin gözləri qaranlıqda işıl-işıl işıldayır
is. məh. Dəniz kənarında ən hündür və görüş dairəsi geniş olan yerdə tikilmiş nişangah, mayak
is. zool. Qaranlıqda parıldayan cücü. Əyilən yarpağında titrəyərək; Qonmaq istər … işıldaquş min-min
is. zool. Sərçəkimilər dəstəsindən parlaq, al-qırmızı quyruğu olan quş
“İşıldamaq”dan f.is
f. İşıq vermək, işıq saçmaq. Yerlərdə işıldamır nə bir şam, nə bir ocaq; Göylərdə eşidilir ölüm nərəsi ancaq
“İşıldatmaq”dan f.is
f. 1. Bir şeyi silməklə, yaxud üzərinə bir şey çəkməklə, sürtməklə parıldatmaq. Şüşələri işıldatmaq. Döşəməni işıldatmaq
is. Zəif işıq. Nə işıltı, nə də çıraq, nə bir qara daxma var; Hər yer bütün qalın qar. A.Səhhət. Enirəm qazmaya… Qazma soyuq, dar; Od-ocaq yoxsa da, b
sif. İşıltısı olan, işıldayan, parıldayan. Rza bəy nədənsə hirslənib, geri daranmış və ortadan ikiyə bölünmüş işıltılı saçlarını qarışdırdı
is. bot. Toxumları ədviyyə kimi işlədilən bir bitki. İşırğan bal verən bitkidir
is. [fars.] Gövşəyən heyvanların ikinci mədəsi. Gövşəyən heyvanlarda udulan yem işkəmbəyə daxil olaraq yumşalır, qarışır, əzilir
is. 1. xüs. İşlədən, hərəkətə gətirən, işə salan. 2. bax işlətmə 2-ci mənada. İşlədici dərmanlar
“İşlədilmək”dən f.is. Maşınların işlədilməsi
məch. 1. İstifadə edilmək, tətbiq edilmək, hərəkətə gətirilmək, işə salınmaq. Cihazların işlədilmək qaydası
is. dan. bax işdək. [Leylək Ələmdar] yırğalana-yırğalana Müqim bəy Cavanşirin həyətinə girəndə birdən-birə çar pristavını görüb, özünün bütün işləklər
sif. 1. Zəhməti, işləməyi sevən, çox işləyən, daim işləyən, vaxtını işdə keçirən; fəal, çalışqan. İşlək adam
“İşləmək”dən f.is